Eindfase, v2 - Hendrica Maria Heijungs en haar vader Henrich ...

4-6 Eindfase Sloterdijk
Hendrica Scharringhuizen, 39 de weduwe van de in
1840 overleden broodbakker Gerrit Wijsman. De
koper in 1857 is ene Jan Schipper uit Amsterdam
die er ƒ 1.250 voor geeft. Post 1, een huis aan de
Oudezijds Voorburgwal gaat weg voor ƒ 5.050 naar
Angenent en post 2, dat in de Raamstraat, voor
ƒ 1.560 aan Johann Philip Engelbrecht. 40 Ook hier
ziet men dat Kemper, in navolging van haar eerste
echtgenoot, haar centjes heeft belegd in onroerend
goed.
Op volgende pagina’s staan enkele van de oudst
bekende foto’s van de Dorpsstraat. De plaats waar
het huis van Kemper stond is bekend. De foto’s
geven een fraai beeld van de sfeer: een straat
waarin de winkelmiddenstand is verzameld.
Uitgangspunt is dat de percelering van huis nrs.
gelijk is aan die van de kadastrale kaart van 1832.
Het naar voren springend pand B54 is crusiaal voor
de oriëntatie in de straat. De beelden zijn van 50 à
60 jaar later: grote kans dat een aantal panden niet
dezelfde zijn. De huizen tussen spoorweg en dijk
zijn zeker andere. Die zijn gebouwd na de brand
van 1859 (zoals het pand Hörchner).
De details van datering staan vermeld. Zo is de
dorpssloot gedempt in 1901. Koffiehuis het Rechthuis,
later een uitspanning, is een belangrijk ijkpunt
voor datering. In mei 1892 sluit eigenaar Blom het
etablissement 41 tijdelijk voor een grote verbouwing
en breidt het pand uit op naastgelegen percelen.
Kenmerkend voor deze bouwfase van 1892 zijn de
veranda aan de zijkant, het koetshuis met de
gebogen deuren (twee raampjes i.p.v. drie zoals op
het plan) en de veranda aan de voorzijde. Rond
1899 is de veranda aan de voorzijde dichtgemaakt
met vensters. Rond 1916 worden de vensters
voorzien van rolluiken, is de overkapping bij de
ingang gesloopt en is de veranda aan de zijkant
vergroot en voorzien van vensters.
5 Hendrica erft van haar moeder een kindsdeel. Na
een omvangrijke rekenarij wordt dit bepaald op
ƒ 208,52½.
Evaluatie
Na het overlijden van Henrich Heijungs valt het gezin in
een rap tempo uit elkaar. Hendrica Heijungs krijgt in
Akte van boedelscheiding, links de hulsvormige omslag,
rechts de eerste pagina. SAA 190, inv. 737, dossier 332.
korte tijd een aantal tragische gebeurtenissen te verwerken.
De overlijdens van vader Henrich en de inwonende
tante Antje Heijungs in 1853. Een bedrukte stemming
moet zich hebben meester gemaakt van de huisgenoten.
Twee overlijdens zo vlak na elkaar en twee begrafenissen.
Er volgt een gedwongen verhuizing.
De dan tienjarige Hendrica zou als enige dochter wel
eens vaders lieveling geweest kunnen zijn. Dienstbodes
hebben vaak een bijzondere relatie met de kinderen in
hun werkhuis. Antje Heijungs zou, behalve tante, ook
haar vertrouweling geweest kunnen zijn. Dat maakt de
impact op de tienjarige nog dramatischer. De dood passeerde
in haar leven al drie keer eerder: ze heeft een
broertje en twee zusjes zien komen en die werden
slechts enkele weken oud.
Dan de komst van stiefvader Angenent in 1855.
De moeilijkheid met stiefvaders is dat de kinderen niet
om hem hebben gevraagd. Integendeel, zij kunnen in
hem een concurrent ondervinden in de aandacht die zij
willen van hun moeder; zeker na het verlies van de
vader. Zo kan de bijna 12 jarige Hendrica dat gevoeld
hebben. Er kan een gevecht om de moeder ontstaan
zijn. Dan overlijdt de moeder in 1857. Als de moeder
overlijdt is de strijd door het kind verloren. Het kind wordt
zelfs afhankelijk van haar tegenstander. Zijn de verhoudingen
op scherp gekomen nu de bemiddelende rol van
Kemper is verdwenen?
De ontwikkeling van Hendrica, nu 14½ jaar oud, kan nu
een rol spelen. Ze is mogelijk op een lastige leeftijd aangeland.
In korte tijd loopt haar vertrouwde omgeving
leeg. Er kan zich een gevoel van verlatenheid en onmacht
van het meisje hebben meester gemaakt. Ze was
al het enige meisje in een mannenomgeving en nu is
haar ook haar moeder ontvallen.
Woonhuis Dorpsstraat nr. 182 openbaar verkocht. De
makelaars Kesper en Kofoed zijn tevens regent van het
weeshuis der Herstelden. Nieuw Amsterdamsch handels-
en effectenblad 14 en 15 december 1857.