23.09.2013 Views

Eindfase, v2 - Hendrica Maria Heijungs en haar vader Henrich ...

Eindfase, v2 - Hendrica Maria Heijungs en haar vader Henrich ...

Eindfase, v2 - Hendrica Maria Heijungs en haar vader Henrich ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Eindnot<strong>en</strong> H 4 4-41<br />

Croll groeide op in het milieu van de kleine burgerij. Aan zijn jeugdvri<strong>en</strong>d Joan Nieuw<strong>en</strong>huis vertelde hij e<strong>en</strong>s hoe hij<br />

in de Sociaal-Democratische Bond (SDB) verzeild was geraakt. Dat gebeurde niet uit sympathie voor de arbeiders<br />

maar uit haat teg<strong>en</strong> zijn chefs <strong>en</strong> 'de adellijke stinkerds', die bij bevordering werd<strong>en</strong> voorgetrokk<strong>en</strong>. In 1870 werd Croll<br />

op derti<strong>en</strong>jarige leeftijd wees <strong>en</strong> kwam terecht in Harling<strong>en</strong>, waar F. Domela Nieuw<strong>en</strong>huis to<strong>en</strong> predikant was. Croll<br />

moest er meemak<strong>en</strong> dat tuss<strong>en</strong> twee ooms onderhandeld werd over de vraag bij wie hij <strong>en</strong> zijn jongere broertje in<br />

huis werd<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. De e<strong>en</strong> bood geld aan, de andere was bereid de opvoeding van de jong<strong>en</strong>s op zich te nem<strong>en</strong>.<br />

(...) De laatste jar<strong>en</strong> van zijn lev<strong>en</strong> leidde Croll e<strong>en</strong> teruggetrokk<strong>en</strong> bestaan. Hij vond van zichzelf dat hij zich moeilijk<br />

aan m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> kon hecht<strong>en</strong>, wat hij verklaarde uit het feit dat hij e<strong>en</strong> liefdeloze opvoeding had g<strong>en</strong>ot<strong>en</strong>. Hij was somber<br />

<strong>en</strong> pessimistisch geword<strong>en</strong>. Zijn gezondheid begon hem part<strong>en</strong> te spel<strong>en</strong> <strong>en</strong> op 8 juni 1895 werd<strong>en</strong> zijn hartklacht<strong>en</strong><br />

hem fataal. Hij stierf in Bussum, waar e<strong>en</strong> bevri<strong>en</strong>d echtpaar hem al <strong>en</strong>kele maand<strong>en</strong> verzorgde. Recht voor All<strong>en</strong><br />

herdacht hem in <strong>en</strong>kele regels <strong>en</strong> roemde zijn welversned<strong>en</strong> p<strong>en</strong> maar schreef ook: 'Voor de arbeidersbeweging was<br />

hij de laatste jar<strong>en</strong> zijns lev<strong>en</strong>s dood'. De Koo schreef in De Amsterdammer dat Croll bijzonder scherpzinnig, zeer<br />

bekwaam <strong>en</strong> uiterst werkzaam was geweest.<br />

76 BS Amsterdam 1861, geboort<strong>en</strong>, register 4, akte 136, Jan Croll is gebor<strong>en</strong> 22 juni 1861.<br />

77 Opregte Haarlemsche Courant 26 februari 1828.<br />

78 Algeme<strong>en</strong> Handelsblad 5 juli 1860.<br />

79 Algeme<strong>en</strong> Handelsblad 15 november 1843. “Dat m<strong>en</strong> volstrekt ge<strong>en</strong>e behoefte heeft aan e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>tehuis. Het voor<br />

meerdere jar<strong>en</strong> met goedvind<strong>en</strong> der bevoegde authoriteit gebouwd perceel, is voldo<strong>en</strong>de <strong>en</strong> de daardoor in der tijd<br />

vastgestelde huur, wordt alsnog aan d<strong>en</strong> eig<strong>en</strong>aar, <strong>en</strong> niet aan d<strong>en</strong> burgemeester, uitbetaald, terwijl de huwelijk<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong> voltrokk<strong>en</strong> in het Regthuis, op de vroegere regtkamer van schout <strong>en</strong> schep<strong>en</strong><strong>en</strong>, welke daartoe alsmede<br />

g<strong>en</strong>oegzaam wordt geoordeeld, <strong>en</strong> waaruit, althans voor zoverre m<strong>en</strong> kan nagaan, nimmer e<strong>en</strong>ige wez<strong>en</strong>tlijke<br />

stoornis ontstaan is. De ingezet<strong>en</strong><strong>en</strong> van Slot<strong>en</strong>, in de laatste jar<strong>en</strong>, door zoo vele ramp<strong>en</strong> getroff<strong>en</strong>, behoev<strong>en</strong><br />

inderdaad niet verder bezwaard te word<strong>en</strong>, met d<strong>en</strong> opbouw of aankoop van gebouw<strong>en</strong>, waaraan hoeg<strong>en</strong>aamd<br />

ge<strong>en</strong>e behoefte bestaat”.<br />

80 Algeme<strong>en</strong> Handelsblad 13 oktober 1843. Er verschijnt e<strong>en</strong> ingezond<strong>en</strong> stuk waarin <strong>en</strong>e O.O.W.W. het functioner<strong>en</strong><br />

van burgemeester Schuijt aan de kaak stelt. Hij zou vri<strong>en</strong>djespolitiek bedrijv<strong>en</strong>, te veel tijd bested<strong>en</strong> aan zijn bijbaan<br />

als afslager bij publieke veiling<strong>en</strong>, zijn tak<strong>en</strong> als secretaris der geme<strong>en</strong>te verwaarloz<strong>en</strong>, zijn kantoortje van 3 bij 6<br />

meter voor veel geld verhur<strong>en</strong> aan de geme<strong>en</strong>te, huwelijks plechtighed<strong>en</strong> onter<strong>en</strong> in het Rechthuis door bijluid<strong>en</strong> van<br />

ruziënde biljardspelers <strong>en</strong> tot slot de branspuit lat<strong>en</strong> oef<strong>en</strong><strong>en</strong> op zondag!<br />

81 Cornelis Johannes Stork (gebor<strong>en</strong> Amsterdam 22 januari 1817, register 1, folio 59v.), z.v. Cornelis Johannes Stork <strong>en</strong><br />

Dina Lint (de Sloterdijkse vroedvrouw), is getrouwd met Engelina Margaretha Christina Brandt. Zij trouw<strong>en</strong> in Slot<strong>en</strong><br />

op 4 augustus 1853.<br />

82 BS Slot<strong>en</strong> 1855, geboort<strong>en</strong>, akte 93. Gebor<strong>en</strong> Dina Stork op adres Sloterdijk 201!<br />

83 BS Slot<strong>en</strong> 1861, geboort<strong>en</strong>, akte 74. Gebor<strong>en</strong> H<strong>en</strong>drik Mart<strong>en</strong> Stork op adres Sloterdijk 116.<br />

84 Algeme<strong>en</strong> Handelsblad, 6 november 1833.<br />

85 BS Nieuwer-Amstel 1834, huwelijk<strong>en</strong>, akte 11.<br />

86 Koninklijke Bibliotheek, Iets over de schutterlijke of militaire loopbaan van Pieter van Coursel, voormalig kapitein,<br />

thans rijksschatter.<br />

87 Gebor<strong>en</strong> Bouchate (Boekhout) 10 februari 1802.<br />

88 BS Amsterdam 1881, overlijd<strong>en</strong>s, register 3, folio 178v., overled<strong>en</strong> 16 mei 1881.<br />

89 De loodwitindustrie moest het werk wel aantrekkelijk mak<strong>en</strong> door hoge lon<strong>en</strong> <strong>en</strong> huisvesting. De industrie werd<br />

geweerd uit volle sted<strong>en</strong> zoals Amsterdam. Ze stond immers bek<strong>en</strong>d om <strong>haar</strong> ongezonde werkomstandighed<strong>en</strong>,<br />

stank <strong>en</strong> lawaai. Van de overlast kon de omgeving ruimschoots meeg<strong>en</strong>iet<strong>en</strong>: het stof van loodoxides, e<strong>en</strong> omzettingsproces<br />

in sterke azijn, het broei<strong>en</strong> der zetkroez<strong>en</strong> in paard<strong>en</strong>mest <strong>en</strong> het afklopp<strong>en</strong> van loodwit. Het schoonspoel<strong>en</strong><br />

der zetkroez<strong>en</strong> zal wel gebeurd zijn in de trekvaart. Onder druk van buit<strong>en</strong>landse concurr<strong>en</strong>tie wordt de fabriek in<br />

1844 stilgelegd <strong>en</strong> te koop aangebod<strong>en</strong>. Afbraak volgt in 1847.<br />

90 Opregte Haarlemsche Courant 11 februari 1811.<br />

91 In 1836 organiseerde burgemeester Han<strong>en</strong>berg e<strong>en</strong> inzameling voor de slachtoffers van e<strong>en</strong> watersnood in Osdorp,<br />

Sloterdijk <strong>en</strong> Slot<strong>en</strong>. Huiz<strong>en</strong>, dier<strong>en</strong> <strong>en</strong> oogst ging<strong>en</strong> verlor<strong>en</strong>. Schuijt was als ambt<strong>en</strong>aar e<strong>en</strong> der organisator<strong>en</strong>. Zie<br />

o.m. de Opregte Haarlemsche Courant van 6 december 1836.<br />

92 SAA, toegang 190, inv. 629, blz. 223 e.v. (notul<strong>en</strong> 9 maart 1858).<br />

93 De letters WS staan voor ‘Werkelijke Schuld’, synoniem voor e<strong>en</strong> obligatie in de Grootboekl<strong>en</strong>ing der Nationale<br />

Schuld. De geschied<strong>en</strong>is van de grootboek<strong>en</strong> van de nationale schuld gaat terug naar 1815. Nadat koning Willem I in<br />

1813 e<strong>en</strong> lege staatskas <strong>en</strong> e<strong>en</strong> grote, uit allerlei l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> bestaande staatschuld aantrof, werd tot de uitgifte van e<strong>en</strong><br />

2½% grootboekl<strong>en</strong>ing beslot<strong>en</strong>. Deze vorm van eeuwigdur<strong>en</strong>de schuld werd naar Frans voorbeeld ingericht. Daar de<br />

staatskas naar verwachting niet snel zou verbeter<strong>en</strong> werd e<strong>en</strong> Werkelijke Schuld <strong>en</strong> e<strong>en</strong> Uitgestelde Schuld in het<br />

lev<strong>en</strong> geroep<strong>en</strong>. De Werkelijke Schuld werd ingeschrev<strong>en</strong> in het grootboek <strong>en</strong> houders ontving<strong>en</strong>, ongeacht de<br />

afgesprok<strong>en</strong> r<strong>en</strong>te <strong>en</strong> looptijd van de oorspronkelijke l<strong>en</strong>ing, vanaf dan 2½% r<strong>en</strong>te, halfjaarlijks uit te ker<strong>en</strong>. Vanaf<br />

2010 werd de grootboekl<strong>en</strong>ing niet meer gecontinueerd.<br />

94 Nieuwe Rotterdamsche Courant, 16 mei 1865.<br />

95 BS Amsterdam 1864, overlijd<strong>en</strong>s, register 3 folio 35, overled<strong>en</strong> 19 april 1864 op het adres Zeedijk 31.<br />

96 George Wilhelm Stemler, predikant bij de Hersteld Evangelisch-Lutherse geme<strong>en</strong>te te Amsterdam 1850-1875, kwam<br />

van Hoorn.<br />

97 Willem H<strong>en</strong>drik Suringar was e<strong>en</strong> Friese filantroop.Hij droomde er van predikant te word<strong>en</strong>. Omdat hij zijn <strong>vader</strong>, die<br />

e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> zaak had, moest gaan help<strong>en</strong>, heeft hij zijn studie moet<strong>en</strong> beëindig<strong>en</strong>. Toch probeerde hij wat te do<strong>en</strong> aan<br />

geestelijke verzorging. Hij bezocht regelmatig gevang<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> probeerde h<strong>en</strong> zed<strong>en</strong>kundige steun <strong>en</strong> onderricht te<br />

gev<strong>en</strong>. Hij wilde iets do<strong>en</strong> voor gevang<strong>en</strong><strong>en</strong>, in het bijzonder voor de jeugd. Hij richtte sam<strong>en</strong> met twee ander<strong>en</strong>,<br />

Nierstrazz <strong>en</strong> Warnsinck, het G<strong>en</strong>ootschap tot Zedelijke Verbetering der Gevang<strong>en</strong><strong>en</strong> op.<br />

Hij was tev<strong>en</strong>s oprichter van de Nederlandsche Mettray in 1851, e<strong>en</strong> protestants opvoedingstehuis voor niet-criminele<br />

jonger<strong>en</strong> met gedragsproblem<strong>en</strong>. Het werd als landbouwkolonie opgebouwd op het landgoed Rijsselt in Eefde bij<br />

Zutph<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong> gelijkaardig voorbeeld in het Franse Mettray.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!