Wettelijke Eenheden - Kerknet

Wettelijke Eenheden 

volgens 

NBN C 03-001 

(1984) 

Pagina 1 

J. Rutten A. Struyven 

Begeleider Mechanica Begeleider Elektriciteit-Elektronica 

van het Aartsbisdom van het Aartsbisdom 

Mechelen- Brussel Mechelen- Brussel

Inhoud 

Pagina 2 

1 Wettelijke eenheden ................................................................................. pagina 3 

2 Basisgrootheden en basiseenheden in het SI-stelsel ............................... pagina 4 

3 Afgeleide grootheden en bijbehorende eenheden in het SI-stelsel........... pagina 5 

4 Afgeleide grootheden met specifieke naam voor de gebruikte eenheden. pagina 6 

5 Enkele eenheden buiten het SI-stelsel .................................................... pagina 7 

6 Meest gebruikte eenheden van het SI-stelsel........................................... pagina 8 

7 Veelvouden en onderdelen....................................................................... pagina 13 

Bibliografie................................................................................................... Pagina 14

1 Wettelijke eenheden 

SI-basiseenheden 

(m, kg, s, A, 

K, mol, cd) 

Wettelijke eenheden 

SI -eenheden 

Twee aanvullende 

eenheden 

(rad, sr) 

SI-afgeleide eenheden 

- zonder specifieke naam (m/s, m², …) 

- met specifieke naam (N, W, …) 

Veelvouden en delen van de vorige eenheden 

(mm, kA, …) 

Pagina 3 

Eenheden buiten het 

SI-stelsel (min, h, …)

2 Basisgrootheden en basiseenheden in het SI-stelsel 

Er werden internationaal 7 basisgrootheden met bijbehorende basiseenheden 

vastgelegd. Er werden ook 2 aanvullende basisgrootheden vastgelegd. 

Pagina 4 

De basiseenheden werden zeer nauwkeurig omschreven. 

Zo werd de basiseenheid van lengte, de meter (m) als volgt gedefinieerd: 

de meter is de lengte van de weg die het licht in het luchtledige aflegt gedurende een 

1 

tijd van 

deel van een seconde. 

299 792 458 

Een overzicht 

BASISGROOTHEID BASISEENHEID 

NAAM SYMBOOL NAAM SYMBOOL 

lengte l meter m 

massa m kilogram kg 

tijd t seconde s 

stroomsterkte I ampère A 

temperatuur T kelvin K 

lichtsterkte I candela cd 

hoeveelheid stof n mol mol 

AANVULLEND 

vlakke hoek α , β, 

γ 

radiaal rad 

ruimtehoek Ω sterradiaal sr

Pagina 5 

3 Afgeleide grootheden en bijbehorende eenheden in het SI-stelsel 

Als men de basiseenheden invult in de formule die het verband weergeeft tussen de 

afgeleide grootheid en de basisgrootheden, dan bekomt men de afgeleide eenheid. 

Iedere afgeleide grootheid kan men schrijven in functie van de basisgrootheden. 

Aan sommige afgeleide eenheden geeft men een specifieke naam, meestal van een 

geleerde die in dat domein opzoekingswerk verrichtte. 

Bijvoorbeeld: kracht kg.m/s² N (van Newton, Engelse wis- en natuurkundige 

1642-1727) 

Enkele afgeleide grootheden zonder specifieke naam voor de gebruikte eenheden 

GROOTHEID EENHEID 

AFGELEIDE 

GROOTHEID 

SYMBOOL AFGELEID VAN NAAM EENHEID 

breedte b l (m) meter m 

diameter d l (m) meter m 

dikte d, δ l (m) meter m 

hoogte h l (m) meter m 

weglengte s l (m) meter m 

straal r l (m) meter m 

oppervlakte A l.l (m.m) 

vierkante 

meter 

m 

volume, inhoud V l.l.l (m.m.m) 

kubieke 

meter 

m 3 

snelheid v s(m)/t(s) 

meter per 

seconde 

meter per 

m/s 

versnelling a v(m/s)/t(s) seconde 

kwadraat 

meter per 

m/s² 

valversnelling g v(m/s)/t(s) seconde 

kwadraat 

m/s² 

cirkelfrequentie ω 1/t(s) 

1 per 

seconde 

s -1 

hoeksnelheid ω hoek(rad)/t(s) 

radiaal per 

seconde 

radiaal per 

rad/s 

hoekversnelling α α(rad/s)/t(s) seconde 

kwadraat 

rad/s² 

periode T t(s) seconde s 

fase, faseverschil ω β(rad) radiaal rad 

tijdconstante ζ t(s) seconde s

4 Afgeleide grootheden met specifieke naam voor de gebruikte 

eenheden 

AFGELEIDE 

GROOTHEID 

SYM- 

BOOL 

EENHEID 

AFGELEID 

VAN 

Pagina 6 

NAAM SYMBOOL 

kracht F kg.m/s² newton N 

arbeid, energie, 

hoeveelheid warmte 

W kg.m²/s² joule J 

vermogen P kg.m/s³ watt W 

druk, spanning p kg/(ms²) pascal Pa 

elektrische spanning, 

potentiaal 

U, V kg.m²/(A.s³) volt V 

elektrische weerstand R kg.m²/(A².s³) ohm Ω 

elektrische 

geleidbaarheid 

elektrische lading 

hoeveelheid elektriciteit 

frequentie f s -1 

G A².s³/(kg.m²) siemens S 

Q A.s coulomb C 

hertz Hz 

elektrische inductantie L kg.m²/(A²s²) henry H 

elektrische capaciteit C A².s 4 /(kg.m²) farad F 

magnetische flux Ф kg.m²/(A.s²) weber Wb 

magnetische inductie of 

fluxdichtheid 

B kg/(A.s²) tesla T 

lichtstroom Ф, Фv cd.sr lumen lm 

verlichtingssterkte E cd.sr/m² lux lx 

radioactiviteit A s -1 

geabsorbeerde dosis D m 2 /s 2 

dosis equivalent H m 2 /s 2 

becquerel Bq 

gray Gy 

sievert Sv

5 Enkele eenheden buiten het SI-stelsel 

Pagina 7 

Een aantal eenheden buiten het SI-stelsel worden soms nog gebruikt. 

Het gebruik van een aantal van deze eenheden is wettelijk toegelaten (km/h, bar). 

Het gebruik van sommige andere is wettelijk niet toegelaten (cal). 

Sommige van deze eenheden mogen slechts gebruikt worden in een bepaald 

vakgebied (are in landbouw). 

Het gebruik van eenheden buiten het SI-stelsel is alleszins af te raden. 

EENHEID SYMBOOL IS GELIJK AAN 

ampère-uur Ah = 3,6.10 3 C 

are a = 100 m² 

bar bar = 10 5 Pa 

calorie cal = 4,1868 J 

graad (tiendelige) gon (…. g ) = π/200 rad 

graad (zestigdelige) …° = π/180 rad 

kilowattuur kWh = 3,6 x 10 6 J

6 Meest gebruikte eenheden van het SI-stelsel 

GROOTHEDEN EENHEDEN 

BENAMING SYMBOOL BENAMING SYMBOOL 

vlakke hoek α , β, 

γ 

radiaal rad 

faseverschil 

faseverschuiving 

ω radiaal rad 

ruimtehoek Ω , ω 

sterradiaal sr 

lengte l meter m 

breedte b meter m 

hoogte, diepte h meter m 

dikte d, δ meter m 

straal r meter m 

diameter d meter m 

weglengte s meter m 

golflengte λ meter m 

oppervlakte A vierkante meter m² 

volume V kubieke meter m³ 

tijd t seconde s 

periode T seconde s 

frequentie f hertz Hz 

rotatiefrequentie 

n per seconde s -1 (1) 

pulsatie ω radiaal per seconde rad/s 

(1) voor technische specificaties van draaiende machines mag ook r/min gebruikt worden 

Pagina 8



hoeksnelheid ω radiaal per seconde rad/s (1) 

hoekversnelling α 

radiaal per seconde 

kwadraat 

rad/s² (1) 

snelheid v meter per seconde m/s (1) 

(lineaire) versnelling a 

meter per seconde 

kwadraat 

m/s² (1) 

versnelling vrije val g 

meter per seconde 

kwadraat 

m/s² (1) 

massa m kilogram kg 

(massa)dichtheid ρ 

kilogram per kubieke 

meter 

kg/m³ (1) 

kracht F newton N 

gewicht G newton N 

(kracht)moment M newton-meter N.m (2) 

koppelmoment T newton-meter N.m (2) 

druk p pascal Pa 

arbeid W joule J 

energie E,W joule J 

warmtehoeveelheid Q joule J 

vermogen P watt W 

rendement η 

(1) wanneer men een afgeleide eenheid verkrijgt door deling van meerdere eenheden mag het 

symbool geschreven worden als: 

m of m.s -1 

Pagina 9 

m/s of 

s 

(2) wanneer men een afgeleide eenheid verkrijgt door vermenigvuldiging van meerdere eenheden 

mag het symbool geschreven worden als: 

Nm of N.m of N m of N . m


Pagina 10 


thermodynamische 

temperatuur 

T kelvin K 

temperatuur t, θ graad Celsius °C 

temperatuurscoëfficiënt α per kelvin K -1 

warmtegeleidingsvermogen λ 

watt per meter- W 

kelvin m. 

K 

warmtecapaciteit C joule per kelvin J/K 

soortelijke warmtecapaciteit c 

elektrische lading 

hoeveelheid elektriciteit 

joule per kilogram- J 

kelvin kg. 

K 

Q coulomb C 

elektrische flux ψ coulomb C 

oppervlakteladingsdichtheid σ 

elektrische fluxdichtheid 

diëlektrische verplaatsing 

(volume)ladingsdichtheid p 

D 

coulomb per 

vierkante meter 

coulomb per 


coulomb per 

kubieke meter 

elektrische potentiaal V volt V 

potentiaalverschil 

elektrische spanning 

elektromotorische kracht, 

elektromotorische spanning 

C/m² 

C/m² 

C/m³ 

U volt V 

E volt V 

elektrische veldsterkte E volt per meter V/m 

elektrische stroom I ampère A 

magnetisch potentiaal 

verschil, magnetische 

spanning 

magnetomotorische kracht, 

magnetomotorische spanning 

U, Um ampère A 

F, Fm ampère A


Pagina 11 


magnetische veldsterkte H ampère per meter A/m 

magnetisatie Hi, M ampère per meter A/m 

stroomdichtheid J 

ampère per 


capaciteit C farad F 

A/m² 

permitiviteit ε farad per meter F/m 

relatieve permitiviteit εr 

magnetische (inductie) flux Ø weber Wb 

magnetische vector 

potentiaal 

magnetische inductie, 

magnetische fluxdichtheid 

A weber per meter Wb/m 

B tesla T 

(zelf)inductie L henry H 

wederzijdse inductie M, Lmn henry H 

permeabiliteit µ henry per meter H/m 

reluctantie R,Rm 1 per Henry H -1 

relatieve permeabiliteit µr 

koppelfactor k 

weerstand R ohm Ω 

impedantie Z ohm Ω 

reactantie X ohm Ω 

resistiviteit ρ ohm-meter Ω.m


Pagina 12 


geleiding G siemens S 

admittantie Y siemens S 

susceptantie B siemens S 

geleidingsvermogen γ, σ siemens per meter S/m 

(actief)vermogen P watt W 

reactief vermogen 

blind vermogen 

Q var var 

schijnbaar vermogen S voltampère VA 

arbeidsfactor λ 

verliesfactor d 

aantal windingen van een 

wikkeling 

verhouding van het aantal 

windingen 

transformatie verhouding K 

aantal fasen n 

aantal poolparen p 

N 

n 

lichtsterkte I candela cd 

luminantie, helderheid L 

candela per 


cd/m² 

lichtstroom Ф lumen lm 

hoeveelheid licht Q lumen-seconde lm.s 

emittantie, lichtexistantie M 

lumen per 


lm/m² 

verlichtingssterkte E lux lx

7 Veelvouden en onderdelen. 

Veelvoud of onderdeel Voorvoegsel symbool 

10 12 

10 9 

10 6 

10 3 

10 2 

tera T 

giga G 

mega M 

kilo k 

hecto h 

10 deca da 

10 -1 

10 -2 

10 -3 

10 -6 

10 -9 

10 -12 

deci d 

centi c 

milli m 

micro µ 

nano n 

pico p 

Pagina 13

Bibliografie 

Pagina 14 

V. J. Berwaerts, K. Standaert, STRUCTUUR VAN HET EENHEDENSTELSEL (1995); 

NBN C 03-001 (1984) Belgisch Instituut voor Normalisatie, Brabançonnelaan 29, 1040 

BRUSSEL; 

W. De Clippeleer, TABELLENBOEK VOOR METAALTECHNIEK (2005); 

J. Morren, NORMEN (1995); 

http://nl.wikipedia.org/wiki/Categorie:SI-eenheid (2007).

Wettelijke Eenheden - Kerknet

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?