Hout - meubelreparatie uitgebreid.pdf - Kleine-Leiden BV
Hout - meubelreparatie uitgebreid.pdf - Kleine-Leiden BV
Hout - meubelreparatie uitgebreid.pdf - Kleine-Leiden BV
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Inhoudsopgave<br />
1<br />
zondag 26 augustus 2007<br />
Cursus Reparatie <strong>Hout</strong><br />
1. Algemeen .................................................................................................... 1<br />
2. <strong>Hout</strong>soorten ................................................................................................. 2<br />
3. Bewerking van hout ...................................................................................... 3<br />
4. Reparatie van hout ....................................................................................... 5<br />
4.1. Algemeen ................................................................................................. 5<br />
4.2. Materialen en gereedschappen .................................................................... 5<br />
4.3. Het gebruik van de spuitbus. ...................................................................... 6<br />
4.4. Lichte krassen in de laklaag. ....................................................................... 6<br />
4.5. Vlekken en kringen in de laklaag ................................................................. 6<br />
4.6. Krassen overdwars op het hout. .................................................................. 6<br />
4.7. Kras in de lengterichting van de houtnerf. .................................................... 7<br />
4.8. Krassen in noten of mahonie ...................................................................... 7<br />
4.9. Filmdruk en folie. ...................................................................................... 7<br />
4.10. Glansstrepen. ........................................................................................... 7<br />
4.11. Schaaf en schuurwonden. ........................................................................... 8<br />
4.12. Butsen en deuken in het hout. .................................................................... 8<br />
4.13. Grote gaten en afgebroken hoeken. ............................................................. 8<br />
4.14. Putjes en Gaatjes. ..................................................................................... 9<br />
4.15. Kleurafwijking in het hout..........................................................................10<br />
4.16. Afgebroken hang en sluitwerk. ...................................................................10<br />
4.17. Brandplekken in het houtoppervlak. ............................................................10<br />
4.18. Lichte krassen in lak. ................................................................................10<br />
5. Opfrissen van meubelen. ..............................................................................11<br />
1. Algemeen<br />
<strong>Hout</strong> is een fantastisch natuurproduct dat zich leent voor diverse doeleinden. Net zoals<br />
de mens is iedere boom verschillend, zelfs de kleinste bestanddelen verschillen van<br />
elkaar. Dat is wat hout zo interessant maakt. Een andere bijzondere eigenschap van hout<br />
is de grote verscheidenheid aan natuurlijke kleuren en nerven, die ervoor zorgen dat<br />
lichte kleur– en nerfschakeringen onvermijdelijk zijn en zo het authentieke karakter van<br />
hout bevestigen.<br />
Het is in ontelbare soorten te verkrijgen en elke<br />
soort heeft z'n eigen kleur, hardheid en<br />
nerfstructuur. <strong>Hout</strong> ten behoeve van de<br />
meubelindustrie is afkomstig van naaldbomen en<br />
loofbomen. Naaldbomen komen voor in o.a.<br />
Nederland en Scandinavië. Doordat deze bomen<br />
relatief snel groeien, ontstaat er een zachte<br />
houtsoort. Voorbeelden hiervan zijn vuren en<br />
grenen. Loofbomen zijn voornamelijk afkomstig<br />
uit de Verenigde Staten en Europa en<br />
kenmerken zich door een langzame groei<br />
waardoor het hout meestal harder is.<br />
Voorbeelden hiervan zijn eiken, berken, beuken en teak.<br />
Omdat hout kan krimpen onder invloed van droge lucht is het aangeraden om steeds een<br />
zeker vochtigheidsgraad in de kamer te voorzien. Een te hoge vochtigheidsgraad zorgt<br />
echter voor het omgekeerde effect: het hout zet uit en belet zo de goede werking van de
2<br />
zondag 26 augustus 2007<br />
Cursus Reparatie <strong>Hout</strong><br />
2. <strong>Hout</strong>soorten<br />
Vuren en grenen.<br />
Een zachte houtsoort afkomstig van naaldbomen. Gevoelig voor stoten,<br />
dus er kunnen makkelijk deukjes in het meubel ontstaan. Soms treft u<br />
een meubelstuk aan met hars (eigenschap van de naaldboom). De nerf<br />
van deze houtsoort is redelijk grof.<br />
Belangrijkste eigenschap is de warme uitstraling van grenen en vuren.<br />
Maar doordat de houtsoorten zo zacht zijn, zijn ze vaak niet geschikt<br />
voor bijvoorbeeld gezinnen met kleine kinderen.<br />
Beuken<br />
Een harde houdsoort afkomstig van de beuken boom. Wordt<br />
voornamelijk gebruikt voor Scandinavische meubelen. Deze houdsoort is<br />
erg stevig en dus nauwelijks gevoelig voor deuken. Het wordt daarom<br />
ook vaak gebruikt in scholen en kantoren. De nerf van deze houtsoort is<br />
redelijk fijn.<br />
Eiken<br />
Het hout van de aloude eikenboom wordt al sinds jaar en dag gebruikt.<br />
Deze zeer harde houtsoort is makkelijk verkrijgbaar en heeft ideale<br />
eigenschappen. Het heeft een warme en degelijke uitstraling en<br />
beschadigd minder snel dan bijvoorbeeld vuren en grenen. De nerf van<br />
deze houtsoort is normaal (niet te fijn en niet te grof). Nog altijd wordt<br />
eiken gezien als de beste houtsoort om meubelen van te maken.<br />
Noten, Mahonie en Kersenhout<br />
Deze houtsoorten zijn afkomstig van loofbomen. Deze harde houtsoorten<br />
hebben een zeer eigen karakter. Een zeer fijne nerfstructuur geeft deze<br />
houtsoort een klassieke uitstraling.<br />
Bij notenbomen komt het af en toe voor dat er onderaan de boom<br />
wortelknollen groeien. Wanneer dit voorkomt worden deze wortelknollen<br />
in fineerlagen opgedeeld waarna het wortelnoten genoemd wordt. Omdat<br />
het zeer zeldzaam voorkomt is dit een kostbare houtsoort. Het is altijd<br />
fineer.<br />
Rotan (Manou)<br />
Rotan is de familienaam van liaanachtige plantensoorten die<br />
in de jungles van Azië groeien. Een van de bekendste soorten<br />
is manou, afkomstig van het eiland Sumatra in Indonesië. Het<br />
fabricageproces van het maken van een rotanmeubel is in z'n<br />
geheel handwerk. Rotan/Manou geeft het interieur een<br />
exotische sfeer.<br />
Nadeel van Manou/Rotan is dat het niet zo sterk is als massief<br />
hout en wanneer het eenmaal begint te slijten bestaat de<br />
kans dat er delen uit gaan steken zodat je er bijvoorbeeld je kleding aan open kunt<br />
halen.<br />
Een vervanger voor Rotan is Loom. Dit bestaat uit ijzerdraad omwikkeld met papier. Het<br />
voordeel van Loom is dat het vele malen sterker is dan Rotan. Zo kan het bijvoorbeeld<br />
niet splijten, is het veel soepeler en is het "door en door" geverfd. Nadeel is dat het veel<br />
kostbaarder is.<br />
MDF<br />
MDF bestaat uit en plaatmateriaal van samengeperste houtvezels (spaanplaat heeft
3<br />
zondag 26 augustus 2007<br />
Cursus Reparatie <strong>Hout</strong><br />
grovere vezels dan MDF). Meubelen van dit materiaal zijn dekkend gelakt. Alpine wit,<br />
parelgrijs, mintgroen, met MDF zijn alle kleuren mogelijk. Doordat de vezels van MDF zo<br />
sterk zijn samengeperst is het een stevige houtsoort en is het makkelijk te bewerken.<br />
Koloniale houtsoorten<br />
Deze houtsoort is een verzamelnaam voor meerdere<br />
hardhoutsoorten. Voorbeelden zijn: teak, merbau, siam,<br />
bangkirai, sisam en durian. Vrijwel alle koloniale meubelen<br />
worden in India en Indonesië gemaakt. De grote<br />
klimaatverschillen tussen Azië en Europa zorgen ervoor dat het<br />
hout blijft werken. Dit betekent dat scheurtjes, trekken of<br />
krimpen tijdens het gebruik kunnen ontstaan. Dit geeft ook<br />
het authentieke karakter aan de meubelen van deze houtsoort.<br />
3. Bewerking van hout<br />
<strong>Hout</strong> kan op verschillende manieren bewerkt worden:<br />
Beits<br />
Dit dient er voor om het kale hout te kleuren. Zo worden eiken meubelen vaak gekleurd<br />
met een beits. De kleur van de beits die men hiervoor gebruikt wordt aan geduid met<br />
een getal (E10, E20 .... tot E70). De kleur E10 is heel licht, terwijl E70 heel donker is.<br />
Het meest bekent zijn blank eiken (E10) en donker eiken (E50).<br />
Lak (kleurloos)<br />
Lakken zijn verkrijgbaar in kleurloos of tal van kleuren. Lakken hebben de eigenschap om<br />
het meubel te kleuren en te beschermen tegen vuil en beschadigingen. Gebeitste<br />
meubelen worden daarom vaak afgelakt met transparante lak omdat beits deze<br />
bescherming niet biedt.<br />
Eerst wordt er een kleurloze grondlak aangebracht en daarna een kleurloze aflak. De<br />
aflak is te verkrijgen in 5 verschillende glansgradaties:<br />
• stompmat (aanzet + aanzetloos)<br />
• halfmat (aanzet + aanzetloos)<br />
• zijdeglans (aanzet + aanzetloos)<br />
• hoogglans<br />
Sommige houtsoorten kunnen direct afgewerkt zijn met een kleurloze lak, dat zijn veelal<br />
de hardhoutsoorten zoals teak, palissander, wengé. Ook bij de zachte houtsoorten wordt<br />
alleen kleurloze lak verwerkt, t.w. vuren en grenen.<br />
Meubelspuitlak (gekleurde lak)<br />
Een andere methode van afwerken van hout is gebruik te maken van aan gekleurde lak,<br />
die direct op het blanke hout gespoten wordt. Een voorbeeld hiervan zijn de Laqué<br />
meubelen<br />
Was<br />
Meestal over kale/onbehandelde meubelen. Was geeft het meubel een unieke uitstraling.<br />
Veel gebruikt op antieke en oude meubelen of meubelen die men een antieke uitstraling<br />
wil geven. Voorbeelden van in de was gezette meubelen zijn de koloniale meubelen. Was<br />
is verkrijgbaar in kleurloos of in verschillende kleuren. Nadeel van was is dat het niet zo'n<br />
goede bescherming geeft als lak en dat het vaker onderhouden moet worden. Voordeel is<br />
dat het in geval van beschadiging makkelijk bij te werken is.
4<br />
zondag 26 augustus 2007<br />
Cursus Reparatie <strong>Hout</strong><br />
Wasbeits.<br />
Antieke en oude meubelen of houten voorwerpen kunnen ook afgewerkt zijn met<br />
wasbeits.<br />
Olie<br />
Een afwerking waarbij het hout wordt verzadigd met (lijn)olie. Geeft een mooi halfmat<br />
patine. Wordt op vele houtsoorten toegepast Het kale meubel kan ook alleen in de olie<br />
gezet worden. Dit geeft een natuurlijke uitstraling en het meubel is redelijk beschermd<br />
tegen vlekken. Ook oliën zijn in een aantal kleuren te verkrijgen. Nadeel is wederom de<br />
wat slechtere bescherming tegen vlekken en beschadigingen, voordeel is dat<br />
beschadigingen redelijk makkelijk bij zijn te werken.<br />
Beitsolie.<br />
Een olie die tevens het hout in de gewenste kleur brengt. Geeft een mooi halfmat patiné.<br />
Wordt op vele houtsoorten toegepast.<br />
Fineren<br />
Omdat hout erg duur is wordt er vaak gebruik gemaakt van fineer. Fineer is een<br />
flinterdun laagje echt hout dat is gelijmd op een spaanplaat of MDF ondergrond. Doordat<br />
het bovenste laagje echt hout is dient het ook behandeld te worden als echt hout.<br />
Voordeel van fineer is dat het vele malen goedkoper is als massief hout. Nadeel is dat de<br />
levensduur over het algemeen korter is.<br />
Fotofolie<br />
Dit lijkt veel op fineer echter er is nu geen echt hout op de spaanplaat of MDF verlijmt<br />
maar een folie. Voordeel hiervan is dat het geheel onderhoudsvrij is en doordat er geen<br />
hout aan te pas komt kunnen vrijwel alle kleuren en motieven gebruikt worden.<br />
Bovendien is het net als fineer goedkoper dan massief hout.<br />
Nadeel is dat het niet de stevigheid en duurzaamheid heeft van massief hout.<br />
Patineereffect<br />
Het donkerder kleuren van hoeken en randen van gekleurde meubelen. Door dit te doen<br />
krijgt het meubel een wat warmere uitstraling. Het bekendste voorbeeld hiervan is blank<br />
eiken patina.<br />
Logen<br />
Een andere mogelijkheid is het hout logen. Eikenhout bevat looizuur, waardoor eiken in<br />
de loop van de tijd een mooie ‘antieke’ kleur krijgt. Oude meubelmakers weten nog dat<br />
eikenhouten meubels sneller die antieke kleur kregen als ze enkele weken boven een<br />
paardenstal lagen. Hetzelfde resultaat kan men in een zeer korte tijd te bereiken door<br />
eikenhout te logen. Hierbij wordt het hout ondergedompeld in een zogenaamd loogbad.<br />
Dit bad bevat natronloog (Natriumhydroxide of caustische soda lost onder grote warmteontwikkeling<br />
op in water tot natronloog). Bij het logen worden bepaalde stoffen in het<br />
hout geactiveerd (vooral bij eiken en grenen). Dit geeft het hout een andere (geloogde)<br />
kleur. Tevens kan een loogbad dienen om het meubel te ontdoen van oude lak en/of<br />
verflagen.<br />
Er bestaan ook beitsen in loogkleur.
4. Reparatie van hout<br />
4.1. Algemeen<br />
5<br />
zondag 26 augustus 2007<br />
Cursus Reparatie <strong>Hout</strong><br />
ij het herstellen van meubelschade moeten we zoveel mogelijk rekening houden met<br />
afwerking. Wanneer men een meubelschade gaat herstellen, dan moet men de volgende<br />
punten altijd in acht houden:<br />
• onderzoek<br />
Bekijk de beschadiging goed en besluit hoe de schade het best gerepareerd kan<br />
worden. Het beste is om het reparatiemateriaal uit te proberen op een<br />
onopvallende plek. Vanzelfsprekend is het niet mogelijk alle voorkomende<br />
beschadigingen ter plekke te herstellen<br />
• Werk schoon<br />
Maak er een vaste gewoonte van, dat alvorens u begint het oppervlak gereinigd<br />
wordt met lakreiniger. Zo voorkomt u dat bijv. 2 laklagen elkaar afstoten onder<br />
invloed van was, olie, huidvet of andere aanslag. Verwijder steeds het door<br />
schuren ontstane stof. Hierdoor voorkomt u o.a. dat stof in de natte lak komt.<br />
• Overdaad schaadt<br />
U krijgt de beste resultaten door zuinig te zijn met het gebruik van materialen.<br />
Werk rustig en beheerst. Gebruik goede uitgeteste materialen.<br />
4.2. Materialen en gereedschappen<br />
Om de meest voorkomende beschadigingen te<br />
kunnen oplossen, adviseren wij u gebruik te maken<br />
van de volgende reparatiematerialen en<br />
gereedschappen:<br />
• een smeltbout van 40 Watt met een koperen<br />
plat voetje<br />
• een scherpe steekbeitel<br />
• een klein plamuurmesje<br />
• een schrapstaal.<br />
• een BAO spatel<br />
• een schuurkurk<br />
• een assortiment schuurpapier, oplopend van P<br />
80 t/m P 400<br />
• staalwol 0000<br />
• kleefdoek<br />
• een stofmasker<br />
• een stophoutje van hardhout<br />
• spuitbussen meubellak: kleurloos in grondlak, matlak, halfmat, zijdeglans,<br />
hoogglans, vlekverwijderaar en finisher. Kleurlakken in o.a. noten, mahonie,<br />
eiken, zwart, bali bruin, div. kleuren wit en grijs<br />
• een doos overlakbare stopwas in div. kleuren<br />
• een doos schellakstaven in div. kleuren<br />
• een doos hardwax in div. kleuren<br />
• kneedbaar hout extract<br />
• kneedbaar hout weekmaker<br />
• 2 componenten houtplamuur<br />
• een doos retoucheerstiften met de transparante kleuren<br />
• een doos flexpennen in div. kleuren<br />
• een doos lakstiften met de dekkende kleuren<br />
• een doos tuschverf in transparant en/of dekkend<br />
• lak.<br />
• vertrager<br />
• een busje nafta-beits
• een flacon lakreiniger<br />
• een flacon thinner<br />
• anti-siliconen additief<br />
• een rolletje afplakband<br />
• klemmen.<br />
• lijmhout.<br />
4.3. Het gebruik van de spuitbus.<br />
6<br />
zondag 26 augustus 2007<br />
Cursus Reparatie <strong>Hout</strong><br />
Voor het gebruik moet de spuitbus goed geschud worden, zodat de verf zich goed<br />
vermengd met de oplosmiddelen. Zorg ervoor, dat de spuitbus ongeveer op<br />
kamertemperatuur is. Leg de spuitbus nooit op een verwarmingsbron. De spuitafstand<br />
van de spuitbus tot het werkstuk moet ongeveer 25 cm bedragen. Houdt de spuitbus niet<br />
te ver voorover of ondersteboven.<br />
Zo voorkomt U, dat het stijgbusje in de spuitbus boven het vloeistofpeil komt. Wanneer<br />
U gaat spuiten, houd de spuitbus dan nooit op één plaats, maar<br />
blijf er altijd mee in beweging.<br />
Wanneer U een tafelblad gaat spuiten, spuit dan eerst de randen<br />
en daarna het hele blad. Werk altijd van U af. Belangrijk: Begin<br />
buiten het voorwerp en maak buiten het voorwerp de draai. Als U<br />
klaar bent met spuiten, houdt de spuitbus dan op zijn kop en druk<br />
het ventiel zolang in totdat alleen drijfgas en geen lak meer eruit<br />
komt.<br />
Wanneer een spuitbus tijdens het gebruik plotseling begint te<br />
spetteren, kom dan niet aan de lak, maar wacht tot deze droog is. Dan pas is er een<br />
mogelijkheid om de eventuele druppels lak te verwijderen.<br />
4.4. Lichte krassen in de laklaag.<br />
Lichte krassen in de laklaag (als deze niet door de lak gekerfd zijn), kunnen in<br />
de meeste gevallen bespoten worden met een spuitbus vlekverwijderaar of<br />
kleurloze aflak (alleen bij NC lak). Eerst moet de lak schoongemaakt worden<br />
met lakreiniger om het vuil en vet te verwijderen. Daarna kan de beschadigde<br />
plek bespoten worden met vlekverwijderaar of een kleurloze lak in de<br />
desbetreffende glansgraad.<br />
4.5. Vlekken en kringen in de laklaag<br />
Water- en alcoholvlekken kunt u verwijderen door gebruik te maken van<br />
vlekverwijderaar. Behandel de vlekken op dezelfde wijze zoals hierboven is<br />
beschreven. Door de vlekverwijderaar lost de oude laklaag enigszins op en<br />
droogt daarna weer op. Belangrijk: inspuiten en eraf blijven. De lak lost op<br />
waardoor het water kan verdampen Na droging van de vlekverwijderaar kan de lak<br />
opnieuw bespoten worden met een aflak in de gewenste glansgraad. De droogtijd van de<br />
vlekverwijderaar is ongeveer 30 minuten. (Alternatief is zachtjes te wrijven met<br />
meubelwas en staalwol nummer 0000)<br />
4.6. Krassen overdwars op het hout.<br />
Indien de kras de houtnerf heeft doorkruist is de beschadiging nagenoeg niet te<br />
repareren, vooral als de kras erg diep is. Een mogelijkheid is om te proberen de kras op
7<br />
zondag 26 augustus 2007<br />
Cursus Reparatie <strong>Hout</strong><br />
te wellen met een smeltbout. Indien dit niet lukt, dan zal er geschuurd moeten worden of<br />
zelfs de gehele laklaag er moeten worden verwijderd met behulp van een schrapstaal of<br />
schuurmachine. Pas op bij fineer is. Daar schuur je heel gemakkelijk doorheen. Een goed<br />
afbijtmiddel werkt meestal ook goed om het oppervlak vrij van lak te maken. Indien de<br />
lak er geheel af is en de kras is nog zichtbaar, dan kunt u alsnog proberen de kras op te<br />
wellen. Nadat de kras weggeschuurd of opgeweld is, moet het hout worden gebeitst.<br />
Hiervoor wordt meestal een nafta-beits gebruikt. Deze brengt u met de kwast op en het<br />
overtollige haalt u er met een doek of stuk polyether af.<br />
Na droging van de beits brengt u een kleurloze grondlak op. Dit is een<br />
poriënvullende lak. Na droging van de grondlak (bij cellulose lak is dat ongeveer 45 min.<br />
bij kamertemperatuur) wordt deze heel fijn (droog) geschuurd met schuurpapier P 320.<br />
Daarna stofvrij maken met kleefdoek en het oppervlak afwerken met een goede aflak in<br />
de door U gekozen glansgraad. Geadviseerd wordt om in deze gevallen van<br />
<strong>meubelreparatie</strong> gebruik te maken van “losse” lak en 2% vertrager, die U opbrengt met<br />
een kwast of een lakspuit op lucht. Dit laatste verdient de voorkeur. Het is niet aan te<br />
bevelen om een volledige nieuwe laklaag op te bouwen met lak van uitsluitend<br />
spuitbussen. Deze lak is alleen te adviseren bij reparatie.<br />
4.7. Kras in de lengterichting van de houtnerf.<br />
Bij een kras in de lengte van de houtnerf is de reparatie veel eenvoudiger.<br />
De laklaag uiteraard eerst weer schoonmaken met lakreiniger. Het oppervlak licht<br />
schuren met staalwol of schuurpapier P 320. Stofresten verwijderen. De kras dan<br />
volspuiten met de spuitbus grondlak. Na droging van ± 15 minuten het oppervlak<br />
nogmaals licht schuren om eventuele stofdeeltjes in de gedroogde lak te verwijderen.<br />
Daarna wordt het oppervlak afgespoten met een spuitbus aflak in de gewenste<br />
glansgraad.<br />
4.8. Krassen in noten of mahonie<br />
Als deze houtsoorten beschadigd zijn is het zo goed als onmogelijk om deze (onderweg<br />
bij klanten) goed te herstellen. Dit moet in een werkplaats gebeuren door een ervaren<br />
meubelmaker met professionele apparatuur. Het enige dat u op dat moment kunt doen is<br />
met bijv. een retoucheerstift een klein krasje aan de zijkant bijkleuren of met een staaf<br />
stopwas een kleine oneffenheid opvullen. Verder adviseren wij er niet al te veel aan te<br />
doen, maar eerst overleg te plegen met een meubelmaker.<br />
4.9. Filmdruk en folie.<br />
Het repareren van filmdruk en folie is niet mogelijk. Hooguit kan met een<br />
retoucheerstift een kleine ongerechtigheid bijgekleurd worden. <strong>Kleine</strong> deukjes<br />
of putjes kunnen eventueel met stopwas bijgewerkt worden. Ernstige<br />
beschadigingen op dit materiaal moeten door nieuw vervangen worden.<br />
Filmdruk en folie kan men herkennen door na te gaan of op het houtoppervlak de<br />
tekeningen van de nerf 2 of 3 maal exact terugkomen. Met “natuurlijk” hout is dit<br />
onmogelijk.<br />
4.10. Glansstrepen.<br />
Tijdens transport kunnen er door wrijving glansstrepen/-plekken ontstaan op de laklaag<br />
van een meubel. Deze kunnen (na vooraf te zijn schoongemaakt met lakreiniger)<br />
bespoten worden met een spuitbus stompmat (aanzetloos). Deze lak heeft de meeste<br />
“kracht” om de glansstrepen te onderdrukken. Het is overigens te adviseren om het hele<br />
oppervlak te bespuiten. Hierdoor krijgt U een mooier eindresultaat.
8<br />
zondag 26 augustus 2007<br />
Cursus Reparatie <strong>Hout</strong><br />
Door het regelmatig onderhouden van matlak met Fixx Ecomatt wordt het ontstaan van<br />
glansstrepen voorkomen en verminderd.<br />
Wanneer U doffe strepen/vlekken in zijdeglans heeft, dan is de werkwijde<br />
natuurlijk dezelfde en dan gebruikt u de spuitbus zijdeglans.<br />
4.11. Schaaf en schuurwonden.<br />
Het komt voor dat er schaaf- of schuurwonden komen doordat ergens met het meubel<br />
tegenaan wordt gestoten. Bij hout met open poriën, zoals eikenhout, is de reparatie<br />
eenvoudiger dan op bijv. noten of mahonie. Bij beschadigingen op eikenhout, vuren,<br />
grenen, enz. dient u als volgt te werk gaan:<br />
De plek moet glad geschuurd worden met schuurpapier P280 of P320.<br />
Daarna de plek stofvrij maken (kleefdoek) en eventueel bijkleuren met beits.<br />
Na droging bespuit men de plek met de spuitbus grondlak.<br />
Na droging licht schuren, stofvrij maken en afspuiten met een door U gekozen aflak in de<br />
desbetreffende glansgraad.<br />
Als het plekje niet zo erg beschadigd is, dan kan men alleen volstaan door het<br />
plekje aan te stippen met een retoucheerstift of lakstift. Ook bij deze beschadiging weer<br />
goed kijken hoe het voorwerp afgewerkt is en waarmee.<br />
4.12. Butsen en deuken in het hout.<br />
Als de deuk niet al te diep zit, dan kunt u proberen deze eruit te wellen.<br />
Laat de smeltbout (van de schellak) goed warm worden. Maak een doekje nat en leg dit<br />
enkelvoudig op de deuk. Daarna houdt men de warme smeltbout enkele seconden op de<br />
plaats van de deuk. Door het “stoomeffect” wordt de houtvezel vochtig en begint op te<br />
wellen. Deze behandeling mag enkele keren herhaald worden. U krijgt overigens sneller<br />
resultaat, wanneer u voor het stomen in de beschadiging enkele minuscuul kleine gaatjes<br />
prikt. Hierdoor kan het vocht sneller in het hout.<br />
Na het opwellen en drogen van het oppervlak ontstaat er een ruw plekje. Dit kan licht<br />
geschuurd worden met schuurpapier P 320 en daarna worden bijgespoten met de<br />
spuitbus in de gewenste glansgraad.<br />
4.13. Grote gaten en afgebroken hoeken.<br />
Bij een afgebroken hoek moet een hard materiaal gebruikt worden. Voorbeelden hiervan<br />
zijn schellak, kneedbaar hout, 2 componenten houtplamuur en hardwax. Schellak is een<br />
hard materiaal dat gesmolten moet worden met een smeltbout. Hetzelfde geldt voor<br />
hardwax dat iets zachter is en meer gebruikt wordt op houten meubelen daar waar<br />
schellak veelal gebruikt bij hardere en meer glanzende oppervlakken of materialen.<br />
Zodra de smeltbout van de schellak of hardwax wordt gehaald, begint deze al meteen uit<br />
te harden.<br />
Eerst worden de losse splinters eruit gehaald en zonodig vlak gemaakt met een scherpe<br />
beitel. Met een masking tape kunt u de hoek opnieuw vormgeven. Let op: hou de<br />
bovenkant van de tape gelijk met de bovenkant van het oppervlak. Vervolgens laat men<br />
de gesmolten schellak of hardwax bovenin de beschadiging vloeien. Op deze manier laat<br />
men de beschadiging vollopen. Geef de schellak hardwax ± 5 minuten de tijd om uit te<br />
harden. Wanneer U er zeker van bent dat dit gebeurd is, verwijdert u de masking tape<br />
aan de zijkant. De overtollige schellak eraf “scheren” met een vlijmscherpe steekbeitel.<br />
Als hardwax wordt gebruikt met een BAO spatel glad strijken en het overtollige<br />
wegschrapen met de rasp van de spatel. Om de beschadiging 100% vlak en glad te<br />
krijgen, gebruikt u schuurpapier in combinatie met een schuurkurk. Om de hoek minder<br />
te laten opvallen, kunt u de ‘tekeningen’ in het hout door laten lopen op de schellak.
9<br />
zondag 26 augustus 2007<br />
Cursus Reparatie <strong>Hout</strong><br />
Hiervoor kunt u gebruik maken van een flexpen, een retoucheerstift of van Tuschverf<br />
met een marterhaar-penseel.<br />
Eventueel glimplekje van schellak kan iets dof geschuurd worden met een bolletje<br />
staalwol 0000. Schuur altijd met de draad van het hout mee. Als u nog nooit met<br />
schellak gewerkt heeft, oefen dan eerst op een stuk hout.<br />
Een 2 e manier om een hoek te repareren is door gebruik te maken van 2-componenten<br />
houtplamuur. Omdat dit product niet goed op kleur gebracht kan worden, wordt het<br />
alleen gebruikt bij het repareren van MDF-plaat en andere materialen die dekkend gelakt<br />
dienen te worden. Het is eenvoudig op te brengen met een spatel of een plamuurmes. Na<br />
droging goed schuren en afspuiten met een dekkende lak in de gewenste kleur.<br />
Als laatste alternatief hebben we het kneedbaar hout. Kneedbaar hout is een vulmiddel<br />
om flinke gaten mee op te vullen. Dit kan het beste met een klein plamuurmesje of BAO<br />
spatel. Neem altijd een tint lichter dan de kleur die het werkstuk heeft, later kan dit wel<br />
bijgekleurd worden. Indien het kneedbaar hout niet direct wil hechten op de ondergrond,<br />
dan kunnen er door het kneedbaar hout een paar druppels grondlak gemengd worden.<br />
Tevens moet U een beetje grondlak op de beschadiging laten vloeien. Dit bevordert de<br />
hechting van het kneedbaar hout op het werkstuk en zorgt er tevens voor dat het<br />
kneedbaar hout minder krimpt tijdens het drogen. U moet het vulmiddel met dunne<br />
lagen opbrengen; laten drogen en wederom een dunne laag aanbrengen, net zolang tot<br />
de beschadiging volledig is opgevuld. Vervolgens kan na droging van het kneedbaar hout<br />
het overtollige er afgeschuurd worden en moet er een laagje grondlak opgespoten<br />
worden om verder inzuigen van de lak te voorkomen. Deze lak moet licht geschuurd<br />
worden met fijn schuurpapier en kan dan bijgekleurd worden en afgespoten met een<br />
aflak.<br />
4.14. Putjes en Gaatjes.<br />
Voor het opvullen van kleine putjes en gaatjes in het hout wordt vaak overlakbare<br />
stopwas gebruikt. Stopwas wordt in de beschadiging aangebracht met een stophoutje<br />
gemaakt van hardhout of BAO spatel. Een stophoutje kan gemakkelijk zelf gemaakt<br />
worden. De lengte ervan is ongeveer 15 centimeter, de breedte 1,5 cm. en de dikte<br />
ongeveer 0,5 cm. Het ene uiteinde moet schuin gemaakt worden en scherp geschuurd<br />
worden; het andere uiteinde moet een ronding hebben en aan één kant afgeschuurd.<br />
Zodoende kan in iedere hoek zowel rond als scherp gewerkt worden met een stophoutje.<br />
De overlakbare stopwas is in alle mogelijke kleuren leverbaar. De stopwas kan met de<br />
hand gekneed worden, zodat deze zich gemakkelijk laat verwerken. Tevens kan door het<br />
kneden van de was bereikt worden, dat zich twee verschillende kleuren zich mengen tot<br />
de juiste kleur. Verder is het te adviseren om alvorens men met stopwas gaat opvullen,<br />
de beschadiging te kleuren met een retoucheerstift. Hierdoor krijgt men een beter<br />
eindresultaat.
4.15. Kleurafwijking in het hout.<br />
10<br />
zondag 26 augustus 2007<br />
Cursus Reparatie <strong>Hout</strong><br />
Bij kleurafwijkingen in het hout dat afgewerkt is met beits of lak, kunnen goed<br />
bijgekleurd worden als het een niet al te groot plek is. Hiervoor kan gebruik worden<br />
gemaakt van Tuschverf, flexpen, retoucheerstift, beits of kleurlakken. Tuschverf moet<br />
men oplossen met blanke spiritus. Tevens moet u gebruik maken van een fijne<br />
marterhaar-penseel. Hiermee kunt u zeer goed de “tekeningen” van het hout<br />
doortrekken. Een retoucheerstift wordt ook gebruikt bij een kleurafwijking, meestal bij<br />
een zeer kleine afwijking. Even aanstippen en het is in vele gevallen als voldoende. Als er<br />
beits gebruikt moet worden, is dat veelal op het onbewerkte hout. Daarna moet er nog<br />
met grondlak en aflak afgewerkt worden. Beitsen zijn er in diverse soorten; water-,<br />
nafta-, nitrobeits. Waterbeits geeft volgens de deskundigen de mooiste kleuren. Nadeel<br />
hiervan is de lange droogtijd en dat de houtvezels rechtop gaan staan. Naftabeits is<br />
hoofdzakelijk in eikenkleuren te krijgen. Het is een industriebeits die snel droog is, de<br />
houtvezels gaan niet rechtop staan en het is vele manieren te verwerken. Voor nitrobeits<br />
geldt hetzelfde, behalve dat deze gespoten moet worden. Ook bij blank gelakte<br />
houtsoorten kunnen kleurafwijkingen ontstaan. De oorzaak van deze verkleuring is<br />
meestal het UV licht. Hier is weinig aan te doen. In bijna alle gevallen moet van dit hout<br />
de lak afgeschuurd worden en opnieuw gelakt worden.<br />
Het bijkleuren van oppervlakken is een gevoelskwestie en kan moeilijk aangeleerd<br />
worden. Het resultaat hangt ook af van gevoel voor het mengen van kleuren en<br />
vaardigheid in het nabootsen.<br />
4.16. Afgebroken hang en sluitwerk.<br />
Uitgebroken scharnieren en sloten waarbij het hout beschadigd is, kunnen ook “ingekit”<br />
worden met 2-componenten houtplamuur. Afgebroken houten pennen moeten vlak<br />
gestoken worden met een scherpe steekbeitel. Daarna een nieuw gat boren in de dikte<br />
van de nieuwe pen. Vervolgens een nieuwe pen inlijmen.<br />
4.17. Brandplekken in het houtoppervlak.<br />
Door het schroeien van bijvoorbeeld een sigaret of een ander brandend voorwerp<br />
ontstaat er een brandplek. Het is meestal niet (goed) te zien hoe diep de brandplek zit.<br />
Daarom is het moeilijk te constateren hoe u te werk moet gaan. U gaat het verbrande<br />
hout eruit halen om te zien hoe diep de verbranding zit. U kunt de beschadiging daarna<br />
het beste opvullen met stopwas, hardwax of schellak. Helaas zijn dit type beschadigingen<br />
nooit 100% bij te werken. Men blijft ze altijd zien. In vele gevallen moet er opnieuw<br />
gefineerd worden als het een fineerlaag is. Bij massief hout kan er een laag afgeschuurd<br />
worden en daarna opnieuw worden afgewerkt.<br />
4.18. Lichte krassen in lak.<br />
Indien het meubel zeer lichte krasjes vertoont en het ziet er niet meer zo aantrekkelijk<br />
uit, dan kan er gebruik worden gemaakt van een spuitbus met finisher. Dit is een zeer<br />
dunnen lak die uitvloeit in de krasjes. De oude verweerde en beschadigde lak knapt<br />
hierdoor geweldig op en krijgt hierdoor een nieuw dun laklaagje. De finisher heeft als<br />
eigenschap dat de bestaande lak iets oplost en opnieuw uitvloeit. Vooraf wel het meubel<br />
reinigen met lakreiniger.<br />
Lichte krassen kunnen ook worden behandelt met Ecopolish. Deze vult lichte krassen en<br />
geeft na opwrijven een mooie glans.
11<br />
zondag 26 augustus 2007<br />
Cursus Reparatie <strong>Hout</strong><br />
5. Opfrissen van meubelen.<br />
Antieke meubelen.<br />
Hier gaat het om antieke eiken meubels die in de was zijn gezet. Bijenwas is een product<br />
dat gevoelig kan zijn voor vocht en vuile vingerafdrukken. Het meubel kan door middel<br />
van een goede bijenwas enorm opgefrist worden. Met een zachte doek wordt de bijenwas<br />
dun opgebracht. Na inwerking van enige uren wordt deze met een stevige doek of oude<br />
nylon kous uitgewreven.<br />
Als het meubelstuk verkleurd is door het licht, kan er eerst een kleurende antiekwas op<br />
aangebracht worden. Deze antiekwas moet enkele dagen intrekken en daarna worden<br />
uitgeborsteld met een stevige borstel.<br />
Voor eiken en mahonie meubels in de lak is Klassikol een goed product. Klassikol is niet<br />
vet en reinigt eveneens. De structuur van het hout gaat herleven.<br />
<strong>Hout</strong> in de olie kunt u eenvoudig opfrissen door doffe of vlekkerige plekken te reinigen<br />
met Ecotone cleaner, licht op te schuren, stofvrij te maken en aansluitend met Ecotone<br />
olie opnieuw te behandelen. Er kan kleurverschil ontstaan dat na verloop van tijd door<br />
het UV licht weer wordt opgeheven. Indien gewenst kan het complete oppervlak (bijv.<br />
tafelblad) licht worden opgeschuurd en weer worden geolied met Ecotone olie. Ook is het<br />
mogelijk om het hout direct te kleuren en te beschermen met Ecotone Beitsolie,<br />
verkrijgbaar in diverse populaire kleuren. Bij gebruik van de Ecotone Beitsolie adviseren<br />
wij wel om het gehele oppervlak te behandelen in verband met eventueel kleurverschil.<br />
Kunststoffen (Formica)<br />
Deze kunnen het beste worden gereinigd met lakreiniger. Hierdoor verdwijnen stof, vuil,<br />
potlood- en balpenstrepen. Na reiniging Ecopolish aanbrengen met een zachte doek. Na<br />
drogen uitwrijven met een schone zachte doek voor meer glans.<br />
<strong>Kleine</strong>-<strong>Leiden</strong> B.V.<br />
Rooseveltstraat 50<br />
2321 BM <strong>Leiden</strong><br />
Postbus 2081 2301 CB <strong>Leiden</strong><br />
Tel.: (+31) (0)71 531 20 60<br />
Fax: (+31) (0)71 532 17 97<br />
info@kleine.nl www.kleine.nl