22.09.2013 Views

LICHTFLITSEN - Lichtschip 12 NOORD HINDER

LICHTFLITSEN - Lichtschip 12 NOORD HINDER

LICHTFLITSEN - Lichtschip 12 NOORD HINDER

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>LICHTFLITSEN</strong><br />

van de “Noord-Hinder”<br />

Jaargang 14 - nummer 2 - decmber 2010


COLOFON<br />

Lichtfl itsen van de “Noord-Hinder” is een uitgave van de Stichting <strong>Lichtschip</strong> <strong>12</strong><br />

“Noord-Hinder”. Het blad verschijnt minimaal 2 x per jaar en wordt verspreid onder de<br />

relaties, sponsoren, begunstigers en vrienden van het <strong>Lichtschip</strong> <strong>12</strong> “Noord-Hinder”.<br />

BESTUUR<br />

Voorzitter D. van der Zee<br />

Secretaris W. Boot<br />

Penningmeester L.A. Koster<br />

Beheerder a.i. W.J. Risseeuw<br />

Coördinator Gidsen T. Pollemans<br />

Museale zaken C. de Jong<br />

Lid E. van der Weide<br />

REDACTIE<br />

D. van der Zee - L.A. Koster - W.J. Risseeuw<br />

DRUKWERK<br />

Kooiman Drukwerk, Barendrecht - www.kooimandrukwerk.nl<br />

CORRESPONDENTIE ADRES<br />

Stichting <strong>Lichtschip</strong> <strong>12</strong> “Noord-Hinder”<br />

Postbus 1014<br />

3220 BA Hellevoetsluis<br />

www.noordhinder.nl<br />

E-mail: info@noordhinder.nl<br />

Telefoon: 06 - 575 75 792<br />

Telefoon beheerder: 06 - 207 17 701<br />

ING Bank: 7619224


VAN DE VOORZITTER<br />

Door Derk van der Zee<br />

Foto's Leo Koster<br />

Alhoewel het nog niet het eind<br />

van het jaar is kijk ik nu vast<br />

terug op het jaar 2010, dat bijna<br />

alweer verstreken is. Ik kijk<br />

met gemengde gevoelens terug<br />

op het afgelopen jaar. Aan<br />

de ene kant het geweldige enthousiasme<br />

van alle vrijwilligers,<br />

die zich op meer dan<br />

voortreffelijke wijze hebben<br />

ingezet hebben voor ons<br />

<strong>Lichtschip</strong> en aan de andere<br />

kant de wijze waarop Siem<br />

Bezuijen bij ons vertrokken is<br />

<br />

Zijn vertrek en alles wat daar<br />

om heen hing heeft toch voor<br />

de nodige deining gezorgd.<br />

Gelukkig is na verloop van tijd<br />

alles toch weer in rustiger<br />

vaarwater terecht gekomen en hebben alle zaken zijn beloop weer<br />

genomen. In samenwerking met Wim Risseeuw hebben Jos van<br />

Cuijck, Peer Biersma en Hans van Duijvendijk de schouders er onder<br />

gezet en als bestuur zijn wij daar meer dan tevreden over.<br />

In het vorige nummer van de Lichtflitsen schreef ik over een werkgroep,<br />

die in het leven is geroepen die, zonder afbreuk te doen aan<br />

de authenticiteit, het <strong>Lichtschip</strong> als nationaal erfgoed voor de toekomst<br />

wenst te behouden. Dat blijkt in de praktijk toch heel wat lastiger<br />

te zijn dan de mooie woorden die je hierover aan het papier<br />

toevertrouwt. Hier spelen vooral de emoties een grote rol en min-<br />

Lichtflitsen - november 2010 - 3


der de ratio. De navolgende achterliggende en opportunistische<br />

motieven spelen hierbij een rol. Waarom alles overhoop halen wat<br />

er in de achterliggende tijd is opgebouwd. Het niet voor het hoofd<br />

willen stoten van (oud) medewerkers, die in het verleden hun ziel<br />

en zaligheid hierin hebben gelegd. En ook niet onbelangrijk het<br />

schip wordt door het overgrote deel van de bezoekers als museum<br />

schip gewaardeerd. Het is het bestuur ook nooit de bedoeling geweest<br />

en zal het ook nooit worden om alles overhoop te halen. Wel<br />

willen wij het schip als museaal object meer aandacht geven. Omdat<br />

wij intern te weinig expertise hebben heeft het bestuur besloten<br />

om deskundigen advies te laten uitbrengen.<br />

<br />

dit is het oorspronkelijk verblijf van de kapitein, stuurman en<br />

scheepswerktuigkundige, op te knappen. Hiertoe is alles uit deze<br />

ruimte gehaald en worden de wanden en het plafond opnieuw geverfd.<br />

Een mooie gelegenheid om de etat major zoveel als mogelijk<br />

in de originele staat aan te kleden. De stoelen en de banken in het<br />

4 - Lichtflitsen - november 2010


emanningsverblijf in het voorschip zullen opnieuw bekleed worden<br />

en in het gehele schip zullen de gordijnen vervangen worden. De<br />

gordijnen hingen er al vele jaren en zijn dringend aan vervanging<br />

toe. De opdrachten daartoe zijn al verstrekt en hopelijk kan hiermee<br />

weldra een aanvang worden genomen.<br />

Op zaterdag 24 juli 2010 is één van de vrijwilligers van het eerste<br />

uur Piet Koopman overleden. Hij maakte vele jaren deel uit van de<br />

onderhoudsploeg. Verderop in dit blad vindt u een in memoriam.<br />

Tijdens een samenzijn op zaterdag 28 augustus 2010 met alle vrijwilligers<br />

aan boord van het <strong>Lichtschip</strong> hebben wij Piet Koopman<br />

herdacht. Tijdens deze gelegenheid hebben wij eveneens afscheid<br />

genomen van Wim Otte. Wim was vanaf het begin vrijwilliger aan<br />

boord en maakte deel uit van de onderhoudsploeg. Hij werd bedankt<br />

voor zijn inzet gedurende vele jaren en werd beloond met<br />

een vriendenpas voor het leven van het <strong>Lichtschip</strong>, een cadeaubon<br />

en een schitterende ruiker voor zijn vrouw Nel. Afscheid werd ook<br />

genomen van A. van den Berg, R.Sijp, A.Chaigneau en J. Kriekaart.<br />

Zij gaven aan, dat zij onvoldoende tijd hadden dan wel te<br />

weinig feeling hadden met het <strong>Lichtschip</strong> en daarom niet langer<br />

vrijwilliger wilden zin. Ook zij worden bedankt voor hun inzet.<br />

Op 7 december 2010 is er een vrijwilligers markt op de Struytse<br />

Hoeck en wij zullen weer de boer op moeten om zowel gidsen als<br />

onderhoudsmedewerkers binnen te halen. Wat mij betreft zullen wij<br />

er zeker een aantal gidsen bij moeten hebben om met name gedurende<br />

het zomer seizoen gidsen aan boord te hebben ten tijde, dat<br />

het schip geopend is. Misschien heeft één van uw vrienden of kennissen<br />

interesse om gids te worden. Laat ze eens langs komen aan<br />

boord en breng ze in contact met de coördinator gidsen Ton Pollemans.<br />

Het zelfde geldt ook wel voor de onderhoudsploeg. De ploeg<br />

<br />

voor de zaak zullen we graag binnenhalen.<br />

Enige weken geleden is de heer Zoetmulder aan boord geweest<br />

van het <strong>Lichtschip</strong>. Hij was tijdens de bouw van het schip betrokken<br />

bij las werkzaamheden. Verderop leest u een verslag van dit be-<br />

Lichtflitsen - november 2010 - 5


zoek. Het zou prettig zijn als lezers van onze Lichtflitsen, die nog in<br />

<br />

aan boord gewerkt hebben of bij de bouw betrokken zijn contact op<br />

te nemen met het bestuur of via info@noordhinder.nl Wellicht kunnen<br />

wij met u een gesprek houden over het werken aan boord van<br />

<br />

De afgelopen maanden heeft een van onze gidsen Henry Kleijwegt<br />

een aantal instructieochtenden verzorgd voor alle vrijwilligers over<br />

brand preventie. Henry Kleijwegt ging nader in over de aan boord<br />

zijnde brandblusapparatuur en de werking hiervan. Eveneens werd<br />

aandacht besteed aan de vluchtwegen aan boord van het <strong>Lichtschip</strong>.<br />

De uitleg en de daarbij gebruikte audio gaven een goed inzicht<br />

in de mogelijkheden maar vooral ook van de onmogelijkheden<br />

van het gebruik van de blus apparatuur.<br />

We hebben het natuurlijk ook allemaal gemerkt. Wij leven momenteel<br />

in een economische crisis en dat zal in de nabije toekomst ook<br />

zijn weerslag hebben op een te verstrekken subsidie van de gemeente<br />

Hellevoetsluis. Wij hebben al in de media kunnen lezen,<br />

dat ook onze gemeente in de komende jaren de broekriem aan<br />

moet halen en dat de vrijwilligers in de gemeente dat gaan merken.<br />

Ik ben daar op zich niet benauwd voor. Wij hebben de afgelopen<br />

jaren zowel de financiën als het schip, als een goed huisvader betaamt,<br />

beheerd. Het schip verkeert in een naar mijn mening goede<br />

staat van onderhoud en dat zal de komende jaren natuurlijk bijgehouden<br />

worden. Over ongeveer 4 jaar zal het schip weer gedokt<br />

moeten worden en dan is hopelijk de grootste financiële malaise<br />

voorbij. Kortom wat mij betreft is het glas half vol en kunnen we vol<br />

optimisme naar de toekomst kijken.<br />

Ik wens een ieder heel veel leesplezier van de nieuwe Lichtflitsen.<br />

Tevens wens ik alle vrijwilligers, sponsoren en donateurs en anderen<br />

die het <strong>Lichtschip</strong> een goed hart toe dragen voor 2011 alle<br />

goeds toe. In 2011 bent u allen weer welkom aan boord van het<br />

<strong>Lichtschip</strong> <strong>12</strong> Noord Hinder.<br />

6 - Lichtflitsen - november 2010


zoek. Het zou prettig zijn als lezers van onze Lichtflitsen, die nog in<br />

<br />

aan boord gewerkt hebben of bij de bouw betrokken zijn contact op<br />

te nemen met het bestuur of via info@noordhinder.nl Wellicht kunnen<br />

wij met u een gesprek houden over het werken aan boord van<br />

<br />

De afgelopen maanden heeft een van onze gidsen Henry Kleijwegt<br />

een aantal instructieochtenden verzorgd voor alle vrijwilligers over<br />

brand preventie. Henry Kleijwegt ging nader in over de aan boord<br />

zijnde brandblusapparatuur en de werking hiervan. Eveneens werd<br />

aandacht besteed aan de vluchtwegen aan boord van het <strong>Lichtschip</strong>.<br />

De uitleg en de daarbij gebruikte audio gaven een goed inzicht<br />

in de mogelijkheden maar vooral ook van de onmogelijkheden<br />

van het gebruik van de blus apparatuur.<br />

We hebben het natuurlijk ook allemaal gemerkt. Wij leven momenteel<br />

in een economische crisis en dat zal in de nabije toekomst ook<br />

zijn weerslag hebben op een te verstrekken subsidie van de gemeente<br />

Hellevoetsluis. Wij hebben al in de media kunnen lezen,<br />

dat ook onze gemeente in de komende jaren de broekriem aan<br />

moet halen en dat de vrijwilligers in de gemeente dat gaan merken.<br />

Ik ben daar op zich niet benauwd voor. Wij hebben de afgelopen<br />

jaren zowel de financiën als het schip, als een goed huisvader betaamt,<br />

beheerd. Het schip verkeert in een naar mijn mening goede<br />

staat van onderhoud en dat zal de komende jaren natuurlijk bijgehouden<br />

worden. Over ongeveer 4 jaar zal het schip weer gedokt<br />

moeten worden en dan is hopelijk de grootste financiële malaise<br />

voorbij. Kortom wat mij betreft is het glas half vol en kunnen we vol<br />

optimisme naar de toekomst kijken.<br />

Ik wens een ieder heel veel leesplezier van de nieuwe Lichtflitsen.<br />

Tevens wens ik alle vrijwilligers, sponsoren en donateurs en anderen<br />

die het <strong>Lichtschip</strong> een goed hart toe dragen voor 2011 alle<br />

goeds toe. In 2011 bent u allen weer welkom aan boord van het<br />

<strong>Lichtschip</strong> <strong>12</strong> Noord Hinder.<br />

6 - Lichtflitsen - november 2010


8 - Lichtflitsen - november 2010<br />

IN MEMORIAM<br />

<br />

<br />

Piet Koopman<br />

Door Cees de Jong & Wim Risseeuw<br />

Op 27 juli 2010 hing de vlag aan boord van het <strong>Lichtschip</strong> <strong>12</strong> halfstok.<br />

Ons had het bericht bereikt, dat op 24 juli 2010 Piet Koopman<br />

in de leeftijd van 81 jaar vrij plotseling in het ziekenhuis was<br />

overleden. Een dergelijk bericht brengt in een klein gezelschap zoals<br />

de onze is altijd een schok teweeg. Piet is geruime tijd een zeer<br />

toegewijd vrijwilliger geweest in de onderhoudsploeg. Hij had aan<br />

<br />

alsof het zijn grote liefde was. Wij verliezen aan Piet een fijne, gezellige<br />

en humorvolle medewerker die tot het allerlaatste moment<br />

het <strong>Lichtschip</strong> een warm hart toedroeg. Hij bleef komen tot het eigenlijk<br />

niet meer zo goed kon. Bij de crematie die op 29 juli 2010 te<br />

Spijkenisse plaats vond waren veel vrijwilligers van zijn geliefde<br />

<br />

slot wensen wij de familie vrienden en bekenden van Piet sterkte<br />

toe met dit verlies. Wij, de vrijwilligers van het <strong>Lichtschip</strong> zullen<br />

hem zeker missen. Hij zal voortleven in onze gedachten.<br />

Alle vrijwilligers van de Noord Hinder


10 - Lichtflitsen - november 2010<br />

EEN ANEKDOTE<br />

Zo bracht de wacht hem ieder uur het lood waarmee hij had gepeild;<br />

de ouwe ontwaakte, proefde en zei hoe ver ze waren voortgezeild.<br />

Eens had koksmaat Piet de wacht, de maan zag toe met lodderoog,<br />

de zee was kalm en Pieter dacht, terwijl hij zwaaiend 't lood<br />

bewoog:<br />

<br />

verkeert. Ik wil de proef er eens van nemen of hij dat feit met grond<br />

beweert. Hij haalde het lood nu door een bak met kleiaardappels<br />

volgeladen en ging er mee naar de kapitein met de vraag of hij zou<br />

kunnen raden:<br />

<br />

<br />

De schipper gaapt, steekt uit zijn tong en likt, slaat wild de ogen<br />

open en vliegt met een sprong de kooi uit en stormt naar dek en<br />

buldert met schorre stem het argeloze scheepsvolk wakker: Delf-<br />

<br />

Uiterste inleverdatum kopij voor de volgende lichtflitsen<br />

15 juni 2011<br />

Door Wim Taal


BETONNING, BEBAKENING EN VERLICHTING<br />

<strong>12</strong> - Lichtflitsen - november 2010<br />

Door Egbert van der Weide<br />

De geschiedenis van de verlichting, bebakening en betonning<br />

langs de Hollandse kust.<br />

Hout als brandstof.<br />

Bij de eerste vuurbakens werd haast uitsluitend hout als verbrandingsmateriaal<br />

gebruikt. Het was materiaal dat de natuur zelf leverde,<br />

en goedkoop was. Zonder een ingewikkelde inrichting kon het<br />

worden verwerkt. Een vuurkorf was voldoende.<br />

Het was al een grote vooruitgang hout te verbranden op een rooster<br />

in een in de toren gebouwde schacht, van waaruit de oplaaiende<br />

vlam omhoog sloeg. Hout werd verbrand in de Pharos van<br />

Alexandrië, in de Romeinse vuurbaken en waarschijnlijk ook al in<br />

de toren van Falsterb` bij zijn eerste verlichting in de jaren <strong>12</strong>02 -<br />

<strong>12</strong>23.<br />

Stukken hout, brandbare afval van allerlei aard, vaak met teer<br />

doordrenkt, in korven van ijzeren stangen gemaakt, vlamden helder<br />

op. Bij donker weer was dit twee tot drie zeemijl zichtbaar; bij wind<br />

en storm ontwikkelde dit schijnsel zich slechter. Het vuur werd dan<br />

afwisselend door de wind fel opgelaaid, om dan weer door de dikke<br />

rook te verstikken.<br />

Verlichting door middel van kaarsen.<br />

Het gebruik van talk- en waskaarsen is zeer oud. De vuurbakens<br />

waarvan sprake is dat zij door Kloosterlingen en Kluizenaars<br />

(Heremiten) werden bediend en onderhouden, (Cordouan en<br />

C`sling) kunnen zeker als kaarsverlichting in kleine handlantaarns<br />

worden aangemerkt.


Cordouan<br />

Zelfs in de grote lantaarns die aan houten opstellingen moesten<br />

worden opgehesen, zoals in <strong>12</strong>86 te Neuwerk, werden kaarsen gebrand.<br />

Het is zeer waarschijnlijk dat in de oudste torens van de middeleeuwen,<br />

zoals die op Meloria (1157) aanvankelijk kaarsen hebben<br />

gebrand.Ondanks het grote ongemak dat kaarsen van tijd tot tijd<br />

gesnoten moesten worden, hield de kaarsverlichting lange tijd<br />

stand tegen de kolenverlichting en de ouderwetse olielampen met<br />

pitten, speciaal in die streken waar kolen of hout schaars was of<br />

het transport en de opslag grote kosten met zich mee bracht.<br />

<br />

tone, de toren die na elke verwoesting steeds weer door een nieuwe<br />

werd vervangen, en de als bouwwerk zo uitmuntende toren van<br />

Smeaton in 1759, slechts talkkaarsen als lichtbron hadden en deze<br />

tot 1817 onderhouden werden.<br />

Lichtflitsen - november 2010 - 13


Er brandden 24 kaarsen in, elk met een middellijn van ongeveer 13<br />

Engelse duim (32 mm). Hoe ver, zelfs bij heldere lucht, deze 24<br />

kaarsen, die de hele horizon verlichten, zichtbaar zijn geweest?<br />

Niet verder dan slechts één enkele kaars, nl. 2,4 tot 2,8 mijl bij heldere<br />

lucht. Door het aantal van deze kaarsen te vergroten werd het<br />

vuur slechts binnen deze grenzen duidelijker kenbaar.<br />

De Steenkolenvuren.<br />

Het eerste bericht over het gebruik van steenkool, is over het<br />

Zweedse vuurbaak te Kullen in 1560.<br />

Voor Engeland gaan de berichten daarover niet zo ver terug in de<br />

geschiedenis. Dungeness was in 1616 het eerste Engelse steenkolenvuur.<br />

Omstreeks 1650 komt steenkool als een handelsartikel<br />

naar Duitsland en wordt snel ingevoerd als verbrandingsmateriaal<br />

op de Duitse vuurbakens, waardoor de kaarsverlichting o.a. op<br />

Neuwerk en Helgoland wordt vervangen.<br />

Tot het einde van de 18e eeuw en in Zweden zelfs tot het midden<br />

van de 19e eeuw, komt steenkool als het beste verbrandingsmateriaal<br />

voor.Waaide de wind langere tijd uit één richting dan brandde<br />

het kolenvuur aan één zijde, n.l. aan de loefzijde, zwart.<br />

De kolenvuren verlichtten nog meer dan de houtvuren de mist welke<br />

om de toren hing, waardoor een rode schijnsel ontstond, ofwel<br />

de wolken boven de toren weerkaatsten op hun beurt het licht.<br />

Het zicht was beperkt; voor Courdouan bedroeg dit bij gemiddelde<br />

lucht, ( licht bewolkt ), 5 à 6 zeemijlen.<br />

Ondanks de "beperkingen" waren deze vuren voor de langzaam<br />

varende zeilschepen van grote waarde.<br />

De omslag van steenkool naar olieverlichting en de noodzakelijke<br />

verbouwing van de oude vuurbakens begon rond 1792, nadat in<br />

1783 door de Zwitserse schei- <br />

14 - Lichtflitsen - november 2010


een olielamp was samengesteld met buisvormige gevlochten pit,<br />

zodat de olie met een ringvormige vlam brandde.<br />

Rondom deze vlam werd een glazen schoorsteen, het door hem<br />

uitgevonden lampen glas, aangebracht, zodat de vlam inwendig en<br />

uitwendig een regelmatige lucht-toevoer ontving. Op deze manier<br />

werd een veel rustiger en beter licht verkregen.<br />

Aimè Argand<br />

Lichtflitsen - november 2010 - 15


De ouderwetse olieverlichting.<br />

Het oudste bericht wat spreekt over het gebruik van olie op een<br />

lichttoren, dateert van 13 maart <strong>12</strong>82.<br />

Het heeft betrekking op de aan zee gelegen vuurtoren van de haven<br />

van Pisa en is een contract tussen de Consul van de genoemde<br />

stad en de Prior van een klooster, waarbij werd bedongen, dat<br />

de Prior de dienst en het onderhoud overneemt, terwijl de stad Pisa<br />

zich verplichtte om olie, pitten, enz. te leveren en ook een bedrag<br />

tot schadeloosstelling te betalen.<br />

Het in 1602 op Wangeroog ingerichte vuur, dat op aandringen van<br />

de stad Bremen was opgericht, had oorspronkelijk olielampen in<br />

een lantaarn van glazuur.<br />

Het licht voldeed echter niet, zodat zeer spoedig een baak met<br />

steenkoolvuur naast de toren moest worden opgericht, totdat in<br />

1687 een nieuwe toren voor steenkool werd gebouwd. Het eerste<br />

olievuur, dat een goed effect sorteerde en door schepen zeer werd<br />

geroemd, was het olievuur op Orskär in Zweden, gebouwd in 1687<br />

en voorzien van olielampen met schijnwerpers.<br />

De oorspronkelijke houten toren werd in de jaren 1738 - 1740 door<br />

een stenen vervangen welke waarschijnlijk niet de hele horizon<br />

verlichtte en vijf grote concave reflectoren kreeg van 1 el 2 duim<br />

opening met zes lampen voor elke reflector. Het is begrijpelijk, dat<br />

voor die tijd, dit stelsel een buitengewoon licht in zee verspreidde.<br />

De lampen waarin olie werd gebrand, waren tegen het einde van<br />

de 18 e eeuw de nog weinig verbeterde ouderwetse lampen met<br />

ronde, later met platte pitten. Door de ronde pitten te vervangen<br />

door platte, iets waar men pas in 1763 aandacht aan schonk, werd<br />

door het olieverbruik de helderheid van de lamp iets vergroot. Ook<br />

trachtte men door het aanbrengen van schijnwerpers de werkingssfeer<br />

van de lamp te vergroten.<br />

De grote doorbraak op dit gebied werd in 1783 gedaan door de uitvinding<br />

van de lamp met dubbele luchttrekking door Argand.<br />

16 - Lichtflitsen - november 2010


De ouderwetse olieverlichting.<br />

Het oudste bericht wat spreekt over het gebruik van olie op een<br />

lichttoren, dateert van 13 maart <strong>12</strong>82.<br />

Het heeft betrekking op de aan zee gelegen vuurtoren van de haven<br />

van Pisa en is een contract tussen de Consul van de genoemde<br />

stad en de Prior van een klooster, waarbij werd bedongen, dat<br />

de Prior de dienst en het onderhoud overneemt, terwijl de stad Pisa<br />

zich verplichtte om olie, pitten, enz. te leveren en ook een bedrag<br />

tot schadeloosstelling te betalen.<br />

Het in 1602 op Wangeroog ingerichte vuur, dat op aandringen van<br />

de stad Bremen was opgericht, had oorspronkelijk olielampen in<br />

een lantaarn van glazuur.<br />

Het licht voldeed echter niet, zodat zeer spoedig een baak met<br />

steenkoolvuur naast de toren moest worden opgericht, totdat in<br />

1687 een nieuwe toren voor steenkool werd gebouwd. Het eerste<br />

olievuur, dat een goed effect sorteerde en door schepen zeer werd<br />

geroemd, was het olievuur op Orskär in Zweden, gebouwd in 1687<br />

en voorzien van olielampen met schijnwerpers.<br />

De oorspronkelijke houten toren werd in de jaren 1738 - 1740 door<br />

een stenen vervangen welke waarschijnlijk niet de hele horizon<br />

verlichtte en vijf grote concave reflectoren kreeg van 1 el 2 duim<br />

opening met zes lampen voor elke reflector. Het is begrijpelijk, dat<br />

voor die tijd, dit stelsel een buitengewoon licht in zee verspreidde.<br />

De lampen waarin olie werd gebrand, waren tegen het einde van<br />

de 18 e eeuw de nog weinig verbeterde ouderwetse lampen met<br />

ronde, later met platte pitten. Door de ronde pitten te vervangen<br />

door platte, iets waar men pas in 1763 aandacht aan schonk, werd<br />

door het olieverbruik de helderheid van de lamp iets vergroot. Ook<br />

trachtte men door het aanbrengen van schijnwerpers de werkingssfeer<br />

van de lamp te vergroten.<br />

De grote doorbraak op dit gebied werd in 1783 gedaan door de uitvinding<br />

van de lamp met dubbele luchttrekking door Argand.<br />

16 - Lichtflitsen - november 2010


BEZOEK OUD-WERFMEDEWERKER<br />

Bezoek aan boord van het <strong>Lichtschip</strong>.<br />

Kaarsrecht liep de 81-jarige<br />

heer Zoetmulder via de loopplank<br />

aan boord van het <strong>Lichtschip</strong><br />

<strong>12</strong> Noord Hinder. Zo nu<br />

en dan bleef hij staan en keek<br />

aandachtig in het rond. Eenmaal<br />

aan boord en gezeten in<br />

- <br />

van een gestoffeerd kopje koffie<br />

begon hij zijn verhaal.<br />

18 - Lichtflitsen - november 2010<br />

Door Derk van der Zee<br />

<br />

Ik ben mijn hele leven eigenlijk<br />

lasser-ijzerwerker geweest, en<br />

ben op jeugdige leeftijd begonnen<br />

in een smederij in<br />

Schiebroek - Rotterdam.<br />

Toentertijd hield mij bezig met<br />

het maken en repareren van<br />

haarden en kachels. In die tijd<br />

hadden de mensen natuurlijk<br />

allemaal nog kolen- en houtkachels<br />

en was er werk zat. In 1963 werkte ik als lasser-ijzerwerker<br />

bij de gebroeders Maliepaard te Rotterdam. De gebroeders Maliepaard<br />

kregen toen de opdracht om aan boord van een in aanbouw<br />

zijnd lichtschip laswerkzaamheden te verrichten. Samen met een<br />

van de gebroeders Maliepaard reed ik elke ochtend om 06.00 uur<br />

vanuit Rotterdam -Hoogvliet (waar ik na mijn trouwen bent gaan<br />

wonen) naar Zaltbommel. Het lichtschip werd gebouwd bij


Scheepswerf van der Waal. Voordat ik<br />

mocht beginnen met mijn laswerkzaamheden<br />

aan boord werd ik getest.<br />

De opdrachtgevers wilden zeker weten,<br />

dat ik goed kon lassen. Zij wilden<br />

natuurlijk geen knoeiers aan boord<br />

want het was wel een schip van de<br />

Overheid. Alle kabelgoten, die je aan<br />

boord van het schip ziet heb ik gelast.<br />

Veel verdienen deden wij trouwens<br />

niet, als ik mij goed herinner bracht ik<br />

wekelijks 40,00 gulden mee voor moeder<br />

de vrouw. Dat was een heel bedrag<br />

in die tijd. Als ik mij goed herin-<br />

<br />

mee bezig geweest. Ik heb ook in de<br />

machine kamer heel wat laswerkzaamheden verricht. Er moesten<br />

heel wat beugels vastgezet worden. Toen ik aan boord kwam was<br />

het schip bijna gereed en was het laswerk aan de kabelgoten een<br />

van de laatste klussen, die nog gedaan moesten worden. Ik kan mij<br />

nog herinneren, dat de kabels die in de kabelgoten gelegd moesten<br />

worden in een grote bak sodawater lagen om storingen te controleren.<br />

Ik heb met heel veel plezier gewerkt aan de totstandkoming<br />

van het <strong>Lichtschip</strong><br />

en als ik nu zo<br />

weer alles zie komen<br />

er toch weer<br />

heel veel herinneringen<br />

boven water.<br />

Tijdens een<br />

ronde over het<br />

schip wees dhr.<br />

Zoetmulder de<br />

werkzaamheden<br />

aan, die hij had<br />

verricht.<br />

Lichtflitsen - november 2010 - 19


Scheepswerf van der Waal. Voordat ik<br />

mocht beginnen met mijn laswerkzaamheden<br />

aan boord werd ik getest.<br />

De opdrachtgevers wilden zeker weten,<br />

dat ik goed kon lassen. Zij wilden<br />

natuurlijk geen knoeiers aan boord<br />

want het was wel een schip van de<br />

Overheid. Alle kabelgoten, die je aan<br />

boord van het schip ziet heb ik gelast.<br />

Veel verdienen deden wij trouwens<br />

niet, als ik mij goed herinner bracht ik<br />

wekelijks 40,00 gulden mee voor moeder<br />

de vrouw. Dat was een heel bedrag<br />

in die tijd. Als ik mij goed herin-<br />

<br />

mee bezig geweest. Ik heb ook in de<br />

machine kamer heel wat laswerkzaamheden verricht. Er moesten<br />

heel wat beugels vastgezet worden. Toen ik aan boord kwam was<br />

het schip bijna gereed en was het laswerk aan de kabelgoten een<br />

van de laatste klussen, die nog gedaan moesten worden. Ik kan mij<br />

nog herinneren, dat de kabels die in de kabelgoten gelegd moesten<br />

worden in een grote bak sodawater lagen om storingen te controleren.<br />

Ik heb met heel veel plezier gewerkt aan de totstandkoming<br />

van het <strong>Lichtschip</strong><br />

en als ik nu zo<br />

weer alles zie komen<br />

er toch weer<br />

heel veel herinneringen<br />

boven water.<br />

Tijdens een<br />

ronde over het<br />

schip wees dhr.<br />

Zoetmulder de<br />

werkzaamheden<br />

aan, die hij had<br />

verricht.<br />

Lichtflitsen - november 2010 - 19


Scheepswerf van der Waal. Voordat ik<br />

mocht beginnen met mijn laswerkzaamheden<br />

aan boord werd ik getest.<br />

De opdrachtgevers wilden zeker weten,<br />

dat ik goed kon lassen. Zij wilden<br />

natuurlijk geen knoeiers aan boord<br />

want het was wel een schip van de<br />

Overheid. Alle kabelgoten, die je aan<br />

boord van het schip ziet heb ik gelast.<br />

Veel verdienen deden wij trouwens<br />

niet, als ik mij goed herinner bracht ik<br />

wekelijks 40,00 gulden mee voor moeder<br />

de vrouw. Dat was een heel bedrag<br />

in die tijd. Als ik mij goed herin-<br />

<br />

mee bezig geweest. Ik heb ook in de<br />

machine kamer heel wat laswerkzaamheden verricht. Er moesten<br />

heel wat beugels vastgezet worden. Toen ik aan boord kwam was<br />

het schip bijna gereed en was het laswerk aan de kabelgoten een<br />

van de laatste klussen, die nog gedaan moesten worden. Ik kan mij<br />

nog herinneren, dat de kabels die in de kabelgoten gelegd moesten<br />

worden in een grote bak sodawater lagen om storingen te controleren.<br />

Ik heb met heel veel plezier gewerkt aan de totstandkoming<br />

van het <strong>Lichtschip</strong><br />

en als ik nu zo<br />

weer alles zie komen<br />

er toch weer<br />

heel veel herinneringen<br />

boven water.<br />

Tijdens een<br />

ronde over het<br />

schip wees dhr.<br />

Zoetmulder de<br />

werkzaamheden<br />

aan, die hij had<br />

verricht.<br />

Lichtflitsen - november 2010 - 19


Toegegeven: het olielek van BP in de Golf van Mexico is te veel<br />

van het goede. Maar ooit gooide de mens vrolijk olie op de golven.<br />

Dat kalmeerde de zee bij slecht weer. In de jaren 80 van de 19 e<br />

eeuw lieten Nederlandse bladen regelmatig kapiteins aan het<br />

woord. Zij vertelden, hoe zij uit zakken olie in het water lieten lo-<br />

<br />

golven die zich veel hooger dan het schip verhieven werden plotse-<br />

<br />

iets overdreven. Maar nog in 1925 werden in Scheveningen red-<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

tijdschrift Eigen Haard. In de buizen met gaatjes zaten andere buizen,<br />

ook met gaatjes. De binnenste buis was met een oliereservoir<br />

verbonden. Als de golven een zekere hoogte bereikten, dan duwden<br />

ze een soort voet omhoog die aan de binnenste buis zat. Zo<br />

kwamen de gaatjes van de buizen tegenover elkaar te liggen, zodat<br />

er olie uitstroomde en de golven lager werden. De lagere golven<br />

duwden niet tegen de voet, waardoor de binnenste buis zakte<br />

en de olie niet meer door de gaatjes kon.<br />

Wie weet wanneer en waarom schepen ermee ophielden om golfonderdrukkende<br />

olie op de zee te gooien?<br />

Kort door de bocht.<br />

De Oude Grieken kenden het kalmerende effect van olie op de zee<br />

al.<br />

In de 19 e eeuw gebruikte men ondermeer lijnolie, vistraan, petroleum<br />

en afvalolie uit de machinekamer.<br />

In de vorige eeuw was het oliegebruik zo bekend, dat het een<br />

<br />

de bijvoorbeeld dat zijn speech de gemoederen bedaarde.<br />

Lichtflitsen - november 2010 - 23


24 - Lichtflitsen - november 2010<br />

HET JAAR IN FOTOS


Lichtflitsen - november 2010 - 25


Lichtflitsen - november 2010 - 25


Elektrotechnische Installaties<br />

Beveiligingsinstallaties<br />

Communicatiesystemen<br />

Mechanische Ventilatiesystemen<br />

Systeemplafonds<br />

DISTELSTRAAT 19A - TEL (0181) 31 34 88 - HELLEVOETSLUIS<br />

E-MAIL: INFO@BARENDRECHTELEKTRA.NL<br />

WEBSITE: WWW.BARENDRECHTELEKTRA.NL


WAT STOND ER TOEN IN DE KRANT<br />

Uit: Middelburgsche Courant 18 oktober 1924<br />

Uit: Middelburgsche Courant 23 april 1915<br />

Uit: Middelburgsche Courant 31 mei 1976<br />

Uit: Vlissingse Courant 19 mei 1915<br />

Lichtflitsen - november 2010 - 29


Uit: Vlissingse Courant 3 augustus 1916<br />

30 - Lichtflitsen - november 2010<br />

Uit: Middelburgsche Courant 2 juli 1883<br />

Ùit: Vlissingse Courant <strong>12</strong> juli 1924


OPENINGSTIJDEN<br />

Het schip is regelmatig geopend voor bezichtiging. U kunt er altijd terecht op<br />

dinsdag en donderdag van 10:00 uur tot 16:00 uur.<br />

Mei en juni ook op zaterdag.<br />

Juli en augustus alle dagen behalve maandag van 13:00 tot 17:00 uur.<br />

Op verzoek op alle dagen voor groepsbezoek Inlichtingen tel.: 06 57 57 57 92<br />

Toegangsprijs volwassenen 1 euro.<br />

Kinderen tot <strong>12</strong> jaar gratis onder begeleiding.<br />

Voor meer informatie: www.noordhinder.nl.<br />

COMITÉ VAN AANBEVELING<br />

C.J. Kleywegt, burgemeester van Hellevoetsluis<br />

drs. A. van den Ban, historicus<br />

C.J. Clement, ondernemer<br />

A. van Hoorn, ondernemer<br />

B. van den Wollenberg, ondernemer<br />

Steun onze activiteiten en wordt<br />

Vriend van de Noord-Hinder<br />

Onze stichting staat geregistreerd als een ANBI onder dossiernummer<br />

58.153. Onder voorwaarden zijn de donaties fi scaal aftrekbaar.<br />

Postbus 1014 • 3220 BA Hellevoetsluis<br />

informatie: info@noordhinder.nl


Stichting <strong>Lichtschip</strong> <strong>12</strong> “Noord-Hinder”<br />

Postbus 1014<br />

3220 BA Hellevoetsluis<br />

<br />

<br />

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!