De eenvoud en complexiteit van Opbrengstgericht Werken (PDF ...

c. Het op basis van de kennis van de beginsituatie en de beoogde situatie bepalen
van de instructiebenadering (zowel leerstofinhoud, didactiek als
klassemanagement) die tot de gewenste situatie moet leiden (afgestemd
onderwijs).
Figuur 2 geeft een beeld van de componenten van OGW: scholen en leerkrachten
krijgen allereerst beter inzicht in de beginsituatie van de leerlingen (bijvoorbeeld:
welk deel van een leerstofdomein dat leerlingen op dat moment in het schooljaar
moeten beheersen al beheersen, welk deel nog niet, en in hoeverre ze naar behoren
vooruit gaan). De analyses kunnen ook wijzen op opvallende afwijkingen in het
presteren van leraren, leerlinggroepen, en de school als geheel in vergelijking met de
respectievelijke landelijke referentiegroepen. Idealiter leidt dergelijke informatie tot
de nadere analyse van de oorzaken van afwijkingen, en tot verbetering van het
onderwijs.
Het expliciet formuleren van doelen ten aanzien van te behalen prestatieniveaus en te
beheersen leerstofonderdelen moet daarbij resulteren in meer doelgericht gedrag
(i.p.v. het routinematig volgen van de methode voor een vak), en in een betere op de
startsituatie van leerlingen afgestemde instructie. De eerder genoemde systematische
aanpak voor OGW zou ervoor moeten zorgen dat opbrengstgericht werken minder
afhankelijk is van individuele initiatieven en juist procedureel is verankerd in de
schoolorganisatie. Een dergelijke systematiek zou bijvoorbeeld kunnen bestaan uit het
werken op basis van een vaste cyclus van opbrengstgerichte activiteiten waarbij
gedurende het schooljaar op vaste tijdstippen de beginsituaties van leerlingen/leraren
en de school als geheel worden geanalyseerd, en waarbij afspraken over doelen en
instructiestrategieën voor bijvoorbeeld het komend half jaar worden gemaakt.
OGW
1. 2.
GOED BEELD VAN DE
STARTSITUATIE
DOELEN STELLEN
VOOR ALLE
LEERLINGEN
ONDERWIJS GEVEN
DAT PAST BIJ DE
VASTGESTELDE
ONDERWIJS-
BEHOEFTEN
3.
ROUTE BEPALEN
VOOR HET BEREIKEN
VAN DE DOELEN
Figuur 2: De componenten van de opbrengstgerichte werkwijze
MAXIMALE
LEEROPBRENGSTEN
VOOR ALLEN
OGW is in feite een werkwijze waardoor ‘deliberatie practice’ vergroot kan worden:
onderwijsprofessionals worden gestimuleerd en ondersteund (o.a. in de vorm van
waardevolle leerlingvolgsysteemgegevens over de vorderingen van leerlingen) om
expliciet en weloverwogen beslissingen te nemen over de doelen, inhouden en de
didactiek van het onderwijs. De verwachting is dat dit tot beter onderwijs, én tot
betere leerlingresultaten leidt.
5