Eindfase, v2 - Hendrica Maria Heijungs en haar vader Henrich ...
Eindfase, v2 - Hendrica Maria Heijungs en haar vader Henrich ... Eindfase, v2 - Hendrica Maria Heijungs en haar vader Henrich ...
4-16 Eindfase Sloterdijk nemen. Ter herinnering: de voornaamste voorwaarden tot toelating: een der ouders is meer dan twee jaar lidmaat van de kerk, de ouders zijn van onbesproken gedrag en de kinderen zijn tijdens het huwelijk geboren. Dit zal de ooms zijn voorgehouden. Er zijn altijd twijfelgevallen waarin het reglement niet voorziet. Een overleg met de diakenen moet daarin dan klaarheid brengen. De regenten formuleren een voorstel en verzoeken om een gecombineerde vergadering waarin het voorstel wordt besproken. De notulen schrijven erover: “komen in de vergadering Rudolf Jansen Heuijings sic en Johannes Habig, zijnde oom en behuwd oom van Hendrika Elisabeth sic Heuijings, geboren 21 april 1843, gedoopt 9 mei en Rudolf Jansen Heuijings geboren 2 december 1844, gedoopt 15 december, door ds. Kerkhoff, 58 kinderen van Hendrik Jansen Heuijings lid der gemeente sedert 26 maart 1852 overleden te Sloterdijk 23 september 1853, gehuwd 11 Lidmaat- en doopgegevens van de wezen Heijungs en hun ouders. In de marge: “Angenent te Sloterdijk. Maandag voor 12 uur.” SAA toegang 190, inv. 737, dossier 332. Huwelijksgegevens van de ouders. In de marge: “Deze aanvrage geschied voor weezen waarvan men de papieren uit den boedel, van wege tegenstand des overgeblevene tweede vader, niet bekomen kan worden. De aanvrager is hier, het bewijs van het wettig huwelijk.” SAA toegang 190, inv. 737, dossier 332. februarij 1835 met Maria Elisabeth Kemper lid sedert 12 april 1824 overleden te Sloterdijk 16 october 1857, hen aanbiedende als weezen. Op voorstel van den president wordt besloten om de vereischte papieren aan te vragen en ingevolge art. 3 van het reglement op de aanneming van weezen bij diakenen te verzoeken eene gecombineerde vergadering te houden op vrijdag e.k. ter verdere behandeling dezer zaak“. 59 De procedure wordt in gang gezet maar lijkt deels al te zijn voorgekookt en er is iets waarvoor de regenten de hulp inroepen van de diakenen. De ‘papieren’ waarover de president regent Uhlenbroek het heeft staan gedateerd op 20 oktober, dezelfde dag als de vergadering. Aangezien zij een zekere bureaucratische weg te volgen hebben, lijkt het vrijwel onmogelijk dat de procudure nu pas begint, laat staan dat de papieren bij de opening van de vergadering beschikbaar zijn. Er moet toch een leeg formulier opgehaald worden bij het weeshuis, dan moet de secretaris der diakenen in Amsterdam die de doop- en trouwboeken beheert erop schrijven wat men wil weten en tot slot dient de secretarie van de gemeente Sloten de overheids gegevens te verifiëren en te accorderen. De secretarie ligt weliswaar in Sloterdijk maar het moet allemaal wel gebeuren en zoiets kost tijd. Interessant zijn de potlood opmerkingen in de marge. Wie de opmerkingen heeft gemaakt is niet duidelijk. De tekst in de marge bij de huwelijksgegevens der ouders vertelt dat Angenent geen gegevens kan produceren over het huwelijk van Kemper. Door de gezwollen tekst lijkt het of er onwil van Angenent in het spel is maar dat is schijn: Angenent heeft de gegevens eenvoudig niet. Door de religieuse verschillen is men niet in een kerk getrouwd en beschikt hij niet over de papieren van Heijungs x Kemper. Volgens de interpretatie van de auteur leiden de antwoorden van de ooms en niet de tekst in de marge ertoe dat de regenten de hulp van de gecombineerde vergadering inroepen. Het overleg met kantonrechter De Vries vindt plaats op 27 oktober. Daarvan wordt een proces verbaal opgemaakt. Vastgelegd wordt dat de minderjarige Willem Hendrik Heijungs als voogd krijgt toegewezen zijn halfbroer Johannes en oom Efraïm Andreas Sprenger, de zadelmaker. Willem is niet alleen zelfstandig/volwassen genoeg, maar valt ook buiten het aanname beleid van het weeshuis. De kinderen Hendrica en Rudolph krijgen toegewezen Johan Martin Uhlenbroek (broer van Gijsbert) en Lodewijk Albert Kesper namens het weeshuis. De opname van de kinderen Heijungs is niet zo vanzelfsprekend geweest. Wat kan er aan de hand zijn? Is het omdat de vereiste gerechtelijke formaliteiten op de 20 ste nog niet zijn gepasseerd? Zolang de kwestie namelijk niet is geformaliseerd bij de kantonrechter zou iemand nog iets anders kunnen voorstellen dan wat in het familieberaad is beraamd. De ouders voldoen aan de voorwaarden en zijn zonder strafblad. Kemper is lidmaat sedert 12 april 1824 en Heijungs sedert 26 maart 1852. 60 Het korte lidmaatschap van de vader kan geen rol gespeeld hebben.
Eindfase Sloterdijk 4-17 Een punt van overweging: stiefvader Angenent is roomskatholiek. Hij had beter gereformeerd, waals, luthers, remonstrants of calvinistisch kunnen zijn. Rooms-katholiek is wel erg ver weg van het spectrum van verwante protestante gezinten om niet te veel negatieve aandacht op zich te krijgen. Of Angenent’s gezindte een feit ten gunste of ten nadele van de wezen is, valt moeilijk te zeggen. Beoordeelt men de invloed van de katholieke stiefvader als kort dan zou de gedachte kunnen zijn dat er twee kinderen te redden zijn. Beoordeelt men het stiefvaderschap als van te lange duur dan kunnen de wezen zodanig bedorven zijn met paapse invloeden dat er geen redding meer mogelijk is. Ja, dat ze zelfs geweerd moeten worden uit het weeshuis om slechte invloeden uit te bannen. Van het overleg in de gecombineerde vergadering is niets bekend en er zijn geen notulen gevonden. Oom Rudolph en oom Johannes hebben de zaak goed bepleit en de opgeworpen mogelijke moeilijkheden blijken niet aan de orde. De beide kinderen kunnen komen op 26 oktober 1857. 61 Op 3 november: “De voorzitter rapporteert de opname in het gesticht van de weezen Heijungs”. 62 Punt! Dan is het zover Op 26 oktober 1857 is het zover. Een der ooms brengt beide kinderen weg. Daar staan ze dan, helemaal bedrukt nog van de emoties van de afgelopen dagen, met een bundeltje eigendommen. Spulletjes die straks hun kast ingaan en er voorlopig niet meer uitkomen. Ook de brenger zal met een brok in de keel de gebeurte- Gijsbert Diederik Uhlenbroek (1831-1881), suikerraffinadeur, president regent van het weeshuis der Herstelden in 1857. SAA, Beeldbank. nissen hebben afgewacht als hij zich met de kinderen aandient bij de portier. Deze heeft de namen op een briefje staan en verwacht het gezelschap. Terwijl hij de binnenmoeder haalt kijken zij verwonderd rond, snuiven de nieuwe geuren op en laten de vreemde geluiden in het gebouw op zich inwerken. Dit is de echo van de komende jaren waaraan zij vanzelf zullen wennen. De wezen worden overgedragen aan de binnenmoeder, de 61 jarige Johanna Henderika Meijer 63 weduwe van binnenvader Jacob Schoemaker. Nog een korte groet en dan zijn zij overgeleverd aan het regime van het huis. Binnenmoeders zijn kordate types en besteden weinig aandacht aan heimwee en traantjes. Het meest confronterende moment van overgang van het eigen gezinsleven naar het weeshuisleven, is wellicht het wisselen van de burgerkleding voor de wezenkleding. De kinderen worden bij opname direct gewassen, verschoond en kortelings geïnspecteerd op gezondheid en luizen. De binnenmoeder is strikt geïnstrueerd de meegebrachte kleren van de kinderen, “indien deze niet zuiver werden bevonden, zonder enig uitstel uit het huis te verwijderen”. In deze nogal gesloten omgeving waarin mensen dicht op elkaar wonen kan men geen besmettelijke aandoeningen tolereren. Begin 19 de eeuw is in alle weeshuizen de koepokinenting ingevoerd. De kinderen krijgen na deze wasbeurt de kledingstukken van het weeshuis uitgereikt. Hendrica Heijungs krijgt huisnummer 134 uitgereikt. 64 Haar eerste werkzaamheden in de naaischool bestaan er in haar kleding te markeren met het nummer. Andere persoonlijke voorwerpen, zoals bijv. een bijbeltje, een liedboek, een borduurraam, een kam e.d. is eveneens te voorzien van haar huisnummer. Het correspondeert met een afsluitbare meisjeskast, de enige plaats van haar privacy. Haar registratie nummer is 332 (van Rudolph 333) 65 , bedoeld voor haar persoonlijke dossier en voor het bewaren van haar bezittingen. 66 Om onderlinge onenigheid, naijver, diefstal en jaloezie te vermijden moeten de wezen alle meegebrachte opsmuk in bewaring geven. Zo is Hendrica in het bezit van wat zilveren naaigerei en enkele gouden sierraden. Het zijn typische meisjesdingen die zij wellicht ooit van haar ouders cadeau heeft gekregen of erfstukjes van haar moeder. Deze voorwerpen worden opgeborgen in een stevige envelop in de brandkast. Als Hendrica terug keert in de burgermaatschappij krijgt zij alles terug. Hendrica Heijungs ingeschreven als nr. 134 op 26 oktober 1857. In de rechter marge ”26 maart 1860 te Steenbeek besteed, 9 december 1865 als weze afgeschreven”. SAA, toegang 190, inv. 726.
- Page 1 and 2: 4 Eindfase Sloterdijk Gebeurtenisse
- Page 3 and 4: Eindfase Sloterdijk 4-3 De Amsterda
- Page 5 and 6: Eindfase Sloterdijk 4-5 te kunnen k
- Page 7 and 8: Eindfase Sloterdijk 4-7 Fotocollage
- Page 9 and 10: Eindfase Sloterdijk 4-9 Dubbelhuis
- Page 11 and 12: Eindfase Sloterdijk 4-11 De Herstel
- Page 13 and 14: Eindfase Sloterdijk 4-13 Gezondheid
- Page 15: Eindfase Sloterdijk 4-15 tina Maria
- Page 19 and 20: Eindfase Sloterdijk 4-19 Een vertel
- Page 21 and 22: Eindfase Sloterdijk 4-21 moeder ver
- Page 23 and 24: Eindfase Sloterdijk 4-23 Minnebo wo
- Page 25 and 26: Eindfase Sloterdijk 4-25 water v/d
- Page 27 and 28: Eindfase Sloterdijk 4-27 De vergade
- Page 29 and 30: Eindfase Sloterdijk 4-29 Het betref
- Page 31 and 32: Eindfase Sloterdijk 4-31 Opnieuw He
- Page 33 and 34: Eindfase Sloterdijk 4-33 gen dat is
- Page 35 and 36: Eindfase Sloterdijk 4-35 Het is die
- Page 37 and 38: Eindfase Sloterdijk 4-37 Overigens
- Page 39 and 40: Eindnoten H 4 4-39 Eindnoten H. 4 (
- Page 41 and 42: Eindnoten H 4 4-41 Croll groeide op
- Page 43: Eindnoten H 4 4-43 140 Een relative
4-16 <strong>Eindfase</strong> Sloterdijk<br />
nem<strong>en</strong>. Ter herinnering: de voornaamste voorwaard<strong>en</strong><br />
tot toelating: e<strong>en</strong> der ouders is meer dan twee jaar lidmaat<br />
van de kerk, de ouders zijn van onbesprok<strong>en</strong><br />
gedrag <strong>en</strong> de kinder<strong>en</strong> zijn tijd<strong>en</strong>s het huwelijk gebor<strong>en</strong>.<br />
Dit zal de ooms zijn voorgehoud<strong>en</strong>.<br />
Er zijn altijd twijfelgevall<strong>en</strong> waarin het reglem<strong>en</strong>t niet<br />
voorziet. E<strong>en</strong> overleg met de diak<strong>en</strong><strong>en</strong> moet daarin dan<br />
klaarheid br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. De reg<strong>en</strong>t<strong>en</strong> formuler<strong>en</strong> e<strong>en</strong> voorstel<br />
<strong>en</strong> verzoek<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> gecombineerde vergadering waarin<br />
het voorstel wordt besprok<strong>en</strong>.<br />
De notul<strong>en</strong> schrijv<strong>en</strong> erover: “kom<strong>en</strong> in de vergadering<br />
Rudolf Jans<strong>en</strong> Heuijings sic <strong>en</strong> Johannes Habig, zijnde<br />
oom <strong>en</strong> behuwd oom van H<strong>en</strong>drika Elisabeth sic Heuijings,<br />
gebor<strong>en</strong> 21 april 1843, gedoopt 9 mei <strong>en</strong> Rudolf<br />
Jans<strong>en</strong> Heuijings gebor<strong>en</strong> 2 december 1844, gedoopt 15<br />
december, door ds. Kerkhoff, 58 kinder<strong>en</strong> van H<strong>en</strong>drik<br />
Jans<strong>en</strong> Heuijings lid der geme<strong>en</strong>te sedert 26 maart 1852<br />
overled<strong>en</strong> te Sloterdijk 23 september 1853, gehuwd 11<br />
Lidmaat- <strong>en</strong> doopgegev<strong>en</strong>s van de wez<strong>en</strong> <strong>Heijungs</strong> <strong>en</strong> hun<br />
ouders. In de marge: “Ang<strong>en</strong><strong>en</strong>t te Sloterdijk. Maandag<br />
voor 12 uur.” SAA toegang 190, inv. 737, dossier 332.<br />
Huwelijksgegev<strong>en</strong>s van de ouders. In de marge: “Deze<br />
aanvrage geschied voor weez<strong>en</strong> waarvan m<strong>en</strong> de papier<strong>en</strong><br />
uit d<strong>en</strong> boedel, van wege teg<strong>en</strong>stand des overgeblev<strong>en</strong>e<br />
tweede <strong>vader</strong>, niet bekom<strong>en</strong> kan word<strong>en</strong>. De aanvrager is<br />
hier, het bewijs van het wettig huwelijk.” SAA toegang 190,<br />
inv. 737, dossier 332.<br />
februarij 1835 met <strong>Maria</strong> Elisabeth Kemper lid sedert 12<br />
april 1824 overled<strong>en</strong> te Sloterdijk 16 october 1857, h<strong>en</strong><br />
aanbied<strong>en</strong>de als weez<strong>en</strong>.<br />
Op voorstel van d<strong>en</strong> presid<strong>en</strong>t wordt beslot<strong>en</strong> om de<br />
vereischte papier<strong>en</strong> aan te vrag<strong>en</strong> <strong>en</strong> ingevolge art. 3<br />
van het reglem<strong>en</strong>t op de aanneming van weez<strong>en</strong> bij<br />
diak<strong>en</strong><strong>en</strong> te verzoek<strong>en</strong> e<strong>en</strong>e gecombineerde vergadering<br />
te houd<strong>en</strong> op vrijdag e.k. ter verdere behandeling<br />
dezer zaak“. 59<br />
De procedure wordt in gang gezet maar lijkt deels al te<br />
zijn voorgekookt <strong>en</strong> er is iets waarvoor de reg<strong>en</strong>t<strong>en</strong> de<br />
hulp inroep<strong>en</strong> van de diak<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />
De ‘papier<strong>en</strong>’ waarover de presid<strong>en</strong>t reg<strong>en</strong>t Uhl<strong>en</strong>broek<br />
het heeft staan gedateerd op 20 oktober, dezelfde dag<br />
als de vergadering. Aangezi<strong>en</strong> zij e<strong>en</strong> zekere bureaucratische<br />
weg te volg<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>, lijkt het vrijwel onmogelijk<br />
dat de procudure nu pas begint, laat staan dat de papier<strong>en</strong><br />
bij de op<strong>en</strong>ing van de vergadering beschikbaar zijn.<br />
Er moet toch e<strong>en</strong> leeg formulier opgehaald word<strong>en</strong> bij<br />
het weeshuis, dan moet de secretaris der diak<strong>en</strong><strong>en</strong> in<br />
Amsterdam die de doop- <strong>en</strong> trouwboek<strong>en</strong> beheert erop<br />
schrijv<strong>en</strong> wat m<strong>en</strong> wil wet<strong>en</strong> <strong>en</strong> tot slot di<strong>en</strong>t de secretarie<br />
van de geme<strong>en</strong>te Slot<strong>en</strong> de overheids gegev<strong>en</strong>s te<br />
verifiër<strong>en</strong> <strong>en</strong> te accorder<strong>en</strong>. De secretarie ligt weliswaar<br />
in Sloterdijk maar het moet allemaal wel gebeur<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
zoiets kost tijd.<br />
Interessant zijn de potlood opmerking<strong>en</strong> in de marge.<br />
Wie de opmerking<strong>en</strong> heeft gemaakt is niet duidelijk. De<br />
tekst in de marge bij de huwelijksgegev<strong>en</strong>s der ouders<br />
vertelt dat Ang<strong>en</strong><strong>en</strong>t ge<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>s kan producer<strong>en</strong><br />
over het huwelijk van Kemper. Door de gezwoll<strong>en</strong> tekst<br />
lijkt het of er onwil van Ang<strong>en</strong><strong>en</strong>t in het spel is maar dat<br />
is schijn: Ang<strong>en</strong><strong>en</strong>t heeft de gegev<strong>en</strong>s e<strong>en</strong>voudig niet.<br />
Door de religieuse verschill<strong>en</strong> is m<strong>en</strong> niet in e<strong>en</strong> kerk<br />
getrouwd <strong>en</strong> beschikt hij niet over de papier<strong>en</strong> van<br />
<strong>Heijungs</strong> x Kemper.<br />
Volg<strong>en</strong>s de interpretatie van de auteur leid<strong>en</strong> de antwoord<strong>en</strong><br />
van de ooms <strong>en</strong> niet de tekst in de marge ertoe<br />
dat de reg<strong>en</strong>t<strong>en</strong> de hulp van de gecombineerde vergadering<br />
inroep<strong>en</strong>.<br />
Het overleg met kantonrechter De Vries vindt plaats op<br />
27 oktober. Daarvan wordt e<strong>en</strong> proces verbaal opgemaakt.<br />
Vastgelegd wordt dat de minderjarige Willem<br />
H<strong>en</strong>drik <strong>Heijungs</strong> als voogd krijgt toegewez<strong>en</strong> zijn halfbroer<br />
Johannes <strong>en</strong> oom Efraïm Andreas Spr<strong>en</strong>ger, de<br />
zadelmaker. Willem is niet alle<strong>en</strong> zelfstandig/volwass<strong>en</strong><br />
g<strong>en</strong>oeg, maar valt ook buit<strong>en</strong> het aanname beleid van<br />
het weeshuis. De kinder<strong>en</strong> <strong>H<strong>en</strong>drica</strong> <strong>en</strong> Rudolph krijg<strong>en</strong><br />
toegewez<strong>en</strong> Johan Martin Uhl<strong>en</strong>broek (broer van Gijsbert)<br />
<strong>en</strong> Lodewijk Albert Kesper nam<strong>en</strong>s het weeshuis.<br />
De opname van de kinder<strong>en</strong> <strong>Heijungs</strong> is niet zo vanzelfsprek<strong>en</strong>d<br />
geweest. Wat kan er aan de hand zijn? Is het<br />
omdat de vereiste gerechtelijke formaliteit<strong>en</strong> op de 20 ste<br />
nog niet zijn gepasseerd? Zolang de kwestie namelijk<br />
niet is geformaliseerd bij de kantonrechter zou iemand<br />
nog iets anders kunn<strong>en</strong> voorstell<strong>en</strong> dan wat in het familieberaad<br />
is beraamd.<br />
De ouders voldo<strong>en</strong> aan de voorwaard<strong>en</strong> <strong>en</strong> zijn zonder<br />
strafblad. Kemper is lidmaat sedert 12 april 1824 <strong>en</strong><br />
<strong>Heijungs</strong> sedert 26 maart 1852. 60 Het korte lidmaatschap<br />
van de <strong>vader</strong> kan ge<strong>en</strong> rol gespeeld hebb<strong>en</strong>.
Change language