PORSELEIN OM MEE TE SPELEN - Museum Volkenkunde

Waar geld niet moet rollen
PORSELEIN OM MEE TE SPELEN. PAUL VAN DONGEN ©
Digitale publicaties van het Rijksmuseum voor Volkenkunde
Kauri schelpen en klein zilvergeld, zoals salung, fuang en att, zullen oorspronkelijk in de
gokhuizen als inzetgeld zijn gebruikt. Deze bleken echter onhandig in gebruik voor de
geïmporteerde Chinese kansspelen thua en po. De kauri-schelpen zouden vanwege hun
geringe waarde een te grote, onhandige en verspreid liggende hoop vormen, terwijl de ronde
pot-duangs van de ene naar de andere kant van het bord rolden – niet in het minst vanwege
de stijgende opwinding van de menigte – waardoor vaak meningsverschillen ontstonden
over op welke nummers de spelers hadden gewed. Of ze rolden zelfs helemaal van het bord
af. De platte nieuwe kleine munten waren meestal te dun om makkelijk met de bamboe hark
van het bord afgeveegd te worden. Bovendien waren ze vanwege de slechte kwaliteit te
broos voor intensief gebruik en sprongen er snel stukjes af, wat hun gewicht en waarde
verminderde.
Verschillende gokhuizen gaven om die reden hun eigen speelpenningen met de juiste
vormen en duurzaamheid uit met hun eigen merkteken om de inruilwaarde voor contant geld
aan het eind van het spel te waarborgen. Deze speelpenningen of fiches waren ook in
omloop bij lucratieve transacties in en rond de gokhuizen, en als de kredietwaardigheid van
de Khun Phattanasombat maar groot genoeg was, werden ze uiteindelijk ook buiten de
gokgelegenheid als geld geaccepteerd.
15