712 mei 2011 - Haags Straatnieuws
22.09.2013 • Views
Share Embed Flag

712 mei 2011 - Haags Straatnieuws

712 mei 2011 - Haags Straatnieuws

712 mei 2011 - Haags Straatnieuws

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
haagsstraatnieuws.nl

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

Nieuwe helden<br />

MEI <strong>2011</strong> JAARGANG 16<br />

UITERSTE VERKOOPDATUM: 1 JuNI <strong>2011</strong><br />

VASTE VERKOOPPRIJS:<br />

€ 2,- (waarvan € 0,65 naar de verkoper)<br />

&<br />

#07<br />

Poolse Pleisterplaatsen<br />

Van Kroeg tot Kerk<br />

Julius Pasgeld schrijft<br />

Een Engelse brief<br />

Kaasheld Poephoofd

Drie jaar terug klapte het. Z’n relatie en niet alleen dat. De<br />

huurschuld kon hij inmiddels echt niet meer betalen en dus<br />

moest hij het huis uit. “Toen begon het straatleven”, blikt Jon<br />

terug. Eerst slapen bij vrienden en kennissen, later bij het Leger<br />

des Heils en de Kessler Stichting. Bedelen.<br />

Maar nu gaat het beter. Jon volgt namelijk een methadonprogramma,<br />

veegt de straten schoon en verkoopt sinds kort<br />

het <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> bij de Passage. En hij wil beschermd<br />

Jon<br />

verdient<br />

een<br />

eerlijke<br />

boterham<br />

gaan wonen. Zo vecht hij zich een weg terug de maatschappij in.<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> helpt dak- en thuislozen zichzelf te helpen:<br />

niet stelen of bedelen maar kranten verkopen en je eigen broek<br />

ophouden. <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> is een zelfstandige stichting<br />

zonder winstoogmerk, en zonder subsidie. De productie van de<br />

krant wordt volledig betaald uit haar eigen omzet. Donaties zijn<br />

erg welkom. Daarmee kunnen we in de toekomst mensen als Jon<br />

blijven helpen.<br />

Stichting <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong>, Den Haag. Giro 7544612.<br />

Foto Iris van Uffen<br />

> van de redactie<br />

> colofon<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> wordt verkocht en mede<br />

gemaakt door dak- en thuislozen in Den<br />

Haag, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg,<br />

Voorburg, Westland, Delft, Gouda, Zoetermeer,<br />

Wassenaar en de Bollenstreek.<br />

De verkopers kopen de krant in voor<br />

€ 1,35 en verkopen hem op straat voor<br />

€ 2,-. Het verschil is een bijdrage in hun<br />

levensonderhoud. u herkent de <strong>Haags</strong><br />

<strong>Straatnieuws</strong>verkoper aan de witte pas.<br />

Donaties Giro 7544612 t.n.v. Stichting <strong>Haags</strong><br />

<strong>Straatnieuws</strong>, Den Haag.<br />

Oplage 10.000<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

#07<strong>2011</strong> 3<br />

Moelanders<br />

Moelanders? Tsja, dat is politiek jargon voor mensen<br />

uit Midden- en Oost Europese landen. Polen, Bulgarije<br />

en Roemenië. In <strong>Haags</strong>e wijken als Laak, Rustenburg-<br />

Oostbroek, Regentessekwartier, Valkenbos en Segbroek<br />

staan de Poolse nummerborden bumper aan bumper.<br />

‘Een tsunami aan Polen’ zo typeerde wethouder<br />

Norder de toestroom van seizoensarbeiders uit de<br />

voormalige Oostbloklanden vorig jaar. ‘We hebben hun<br />

handen nodig, maar willen hun gezichten niet zien’,<br />

vat historicus Wim Willems het dilemma samen. Hun<br />

handen zijn nodig voor het plukken van aardbeien,<br />

bijvoorbeeld. Die typisch Hollandse zomerkoninkjes. En<br />

zij verkopen ook steeds vaker <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong>, als<br />

er even geen werk voor handen is. Ook bij de opvang<br />

van de Kessler Stichting en Leger des Heils zijn steeds<br />

meer Moelanders. Daarom is deze maand uitgeroepen<br />

tot ‘Poolse maand’ en de gemeente heeft een Pools<br />

loket geopend. Alle reden voor <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

om de Poolse Pleisterplaatsen in Den Haag te<br />

bezoeken, van kerk tot kroeg. En op het terras van<br />

ijssalon Florencia maken we kennis met Kaasheld en<br />

Poephoofd. Echte antihelden. Zij nemen na vijftien jaar<br />

de achterkant over van <strong>Haags</strong>e Harry.<br />

Adres Postbus 63498, 2502 JL Den Haag<br />

Telefoon 070 318 1661<br />

Email hsnieuws@euronet.nl<br />

Website www.haagsstraatnieuws.nl<br />

Distributie 070 318 1661<br />

Advertenties 070 318 1661<br />

Coördinator verkopers Jasper van Buul, 06 1400 7082<br />

Hoofdredacteur Floor de Booys<br />

Redacteur Hester Heite<br />

Medewerkers aan dit nummer:<br />

Alf Berendse, Erik de Boer, Melle de Boer, Dagmar Bosma,<br />

Eveline van Egdom, Justine le Clercq, Henriëtte Guest, Huis<br />

van Gedichten, Eric Kampherbeek, Roos Koole, Lamelos,<br />

Margret, Charlotte Marres, Germen Stoffers, Mariëtte<br />

Storm, Elke Swart, Matthijs Termeer, Karine Versluis.<br />

Ontwerp en opmaak Marieke de Roo<br />

Coverfoto Eric Kampherbeek<br />

Druk Wegener Nieuwsdruk Gelderland<br />

Het volgende nummer verschijnt op 2 juni <strong>2011</strong><br />

04 INTERVIEW Kaasheld en Poephoofd<br />

Deze striphelden nemen de achterkant over van<br />

<strong>Haags</strong>e Harry<br />

06 T NIEUWS LIGT OP STRAAT<br />

COLUMN Justine le Clercq<br />

07 CULTUUR Poolse fotograaf Jacek Futiakiewicz<br />

09 DUIVELSE DILEMMA’S Mihaela’s tranen komen later<br />

10 WISSELCOLUMN Germen Stoffers over Moelanders<br />

Charlotte Marres (1978) fotografeert teksten die gedetineerden borduren.<br />

inhoud<br />

DE STRAATDICHTER Liefde op de trappen van de Sacre Coeur<br />

11 WORDT VERVOLGD Juridische scherpslijpers<br />

12 REGISTRATIE De tragische val van een Blauwe Reiger<br />

15 MARGRET WEET WEL RAAD<br />

‘Mijn dochter heeft een verkeerd vriendje’<br />

16 REPORTAGE langs Poolse Pleisterplaatsen in Den Haag<br />

Een tsunami aan Polen? We kunnen hun handen wel<br />

gebruiken, maar willen hun gezichten niet zien<br />

18 CRYPTO 186 Puzzel en win<br />

19 HAAGSE HUIZEN Thomasz en Marietta knappen op<br />

20 COLUMN Julius Pasgeld schrijft een Engelse brief<br />

POËZIE Huis van Gedichten<br />

21 VERSLAG Eigen dak- en thuislozen eerst?<br />

22 AGENDA Goedkope uitjes uitgelicht<br />

24 KAASHELD EN POEPHOOfD dit keer bij Florencia<br />

nieuw!<br />

vrijplaats<br />

04<br />

16

4<br />

interview kaasheld & poephoofd<br />

> Op het terras van ijssalon Florencia<br />

kijkt niemand er écht van op als<br />

Kaasheld en Poephoofd acte de présence<br />

geven. Er wordt stug doorgelikt aan de<br />

ijsjes met romige dotten slagroom als<br />

de oer-Hollandse helden stoere poses<br />

aannemen in hun nauwsluitende pakken<br />

waarin duidelijk te zien is dat ze<br />

beiden linksdragend zijn. Bij Florencia<br />

zijn ze wel wat gewend, er strijken op<br />

dit terras wel vaker paradijsvogels neer,<br />

helden met een blokje kaas en een drol<br />

als hoofd, kunnen er dan ook nog wel<br />

bij. Na de fotoshoot zetten Jeroen Funke<br />

(34) en Boris Peeters (36) de hoofden van<br />

hun helden af. “Zo, hè hè, da’s minder<br />

benauwd”, vindt Kaasheld Jeroen. Ook<br />

Boris is blij dat hij zonder Poephoofd<br />

weer frisse lucht krijgt.<br />

Samen zijn ze de helft van het stripcollectief<br />

Lamelos. De <strong>Haags</strong>e helft welt<br />

verstaan. Aleks Deurloo en Sam Peeters<br />

wonen elders in het land. Maar via het<br />

World Wide Web houden de vier van<br />

Lamelos elkaar vast. Al sinds 1997, toen<br />

het collectief tijdens de studie aan de<br />

kunstacademie in Kampen ontstond. “De<br />

naam hebben we van het absurdistische<br />

kinderprogramma ‘Rembo&Rembo’ van<br />

de VPRO. Daar zat de hoofdpersoon vastgeketend<br />

aan een hek terwijl hij steeds<br />

zei ‘hellepie, lamelos.’ Dat vonden we<br />

alle vier zó grappig.” De docenten van de<br />

kunstacademie wisten niet goed wat ze<br />

met de striptekenaars aanmoesten. “We<br />

volgden de afstudeerrichting illustratie.<br />

Op strips werd neergekeken. We bleven<br />

allemaal zitten en werden met een<br />

taak naar huis gestuurd. Maar we hebben<br />

doorgezet en toen Boris in 1998 de<br />

VPRO stripprijs won, mocht het opeens<br />

wel. In 2000 zijn we afgestudeerd.”<br />

Maar nu is het tijd voor een ijsje, want<br />

daar zijn de helden dol op. Ze hebben<br />

niet voor niets gekozen voor Florencia<br />

als decor van onze eerste aflevering<br />

voor <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong>. Dit is zo’n<br />

typisch <strong>Haags</strong>e plek, die zit bij iedereen<br />

in het DNA. Hier komt Hagenaar en<br />

Hagenees, expat en allochtoon, zwerver<br />

en vastgoedmakelaar.<br />

Politiek Incorrect<br />

Kaasheld en Poephoofd, je moet er maar<br />

op komen. De striphelden zagen het<br />

licht in 2001. “Lamelos werd gevraagd<br />

om een strip te tekenen voor het blad<br />

PIM, een Politiek Incorrect Magazine.<br />

Uiteraard een satirische verwijzing naar<br />

Pim Fortuyn, in die dagen op de toppen<br />

van zijn roem.” Aan het magazine<br />

werkten meer dan dertig tekenaars en<br />

schrijvers mee. “Het was een caleidoscopisch<br />

blad, met allemaal satirische<br />

en bijtende stukjes. Een reactie op wat<br />

er toen allemaal borrelde en gistte in<br />

de Nederlandse samenleving. Theo<br />

van Gogh was bijvoorbeeld een van de<br />

schrijvers, maar ook veel nieuw, toen<br />

nog onbekend talent.” De tekenaars van<br />

Lamelos belegden een brainstormsessie<br />

en kwamen in eerste instantie met<br />

Kaasheld. “Wat is er nu Hollandser dan<br />

een stukje kaas, met zo’n prikkertje erin<br />

met de Nederlandse vlag?” De naam<br />

poephoofd is een ander verhaal. “Zo<br />

noemde mijn toenmalige vriendin me,<br />

als ik te lang lag uit te slapen: ‘Wakker<br />

worden, poephoofd’. Dat vond ik zo grappig,<br />

en een mooi contrast met Kaasheld.<br />

Het begin en het einde van de voedselvertering,<br />

zeg maar”, vertelt Jeroen.<br />

Het Politiek Incorrecte Magazine kwam<br />

slechts drie keer uit. Maar Kaasheld en<br />

Poephoofd leven vrolijk en onbekommerd<br />

voort. Vier stripboeken zijn er<br />

inmiddels van de Hollandse helden<br />

verschenen. Een vijfde is in de maak. In<br />

de stripscene - in Nederland, maar ook<br />

ver daarbuiten – zijn ze goed bekend.<br />

Ze worden regelmatig uitgenodigd op<br />

stripbeurzen in Barcelona, Berlijn, Riga,<br />

Helsinki, Sint Petersburg en komen<br />

net terug van een beurs in Budapest.<br />

Op festivals als Lowlands en Crossing<br />

Border zijn Kaasheld en Poephoofd graag<br />

geziene gasten. Maar het grote publiek<br />

moet ze nog leren kennen. “Hopelijk<br />

gebeurt dat nu. Als je in een blad staat,<br />

wordt je voor veel lezers een bekende.<br />

Wij vinden het een eer dat we in <strong>Haags</strong><br />

<strong>Straatnieuws</strong> verschijnen. Het zal wel<br />

wennen worden, na <strong>Haags</strong>e Harry, maar<br />

ik hoop dat de mensen ons een kans<br />

geven”, aldus Boris.<br />

Import<br />

Kaasheld en Poephoofd komen oorspronkelijk<br />

niet uit Den Haag. “Poephoofd<br />

is wel in Den Haag bedacht , maar<br />

wij zijn import. Ik ben afkomstig uit<br />

Groningen en Jeroen uit Drenthe. We<br />

wonen nu al acht jaar in Den Haag.”,<br />

vertelt Boris. Jeroen kwam voor de<br />

liefde naar Den Haag. “Niet een stad<br />

die je meteen in haar armen sluit. Den<br />

Haag moet je echt veroveren, haar fijne<br />

plekjes leren kennen. Als je die eenmaal<br />

kent, is het een heel prettige stad. Ik<br />

woon vlakbij de Weimarstraat in het<br />

Regentessekwartier, een fantastische<br />

buurt om te wonen. Heel kleurrijk en<br />

afwisselend. Inspirerend ook. Daar ga<br />

ik niet snel meer weg.” Maar zodanig<br />

ingeburgerd dat ze gemakkelijk het<br />

plat <strong>Haags</strong>e accent van <strong>Haags</strong>e Harry<br />

uit hun strot krijgen, zijn Kaasheld en<br />

Poephoofd niet. “Ik kan het nu met wat<br />

moeite, goed lezen. In het ontcijferen<br />

van die fonetische teksten, zit de helft<br />

van de lol. Dat is een ijzersterk handelsmerk<br />

van <strong>Haags</strong>e Harry.” De populaire<br />

strip stond al vanaf het begin in <strong>Haags</strong><br />

<strong>Straatnieuws</strong>. Heel wat lezers lazen<br />

eerst de strip en pas daarna de rest van<br />

de krant. Maar er waren ook altijd wel<br />

mensen die de platte, soms seksueel<br />

getinte humor van <strong>Haags</strong>e Harry niet<br />

konden waarderen. Dat is overigens niet<br />

de reden dat <strong>Haags</strong>e Harry niet meer in<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> staat. Marnix Rueb,<br />

de geestelijk vader van Harry, tekent al<br />

een tijd geen nieuwe strips meer. <strong>Haags</strong><br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

#07<strong>2011</strong><br />

Kaasheld & Poephoofd<br />

‘To the rescue...’<br />

<strong>Straatnieuws</strong> plaatste de laatste tijd<br />

oude strips. Wie goed oplette, kon dat<br />

ook zien. Op een van de laatste strips<br />

ligt er een boek van de LPF op bed bij<br />

Harry. Die strip was minstens acht jaar<br />

oud. “Klopt”, zegt Marnix Rueb. “De koek<br />

is op en de bakker nog steeds gesloten.<br />

“<strong>Haags</strong>e Harry houdt dus een lange sabbatical?<br />

“Ja, maar hij duikt vast wel weer<br />

ergens op”, laat Rueb weten. Hij wenst<br />

Kaasheld en Poephoofd veel succes op de<br />

achterkant van <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong>.<br />

Lief en onschuldig<br />

Kaasheld en Poephoofd spreken keurig<br />

ABN. Als ze al praten want erg lang van<br />

stof zijn ze niet. “Het zijn meer doeners,<br />

logisch het zijn helden”, grapt Boris.<br />

Al verraden de namen dat het vooral<br />

antihelden zijn. Vergeleken met streetwise<br />

<strong>Haags</strong>e Harry zijn Kaasheld en<br />

Poephoofd lief en onschuldig. “Wij hebben<br />

maar twee keer een strip getekend<br />

waar seks in voorkomt. Toen Kaasheld<br />

‘Kaasheld en Poephoofd’ zijn een creatie van Lamelos.<br />

Dit dynamische stripcollectief bestaat uit Aleks Deurloo,<br />

Jeroen Funke, Sam Peeters en Boris Peeters. Het collectief<br />

bestaat sinds 1997.<br />

Opleiding: Aleks, Jeroen, Sam en Boris zaten allevier op de<br />

kunstacademie in Kampen. Daar ontstond het stripcollectief.<br />

Debuut: Zone 5300 (stripwinkel Rotterdam)<br />

Doorbraak: De VPRO stripprijs 1998.<br />

Inspiratie: Van de Smurfen tot aan Eefje Wentelteefje<br />

tot aan Jochen Gerner, biertjes drinken, the A-team, gave<br />

muziek, door elkaar heen schreeuwen en Jacovitti.<br />

Publicaties: Oor, Zone 5300, Myx, Zozolala, Boekie<br />

Boekie, Propria Cures, Volkskrant Banen, Taptoe, Jippo,<br />

Okki, Vrij Nederland en vele anderen<br />

Specialisatie: Strips, illustraties, optreden, en alles van<br />

zeefdruk tot poppenkast. Humor en Waanzin.<br />

Exposities: Stripdagen Boedapest (<strong>2011</strong>), Barcelona<br />

(2010), Riga Letland (2009), Singer Laren (2008),<br />

Stripdagen Helsinki (2007), Stripdagen Haarlem (2006).<br />

Overig: De Lamelossers treden regelmatig op tijdens<br />

festivals als Lowlands, Crossing Borders, Bal du Rat Mort etc.<br />

Lamelos houdt niet van natte sokken, Dire Straits en mime.<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

#07<strong>2011</strong> 5<br />

Na vijftien jaar <strong>Haags</strong>e Harry op de achterkant van<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong>, nemen Kaasheld en Poephoofd het<br />

over. Een hele eer, vinden ze. En geen gemakkelijke opgave,<br />

maar de oer-Hollandse helden staan hun mannetje.<br />

tekst Floor de Booys foto Eric Kampherbeek<br />

en Poephoofd werden gebundeld, hebben<br />

we die strips er zonder moeite<br />

uitgelaten zodat de hele bundel kindvriendelijk<br />

zou zijn.” Niet dat ze daar<br />

speciaal hun best voor hoeven doen.<br />

Hun associatieve manier van denken,<br />

sluit goed aan bij de kinderfantasie. Zijn<br />

Jeroen en Boris nooit echt volwassen<br />

geworden? “Toch wel, maar wij koesteren<br />

het kind in onszelf. Wij verwonderen<br />

ons over de dingen om ons heen. We<br />

bekijken de wereld telkens met nieuwe<br />

ogen”, vertelt Boris.<br />

De reactie van Jeroen, op een druppel<br />

ijs die op zijn ringvinger valt, illustreert<br />

dat. Hij veegt de druppel niet van zijn<br />

vinger af, maar kijkt er gelukzalig<br />

naar. “Kijk, nu ben ik getrouwd, want<br />

ik heb een ijsring.” Kinderlijk, met een<br />

absurdistische inslag. “Omdat wij al<br />

veertien jaar strips tekenen, zijn wij erin<br />

getraind om de wereld om ons heen net<br />

op een andere manier te bekijken dan de<br />

meeste volwassenen. Maar misschien<br />

is het ook wel andersom, zijn we strips<br />

gaan tekenen omdat we anders om ons<br />

heen kijken.“ Jeroen kan soms stil staan<br />

bij een mooi gekleurd snoeppapiertje<br />

dat op straat ligt. “De meeste mensen<br />

lopen daaraan voorbij. Mij ontroert het.<br />

“Wij kijken met<br />

nieuwe ogen.”<br />

“ Jeroen is volgens Boris net een ekster.<br />

“Alles wat glimt, raapt hij op en neemt<br />

hij mee naar zijn nest. Een echte verzamelaar.<br />

Zijn huis puilt uit van de spullen.”<br />

Stoffen bijvoorbeeld. “Ik kan echt<br />

genieten in een stoffenwinkel of bij een<br />

kraam met mooie lappen op de markt. “<br />

Hij kruipt graag achter de naaimachine<br />

om er mooie creaties van te maken. De<br />

pakken van Kaasheld en Poephoofd<br />

heeft hij ook gemaakt. “Met uitzondering<br />

van de hoofden, die heeft Leonie, de<br />

vriendin van Sam gemaakt.”<br />

Een echte boodschap hebben Kaasheld<br />

en Poephoofd niet. Boris: “Ze zijn niet<br />

politiek geëngageerd ofzo. Wij hebben<br />

niet de drang om in onze strips uit te<br />

leggen hoe de wereld volgens ons in elkaar<br />

zit. In onze strips kun je die wereld<br />

juist even ontvluchten. En samen met<br />

Kaasheld en Poephoofd avonturen beleven.<br />

Dat is zo mooi aan tekenen. Alles<br />

is mogelijk. Als het voor een aflevering<br />

handig uitkomt dat onze helden kunnen<br />

vliegen, nou dan kunnen ze dat gewoon.”<br />

Wel komt er wat meer diepgang in de<br />

verhalen. “Dat komt omdat we zelf ouder<br />

zijn geworden. We hebben meer meegemaakt.<br />

Relaties die stuklopen, liefdesverdriet,<br />

dromen die niet uitkomen. Maar<br />

het plezier in tekenen blijft.”

foto Eric Kampherbeek<br />

6<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

column justine 't nieuws ligt op straat<br />

#07<strong>2011</strong><br />

#07<strong>2011</strong> cultuur jacek futiakiewicz 7<br />

Lariekoek<br />

Over smaak valt niet te twisten, maar<br />

over lariekoek wel. Wat verwacht u als<br />

u een voetbalblad koopt? In ieder geval<br />

geen overzicht van de architectuurbeurs in<br />

Milaan. De lezer verwacht voetbalberichten<br />

en aanverwanten. <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> is<br />

een krant over- en mede gemaakt door-<br />

daklozen. Dus wat verwacht u? Wederom<br />

geen verslag van de architectuurbeurs<br />

in Milaan (tenzij een stel daklozen daar<br />

exposeert met een nieuwe techniek waarmee<br />

een volledige geoutilleerde kamer<br />

opvouwbaar in een rieten hoofdmand mee<br />

te nemen is). Toch schrijft een lezeres het<br />

jammer te vinden dat de rubriek ‘Margret’<br />

een podium krijgt. Ze legt niet uit waarom<br />

ze dat jammer vindt. Daar moet ik als lezer<br />

dus naar gissen. Gaat het om de schunnige<br />

taal? Of om de onverbloemde mening over<br />

instanties? Of gaat het om het onaangename<br />

inkijkje in het straat- en hoerenleven?<br />

Zomaar drie onderwerpen die dagelijkse<br />

kost zijn voor een flink aantal dak- en<br />

thuislozen en verslaafden. Een vrouw die<br />

het straatleven van binnenuit kent en bereid<br />

is daar openhartig verslag van te doen, is<br />

precies wat ik verwacht van deze krant. Dat<br />

er zaken instaan die sommige lezers liever<br />

niet lezen, is zoiets als een oorlogsverslaggever<br />

die geen melding mag maken van<br />

rondslingerende armen en doodbloedende<br />

kinderen, ‘want het moet wel leuk blijven’.<br />

Of is het taalgebruik van Margret ‘jammer’?<br />

De morele krochten van de mens worden<br />

nu eenmaal scherp gadegeslagen door<br />

de mensen die toeven in de periferie van<br />

de maatschappij: de zwervers, de armen,<br />

de verslaafden, het proletariaat. En zij<br />

schetsen het leven ongecensureerd. Net als<br />

voetballers, van hen verwachten we ook<br />

geen literaire reacties na een wedstrijd. De<br />

rubriek Margret ‘jammer’ vinden is dan ook<br />

regelrechte lariekoek, en getuigt van weinig<br />

realiteitszin. Hopelijk was deze lezeres<br />

tijdelijk in de lariekoekfase. Misschien wil<br />

de lezeres er later verslag van doen.<br />

Justine<br />

Bekijkt ’t, met<br />

Justine. De <strong>Haags</strong>e<br />

schrijfster Justine<br />

le Clercq geeft haar<br />

eigenzinnige kijk op<br />

het leven in Den Haag.<br />

foto Martijn Beekman<br />

Stadstroubadour zingt<br />

daklozenlied<br />

De <strong>Haags</strong>e stadstroubadour Dennis Wijmer gaat het lied<br />

‘Koop die Straatkrant’ van componist en muzikant Alex<br />

Broekhart zingen. De samenwerking kwam tot stand na<br />

een oproep in <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong>. De zanger en schrijver<br />

duiken nu samen de studio in, met het doel zo’n vijf nummers<br />

over het straatleven op te nemen. Als het resultaat<br />

er naar is, zullen deze rond de kerst uitkomen op cd en<br />

door <strong>Straatnieuws</strong>-verkopers aan de man worden gebracht.<br />

“Want ik wil wat doen voor die jongens”, vertelt<br />

Broekhart. En ook Wijmer draagt hen een warm hart toe:<br />

“Het zou mij nooit overkomen, maar toch ben ik zelf ook<br />

eens bijna aan lager wal geraakt. En je voelt je sowieso wel<br />

verwant met het zwerversschap als je in de muziek zit.”<br />

Wordt vervolgd.<br />

Hangstoelen bibliotheek verplaatst<br />

Aandacht voor Polen<br />

Bibliotheek Den Haag en de Stichting Den Haag<br />

en Midden Europa hebben de periode van 9 <strong>mei</strong><br />

tot 5 juni uitgeroepen tot ‘Poolse Maand’. Vier<br />

weken lang kunnen Hagenaars kennis maken<br />

met Poolse stadsgenoten en hun cultuur: taal,<br />

eten, muziek, literatuur, schilderkunst en fotografie.<br />

Dat gebeurt tijdens gratis workshops,<br />

tentoonstellingen en lezingen in de bibliotheken<br />

Spoorwijk, Segbroek en Laakkwartier. Meer<br />

informatie over het programma vindt u daar.<br />

Gemeente Den Haag<br />

zoekt originele<br />

stadsfoto<br />

De gemeente Den Haag is op zoek naar foto’s<br />

van de stad, gemaakt door Hagenaars tussen de 15<br />

en 25 jaar. Met de foto’s kunnen jongeren laten zien<br />

hoe ze de stad beleven. Gedacht kan worden aan<br />

thema’s als armoede en welvaart, toekomstplannen<br />

of bewoonbare buurten. De foto’s kunnen worden<br />

ingestuurd tot 22 <strong>mei</strong>. De meest originele zal vervolgens<br />

worden gepubliceerd in het jubileumboek van<br />

EUROCITIES, een uitwisselingsnetwerk van 140 grote<br />

Europese steden. En de maker wint een driedaagse<br />

reis naar Genua in Italië.<br />

De bekende gekleurde kuipstoelen staan niet meer<br />

op hun vaste plek achter de glazen muur in de<br />

Centrale Bibliotheek aan het Spui in Den Haag.<br />

Directeur Charles Noordam liet eerder al aan <strong>Haags</strong><br />

<strong>Straatnieuws</strong> weten van de stoelen af te willen om<br />

hanggedrag tegen te gaan. Nu de begane grond<br />

van de bibliotheek wordt verbouwd, zijn de kuipstoelen<br />

verplaatst. “Een aantal is naar bibliotheek<br />

Segbroek gegaan; de rest is verspreid over de andere<br />

verdiepingen van de bibliotheek aan het Spui”,<br />

vertelt woordvoerster Hanke Roos. “Op de begane<br />

grond komen nieuwe stoelen, met tafeltjes.” Bij de<br />

verbouwing verdwijnt ook de centrale balie, om<br />

plaats te maken voor een VVV-kantoor. De bibliotheek<br />

blijft open tijdens de werkzaamheden, maar<br />

de officiële opening van de verbouwde begane<br />

grond is eind juni gepland.<br />

Reiziger in eigen stad<br />

De Poolse fotograaf Jacek Futiakiewicz reist met zijn camera<br />

de wereld rond, zonder Den Haag te verlaten. “Waarom zou je<br />

grote afstanden afleggen, als de hele wereld samenkomt bij je<br />

om de hoek?” Een reis door de Weimarstraat. tekst Hester Heite foto Henriëtte Guest<br />

> Een tropische winkel, een Oost-<br />

Afrikaans eethuis en een Turkse<br />

bakker. Zomaar een paar bedrijven<br />

in de Weimarstraat in het <strong>Haags</strong>e<br />

Regentessekwartier, die er nog niet<br />

zaten toen Jacek zijn foto’s nam.<br />

“Bedrijven wisselen elkaar hier snel<br />

af, want het is een moeilijke plek om<br />

te overleven.” Zelf heeft de nu tweeenveertigjarige<br />

fotograaf het ook niet<br />

altijd even gemakkelijk gehad: “Het<br />

is lastig als je de taal niet kent, en je<br />

altijd maar weer wordt aangesproken<br />

en afgerekend op je nationaliteit.”<br />

Jacek kwam in 1999 naar Nederland,<br />

om te studeren aan de Academie van<br />

Beeldende Kunst in Den Haag. “Mijn<br />

droom was om reizen en fotografie<br />

te combineren.” Die combinatie voert<br />

hem linea recta terug naar Polen. “De<br />

Poolse gemeenschap in Nederland staat<br />

de laatste tijd erg in de belangstelling.<br />

Sinds de toetreding van Polen tot de<br />

Europese Unie in 2004 zijn veel meer<br />

Polen hier naartoe gekomen. Dat levert<br />

overlast op, zoals drinken op straat,<br />

door verschil in traditie. Er zijn ook<br />

positieve bijkomstigheden, maar met<br />

een crisis zoeken mensen altijd naar<br />

een zondebok, dat is eigenbelang. Ik<br />

ging op zoek naar Nederlanders in<br />

Polen, om te zien hoe goed zij dan wel<br />

niet geïntegreerd zijn.” Maar zover komt<br />

het uiteindelijk niet. “Ik zocht afstammelingen<br />

van een specifieke groep<br />

Nederlanders die zich in de zeventiende<br />

eeuw in Polen heeft gevestigd, maar<br />

die bleken na de Tweede Wereldoorlog<br />

allemaal weer vertrokken.”<br />

Ontdekkingsreis<br />

Teleurgesteld komt Jacek terug in Den<br />

Haag. “Bij toeval zag ik toen een folder<br />

over een fietstocht door stadsdeel<br />

Segbroek. Ik deed mee en kwam er<br />

achter dat je hier in de buurt ook kunt<br />

reizen.” Vooral de Weimarstraat maakt<br />

de fotograaf nieuwsgierig. “Deze straat<br />

is zo kleurrijk. Het heeft op mij dezelfde<br />

aantrekkingskracht als heel Nederland:<br />

mensen uit veel verschillende landen<br />

zitten er dicht op elkaar. In dit geval in<br />

één straat.” En dus gaat hij op reis door<br />

de Weimarstraat. “Mijn tocht duurde<br />

drie maanden en bracht me bij veel verschillende<br />

winkeliers.” Deze portretteert<br />

hij in hun reisbureau, galerie of bloemenzaak.<br />

“Ik wil binnen naar buiten<br />

brengen. Als veel verschillende mensen<br />

bij elkaar leven, is er behoefte om<br />

mensen in te delen naar nationaliteit<br />

en daar vooroordelen op los te laten. In<br />

mijn werk ben ik daar niet mee bezig.”<br />

“Deze straat is<br />

zo kleurrijk.”<br />

Maar de jongens op hun brommer voor<br />

de pizzeria, die Jacek heeft gefotografeerd,<br />

voldoen wel degelijk aan het<br />

stereotype. “Ja, dat zijn Turkse pizzabezorgers.<br />

En de man met de donkere<br />

huid in de galerie voor Afrikaanse<br />

kunst, die komt uit Eritrea. Maar er<br />

staat geen titel of land bij de foto’s. Je<br />

moet het zelf maar ontdekken.”<br />

Ontmoeting<br />

“Mijn fotografie draait om de ontmoeting<br />

met mensen; mijn camera is de<br />

brug voor contact.” Jacek stelt de winkeliers<br />

die hij fotografeert twee vragen:<br />

“Waar kom je vandaan?” en “Waar ga<br />

je naartoe?”. “Ik had de antwoorden<br />

daarop nodig om te beslissen of ik zelf<br />

in Nederland zou blijven.” En hij wordt<br />

verrast: “Ik kreeg te horen over familiebanden,<br />

maar ook over de kosmos<br />

en leven na de dood. Het zijn allemaal<br />

buitenlanders, maar ze voelen zich hier<br />

allemaal goed.” En dus besluit ook Jacek<br />

te blijven. Van het plan om de landen<br />

van herkomst alle geportretteerde<br />

winkeliers te gaan bezoeken, stapt hij<br />

af, “want nu vind ik nabijheid belangrijker.”<br />

Dat komt ook omdat hij een<br />

Nederlandse vriendin heeft. “Liefde is<br />

heel belangrijk. Het bindt. Haar familie<br />

heeft me de mogelijkheid gegeven<br />

om via de achterdeur de Nederlandse<br />

gemeenschap binnen te komen.” Samen<br />

fotograferen Jacek en zijn vriendin nu<br />

zowel Poolse als Nederlandse onderwerpen:<br />

“We zoeken het midden.”<br />

Jacek’s foto’s zijn tot 5 juni te zien in<br />

bibliotheek Segbroek. Zijn fotoboek ‘Een<br />

reis door de Weimarstraat’ is te koop in<br />

galerie Lilys en het GEM.

Het Leger des Heils…<br />

Méér dan U denkt!<br />

De nachtopvang aan de Binck­<br />

horstlaan en de dienstencentra<br />

aan de Wagenstraat en<br />

St. Barbaraweg biedt dak­ en<br />

thuislozen uit regio Den Haag<br />

de gelegenheid om een warm en<br />

Advertentie<br />

Dit doen wij<br />

Wij bieden zorg en begeleiding aan mensen die<br />

niet in een veilige gezinssituatie kunnen opgroeien<br />

of niet zelfstandig kunnen wonen. Met<br />

een dak boven het hoofd, veiligheid, goede voeding<br />

en kleding bieden we de basisvoorwaarden<br />

voor een volwaardig bestaan. Door intensieve<br />

zorg en begeleiding wordt gewerkt naar het<br />

(her)vinden van zoveel mogelijk zelfstandigheid,<br />

begeleid dan wel zelfstandig wonen of terugkeer<br />

naar de gezinssituatie.<br />

Dit gebeurt in de verschillende (opvang)voorzieningen<br />

en wijkgerichte projecten:<br />

veilig onderkomen te vinden. Men<br />

kan hier gebruik maken van eenvoudige<br />

verstrekkingen<br />

zoals koffie / thee, soep met brood<br />

en warme maaltijden. Daarnaast<br />

kunnen cliënten ook gebruik<br />

maken van diverse diensten en<br />

activiteiten, zoals douches, computergebruik,<br />

recreatieve­ en<br />

sportactiviteiten. Ook zijn er<br />

mogelijkheden tot (praktische)<br />

hulpverlening, met als doel om<br />

cliënten, al dan niet i.s.m. andere<br />

instanties en hulpverleners, zorg<br />

en ondersteuning te bieden.<br />

Ook dit is het Leger des Heils.<br />

Majoor Germen Stoffers<br />

Directeur<br />

• Dienstencentra/dagopvang dak­ en thuislozen<br />

• Nachtopvang dak­ en thuislozen<br />

• Extra Muraal (begeleid wonen)<br />

• Jeugdhuis Vliet & Burgh<br />

• Maatschappelijk Centrum ­ woonvoorziening<br />

• Sociaal Pension ­ woonvoorziening<br />

• ‘10’ voor Toekomst ­ gezinsbegeleiding<br />

• Jongerenopvang<br />

Vast & Verder<br />

• Vrouwenopvang<br />

• Participatieproject<br />

• Kledingwinkel<br />

Informatie: telefoon 070 – 311 55 40<br />

Meer weten, vacatures bekijken: zie www.legerdesheilsdenhaag.nl<br />

Goodwillwerk Leger des Heils regio Den Haag<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

#07<strong>2011</strong> duivelse dilemma's mihaela 9<br />

Mihaela (38) heeft geen tijd om te dromen: werken moet ze, straatkranten verkopen<br />

en geld verdienen. Gelukkig is haar man uit de gevangenis. tekst Elke Swart foto Henriëtte Guest<br />

Blij of verdrietig?<br />

“Het is zoals het is. Ik bel elke dag met mijn<br />

kinderen in Roemenië; als ik niet huil, doen zij<br />

dat ook niet. Dus doe ik heel erg mijn best om<br />

gewoon tegen ze praten. De tranen komen later,<br />

als ik ’s avonds alleen in bed lig. Ze vragen altijd:<br />

mama, wanneer zien we je weer? In augustus,<br />

zeg ik dan. De oudste is veertien, Ovidiu, een<br />

<strong>mei</strong>sje. Alexander is negen. Ze wonen bij mijn<br />

ouders in Suceava, maar mijn moeder is ziekelijk,<br />

ze is al tachtig. Gelukkig zijn het brave kinderen<br />

en doen ze het goed op school. Op het laatste rapport<br />

van Ovidiu stonden alleen maar negens.”<br />

Bedelen of werken?<br />

“In Roemenië werkte ik in een textielfabriek. Toen<br />

de economie slechter ging, werd ik ontslagen. In<br />

2007 ben ik naar Nederland gekomen. Sinds twee<br />

jaar verkoop ik <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong>, zeven dagen<br />

per week, van elf uur ’s ochtends tot zeven uur<br />

‘s avonds. Ik wil m’n hand niet ophouden. Ja, ik<br />

krijg wel eens een fooitje, maar de krantenverkoop<br />

is mijn werk. Soms heb ik vijftien klanten<br />

op een dag, soms vier. Van de opbrengst betaal<br />

ik eten en een bed voor de nacht, wat overblijft<br />

is voor Ovidiu en Alexander. Ik stuur ze kleren,<br />

schoenen en chocola.”<br />

Maanlicht of zonnestraal?<br />

“Voor het strand heb ik geen tijd en geen geld. Ik<br />

houd van de maan, maar romantiek, wat bedoel<br />

je? Mijn man en ik slapen in het passantenverblijf<br />

van de Kessler Stichting, met gescheiden<br />

afdelingen voor mannen en vrouwen, het is er<br />

goed, maar een romantische plek is het niet. We<br />

moeten voor acht uur ’s avonds binnen zijn en<br />

dan puzzel of borduur ik wat. Daar word ik rustig<br />

van. Ik heb pas een schilderij gemaakt met twee<br />

paarden, nu het af is, moet ik wachten tot m’n<br />

moeder een nieuw borduurpakket opstuurt.”<br />

Praten of zwijgen?<br />

“Ik vind het gezellig om met klanten te praten.<br />

Niet zo snel, zeg ik altijd, dan begrijp ik het<br />

wel een beetje. De mensen zijn lief en ik ben ze<br />

dankbaar. Op m’n verjaardag, afgelopen oktober,<br />

kreeg ik deze oorbellen, mooi hè? Ik draag ze<br />

elke dag. Er zat een kaartje bij, geschreven in het<br />

Roemeens, zodat ik het kon lezen. Ik wil graag<br />

Nederlands leren. In september begint de nieuwe<br />

cursus bij <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong>, die ga ik volgen.”<br />

Tijdelijk of definitief?<br />

“Vanaf volgende week mogen we niet langer in<br />

het passantenverblijf slapen, is ons gezegd, ik<br />

weet niet waarom, nieuw beleid, geloof ik. Dan<br />

gaan we tijdelijk naar een vriendin. Mijn verblijfsdocument<br />

is geldig tot 2013 en vanaf volgend<br />

jaar mogen we hier waarschijnlijk ook werken.<br />

Mijn hart ligt in Roemenië, maar mijn toekomst<br />

in Nederland. Ik mis mijn kinderen vreselijk,<br />

het doet pijn in mijn hart, maar ze moeten eerst<br />

hun opleiding afmaken. Ze spreken geen woord<br />

Nederlands, wat moeten ze hier? Met dromen<br />

bereik je niks.”<br />

‘De tranen<br />

komen later’

10 column wissel<br />

Medeburger<br />

Twee maanden geleden besloot ik mijn<br />

verhaal met de mededeling dat ik het er<br />

niet meer over zou hebben. Er was op dat<br />

moment volgens mij genoeg gezegd en<br />

geschreven over de Moelanders. Dat vreemde<br />

woord dat gebruikt wordt als we het hebben<br />

over de Midden- en Oost-Europeanen die in<br />

ons land verblijven. Er zijn genoeg andere<br />

onderwerpen om over te schrijven. Maar,<br />

de redactie heeft mij gevraagd toch nog<br />

een keer aandacht te geven aan deze groep<br />

medelanders. De afgelopen acht maanden<br />

is er op verschillende manieren aandacht<br />

gevraagd voor dit onderwerp via de verschillende<br />

media. BNR nieuwsradio, Brandpunt,<br />

Nieuwsuur, verschillende landelijke kranten<br />

en zelfs een werkbezoek van minister Donner<br />

samen met Wethouder Norder zorgden voor<br />

de nodige publiciteit. Meer dan dat heeft het<br />

voorlopig ook niet opgeleverd. Alle journalisten<br />

wilden ook graag een gesprekje met<br />

één of meer mensen uit de Midden en Oost<br />

Europese landen. Al die mensen die instemden<br />

met een interview en vaak heel persoonlijke<br />

levensverhalen met de journalisten deelden,<br />

hadden de verwachting dat daardoor iets zou<br />

veranderen aan hun omstandigheden. Vorig<br />

jaar ruim zeshonderd mensen die geen dak<br />

boven hun hoofd, geen uitkering en geen<br />

werk hadden. Hulde aan de mensen van de<br />

Stichting Midden- en Oost-Europa die hun<br />

best doen om te onderzoeken wat het beste<br />

is voor dakloze Moelanders. Jammer dat de<br />

politiek zich terugtrekt en ervan uitgaat dat<br />

zij hun eigen problemen maar moeten oplossen.<br />

Deze mensen kunnen er immers niets aan<br />

doen dat zij ook burgers zijn van een werelddeel<br />

dat Europa heet en dat zij dus de vrijheid<br />

hebben om zich overal in dit werelddeel te<br />

verplaatsen en hun toekomst op te bouwen.<br />

Het minste dat wij kunnen doen is hen ook<br />

echt die kans geven. Laten we daarmee<br />

beginnen door hen te respecteren als mens en<br />

als medeburger.<br />

Germen Stoffers<br />

Directeur Goodwillcentra Leger des Heils<br />

regio Den Haag.<br />

poëzie de straatdichter<br />

De Straatdichter schrijft bij speciale gelegenheden, net als de<br />

stadsdichter en de dichter des vaderlands of laat zich inspireren<br />

door artikelen in <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong>. Deze keer: het is lente,<br />

het seizoen voor de liefde. De straatdichter maakte dat eens in<br />

Parijs mee.<br />

In Parijs, in de lente<br />

======================<br />

Ik zag je zitten op de trappen van de Sacre Coeur,<br />

blond en met je rat. Quelle horreur, mensen zongen<br />

liedjes van de Carpenters en speelden zelfs gitaar<br />

daarbij. Om de hoek van het gebouw waaiden zij<br />

gelukkig weg in bulderend klokgelui.<br />

#62<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

Alle schilders op de Place du Têtre wilden jouw portret,<br />

en voor hetzelfde geld met jou naar bed. Maar je had<br />

een voorkeur uit je jeugd voor Dali die als ondeugd<br />

nog af en toe de kop op stak, net als trek in pindakaas<br />

en liefde voor een rat.<br />

Een oude vrouw verbood je je krullen af te knippen<br />

en nam foto’s: van jouw lippen, daarna van een kus,<br />

tenslotte van die rat. Hij zei lief en jij zei schat<br />

- in Parijs waar ik hem zou lozen, in het opgewonden<br />

gekwebbel van Fransozen. In de lente, onderaan<br />

de trappen van de Sacre Coeur.<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

#07<strong>2011</strong> 11<br />

#07<strong>2011</strong> wordt vervolgd<br />

‘Wordt vervolgd’ is een serie over daklozen en (on)recht. <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong>-verslaggever Erik de Boer zet iedereen weer op het goede spoor.<br />

Wíllen stelen is niet strafbaar<br />

Jacobus haalde bij de Hema een brood en een pakje vleesbeleg uit het schap<br />

en liep ermee langs de kassa zonder af te rekenen. Vraag voor juridische<br />

scherpslijpers: ben je in zo’n geval strafbaar? tekst Erik de Boer illustratie Melle de Boer<br />

> Rechter: “Ik lees hier in het dossier dat<br />

u buiten door een employé van de Hema<br />

in de Grote Marktstraat bent aangehouden.<br />

Klopt dat?”<br />

Jacobus: “Nee, meneer de rechter. Daar<br />

klopt niks van. Ik werd voorbij de kassa<br />

in de Hema zelf aangehouden. Ik had<br />

natuurlijk wel de bedoeling om dat<br />

brood en dat vlees te stelen. Want ik<br />

had honger. En geen geld. En een mens<br />

moet toch af en toe wat eten.”<br />

Winkelverbod<br />

Dat laatste beaamt de rechter. Maar<br />

behalve een hele lijst aan voorwaardelijke<br />

veroordelingen voor vergelijkbare<br />

diefstalletjes was er nog wel wat meer<br />

aan de hand. Jacobus had namelijk een<br />

winkelverbod. Dat wil zeggen, dat hem<br />

de toegang tot alle, bij deze regeling<br />

aangesloten, winkels in de binnenstad<br />

van Den Haag was ontzegd. Maar dat<br />

lag nogal ingewikkeld, legt de advocaat<br />

van Jacobus uit. In de eerste plaats was<br />

dat winkelverbod verlopen. Althans voor<br />

de Hema. Niet voor de Bijenkorf. En<br />

verder stond er op de verlenging van dat<br />

winkelverbod een handtekening die niet<br />

van Jacobus was. En hoe dat nou mogelijk<br />

was, wist niemand. Maar het was<br />

toch ècht de handtekening van Jacobus<br />

niet. Gebruikt u drugs?”, vraagt de rech-<br />

“Een mens moet<br />

toch wat eten.”<br />

ter. “Af en toe”, zegt Jacobus. “Nu?”, wil<br />

de rechter weten. “Nee”, zegt Jacobus. “U<br />

bent anders wel heel onrustig”, zegt de<br />

rechter. “Ja. U ziet natuurlijk dat ik zit<br />

te rillen”, legt Jacobus uit. Dan neemt de<br />

advocaat het woord weer en verklaart<br />

dat Jacobus paranoïde, schizofreen en<br />

dakloos is als gevolg waarvan hij dingen<br />

ziet en stemmen hoort die er niet zijn.<br />

Bekentenis<br />

De officier van justitie acht de winkeldiefstal<br />

–“en niet voor de eerste keer”echter<br />

bewezen en eist daarvoor, in<br />

combinatie met eerdere voorwaardelijke<br />

straffen, een gevangenisstraf van vier<br />

weken. Het overtreden van het winkelverbod<br />

laat ze zitten. Maar anders was<br />

het zeven weken geweest.<br />

Dan kondigt de advocaat van Jacobus<br />

aan dat hij een door hemzelf gepleegd<br />

strafbaar feit wil opbiechten. “Ga uw<br />

gang”, grapt de rechter. “Maar u kunt<br />

uzelf altijd beroepen op het zwijgrecht.”<br />

Dan bekent de advocaat dat hij de dag<br />

daarvoor naar de Hema is geweest, een<br />

brood en een pakje beleg heeft gepakt<br />

en daarmee langs de kassa is gelopen<br />

zonder te betalen. “U moet weten”, zegt<br />

hij tegen de rechter, “dat de kassa’s<br />

bij die Hema in het<br />

midden van de winkel<br />

staan en dat er achter<br />

de kassa’s van alles<br />

staat wat je ook nog<br />

kan kopen en daar<br />

dan dus voor terug<br />

moet naar een kassa.<br />

Ik heb er zelfs foto’s<br />

van gemaakt.” Hij<br />

houdt de rechter voor<br />

dat de intentie om te<br />

stelen niet strafbaar<br />

is, dat de aangifte<br />

niet door een opsporingsambtenaar<br />

is gedaan<br />

en dat Jacobus<br />

zijn uitkering kwijt<br />

is als hij langer<br />

dan achtentwintig<br />

dagen moet zitten.<br />

De advocaat vraagt<br />

vrijspraak voor zijn<br />

cliënt.<br />

Vrijspraak<br />

Ook de rechter<br />

meent dat de overtreding<br />

van het<br />

winkelverbod niet is<br />

bewezen en spreekt<br />

Jacobus daarvan<br />

vrij. Maar met die<br />

diefstal zit hij een<br />

beetje in z’n maag.<br />

“Was het een poging<br />

tot diefstal?”, vraagt<br />

hij zichzelf hardop<br />

af. “Maar dan moet<br />

er toch sprake zijn<br />

van voltooiing van<br />

die diefstal. En<br />

werd u nou binnen of buiten aangehouden?<br />

De employé van de Hema zegt<br />

buiten, u zegt binnen. Ja, dan is het dus<br />

een één op één verhaal en is er sprake<br />

van gerede twijfel. Dat u in de winkel<br />

dingen in uw handen had is niet genoeg<br />

voor een veroordeling. Ik spreek u<br />

geheel vrij.”<br />

Daar komt Jacobus mooi van af. Maar<br />

wel met een tirade. Want zo is het<br />

natuurlijk ook wel weer. De rechter<br />

houdt Jacobus toch nog even voor dat<br />

hij geluk heeft gehad met de officier<br />

van justitie. (Die zojuist nota bene vier<br />

weken onvoorwaardelijke celstraf had<br />

geëist voor het stelen van een brood en<br />

wat beleg en een voorgeschiedenis van<br />

vergelijkbare, in waan gepleegde vergrijpen).<br />

Want als de officier een nader<br />

onderzoek had gelast, was ongetwijfeld<br />

vast komen te staan dat Jacobus wel<br />

degelijk buiten de winkel was aangehouden.<br />

En dan was hij nog niet jarig<br />

geweest. De rechter: “Maar u moet wel<br />

ophouden met stelen. Want dat brengt<br />

u steeds verder van huis. U loopt op het<br />

randje!”<br />

En vooral dat “steeds verder van huis”<br />

gaat er bij een dakloze natuurlijk in als<br />

Gods woord in een ouderling.

12<br />

registratie door Matthijs Termeer<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

#07<strong>2011</strong> #07<strong>2011</strong><br />

13<br />

52°02'31.24"N 4°18'21.61"O<br />

Het leven op straat is keihard, ook in de dierenwereld.<br />

Deze jonge Blauwe Reiger heeft de val uit het nest<br />

niet overleefd. Het asfalt van een wandelpad onder de<br />

nestboom gaf niet mee en hier ligt ‘ie nu, eenzaam<br />

in het Rijswijkse park Steenvoorde. “Dat dreigt een<br />

kolonie te worden”, is het commentaar van een voorbijganger,<br />

met een blik naar de reigernesten hoog in de<br />

bomen. Inderdaad gaat het goed met de Blauwe Reiger.<br />

Het beest duikt overal op en profiteert van de aanwezigheid<br />

van de mens. Reigers komen zelfs af op brood<br />

dat van balkons gesmeten wordt. Van de Ooievaar<br />

hebben ze weinig te duchten, al is dit <strong>Haags</strong>e symbool<br />

op verschillende plekken in de stad teruggekeerd. Bij<br />

het nestelen zoeken Blauwe Reigers elkaar op, vaak in<br />

flinke aantallen. Net als mensen eigenlijk. En ja, ook in<br />

zo’n vogelstad vallen slachtoffers.

14<br />

De<br />

brievenpost<br />

Verkoper Marc<br />

Geachte Heer, Mevrouw,<br />

Ik kocht laatst de daklozenkrant en las met plezier<br />

het interview met verkoper Marc (49 jaar). Hij<br />

zoekt werk en wil alles aanpakken. Ik heb in mijn<br />

huis enkele kleine klusje te doen. Is hij geïnteresseerd<br />

dit te doen tegen een redelijk prijs?<br />

Graag hoor ik of hij het wil.<br />

Sarifin Aziem<br />

Beste Sarifin,<br />

Dank voor uw enthousiaste reactie op het verhaal van<br />

straatkrantverkoper Marc in Duivelse Dilemma’s in<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> nummer 5. Fijn dat u mogelijk<br />

een aantal klusjes voor hem heeft. Wij hebben direct<br />

contact met hem opgenomen en hij is heel blij met uw<br />

aanbod. Hij zal u bellen om een afspraak te maken.<br />

Dan kunnen jullie samen bekijken of jullie iets voor elkaar<br />

kunnen betekenen. Maar in elk geval heel prettig<br />

dat u interesse toont en hem dit aanbod doet.<br />

Vriendelijke groet,<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong>.<br />

<strong>Haags</strong>e Harry<br />

Meneer, Mevrouw,<br />

Regelmatig koop ik <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong>.<br />

Ik heb echter een klacht over de strip ‘<strong>Haags</strong>e<br />

Harry’ die op de achterkant staat. Deze strip is<br />

Kessler Stichting vangt mensen op die zich ontheemd<br />

voelen en nergens aan of mee verbonden zijn. Mensen<br />

die leven in ‘een ernstige toestand van maatschappelijke,<br />

persoonlijke en relationele kwetsbaarheid waardoor functionele en<br />

medemenselijke relaties in de gangbare samenlevingsvormen niet<br />

of nauwelijks mogelijk zijn’. Mensen die niet het vermogen hebben<br />

zich een thuisbasis te verwerven, duurzame sociale relaties en<br />

bindingen aan te gaan en zich een stabiel leef- en werkmilieu te<br />

verschaffen.<br />

De Kessler Stichting ontwikkelt zich steeds meer tot een<br />

aanbieder met een breed pakket aan opvang, begeleiding,<br />

vaak grof en dubbelzinnig. Wij hebben een gezin<br />

met kinderen en vinden het niet prettig als zij<br />

dergelijke strips lezen.<br />

Dit is voor ons aanleiding om de krant niet meer te<br />

kopen; jammer voor de straatkrantverkoper!<br />

Met vriendelijke groet,<br />

Fam. de Jong<br />

Beste familie De Jong<br />

Jammer dat u <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> niet meer kocht<br />

vanwege de strip ‘<strong>Haags</strong>e Harry’ op de achterkant. Wij<br />

kunnen ons uw klacht voorstellen. ‘<strong>Haags</strong>e Harry’ kan<br />

inderdaad behoorlijk grof en dubbelzinnig zijn. En nog<br />

niet alles is voor kinderogen bestemd. Toevallig waren<br />

we al bezig om een nieuwe strip te zoeken. Na vijftien<br />

jaar vond Marnix Rueb, de geestelijk vader van ‘<strong>Haags</strong>e<br />

Harry’, het welletjes om op de achterkant van <strong>Haags</strong><br />

<strong>Straatnieuws</strong> te staan. Hij wilde weer eens iets anders,<br />

begrijpelijk. Daarom introduceren wij dit nummer<br />

Kaasheld en Poephoofd, de nieuwe kindvriendelijke<br />

helden. U kunt <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> dus gerust weer<br />

kopen. Wij hopen dat u en uw kinderen er veel plezier<br />

aan beleven!<br />

Vriendelijke groet,<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong>.<br />

Advertentie<br />

Komlan<br />

Beste mensen,<br />

Weet u waar Komlan is gebleven, hij stond altijd<br />

bij de Xl Albert Heijn in de Elandstraat?<br />

We hadden altijd een leuk contact en ik kocht<br />

altijd een krant.<br />

Ik ben benieuwd naar uw reactie.<br />

Groeten,<br />

Jacob<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

#07<strong>2011</strong><br />

Beste Jacob,<br />

Wat we weten, is dat Komlan’s verzoek om een verblijfsvergunning<br />

is afgewezen. Dat was al in februari.<br />

Toen is hij hier aan de Parkstraat geweest om afscheid<br />

te nemen van Elke Swart, de vorige hoofdredacteur. Hij<br />

durfde geen <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> meer te verkopen, dat<br />

valt te veel op. We vermoeden dat hij nog wel in Den<br />

Haag, of in elk geval in Nederland is, maar zich schuil<br />

houdt, uit angst om uitgezet te worden. Het is heel<br />

spijtig.<br />

Vriendelijke groet,<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong>.<br />

woonvoorzieningen en ondersteunende diensten.<br />

Van nachtopvang tot thuisbegeleiding. We onderscheiden<br />

ons door laagdrempeligheid, veelzijdigheid in het aanbod aan<br />

voorzieningen en creativiteit in het samen met cliënten en<br />

collega’s pro-actief zoeken naar oplossingen voor mensen met<br />

complexe problemen.<br />

Wilt u ons fi nancieel ondersteunen<br />

of bij ons komen werken? Neem een<br />

kijkje op onze website.<br />

www.kesslerstichting.nl<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

#07<strong>2011</strong> 15<br />

★ ★<br />

Dubbelleven<br />

Lieve Margret, van mijn tweeëntwintigste<br />

tot mijn achtentwintigste heb ik<br />

als prostituee gewerkt in een club in<br />

Rotterdam. Ik was daar destijds mee<br />

begonnen uit nieuwsgierigheid,omdat<br />

ik wel van seks hield en daar zo mooi<br />

wat geld mee kon verdienen. Ik heb<br />

van mijn inkomsten een deel van mijn<br />

studie kunnen betalen en er zelfs<br />

mijn huidige man aan overgehouden<br />

die ooit mijn klant was. Met zijn hulp<br />

ben ik uit de prostitutie gestapt. Ik<br />

heb voornamelijk positieve ervaringen<br />

uit het vak. Natuurlijk zitten er<br />

af en toe wat lastige en vervelende<br />

klanten tussen, maar ik heb geen<br />

spijt van deze periode in mijn leven.<br />

Alleen nu ik er sinds een paar jaar<br />

ben uitgestapt ben ik erachter dat<br />

ik weer terug in het ‘gewone’ leven<br />

het lastig vind om met een geheim<br />

te leven. Ik heb een vals CV en als ik<br />

met collega’s van mijn nieuwe baan<br />

praat dan moet ik altijd liegen als ze<br />

vragen wat ik in mijn vorige baan heb<br />

gedaan. Soms denk ik wel eens: ik zeg<br />

gewoon eerlijk dat ik als prostituee<br />

heb gewerkt. Alleen dan ben ik bang<br />

dat ik mijn baan kwijtraak en mensen<br />

op me gaan neerkijken. Waarom ligt<br />

er nog steeds zo’n taboe op? Hoe kijk<br />

jij daar tegenaan?<br />

Veel liefs van een ‘ex- prostituee’<br />

Beste <strong>mei</strong>d (ex-prostituee),<br />

Ik lees dat jij zo’n zes jaar in een club<br />

hebt gewerkt. Ik begreep dat jij het<br />

daar over het algemeen naar je zin<br />

hebt gehad. Het is leuk dat je zelfs<br />

jouw huidige man aan dat werk hebt<br />

overgehouden en dat je je studies<br />

ervan hebt kunnen betalen. Ik weet zelf<br />

wel dat er aan dit werk twee kanten<br />

zit en dat je ook niet altijd openlijk<br />

over dit soort werk met iedereen kan<br />

praten. Ik zou zelf persoonlijk als ik uit<br />

dat wereldje gestapt was en een goede<br />

baan heb er zo weinig mogelijk over<br />

praten met mijn collega’s. Want als je<br />

“ Wie kan jullie<br />

beter helpen? ”<br />

eenmaal als prostituee hebt gewerkt is<br />

dat niet echt iets om super trots op te<br />

wezen. Als ik in jouw schoenen zou staan<br />

dan zou ik toch tegen je zeggen: hou je<br />

verleden voor jezelf. Want tja, het schijnt<br />

toch nog steeds een heel taboe te zijn bij<br />

ons in Nederland. Beter hou jij je mondje<br />

dicht en laat jij je verleden lekker met<br />

rust, want zo behoud jij ook je trots!<br />

Veel liefs van Margret<br />

Moet ik mij zorgen maken om<br />

mijn dochter?<br />

Lieve Margret, ik ben een alleenstaande<br />

vrouw van vijfenveertig jaar. Ik heb een<br />

dochter van zestien jaar. We hadden altijd<br />

erg goed contact met elkaar, alleen<br />

sinds het afgelopen jaar is ze behoorlijk<br />

aan het puberen en kan ik moeilijk grip<br />

op haar krijgen. Sinds kort heeft ze een<br />

vriend. Vorige week is hij voor het eerst<br />

bij ons over de vloer geweest, maar ik<br />

heb er geen goed gevoel over. Hij praat<br />

heel veel en als ze met hem is dan veranderd<br />

ze ineens in een heel volgzaam<br />

<strong>mei</strong>sje. Hij is vier jaar ouder dan mijn<br />

dochter en sinds ze met hem is, wil<br />

ze niet meer op de afgesproken tijden<br />

thuiskomen van uitgaan. (Ze moet van<br />

mij op zaterdagavond om 01.00 uur<br />

thuis zijn). We hebben de laatste tijd<br />

veel ruzie. Laatst was ik haar kamer<br />

aan het stofzuigen en vond ik een zakje<br />

wiet. Toen ik daar over begon werd ze<br />

boos en liep ze weg. Beste Margret, heb<br />

jij misschien een tip hoe ik het contact<br />

met mijn dochter kan verbeteren en<br />

denk je dat er reden is om me serieus<br />

zorgen te maken?<br />

Hartelijke groet van een bezorgde<br />

moeder.<br />

Lieve bezorgde moeder,<br />

Je schreef mij over je dochter en dat je<br />

op haar kamertje een zakje met wiet<br />

gevonden had. Ik zal je raad geven:<br />

probeer vooral goed met je dochter te<br />

praten want dat is wel zo belangrijk.<br />

Vertel haar bijvoorbeeld over mijn ver-<br />

rubriek margret weet wel raad<br />

slaving en vertel haar ook dat drugs in<br />

wat voor vorm dan ook erg gevaarlijk is.<br />

Je raakt erg gauw verslaafd aan drugs.<br />

Ik ben zelf op mijn dertiende begonnen<br />

met wiet roken en nu ben ik negenenveertig<br />

jaar en zwaar verslaafd aan<br />

allerlei soorten drugs: cocaïne, heroïne,<br />

wiet, pillen enz. Dus een goed gesprek<br />

met je dochter is toch wel erg van<br />

belang. Als je er zelf niet uit komt, ga<br />

dan professionele hulp zoeken, want die<br />

mensen zijn daar voor opgeleid. Praat<br />

ook eens met haar vriend erbij, want<br />

hij kan ook wel eens de oorzaak van dit<br />

alles wezen.<br />

Liefs en veel succes van Margret.<br />

Iedereen heeft wel eens te maken met<br />

problemen. Margret heeft er alle begrip<br />

voor en probeert ze samen met u op te<br />

lossen. Schroom niet om te vertellen wat<br />

u dwarszit en schrijf naar<br />

margretweetwelraad@hotmail.com<br />

Foto Margret en illustratie: Karine Versluis

eportage polen<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

16 #07<strong>2011</strong><br />

#07<strong>2011</strong><br />

17<br />

Poolse pleisterplaatsen<br />

Ze pikken ons werk in, zuipen de verdiensten op en maken de<br />

stad onveilig. Dat is het stereotype beeld van Poolse arbeidsmigranten.<br />

Maar er is ook een andere kant. Dat van de goed geintegreerde<br />

en daardoor onzichtbare Pool. <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

ging van kroeg naar kerk, aan de hand van de historicus Wim<br />

Willems, op zoek naar het echte gezicht van Polen in Den Haag.<br />

tekst Hester Heite foto’s Matthijs Termeer<br />

> Negen van de tien auto’s aan de<br />

Zuiderparklaan heeft een Pools nummerbord.<br />

Dat hier Polen zijn, is ook<br />

geen punt van discussie. Of de naar<br />

schatting twintig- tot dertigduizend<br />

Poolse arbeidsmigranten welkom zijn,<br />

des te meer. “Een tsunami van Polen”,<br />

zo typeerde wethouder Marnix Norder<br />

vorig jaar hun komst naar Den Haag.<br />

En daarmee is de toon gezet. Polen<br />

brengen ongeluk, overlast en ellende<br />

met zich mee, zo wordt bevestigd in<br />

de kranten. De <strong>Haags</strong>e historicus Wim<br />

Willems is daar boos over: “Een paar<br />

jaar geleden waren Marokkanen nog<br />

erg populair om op af te geven; nu<br />

zijn het de Polen. En straks zijn het<br />

Bulgaren en Roemenen. Want migratie<br />

verloopt nooit helemaal zonder problemen.<br />

Dat is de prijs die je betaalt, voor<br />

arbeiders en voor open grenzen. Maar<br />

het aantal ontsporingen en gevallen<br />

van overlast is miniem als je nagaat dat<br />

Nederland zo’n honderdvijftigduizend<br />

Polen telt. Van hen zijn 167 dakloos, en<br />

er is een nationaal debat gaande over<br />

of zij wel of niet terug moeten naar<br />

Polen. Waar gaat het over?! Alsof je als<br />

Pool hierheen komt om dakloos te zijn<br />

en gebruik te maken van onze sociale<br />

voorziening.”<br />

Kroeg<br />

De meeste Polen komen naar Den Haag<br />

om te werken. In de (tuin)bouw, maar<br />

ook in hun eigen zaak. Zo is er supermarkt<br />

U Kazia aan de Weimarstraat in<br />

het Reggentessekwartier, waar eigenaresse<br />

Iwona Olszeweska uit Polen<br />

geïmporteerde tijdschriften, worst en<br />

blikken bier verkoopt. Haar Turkse man<br />

verkocht alleen het bier, in een kroeg<br />

om de hoek. Maar een paar jaar geleden<br />

kwam hij daar op terug, “want Polen<br />

en drank gaan niet samen”. Toch zijn<br />

er nog zat kroegen waar volop wordt<br />

geserveerd aan Polen. Neem Café de<br />

Vink, op de hoek van de Beeklaan en<br />

Loosduinseweg. “De helft van mijn<br />

klanten is Pools”, vertelt eigenaar<br />

Selami Kaya. “Een paar jaar geleden<br />

waren het er zelfs nog meer. We stonden<br />

echt bekend als ontmoetingsplek.”<br />

Een van zijn Turkse klanten vindt dat<br />

maar niets: “Die Polen maken hier alleen<br />

maar rotzooi: het zijn alcoholisten<br />

en ze verpesten de arbeidsmarkt. Dat<br />

werd ook over ons gezegd toen wij hier<br />

kwamen, maar wij betaalden netjes<br />

belasting en zijn gebleven. Ik hoop dat<br />

zij allemaal weer gaan.” Als de kroegeigenaar<br />

hem er fijntjes op wijst dat hij al<br />

zeven jaar is getrouwd met een Poolse,<br />

lacht Adnan betrapt: “Ja, maar op haar<br />

ben ik verliefd.”<br />

Clubhuis<br />

“De mythe van het tijdelijk verblijf”,<br />

noemt Willems de insteek waarmee<br />

naar Poolse werknemers wordt gekeken.<br />

“We hebben hun handen nodig,<br />

maar willen hun gezicht niet zien. Het<br />

verleden leert ons echter dat zestig<br />

procent van de arbeidsmigranten blijft.<br />

En in het geval van de Polen gaat het<br />

ook nog eens om uitzonderlijk veel<br />

vrouwen, die nog vaker blijven. ‘Poolse<br />

bruiden’ is hier niet voor niets een<br />

begrip.” Een groep vrouwen in stadsdeel<br />

Segbroek noemt zich liever de ‘Club van<br />

Vrolijke Moeders’. Elke week komt deze<br />

bij elkaar in het buurtcentrum aan de<br />

Lijsterbesstraat, voor de gezelligheid en<br />

voor informatie, “met als uiteindelijk<br />

doel integratie”.<br />

Voor Polen in Den Haag is er het eigen<br />

weekblad ‘Niedziela’ (dat ‘Zondag’ betekent),<br />

een apart loket in het stadhuis en<br />

een speciaal spreekuur bij het Leger des<br />

Heils. Ze worden dus wegwijs gemaakt.<br />

Maar volgens Willems staat de negatieve<br />

beeldvorming rondom Polen hun<br />

uiteindelijke integratie in de weg. “Als<br />

je niet gelijk omarmd wordt en je voelt<br />

dat je niet welkom bent, dan ga je jezelf<br />

“De mythe van<br />

het tijdelijk<br />

verblijf.”<br />

afsluiten. Polen die hier al veel langer<br />

en wel goed geïntegreerd zijn, die<br />

krijgen nu opeens ook met vooroordelen<br />

te maken en voelen zich aangesproken.<br />

Dat is bedreigend en heel slecht voor<br />

hun zelfbeeld.” Anja kan dat bevestigen:<br />

“Ik ben samen met mijn ouders<br />

in 1983 vanuit Polen naar Nederland<br />

gekomen, toen was ik tien. Er waren<br />

in die tijd nog maar heel weinig Polen<br />

in Nederland en ik heb eigenlijk altijd<br />

Nederlandse vrienden gehad, dus ging<br />

“integreren” eigenlijk vanzelf. Maar<br />

als ik nu door Laakkwartier loop, word<br />

ik vaak in het Pools aangesproken.<br />

Dat vind ik nog steeds heel gek, zeker<br />

als men vraagt waar ik vandaan<br />

kom. Want ik kom uit Nederland, ik<br />

ben Nederlander zowel op papier als<br />

gevoelsmatig.”<br />

Vredespaleis<br />

Anja vertelt haar verhaal bij het<br />

kampvuur op een gekraakt tennisbanencomplex<br />

aan de rand van<br />

de stad, waar – hoe ironisch – een<br />

Polenhotel is gepland. Dat betekent<br />

dat de gemeente Den Haag er via een<br />

uitzendbureau seizoensarbeiders wil<br />

huisvesten die in het Westland werken.<br />

Nu vinden veel van hen nog een<br />

onderkomen in <strong>Haags</strong>e woonwijken als<br />

het Regentessekwartier, Valkenbos en<br />

Rustenburg-Oostbroek.<br />

“De komst van Polen naar Nederland<br />

is niet iets van de laatste tijd”, verhaalt<br />

Willems vanuit zijn kantoor boven het<br />

Centraal Station, waar het symbolisch<br />

genoeg een komen en gaan is van<br />

mensen van alle nationaliteiten. “Vanaf<br />

de zeventiende eeuw telt Amsterdam<br />

veel Joodse Polen, de eerste arbeidsmigranten<br />

kwamen begin twintigste<br />

eeuw als mijnwerkers naar Limburg<br />

en in de jaren dertig had een Poolse<br />

rechter al zitting in de voorloper van<br />

het Internationaal Gerechtshof in het<br />

Vredespaleis in Den Haag. In 1944 werd<br />

Breda bevrijd door Poolse militairen, na<br />

de val van de muur in de jaren negentig<br />

kwamen veel Poolse vrouwen deze kant<br />

op voor een Nederlandse man; nu zijn<br />

het vooral seizoensarbeiders.”<br />

Kunstacademie<br />

Ook steeds meer Poolse studenten weten<br />

Den Haag te vinden. De Koninklijke<br />

Academie van Beeldende Kunsten telt<br />

er tien; de <strong>Haags</strong>e Hogeschool zo’n<br />

honderd. Fotograaf Jacek Futiakiewicz<br />

was één van hen. Hij kwam in 1999<br />

naar Den Haag en besloot te blijven,<br />

maar wordt nog steeds aangesproken<br />

op zijn nationaliteit. “Het irriteert me<br />

om gezien te worden als buitenlander.<br />

Het geeft je het gevoel dat je niet wordt<br />

geaccepteerd, en dat maakt onzeker.”<br />

Maar de behoefte om de vooroordelen<br />

over Polen te ontkrachten heeft Jacek<br />

niet: “Het klopt ook gewoon dat we<br />

hard werken én hard drinken. En degenen<br />

die dat niet doen, die zie je niet. In<br />

Polen denken ze dat Nederlanders altijd<br />

stoned zijn.”<br />

Willems wil de negatieve beeldvorming<br />

over Polen nuanceren. Daarom<br />

is hij aan de <strong>Haags</strong>e campus van de<br />

Universiteit Leiden het project ‘Poolse<br />

Spoorzoekers’ begonnen, waarbij jonge<br />

Poolse migranten hun eigen geschiedenis<br />

en die van hun ouders in kaart<br />

brengen aan de hand van alledaagse<br />

foto’s. “Op die manier geven ze zichzelf<br />

een gezicht. Het is natuurlijk een illusie<br />

dat je het beeld kan doen kantelen,<br />

maar je kunt zo wel proberen verharding<br />

tegen te gaan en het publieke<br />

debat te nuanceren.”<br />

Kerk<br />

De historicus ziet de toekomst met<br />

weinig vertrouwen tegemoet: “De<br />

geschiedenis herhaalt zich. In de eerste<br />

helft van de twintigste eeuw had je in<br />

de Schilderswijk ‘de asfaltjeugd’ die niet<br />

wilde deugen. Vervolgens was het de<br />

beurt aan de ‘Kut-Marokkaantjes’, die<br />

nu blij zullen zijn dat ze plaats moeten<br />

maken voor de Polen. De ontwikkeling<br />

die je ziet, is dat het maatschappelijke<br />

probleem een etnisch element heeft<br />

gekregen en een religieus element zal<br />

krijgen. Het komt uiteindelijk allemaal<br />

uit bij het geloof, dat van Joden, van<br />

Moslims en straks van orthodoxkatholieke<br />

Polen. Als alle argumenten<br />

zijn uitgeput, zal religie de stok zijn om<br />

mee te slaan.”<br />

De Spaanse Teresia van Avilakerk aan<br />

het Westeinde zit elke zondagochtend<br />

vol. Speciaal voor de Poolse dienst<br />

worden rijen extra stoelen neergezet<br />

achter in de toch al niet kleine kerk,<br />

en dan nog moeten laatkomers staan.<br />

“Dat is bij een rustige dienst”, vertelt<br />

organist Hans van der Wielen achteraf.<br />

“Doorgaans komen er zo’n zeshonderd<br />

mensen, dan staan ze ook buiten.”<br />

Volgens de Nederlander die al jaren<br />

de muziek verzorgt voor de Poolse<br />

parochie, is er steeds meer animo. “In<br />

de eerste helft van de jaren negentig<br />

waren hier nog nauwelijks Polen. Nu<br />

zijn er ontzettend veel seizoensarbeiders,<br />

maar ook mensen die hier al heel<br />

lang wonen. De huisarts en zijn gezin<br />

bijvoorbeeld, die zaten ook vandaag<br />

weer vooraan in de kerk.”<br />

De Poolse kerkdienst wordt bijgewoond<br />

door opvallend veel jonge mensen en<br />

gezinnen met kleine kinderen. Voor<br />

deze nieuwe generatie Nederlanders is<br />

de kerk onderdeel van het dagelijkse<br />

leven. De Poolse parochie lijkt daardoor<br />

een veelbelovende toekomst tegemoet<br />

te gaan in Den Haag. Om dat ook te<br />

laten gelden voor de Poolse gemeenschap<br />

is nu zelforganisatie nodig, stelt<br />

Willems: “Poolse intellectuelen moeten<br />

opstaan, hun stem laten horen en een<br />

vuist maken.”<br />

Geef Polen een gezicht!<br />

De <strong>Haags</strong>e historicus Wim Willems en<br />

zijn collega Hanneke Verbeek van de<br />

Universiteit Leiden roepen iedereen op<br />

om mee te doen aan het project ‘Poolse<br />

Spoorzoekers’.<br />

Foto’s en verhalen kunnen worden aangeleverd<br />

via www.vijfeeuwenmigratie.nl<br />

en gaan dan mogelijk deel uitmaken van<br />

een boek en een tentoonstelling over<br />

Polen in Nederland door de jaren heen.

18<br />

crypto 186<br />

door Mariëtte Storm<br />

Horizontaal<br />

1 Lieve Lita van <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> (7)<br />

5 Kun je bij Beelden aan Zee voortaan terecht<br />

met een gebroken been? (10)<br />

8 Zoemers in een winkel aan de<br />

Wagenstraat (4)<br />

10 Hierin kun je flaneren per spoor (14)<br />

11 Wie hieruit is gegaan, mag de straatkrant<br />

verkopen (3)<br />

12 … erover, aan de andere kant van de Laan<br />

van Meerdervoort (4)<br />

12 en 24<br />

(Niet het museum) Beelden aan Zee (14)<br />

14 Zijn besluit leidde tot spraakverwarring<br />

met 6 vert (5)<br />

18 Pastoor Van …kerk, ontworpen door<br />

Aldo van Eyck (3)<br />

19 Liefkozing van de maand (10)<br />

21 Vochtige politica (3)<br />

22 Vadertje heelt alle wonden (3)<br />

24 Zie 12<br />

26 Pierre Wind heeft iets van een bacterie (3)<br />

29 Zie 31<br />

31 Woonplaats van Romeo en Julia (6)<br />

31 en 31 verticaal en 29<br />

Als zij haar evenwicht heeft hervonden,<br />

mag de Leidschendamse zweetdruppels uit<br />

zichzelf persen (6+3+2+4)<br />

32 U en nog wat mensen, bij de Zweden<br />

langs de A13 (4)<br />

33 ‘Vader’ hiervan woonde aan de Beeklaan en<br />

heeft er lang van genoten (3)<br />

34 Zo te horen en te zien, is het een<br />

strovrouw (4)<br />

35 Groeien hier Westlandse protheses? (6)<br />

37 Kortgeleden en nog steeds niet (3)<br />

42 Deze <strong>Haags</strong>e straten mag je niet rammen (5)<br />

43 Hier verandert je wereld door de<br />

wetenschap (6)<br />

44 Jakob kreeg haar, en niet de mooie Rachel (3)<br />

Verticaal<br />

2 Zangeres op het toetsenbord (3)<br />

3 Van dit spook kent Monster een grote en<br />

een kleine in de wijk (5)<br />

4. Was zo snel als een foute architect (5)<br />

5 Metaalkleur (4)<br />

6 Hij laat zijn Koetsier Herfst niet meer<br />

rijden (5+3+5)<br />

7 Foto van (Leidse) naam (4)<br />

8 Relatie met Golden Earring (4)<br />

9 Ex-Hagenaar en ex-Purperiaan (4+4)<br />

10 Insectennest langs de Zijdeweg (7)<br />

13 Deserterende baljuw (5)<br />

15 Belachelijk om voor dit dier te staan (3)<br />

16 Vriend die van vreemde muizen en<br />

ijs houdt (5)<br />

17 Koot en Bie waren het voorbeeld van<br />

zo’n kras oudje (4)<br />

20 Kussen voor een <strong>Haags</strong> jongetje (6)<br />

23 Spits theater in (het) Westland (2+5)<br />

25 <strong>Haags</strong>e spelling van een optocht (5)<br />

27 Geen kwaad woord over deze Hagenaar (5)<br />

28 Zit met de kroon van de farao voorgoed<br />

in het Mauritshuis (5)<br />

30 Begeleidersauto (6)<br />

31 (Deel van de) familienaam (3)<br />

33 Hier speelt 39 (5)<br />

36 Naast Corry Vonk was/is hij tot<br />

veel in staat (3)<br />

38 Waterplaats om te relaxen (3)<br />

39 Is bekend in het theater van 33 (3)<br />

40 Zij kletst (3)<br />

41 Stuk afstand (3)<br />

186<br />

186<br />

1<br />

10<br />

5<br />

4<br />

12 13<br />

14 15 16 17 18<br />

21<br />

25<br />

24<br />

9<br />

19 20<br />

26 27 28<br />

33<br />

37<br />

44<br />

7<br />

38<br />

10 4<br />

1<br />

29 30 31<br />

35 36<br />

32<br />

42 43<br />

6 7 8 9<br />

5<br />

2 3<br />

11<br />

34<br />

39 40 41<br />

22 23<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12<br />

Uitgepuzzeld?<br />

Dan vindt u in de gekleurde hokjes de naam van iemand die deze<br />

maand nog zijn huid verkoopt in een museum.<br />

Stuur uw oplossing vóór 23 <strong>mei</strong> <strong>2011</strong> naar: <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong>,<br />

postbus 63498,2501 JL Den Haag of mail naar hsnieuws@euronet.nl<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> verloot onder de winnaars een Geluksflesje van<br />

WAAR, de meest duurzame cadeauwinkel van Nederland.<br />

De Geluksflesjes zijn afkomstig uit Peru en Bolivia waar de Indianen<br />

ze gebruiken om bij de goden<br />

voorspoed af te smeken. De flesjes<br />

bevatten wortels van planten,<br />

zaden, andere natuurlijke materialen<br />

en amuletten.<br />

De winnaar van crypto 185 is<br />

mevrouw Sep uit Den Haag.<br />

Het Geluksflesje wordt toegestuurd.<br />

3<br />

8<br />

12<br />

11<br />

OPLOSSING CRYPTOVILLE 185:<br />

Koninginnekermis<br />

6<br />

2<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

* * * * * * H E T H E D E N * * * *<br />

* * * * O N O * * Y * R * A * * * *<br />

* * * G * * G * * K * O C A M P O *<br />

* Z * O T T E R O A S E * R * A * *<br />

* W E E * * B * * N * F * * * T * *<br />

* A * D * R O O T Z * G * H * E * *<br />

* M E E * * M * * Y Z E R E N R Y N<br />

* M * V L O E R E N * E * T * * * *<br />

* E * R * * N * * E S S E S T E Y N<br />

O N T Y * * * * * I * T * O * * S *<br />

* * * D * * * * I N T I M U S * T *<br />

* A R A N T X A * I * G * T * L Y N<br />

* C * G * * * C H E F * * E * * D *<br />

A C E * * * * H * T * A * R U S * *<br />

* E * E E R S T E K A M E R * J * *<br />

A N B I * * * E * W * B * A D E R S<br />

* T * K A D E R * Y * T U I * F * *<br />

* * * E * * * O * T * * * N * * * *<br />

* * * N * * * M * * * * * * * * * *<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> geeft adresgegevens niet door aan derden,<br />

maar gebruikt deze incidenteel voor eigen mailings.<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

#07<strong>2011</strong> 19<br />

#07<strong>2011</strong> haagse huizen<br />

Opknappen en wegwezen<br />

Het appartement aan de Hoornbeekstraat in het statige <strong>Haags</strong>e Statenkwartier heeft lang te koop gestaan, maar<br />

het Poolse stel Tomasz en Marietta durfden de uitdaging aan. Na een maandenlange intensieve verbouwing is<br />

het huis onherkenbaar. Een lichte, ruime woonkamer met open keuken en haard, een sfeervolle slaapkamer met<br />

openslaande deuren naar een groot terras en een luxe badkamer met authentieke badkuip. tekst en foto's Roos Koole<br />

Relaxte Klus<br />

Er was drieënveertig jaar niets aan het<br />

huis gedaan: de muren in slechte staat,<br />

ramen van enkel glas en weinig licht.<br />

Tomasz, eigenaar van een bouwbedrijf,<br />

vertelt: “Ik zag overal mogelijkheden<br />

om dit huis op te knappen. Dit is de<br />

meest relaxte klus die ik ooit gedaan<br />

heb, omdat er geen haast bij geboden<br />

was.’ Alle muren in het huis werden<br />

eruit gebroken, Tomasz ontwierp een<br />

nieuwe indeling en verruimde zo op<br />

een slimme manier het woonoppervlak.<br />

Het huis werd voorzien van dubbelglas,<br />

en de energierekening pakte prompt<br />

honderden euro’s lager uit. Familieleden<br />

boden de helpende hand, twee broers<br />

kwamen over uit Polen om te klussen<br />

en brachten goedkoop materiaal<br />

mee, zoals de eikenhouten vloer. De<br />

vader van Marietta, in Polen werk-<br />

zaam als stukadoor, nam de muren<br />

onder handen. Daarnaast zocht het<br />

duo naar creatieve oplossingen voor<br />

de aankleding van het huis, zoals de<br />

kroonluchter in de badkamer die voor<br />

een paar euro op de kop werd getikt bij<br />

de Kringloopwinkel.<br />

Geoliede Machine<br />

In 2003 arriveerden Tomasz en<br />

Marietta in Nederland, met het doel om<br />

hier aan het werk te gaan. Maar waar<br />

veel landgenoten onafgebroken werken,<br />

onder slechte omstandigheden wonen<br />

en nauwelijks iets van Nederland zien,<br />

pakt dit koppel het anders aan. Al snel<br />

leren zij Nederlands en Tomasz zet zijn<br />

eigen bouwbedrijf op. Tomasz filosofeert<br />

over Nederland: “Alles is georganiseerd<br />

en geregeld hier, Nederland is<br />

als een goed geoliede machine. Maar<br />

nu is het tijd voor ons om van de gebaande<br />

paden af te gaan. Als je hier<br />

naar de duinen gaat, staan er borden<br />

met ‘blijf op het pad’. Als ik samen met<br />

onze hond Chica het pad verlaat, kom<br />

ik niemand tegen, want iedereen houdt<br />

zich braaf aan de voorschriften.”<br />

Marietta haakt erop in: “Begrijp ons<br />

niet verkeerd, Nederland is een fantastisch<br />

land met veel mogelijkheden, we<br />

hebben het hier heel erg goed. Maar nu<br />

is het tijd voor ons om andere plekken<br />

te ontdekken.”<br />

Camper<br />

Gedreven door dit verlangen smeden<br />

Tomasz en Marietta een plan om hun<br />

droom tot werkelijkheid te maken: een<br />

huis kopen, dat opknappen en verhuren<br />

om vervolgens met deze inkomsten<br />

op wereldreis te gaan met een camper.<br />

Het stel kocht de woning in het<br />

Statenkwartier, een goede buurt waar<br />

veel expats gevestigd zijn en startte<br />

met de ingrijpende verbouwing. De<br />

koop van het huis ging niet zonder slag<br />

of stoot, ondanks Tomasz goedlopende<br />

bedrijf duurde het lang voordat zij een<br />

bank vonden die hen een hypotheek<br />

wilde bieden. Na maanden tussen het<br />

puin te hebben geleefd, ontstond er<br />

langzamerhand een comfortabel en<br />

licht huis.<br />

“Ik zag overal<br />

mogelijkheden.”<br />

Op dit moment staat het huis te huur.<br />

Zodra er een huurder gevonden is, vertrekt<br />

het Poolse stel, de camper staat al<br />

klaar. Na een bezoek aan geboorteland<br />

Polen, staan Siberië, Mongolië, Rusland,<br />

Tibet en India op het verlanglijstje.

foto Henriëtte Guest<br />

20<br />

column pasgeld<br />

Een Engelse brief schrijven<br />

Gisteren kwam ik thuis en zag tot mijn ontzetting dat mijn<br />

luie stoel er niet meer stond. “Wat is hier aan de hand?”,<br />

brieste ik. Mevrouw Pasgeld antwoordde doodgemoedereerd<br />

dat ze mijn luie stoel bij het groot vuil had gezet en dat die<br />

inmiddels was opgehaald door de reinigingsdienst.<br />

“Wat???”, kon ik nog net uitbrengen.<br />

“Ja”, zei mevrouw Pasgeld. “Je deed altijd net of je in die<br />

stoel zat te lezen maar eigenlijk zat je er steeds in te dutten.<br />

En ja, daar is zo’n stoel natuurlijk niet voor bedoeld. En dat<br />

weet je natuurlijk zelf ook wel.”<br />

Ik stond perplex. “M’n stoel”, mompelde ik. Het was zo’n<br />

mooie oranje kuipstoel waarin je heerlijk weg kon zakken<br />

en ja, natuurlijk schreef ik in die stoel wel eens een Engelse<br />

brief. Dat is bij ons de code voor even een dutje doen. “Ik ga<br />

even een Engelse brief schrijven hoor”, zeg ik dan. En dan<br />

weet mevrouw Pasgeld dat ik even onder zeil ga. Maar nu had<br />

ze mijn stoel dus weggehaald.<br />

“We hebben hier thuis nou eenmaal regels”, vervolgde<br />

mevrouw Pasgeld haar belerend betoog. En aan die regels<br />

moet jij je ook houden. Het doel van die regels is, dat anderen<br />

niet gehinderd worden in het gebruik van de zitkamer en<br />

dat de zitkamer een prettige omgeving blijft voor anderen.<br />

En dat is echt niet het geval als jij daar als een wous ligt te<br />

stinken in die stoel, die trouwens zo langzamerhand ook<br />

verre van schoon is.”<br />

“Ja, maar…”, probeerde ik.<br />

“Niks te ja maren”, bitste mevrouw Pasgeld. “Stoelen zijn<br />

er om in te zitten. Om in te lezen. Om er vanuit te praten<br />

met anderen die op hun beurt ook weer behoorlijk wakker<br />

in andere stoelen zitten. Dat stomme hanggedrag van jou<br />

staat volstrekt haaks op dat waar een stoel voor is bedoeld. Ik<br />

overweeg dan ook ernstig om actief meubilair aan te schaffen.”<br />

“Actief meubilair?”, stamelde ik. “Wat is dat nou weer?”<br />

“Dat is meubilair dat alleen maar kan worden gebruikt waar<br />

het voor is bedoeld. Een tafel bijvoorbeeld, is bedoeld om<br />

tijdelijk allerlei dingen op te zetten. Borden om van te eten<br />

bijvoorbeeld. Of een laptop. Op een tafel ga je toch ook geen<br />

Engelse brief schrijven?”<br />

“Waarom eigenlijk niet”, probeerde ik. Maar als mevrouw<br />

Pasgeld eenmaal op dreef is, is daar geen kruid tegen<br />

gewassen. Haar ingreep leek veel weg te hebben van een<br />

misplaatste variatie op de voorjaarlijkse schoonmaakdrift.<br />

En datzelfde geldt natuurlijk ook voor de directeur van de<br />

Bibliotheek aan het Spui, Charles Noordam, die onlangs<br />

besloot om de zo langzamerhand beroemde kuipstoelen langs<br />

de ramen van zijn bibliotheek weg te halen. Ook hij moet<br />

hebben gedacht: weg met de ondersten uit de samenleving!<br />

Weg met hen die het geluk hadden om nog een stoel te<br />

vinden om een Engelse brief te schrijven.<br />

Julius Pasgeld<br />

poëzie tussen de regels<br />

TuSSEN DE REGELS gedichten van Hagenaars over hun<br />

lief en leed. Gedichten kunnen worden opgestuurd naar <strong>Haags</strong><br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

#07<strong>2011</strong><br />

<strong>Straatnieuws</strong>: Postbus 63498 2502 JL Den Haag,<br />

e-mail: hsnieuws@euronet.nl; of ingeleverd bij de redactie: Parkstraat 32.<br />

HuIS VaN GEDIcHTEN<br />

uit de bundel<br />

‘Straat van<br />

Ontmoetingen’<br />

Ik hou van de geur en de viesheid van olie<br />

De gezelligheid van collega’s<br />

In staat om je alles te leren<br />

Zoals remblokken verwisselen<br />

Grote beurt en kleine beurt<br />

Trekhaak monteren voor de eerste keer<br />

Auto uittesten<br />

En lieve collega’s die om je geven<br />

De geluiden van de auto maken me blij<br />

voor later.<br />

Ermelyn Leito<br />

Vlinder en vogel<br />

Dansen in de lucht<br />

Zon water vuur<br />

Aarde van de wereld<br />

Huis eten<br />

Lucht van het leven<br />

Bloemen en groen<br />

Van het eiland<br />

Water van de zee<br />

Zon van de lucht<br />

Cao Xian<br />

Sterren aan de hemel<br />

Ik wil lopen op het strand<br />

Ik wil lopen in het bos<br />

Ik wil in de zee zwemmen<br />

Ik wil met een konijn spelen<br />

Ik vind dansen leuk<br />

Ik vind lichtblauw mooi<br />

Als ik lichtblauw zie<br />

Denk ik aan de hemel<br />

Ik hoop jullie ook.<br />

Sebahat Findik<br />

Mijn normale straat<br />

Ik huppeldepuppel door mijn<br />

Straat ik hoor broem broem<br />

broem<br />

De palen zingen zacht door het<br />

Geruis van de wind, ik ben<br />

meestal<br />

Heel normaal. Ik heb<br />

bloemetjes<br />

In mijn straat en die ruiken<br />

naar<br />

Een bloementaart<br />

Nou huppeldepup ik<br />

Door mijn straat<br />

Madevi<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

#07<strong>2011</strong> verslag buitenlandse verkopers 21<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> gunt iedereen een eerlijk verdiende boterham<br />

Eigen dak- en thuislozen eerst?<br />

De verkopers van <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> komen steeds vaker<br />

uit Polen, Bulgarije of Roemenië. Op de redactie komen daar<br />

regelmatig vragen over binnen. Tijd voor de antwoorden.<br />

tekst Floor de Booys foto Eveline van Egdom<br />

> Het <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> werd in<br />

december 1996 opgericht om dak- en<br />

thuislozen uit Den Haag en omgeving<br />

de kans te geven om op een eerlijke manier<br />

een boterham te verdienen. Werken<br />

voor hun levensonderhoud in plaats<br />

van bedelen of stelen. En ook al zijn<br />

de omstandigheden sindsdien enorm<br />

veranderd, dat is nog steeds ons credo.<br />

We maken <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> met<br />

veel plezier en uit volle overtuiging. En<br />

Katja uit Bulgarije verkoopt al zeven jaar <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

de distributie gebeurt in samenwerking<br />

met de Kessler Stichting en het Leger<br />

des Heils. Dat alles zonder subsidie.<br />

En het staat iedereen vrij om <strong>Haags</strong><br />

<strong>Straatnieuws</strong> al dan niet te kopen.<br />

Wij verzetten ons tegen sentimenten<br />

als ‘Eigen zwervers eerst’. Voor<br />

ons tellen mensen. Of ze nu uit Den<br />

Haag komen, of uit Polen, Bulgarije of<br />

Roemenië. <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> is een<br />

vangnet voor álle mensen die op de<br />

<strong>Haags</strong>e rafelrand leven, tijdelijk geen<br />

woon- of verblijfplaats hebben maar<br />

wel hun geld willen verdienen.<br />

Neem nou Katja Metodieva. Zij is vijfenzestig<br />

jaar en komt uit het dorpje<br />

Razgrad in Bulgarije. Daar kon ze het<br />

na de dood van haar man niet rooien en<br />

daarom kwam ze naar Den Haag, waar<br />

ze sinds zeven jaar <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

verkoopt vanaf haar vaste stek bij winkelcentrum<br />

Mariahoeve. Ook vandaag<br />

staat ze er weer, ze heeft sinds vanochtend<br />

al zeven kranten verkocht, een<br />

mooie score. En dat is fijn want naast<br />

haar eigen levensonderhoud rekenen<br />

zieke familieleden in Bulgarije op een<br />

maandelijkse bijdrage vanuit Den Haag.<br />

Pappenheimers<br />

Jasper van Buul, controleur en distributeur<br />

bij <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong>, kent Katja<br />

goed. “Vorige maand bracht ze nog<br />

een worst voor me mee uit Bulgarije.<br />

Af en toe gaat ze terug om familie te<br />

bezoeken.” Hij kent alle 175 verkopers<br />

van <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> persoonlijk.<br />

Hij bepaalt wie er een verkooppas krijgt<br />

en wijst de standplaatsen toe. Als er<br />

klachten zijn, gaat hij er op af. “Ja, ik<br />

ken mijn Pappenheimers wel. Dat is belangrijk,<br />

want het zijn de ambassadeurs<br />

van onze krant. Zij hebben het contact<br />

met de kopers.”<br />

Volgens Van Buul is meer dan de helft<br />

van de verkopers tegenwoordig afkomstig<br />

uit Midden- en Oost Europa, de<br />

zogenoemde Moelanders. “Eerst waren<br />

het vooral Polen, maar tegenwoordig<br />

vaker Bulgaren en Roemenen. Dat heeft<br />

te maken met Europese wetgeving.” (zie<br />

kader)<br />

Er gaan geruchten dat de Moelanders<br />

onze ‘eigen dak- en thuislozen’ zouden<br />

verdringen. Daar let Jasper op. “Ik zorg<br />

dat het een beetje in balans blijft. Maar<br />

de waarheid is wel dat de Nederlandse<br />

daklozen sinds de invoering van de<br />

daklozenuitkering niet meer zo gemakkelijk<br />

te porren zijn voor het verkopen<br />

van <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong>.” Hij ziet<br />

overeenkomsten met de aardbeienpluk<br />

waar nu zo veel om te doen is.<br />

“Nederlandse uitkeringsgerechtigden<br />

krijg je daarvoor niet van de bank af,<br />

maar de Roemenen staan te trappelen<br />

om die aardbeien te plukken.”<br />

Twijfel<br />

Niet iedereen mag zomaar <strong>Haags</strong><br />

<strong>Straatnieuws</strong> verkopen, Jasper let<br />

goed op wie hij aanneemt. “Geen criminelen<br />

of mensen die werken voor<br />

koppelbazen. Ik check ook altijd of ik<br />

niet te maken heb met mensen die het<br />

slachtoffer zijn van mensensmokkel. Bij<br />

twijfel schakel ik de politie in. <strong>Haags</strong><br />

<strong>Straatnieuws</strong> mag op geen enkele wijze<br />

in verband worden gebracht met illegale<br />

praktijken. Als verkopers zich niet<br />

goed gedragen, neem ik hun pas in.”<br />

‘Geen criminelen of<br />

mensen die werken<br />

voor koppelbazen’.<br />

De taal is voor de Moelanders vaak een<br />

struikelblok. “Ik heb een tolk die Pools,<br />

Roemeens en Bulgaars spreekt. Met<br />

hem erbij lukt het meestal wel om met<br />

de mensen te communiceren”. Jasper<br />

heeft voor de verkopers uit deze landen<br />

ook Nederlandse lessen georganiseerd.<br />

“Daar leren we ze genoeg Nederlands<br />

om zich op straat te redden en zich<br />

verstaanbaar te maken tegenover de<br />

kopers van <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong>.”<br />

In 1996 waren de verkopers van<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> nog bijna allemaal<br />

autochtone dak- en thuislozen.<br />

Tegenwoordig komt meer dan de helft<br />

van de ongeveer 175 verkopers uit<br />

Polen, Bulgarije of Roemenië. Hoe<br />

komt dat?<br />

In 1998 werd de uitkering voor dak-<br />

en thuislozen ingevoerd. Vijfhonderd<br />

euro. Niet veel, maar wel genoeg om<br />

niet langer elke dag in weer en wind<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> te verkopen. Niet<br />

lang daarna gingen de grenzen open<br />

voor de voormalige Oostbloklanden.<br />

Eerst de Polen (sinds 2004 lid van de<br />

EU) en daarna de Bulgaren en Roemenen<br />

(sinds 2007 lid van de EU). Zij<br />

zijn in groten getale naar Den Haag<br />

gekomen, hopend op werk in de bouw<br />

of de kassen. Als er geen werk is,<br />

verkopen ze <strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong> om<br />

in hun onderhoud te voorzien.

22<br />

agenda <strong>mei</strong> <strong>2011</strong><br />

donderdag 12 <strong>mei</strong><br />

09.00 Park clingendael:<br />

De Japanse Tuin op landgoed<br />

Clingendael is voor een korte<br />

periode geopend. Tot 20.00 uur.<br />

Gratis. www.denhaag.nl<br />

20.15 Huis voor democratie en<br />

rechtstaat: Doelwit vrede.<br />

Debattenreeks over militaire missies<br />

o.l.v. Mark Kranenburg. Gratis.<br />

www.democratie-rechtsstaat.nl<br />

vrijdag 13 <strong>mei</strong><br />

17.00 Lutherse Kerk:<br />

Bach en de Fransen - Bach,<br />

Böhm & Raison. Schola Cantorum.<br />

In dit concert muziek van Bach en<br />

Böhm en Raison.<br />

€ 7,-. www.luthersdenhaag.nl<br />

20.00 Het Zeeheldentheater:<br />

Dansfeest Buddha’s Night.<br />

Rookvrij dansen met swingende<br />

DJ’s. € 10,-.<br />

www.zeeheldentheater.nl<br />

20.15 appeltheater:<br />

De smaak van… Een acteur uit<br />

het gezelschap stelt zijn eigen<br />

avond samen met o.a. live muziek,<br />

interessante gasten, film en<br />

natuurlijk zijn favoriete drankje<br />

aan de bar. € 10,-.<br />

www.toneelgroepdeappel.nl<br />

zaterdag 14 <strong>mei</strong><br />

12.30 Nutshuis:<br />

culturalis Koorsandwich. Geniet<br />

van drie <strong>Haags</strong>e koren. Tot 14.00<br />

uur. Gratis. www.nutshuis.nl<br />

14.00 Loosduinse Hoofdplein:<br />

George Laarhoven Taptoe<br />

Loosduinen. Wervelende shows op<br />

muziek uit talloze musicals door<br />

Laurentius, V.I.O.S, T.T.H., METRO<br />

en VICTORY. Tot 16.30 uur. Gratis.<br />

www.hfvm.nl<br />

20.30 Het Zeeheldentheater:<br />

<strong>Haags</strong>e Open Bak. Laat je verrassen<br />

door podiumkunstenaars van<br />

alle soorten en maten en in alle<br />

denkbare ontwikkelingsstadia van<br />

de verwezenlijking van hun droom!<br />

€ 8,-.<br />

www.zeeheldentheater.nl<br />

zondag 15 <strong>mei</strong><br />

15.00 Synagoge Delft:<br />

Trio c tot de derde. Eigen vertolkingen<br />

van traditionele Klezmer,<br />

Balkan- en zigeunermuziek. Tot<br />

17.00 uur. € 10,- / jeugd 5,-. www.<br />

trioctotdederde.nl<br />

15.00 Theater De Regentes:<br />

Een heer van wol. De La Mar<br />

Poppentheater. Over fantasie,<br />

vriendschap en een opschepper in<br />

een decor van wol. € 9,50; jeugd<br />

7,50. www.deregentes.nl<br />

16.00 Lucent Danstheater:<br />

Danstip 5. Studenten van de<br />

Rotterdamse Dansacademie vertellen<br />

u over hun hoop en dromen,<br />

hun achtergrond en hun dagelijks<br />

leven op een van de meest vooraanstaande<br />

vakopleidingen voor<br />

eigentijdse dans. € 7,50.<br />

www.ldt.nl<br />

dinsdag 17 <strong>mei</strong><br />

20.30 Paard van Troje:<br />

Spinoza te Paard. De wetenschappelijke<br />

top van Nederland<br />

legt, in begrijpelijke taal, de<br />

fascinerende kanten van hun<br />

vakgebied uit. Albert van den Berg<br />

over laboratoria op een chip.<br />

€ 7,50. www.paard.nl<br />

woensdag 18 <strong>mei</strong><br />

12.30 Nieuwe Kerk:<br />

Lunchconcert Prijswinnaars<br />

Prinses christina concours.<br />

Het Prinses Christina Concours<br />

promoot klassieke muziek en jazz<br />

onder jongeren. Prijswinnaars<br />

spelen in de Nieuwe Kerk. Gratis.<br />

www.christinaconcours.nl<br />

20.00 Regentenkamer:<br />

Jazzconcert. In ‘Ed Verhoeff<br />

ontmoet?’ de première van de<br />

nieuwe formatie Batik. Met Wolfert<br />

Brederode (piano), Mark Haanstra<br />

(bas), Ed Verhoeff (gitaar) en Joost<br />

Lijbaart (drums). € 10,-. www.<br />

regentenkamer.nl<br />

vrijdag 20 <strong>mei</strong><br />

10.00 Vruchtenbuurt:<br />

Vruchtenfestival. Gezellig struinen<br />

langs deze ruim 150 kraampjes<br />

tellende braderie. Tot 18.00 uur.<br />

Gratis.<br />

www.starpromotions.nl<br />

20.00 Nieuwe Badkapel:<br />

Singing together –<br />

Festivalconcert. Speciale aandacht<br />

voor wereldrepertoire voor<br />

kinder- en jeugdkoren. € 10,-. www.<br />

singingtogether.nl<br />

23.00 Paard van Troje:<br />

Vrij! Dance avond. Bong-Ra,<br />

Deformer, Wormskull + visuals.<br />

Gratis. www.paard.nl<br />

20.30 Stuut en Bruin, 2<br />

Prinsegracht: Stuut en Bruin,<br />

de laatste dag. De premiere<br />

van een locatievoorstelling over<br />

afscheid nemen en de gevolgen van<br />

de technologische ontwikkeling.<br />

Een theatrale rondreis door de<br />

beroemdste winkel voor elektronicaonderdelen<br />

in Den Haag.<br />

www.decultuurbrouwerij.nl<br />

zaterdag 21 <strong>mei</strong><br />

Voorburg:<br />

Huygens Muziekfestival.<br />

Klassieke muziek, jazz, theater en<br />

beeldende kunst op de mooiste locaties<br />

in Leidschendam-Voorburg.<br />

Gratis.<br />

www.huygensmuziekfestival.nl<br />

10.00 Voorburg: Hippe<br />

Kunstmarkt Voorburg. De<br />

Herenstraat, Franse Kerkstraat en<br />

de binnenplaats van Swaensteijn<br />

in Voorburg zullen gevuld zijn met<br />

vijftig kramen van hippe kunstenaars.<br />

Tot 16.30 uur. Gratis.<br />

www.kunstuitleenvoorburg.nl<br />

23.00 Paard van Troje:<br />

Singlesbar hits back. De beste<br />

vijftiger en zestiger jaren soul<br />

en rhythm ‘n’ blues, rock ‘n’ roll,<br />

sixties-punk en rock en een snufje<br />

authentieke Jamaicaanse ska en<br />

rocksteady. Gratis. www.paard.nl<br />

23.00 Paard van Troje:<br />

Holy Ghost! Logo, Shadow Dancer<br />

& Kypski. Disco, electro, cosmic<br />

en Balearic op deze High Voltage<br />

avond. € 10,-. www.paard.nl<br />

zondag 22 <strong>mei</strong><br />

10.00 Darling Market:<br />

Paranormaal alternatief.<br />

De grootste spirituele beurs van<br />

Nederland met o.a. lezingen,<br />

workshops en demonstraties. Tot<br />

17.00 uur. € 8,-.<br />

www.darlingmarket.nl<br />

12.15 Bezuidenhoutseweg (ter<br />

hoogte van Zandvlietcollege):<br />

Sdu The Hague Royal Ten Run.<br />

Hardlopen over 5 en 10 km (kidsrun<br />

1,5 km) over een verhard en<br />

verkeervrij parcours dat grotendeels<br />

door het <strong>Haags</strong>e Bos gaat.<br />

€ 9,-; jeugd 2,- kidsrun.<br />

www.royalten.nl<br />

16.00 De Rijswijkse<br />

Schouwburg: Slotconcert<br />

Singing Together. Onder meer<br />

de première van enkele opdrachtwerken:<br />

Nieuwe composities die<br />

speciaal voor het festival geschreven<br />

zijn! € 10,-.<br />

www.rijswijkseschouwburg.nl<br />

dinsdag 24 <strong>mei</strong><br />

10.00 Theater de Veste:<br />

MaX. voor Mini’s. De eerste<br />

voorstelling van Theatergroep MAX<br />

voor peuters. Kinderen kunnen<br />

lekker op schoot meedromen,<br />

meebewegen en meepraten bij<br />

twee kleine beeldende installaties.<br />

€ 7,-; jeugd 6,50.<br />

www.theaterdeveste.nl<br />

woensdag 25 <strong>mei</strong><br />

14.30 Theater camuz:<br />

De griezelbus. Onnoval neemt in<br />

een zelf verzonnen verhaal wraak<br />

op zijn klasgenoten. € 5,-.<br />

www.camuz.nl<br />

20.00 Koorenhuis: 1<br />

Borderkitchen met Mensje van<br />

Keulen. Een feestelijke avond rond<br />

Mensje van Keulen in haar geboortestad<br />

Den Haag. € 7,50.<br />

www.koorenhuis.nl<br />

20.00 Maranathakerk:<br />

Pim van Lommel over bijnadoodervaringen.<br />

Lezing van een<br />

cardioloog die sinds de publicatie<br />

van ‘Eindeloos bewustzijn’ zijn<br />

inzichten over spirituele verschijnselen<br />

verder verdiept. € 10,-.<br />

www.maranathakerkdenhaag.nl<br />

vrijdag 27 <strong>mei</strong><br />

10.00 Dierenselaan:<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

#07<strong>2011</strong><br />

Jaarmarkt Dierenselaan.<br />

Gezellig struinen langs deze ruim<br />

200 kraampjes tellende braderie.<br />

Tot 18.00 uur. Gratis.<br />

www.starpromotions.nl<br />

10.00 Loosduinse Hoofdplein:<br />

Voorjaarsbraderie. Leuke attracties<br />

en koopjes op deze gezellige<br />

braderie. Tot 20.00 uur. Gratis.<br />

www.freshevents.nl<br />

16.00 Theater de Veste:<br />

alleen op de wereld.<br />

Theatergroep Max. Naar het wereldberoemde<br />

verhaal van Hector<br />

Malot. € 10,- / jeugd 5,-.<br />

www.theaterdeveste.nl<br />

19.00 Mesdagkwartier:<br />

anna Pauwlowna Galerieroute.<br />

Kunstmanifestatie van de galeries<br />

in het Mesdagkwartier/Zeehelden<br />

met hedendaagse kunstcollecties<br />

en speciale activiteiten/workshops.<br />

Gratis.<br />

www.artesinlimites.eu<br />

zaterdag 28 <strong>mei</strong><br />

11.00 Muzee Scheveningen:<br />

Kunstmarkt. Afsluiting van de<br />

Scheveningse & Kunstroute <strong>2011</strong>,<br />

met diverse activiteiten, braderie<br />

en muziek, uitreiking jongeren foto<br />

wedstrijd. Tot 18.00 uur.<br />

www.muzee.nl<br />

22.30 Paard van Troje:<br />

Lilian Hak. Muziek uit oude klassiekers<br />

gebruikt als inspiratiebron<br />

voor liedjes vol drama, glamour en<br />

suspense. € 10,-. www.paard.nl<br />

zondag 29 <strong>mei</strong><br />

10.30 Kloosterkerk:<br />

Bach-cantatedienst. Eredienst<br />

met uitvoering van een<br />

Bachcantate. Gratis. Collecte bij de<br />

uitgang. www.kloosterkerk.nl<br />

10.30 Nutshuis:<br />

aan tafel met Kamera Kultura.<br />

Wetenschappers, schrijvers,<br />

filosofen en kunstenaars delen hun<br />

persoonlijke drijfveren. € 5,-. www.<br />

nutshuis.nl<br />

16.00 Regentenkamer:<br />

Wereldmuziek. Lincan Gipsy<br />

Ensemble speelt oude Roemeense/<br />

Hongaarse melodieën met hedendaags<br />

muzikaal bewustzijn. € 10,-.<br />

www.regentenkamer.nl<br />

donderdag 2 juni<br />

Beach Resort Kijkduin: Biënnale<br />

Kijkduin - chemistry - creating<br />

new Worlds. Internationale<br />

kunstmanifestatie met glas-, licht-<br />

en natuurbeleving. Gratis.<br />

www.kijkduin.nl<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

#07<strong>2011</strong> 23<br />

Mensje van Keulen in Koorenhuis tip<br />

Deze maand is het veertig<br />

jaar geleden dat Mensje<br />

van Keulen debuteerde als<br />

schrijfster.<br />

Deze maand is het veertig jaar<br />

geleden dat Mensje van Keulen<br />

debuteerde als schrijfster. Met<br />

haar korte roman Bleekers<br />

Zomer, het verhaal over een<br />

Op 20 <strong>mei</strong> gaat de locatievoorstelling<br />

‘Stuut en Bruin,<br />

de laatste dag’ in première.<br />

De voorstelling gaat over en<br />

wordt opgevoerd in Stuut en<br />

man die de verstikking van het<br />

dagelijkse leven wil ontvluchten,<br />

kwam ze in één klap op de voorgrond<br />

van de Nederlandse literatuur<br />

te staan. Ook de rest van<br />

haar oeuvre omvat vele succesvolle<br />

romans en verhalenbundels.<br />

Ter gelegenheid van haar veertigjarig<br />

schrijverschap publiceert<br />

Uitgeverij Atlas op 18 <strong>mei</strong> de<br />

Stuut en Bruin, de laatste dag<br />

Bruin: de onlangs gesloten winkel<br />

voor elektronicaonderdelen met<br />

een miljoen onderdelen op voorraad.<br />

Maar Stuut en Bruin was niet<br />

zomaar een elektronicawinkel,<br />

Stuut en Bruin is een waar <strong>Haags</strong><br />

begrip. In vroeger tijden was het<br />

namelijk de plek voor alles wat<br />

je maar nodig had op het gebied<br />

van beeld en geluid: TV’s, radio’s,<br />

pick-upjes, LP’s, alles was er altijd<br />

als eerste te vinden! Vele generaties<br />

hebben zich dan ook vergaapt<br />

aan de technische snufjes die<br />

in de etalage uitgestald lagen,<br />

en ook de magazijnen vol met<br />

alle denkbare onderdelen voor<br />

beeld- en geluidsdragers waren<br />

voor velen als een ware snoepwinkel.<br />

Deze voorstelling biedt<br />

eindelijk eens de mogelijkheid<br />

om een kijkje achter de schermen<br />

tip 2<br />

1<br />

verhalenbundel De verhalen. Hierin<br />

zijn de bundels Allemaal tranen,<br />

De ketting, Het andere gezicht<br />

en Een goed verhaal opgenomen.<br />

Daarnaast worden er in De verhalen<br />

een reeks verhalen gepubliceerd<br />

die niet eerder in boekvorm<br />

zijn verschenen.<br />

Om deze feestelijke gebeurtenis<br />

extra in de schijnwerpers te zetten<br />

is op woensdag 25 <strong>mei</strong> een editie<br />

van BorderKitchen georganiseerd<br />

rond Mensje van Keulen in haar<br />

geboortestad Den Haag, die<br />

plaats vindt in het Koorenhuis.<br />

Tijdens deze speciale avond zal de<br />

schrijfster geïnterviewd worden<br />

door Arjan Peters, literair criticus<br />

van de Volkskrant. Als kers op de<br />

taart zullen een aantal bijzondere<br />

gasten hun gezicht op het evenement<br />

laten zien. Deze speciale<br />

gasten zijn onder andere Jan<br />

Donkers, K. Schippers, Kees van<br />

Kooten, René Appel, Henk Spaan<br />

en Jan Brokken: allen schrijvers<br />

uit de beginperiode van Mensjes<br />

schrijverschap.<br />

te nemen. Voor de laatste keer<br />

kunnen de inwoners van Den Haag<br />

een bezoekje brengen aan Stuut<br />

en Bruin, tijdens een theatrale<br />

rondreis die hen zowel door de<br />

winkel zelf als door haar talloze<br />

magazijnen leidt. Delen van de<br />

voorraad zijn zelfs nog aanwezig<br />

en de bezoekers kunnen deze<br />

restanten eventueel kopen of<br />

meenemen. ‘Stuut en Bruin, de<br />

laatste dagen’, is een voorstelling<br />

over afscheid nemen en over de<br />

<strong>Haags</strong> <strong>Straatnieuws</strong><br />

selecteerde uit de agenda<br />

twee gratis of goedkope<br />

uitjes voor u.<br />

Mensje van Keulen werd op<br />

10 juni 1946 geboren in Den<br />

Haag als Mensje Francina van<br />

der Steen, roepnaam Mennie.<br />

Mensje bleek een uitmuntend<br />

schildertalent te hebben, en<br />

studeerde aan de kunstacademie<br />

in Den Haag en Londen.<br />

Toch kwam ze uiteindelijk bij<br />

het schrijven terecht: haar<br />

literaire carrière begon in<br />

1970, toen ze redacteur werd<br />

van Propra Cures waarvoor<br />

ze schreef en literaire en<br />

politieke cartoons tekende.<br />

Hierna maakte acht jaar deel uit<br />

van de redactie van het literaire<br />

tijdschrift Maatstaf. Een<br />

Bruiloft, haar eerste verhaal,<br />

werd in 1969 gepubliceerd in<br />

het Hollands Maandblad.<br />

Kijk voor meer informatie op:<br />

www.koorenhuis.nl<br />

gevolgen van de technologische<br />

ontwikkeling. Over de tijd van<br />

die kleine zelfstandige die je<br />

bij de naam kende, met wie je<br />

een praatje maakte en die de<br />

service hoog in het vaandel had<br />

staan. Over de tijd dat je een<br />

radio repareerde in plaats van<br />

de je direct een nieuwe kocht.<br />

Het is de derde theaterproductie<br />

van de Cultuurbrouwerij, een<br />

organisatie die culturele producties<br />

op onverwachte locaties<br />

in Den Haag bedenkt, maakt en<br />

produceert.<br />

Kijk voor meer informatie op:<br />

www.decultuurbrouwerij.nl<br />

adressen<br />

BODEGA DE POSTHOORN Lange<br />

Voorhout 39a > CAFé DE LA RUE Hoek<br />

Danckertsstr./Valeriusstr. > CAFé 'T<br />

HOEKPANDJE Oude Molstraat 13B ><br />

C.B.S. GEBOUW Ridder Snouckaertlaan<br />

7, Voorburg > CENTRALE BIBLIOTHEEK<br />

Spui 68 > CHRISTUS TRIUMFATORKERK<br />

Juliana van Stolberglaan 154 > DE<br />

DUINSLAG Stadhoudersplantsoen 26 ><br />

DANSPLEK Hogezand 42 > DILIGENTIA<br />

Lange Voorhout 5 > DR.ANTON<br />

PHILIPSZAAL Spuiplein 152 > DRAF- EN<br />

RENBAAN DUINDIGT Waalsdorperlaan ><br />

DUITSE KERK Bleijenburg 3b > ENGELSE<br />

KERK Ary van der Spuyweg 1<br />

> EVENEMENTENHAL RIJSWIJK<br />

Volmerlaan 12 > ‘T GOUDE HOOFT<br />

Dagelijkse Groenmarkt 13 > GUNST,<br />

WAT ‘N KUNST Raamweg 45 > HAAGSE<br />

KUNSTKRING Denneweg 64 > HAAGS<br />

POP CENTRUM Burg. Hovylaan 12 ><br />

HAAGS UITBURO TICKETSHOP Hofweg<br />

1 > HAVANA Buitenhof 19 > HOLLAND<br />

CASINO SCHEVENINGEN Kurhausweg<br />

1 > HET INDISCH HUIS Javastraat 2-b<br />

> KLOOSTERKERK Lange Voorhout 2 ><br />

KOORENHUIS Prinsegracht 27 > KORZO<br />

Prinsestraat 42 > LOKAAL VREDEBREUK<br />

Papestraat 38 > LUTHERSE KERK<br />

Lutherse Burgwal 7 > MUZIEKCAFé DE<br />

PAAP Papestraat 32 > MUZIEKCAFé<br />

DE PATER Achterom 8 > NATIONAAL<br />

TONEEL GEBOUW achter Koninklijke<br />

Schouwburg > NIEUWE KERK Spui 175<br />

> PAARD VAN TROJE Prinsegracht 12 ><br />

RADIO DISCUS LIVE Joan Blasiusstraat<br />

100 > ROOTZ Grote Marktstraat 10<br />

> STADSWANDELINGEN ‘T GILDE 070<br />

3561281 (Aanmelden min.1 dag tevoren)<br />

> ‘T SYNDICAAT Nieuwe Molstraat<br />

10 > THEATER CAMUZ Damlaan 44,<br />

Leidschendam > THEATER DE VESTE<br />

Vesteplein 1 Delft > THEATER ZWEMBAD<br />

DE REGENTES Weimarstraat 63 > ZCALA<br />

Hobbemastraat 120<br />

Prijzen zijn exclusief kortingskaarten<br />

zoals CJP, Ooievaarspas en 65-pluskaart.<br />

Den Haag Marketing, voor de volledige<br />

agenda en het toeristische en recreatieve<br />

aanbod kijk op www.denhaag.com en<br />

www.haagsuitburo.nl.<br />

Tips voor de agenda kunt u mailen naar<br />

Arja Kalhorn email: info@denhaag.com

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!