ARCHIEF EN DEMOCRATIE - Vvlg
ARCHIEF EN DEMOCRATIE - Vvlg
ARCHIEF EN DEMOCRATIE - Vvlg
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
60HermesJaargang 13nr. 46September 2009<br />
3.3.3. Archief en<br />
Mensenrechten<br />
Een volgend thema dat werd afgebakend is<br />
Archief en (schending van) Mensenrechten.<br />
Er zijn overlappingen met het vorige thema,<br />
maar het belang van archief in mensenrechtenkwesties<br />
is te groot om er geen<br />
speciale aandacht aan te besteden.<br />
Diegenen die zich schuldig maken aan de<br />
schending van mensenrechten zijn vaak invloedrijke,<br />
machtige personen, gezagsdragers,<br />
die zich bewust zijn van het verboden<br />
karakter van hun daden en beseffen dat ze<br />
er mogelijk ooit verantwoording over zullen<br />
moeten afleggen. Bijgevolg vermijden ze in<br />
de mate van het mogelijke geschreven<br />
communicatie en besteden ze veel zorg aan<br />
het vermijden van sporen die in hun richting<br />
kunnen wijzen. Overlevenden en slachtoffers<br />
hebben doorgaans de tegenovergestelde<br />
reactie en gaan op zoek naar sporen<br />
van het onrecht. Meestal zijn die niet klaar<br />
en duidelijk terug te vinden, maar gaat het<br />
Op 3 maart 2009 werd het stadsarchief van Keulen, één van de grootste stadsarchieven<br />
van Duitsland, tot brokstukken herleid. Hulpverleners, restaurateurs en<br />
archivarissen staan voor een enorme taak: redden wat nog gered kan worden,<br />
conserveren en restaureren wat beschadigd is, en vervolgens de samenhang proberen<br />
te herstellen.<br />
© Stadt Köln/Jörg Sonntag<br />
om subtiele aanwijzingen in administratieve<br />
rondzendbrieven, briefwisseling, verslagen<br />
van vergaderingen of ontmoetingen, rekeningen,<br />
reispassen, agenda’s, wetteksten,<br />
krantenartikels, radio- of televisie-uitzendingen,<br />
etc. Wie zich op gefundeerde wijze<br />
met de mensenrechtenproblematiek bezighoudt,<br />
komt onvermijdelijk vroeg of laat<br />
met archieven in aanraking, want het is enkel<br />
daar dat hoger genoemde documenten<br />
kunnen worden teruggevonden.<br />
De rol van archieven bij de verdediging van<br />
de slachtoffers van schendingen van mensenrechten<br />
is cruciaal! Om het bewijs van<br />
de feiten te leveren, om de aansprakelijkheid<br />
voor gepleegde misdrijven vast te stellen<br />
en om de rechten van de slachtoffers en<br />
hun familie op eerherstel of schadevergoeding<br />
te ondersteunen. Het enige alternatief<br />
bij gebrek aan bewijsmateriaal, is straffeloosheid!<br />
Hoe kunnen we dit principe nu illustreren<br />
in een virtuele tentoonstelling? Het spreekt<br />
voor zich dat archieven van geheime diensten<br />
e.d. niet zomaar online gegooid kunnen<br />
worden. Dus maken we het aanschouwelijk<br />
met een filmfragment. In de documentaire<br />
The Dictator Hunter wordt mensenrechtenactivist<br />
Reed Brody gevolgd tijdens<br />
zijn strijd voor berechting van Hissène<br />
Habré, voormalig president van Tsjaad. Tijdens<br />
een van zijn reizen ontdekt Brody de<br />
achtergelaten archieven van de DDS, de geheime<br />
politie ten tijde van de dictatuur van<br />
Habré: tienduizenden documenten met details<br />
over aanvallen op rivaliserende etnische<br />
groeperingen en over de georganiseerde<br />
repressie van politieke tegenstanders.<br />
3.3.4. Archief en<br />
Rampen<br />
Tot slot staan we in de virtuele tentoonstelling<br />
stil bij bedreigingen waar de mens<br />
geen schuld aan heeft. (Natuur)rampen<br />
kunnen catastrofes aanrichten voor het collectieve<br />
en individuele geheugen van de democratie.<br />
Denk aan storm-, water- en<br />
brandschade. Of aan de instorting van het<br />
stadsarchief van Keulen in maart 2009<br />
waarbij 2000 jaar geschiedenis beschadigd
Change language