De eenvoud en complexiteit van Opbrengstgericht Werken (PDF ...

trainingen in een samenhangend pakket van alle drie hier beschreven OGWcomponenten
is zelden sprake.
Van groot belang is ook dat de training zich op hele schoolteams richt, want OGW is
geen individuele aangelegenheid maar qua effecten vooral afhankelijk van de mate
waarin het teambreed wordt toegepast. Het is belangrijk dat alle leraren in alle
groepen, én de functionarissen op schoolniveau de vereiste OGW-kennis en -
vaardigheden verwerven. Pas dan kan OGW een schoolbrede werkwijze worden
waarin men leert om de prestaties van de hele school te bestuderen en te
maximaliseren.
In de trainingen moet ook de rol van de schoolleider in het veranderingsproces
worden meegenomen. Zoals aangegeven is voor veel scholen de stap naar een
opbrengstgerichte school een grote stap. De schoolleider zal zijn teamleden, die zich
vaak al zwaarbelast voelen, moeten stimuleren om zich voor OGW in te zetten, en
hij/zij zal zelf ook een andere rol moeten leren ontwikkelen. Immers, hij/zij zal meer
het territorium van de individuele leraren betreden wanneer hij/zij samen met andere
teamleden hun resultaten analyseert en bespreekt, inclusief de implicaties daarvan
voor wat er in de groepen zal moeten gebeuren. Tegelijkertijd dient hij te zorgen voor
een veilig klimaat voor het werken aan betere prestaties. Een dergelijk
opbrengstgericht leiderschap is nieuw, niet eenvoudig, en het vergt zeker ook training
en begeleiding. Dit moet echter niet tot een aparte training voor de schoolleider leiden
maar eveneens geïntegreerd worden met de eerder omschreven OGW-training van
docenten. Op die manier kan de schoolleider direct zijn rol als gangmaker en
procesbewaker bij OGW vormgeven en ontwikkelen. Zo wordt de training ook geen
abstracte aangelegenheid los van de schoolpraktijk en is de kans groot dat het geleerde
zal doorwerken in het OGW binnen scholen.
Maatregel 2: Bevorder de professionalisering op het terrein van OGW door middel
van trainingen die overeenstemmen met de principes van effectieve
professionalisering.
Wij pleiten er hiervoor om de voorgenomen professionaliseringsactiviteiten te baseren
op wat bekend is over effectieve professionalisering, zoals bijvoorbeeld (van Veen et
al., 2010):
het motiveren van de doelgroep, door duidelijk te maken wat de innovatie
exact inhoudt en welke positieve effecten deze op het eigen handelen en
presteren kan hebben. Veen et al. (2010) wijzen erop dat de verbinding van de
trainingsinhoud met het dagelijkse werk in de klas hierbij van groot belang is.
Dagelijks direct bruikbare trainingsinhouden zijn met andere woorden sterk
motiverend.
van meet af aan aansluiten bij de specifieke situatie van de te trainen school
(bijvoorbeeld door de school direct met de eigen schooldata, en het eigen LVS
analyses van het functioneren van de eigen school te laten maken, in plaats
van algemene informatie aan te bieden),
actief leren: variëteit in de gebruikte instructievormen is wenselijk maar
vooral de actieve inbreng en het actief leren van deelnemers aan de training
(i.p.v. urenlang passief luisteren) blijkt productief te zijn (Veen et al., 2010),
mogelijkheden voor afstemming/aanpassing van het geleerde op lokale
kenmerken en voorkeuren is van groot belang: eigen interpretaties van data,
zelf doelstellingen formuleren, daarbij rekening houdend met kennis over
28