Fietsen in Markelo heide, essen en broeken, bergen, hooibergen en ...

4
Schöppen, boerderijen en
kookhuisjes.
Stokkum.
Het mooist bewaard gebleven dorpje binnen Markelo is de buurtschap
Stokkum, een esdorp. Hier valt veel over de streektypische bouw te zien. Wat
slordig verspreid om de es, liggen de boerderijen van Stokkum tussen grasen
-tegenwoordig-maisland. Zo'n nederzetting noemt men daarom een "los
esdorp". De 40 meter hoge bergen Markeloseberg, de Kattenberg en de
Herikerberg, en het Twentekanaal, vormden vroeger het grondgebied van de
marke Stokkum. Een plaatsnaam die al in de 12e eeuw werd genoemd en die
volgens het Schattingsregister van Twente uit 1475, toen 20 erven rijk was.
Het laagstgelegen deel van de boerschap is het Vlier, waarvan de oude
Stokkumers nog weten, dat men daar alleen springend van pol op pol
doorheen kon. Nu is het Vlier een uitgestrekt weidecomplex.
De boerderijen staan hier nog dicht bij elkaar. Een aantal had in het kader
van de ruilverkaveling Markelo/Holten verplaatst kunnen worden, maar de
Stokkumers bleken erg gehecht aan hun stekje, waar gedurende eeuwen
generaties boeren elkaar opvolgden, spurrie, boekweit, rogge, stoppelknollen,
voederbieten en tenslotte snijmais teelden en de plaggenzicht hanteerden in
de drassige heide, waar hun schapen graasden.
Omdat de bewoners van Stokkum in het kader van de ruilverkaveling niet
wilden verhuizen, hebben de meesten hun grond een eind van het bedrijf
vandaan. De boerderijen zijn vaak met riet gedekt, dikwijls een "onderschoer"
rijk en menig oude schuur of een klein kookhuisje op het erf geven een
romantische sfeer aan de bedoeningen. Opvallend zijn in deze omgeving de
schuren met een doorgetrokken dak boven de brede inrijdeuren. Een soort
dakkapel. Tussen die oude hoeven door, langs houtwallen met meidoorn,
sleedoorn en kardinaalsmuts, door de bossen op de langglooiende helling
van de Herikerberg en hoog langs het Vlier kan men een mooie wandeling
maken.