samenvatting deelgemeentelijk waterplan - Prins Alexander

1
SAMENVATTING
DEELGEMEENTELIJK
WATERPLAN
Prins Alexander

M1.10
2
M1.10
M1.13a en M1.13b
M3.4a
Legenda
maatregel
mandjes
natuurvriendelijke oever, 0
natuurvriendelijke oever, 1
plasbermen en schoeiing
maatregel grondwater
controle duikers en stuwen
controle opgaande begroeiing
bij toekomstige herontwikkeling meenemen
te onderzoeken duiker
te onderzoeken stuw
te vervangen duiker
M1.11
M3.3
M4.3a
M3.6a
M4.6d
M4.2
M4.8
M3.5
M3.6b
M4.4a
M3.6a
M4.6b
M4.6d
M4.6b
M4.8
M3.6b
M4.3b
M4.1
M4.5b
M3.4b
M3.6b
M4.6c
M4.6c
M4.5b
M3.7
M3.2
M4.10
M4.5b
M3.1
M4.5c
M4.5b
M4.10
M4.3c
M4.7
M4.4b
M4.5a
M4.3c
M1.12
M5.1
M4.6a
M6.1
M4.9
M4.5a
M5.3
M6.10a
M6.2
M5.4
M6.8e
Maatregelen
M6.3
DGWP Prins Alexander (noord)
M6.10b
Dossiernr. : 2007-0243 Datum: 1-8-2008
Papierformaat : A3
Schaal: 1:15000
Getekend door: J.T. Jansen
M6.4
M6.9b
0 250 500 1.000 Meters
Gecontroleerd door: J. Lankester
Ref.: \\gwnet.nl\Gwdataroot\IGWR-MRO\RO\Dossiers\2007\20070243 DGWP Prins Alexander\10 GIS\GIS_fase2\kaarten\totaal_maatregelen_1aug2008_noord.mxd

Deelgemeentelijk Waterplan Prins Alexander
Klimaatverandering heeft tot gevolg dat het warmer wordt
en het vaker harder gaat regenen. Daarnaast kunnen ook
langere perioden van droogte optreden. Om de gevolgen
van de klimaatverandering goed op te kunnen vangen,
staat waterbeheer in Nederland en Europa hoog op de
agenda.
Het Deelgemeentelijk Waterplan Prins Alexander is
een uitwerking van het beleid van alle partijen die bij
het waterbeheer in de deelgemeente zijn betrokken.
Het Waterplan Rotterdam 2 van de gemeente
Rotterdam vormde daarbij een belangrijke basis. In het
deelgemeentelijk waterplan is naast technische aspecten
ook aandacht voor zaken als beheer en onderhoud.
Daarbij is rekening gehouden met de wateropgaven uit
het Waterbeleid 21e eeuw, het Nationaal Bestuursakkoord
Water en de nieuwe waterkwaliteitsdoelstellingen uit de
Europese Kaderrichtlijn Water.
1 Riooloverstorten:
Lozingen vanuit het riool op het oppervlaktewater bij zeer hevige neerslag
3
De deelgemeente Prins Alexander is één van de
laagst gelegen gebieden van Nederland. Een
oud polderlandschap dat de laatste 50 jaar is
verstedelijkt. Voor de waterhuishouding behoort
het gebied tot de Polder Prins Alexander en de
Polder Capelle. Deze polders zijn in de 19e eeuw
ontstaan nadat een groot plassengebied werd
drooggelegd. Om droge voeten te houden, heeft
dit poldergebied een ingewikkeld watersysteem dat
bestaat uit een netwerk van watergangen, riolen,
stuwen, duikers en gemalen.
Waarom een waterplan?
Met dit waterplan wordt een stap gezet naar een
duurzaam, beheersbaar en veilig watersysteem in de
deelgemeente Prins Alexander. In het waterplan staat
de deelgemeentelijke visie met streefbeelden voor de
waterhuishouding. Daarnaast geeft het plan inzicht in
het functioneren van het watersysteem en brengt het
knelpunten en de mogelijke maatregelen in beeld. Een
goed werkend watersysteem levert een bijdrage aan een
prettige, gezonde en veilige leefomgeving voor mens en
dier.
Het waterplan is opgesteld op basis van meldingen
van overlast, informatie van beheerders en de leden
van de klankbordgroep. Daarnaast zijn er diverse
specialistische onderzoeken uitgevoerd naar de effecten
van riooloverstorten 1 die belangrijke informatie voor het
waterplan opleverden.

Waterhuishouding in de toekomst
Het watersysteem functioneert goed en op een logische
manier en is in staat om de klimaateffecten op te vangen.
In de deelgemeente zijn er geen knelpunten die te maken
hebben met een onlogische of een gebrekkige aan- of
afvoer en doorstroming van water. In de deelgemeente
Prins Alexander is het water op veel plaatsen helder en
plantrijk en heeft daarbij passende vissoorten zoals snoek,
baars en blankvoorn. De inrichting van de watergangen
helpt bij het ontwikkelen van een goede waterkwaliteit
en draagt bij aan de positieve beleving van het water.
Waar het kan, zijn natuurvriendelijke oevers aangelegd.
Op andere locaties zijn kademuren en beschoeiingen
bewust behouden. Het water ziet er overal schoon
uit. Stank, drijfvuil en vissterfte, die het gevolg zijn van
riooloverstorten, bagger en bladval worden zoveel mogelijk
voorkomen. Het uitgangspunt is ‘wat schoon is, blijft
schoon’.
4
Het rioolstelsel is in 2013 op orde. Dit houdt in dat
wateroverlast door ‘water op straat’ zoveel mogelijk
wordt voorkomen. Alleen op aangewezen locaties,
zoals groenstroken, kan water tijdelijk wat langer staan.
Riooloverstorten hebben geen grote invloed op de
leefomgeving in en om de watergangen. Het ecologische
systeem is gezond genoeg om deze noodzakelijke
overstorten op te vangen. Het (schone) regenwater en
het huishoudelijk afvalwater worden zoveel mogelijk
gescheiden ingezameld en afgevoerd.
Kinderen kunnen op en langs het water spelen. In de
Zevenhuizerplas kan zelfs worden gezwommen.
Het watersysteem groeit mee met de veranderingen in het
klimaat.

Waterhuishouding in de toekomst
Streefbeelden
Voorgaande visie is vertaald naar streefbeelden waarin meer concrete doelen zijn opgenomen.
5
Stadswater Helder stadswater Natuurlijk water Helder natuurlijk water
Belangrijkste kenmerken:
Het zicht in het water is
minimaal 20 cm.
De oevers zijn over het
algemeen beschoeid.
De singels zien er verzorgd
uit.
De meeste singels in
Ommoord, Het Lage Land,
Oosterfl ank, Prinsenland
en Kralingseveer
hebben het streefbeeld
‘stadswater’. De sloten
van Zevenkamp (omgeving
Wollefoppenweg) en
Prinsenland (omgeving
Kralingseweg en
Ringvaartweg) ook.
Belangrijkste kenmerken:
Het zicht in het water is
minimaal 40 tot 100 cm.
De oevers zijn over het
algemeen beschoeid.
De doorstroming wordt
nauwelijks beperkt
vanwege het beperkte
aantal duikers.
Riooloverstorten hebben
weinig nadelig invloed.
De singels in Zevenkamp
en de watergangen aan de
noordrand van Ommoord
hebben het streefbeeld
‘helder stadswater’.
Belangrijkste kenmerken:
Het zicht in het water is
minimaal 40 cm.
De oevers zijn natuurlijk
aangelegd en alleen
beschoeid waar nodig.
De doorstroming is in een
enkel geval beperkt door
een duiker.
Tot de watergangen
met streefbeeld
‘natuurlijk water’ in de
deelgemeente horen de
drie noord-zuid gerichte
watergangen in Ommoord,
het Semiramispark
in Oosterfl ank en de
Ringvaartplas.
Belangrijkste kenmerken:
Het zicht in het water is
minimaal 40 tot 100 cm.
De oevers zijn natuurlijk
aangelegd en alleen
beschoeid waar dat nodig
is.
De doorstroming is in een
enkel geval beperkt door
een duiker.
Er komt een diversiteit aan
plant- en diersoorten voor.
In het Wijkpark
Zevenkamp, het
Ommoordse Veld, het
water ten noorden van
de A20, de oostkant
van Ommoord en in het
Prinsenpark liggen kansen
voor het behalen van
het streefbeeld ‘helder
natuurlijk water’.

Wie werken mee aan het waterplan?
De deelgemeente Prins Alexander, het hoogheemraadschap
van Schieland en de Krimpenerwaard en Gemeentewerken
Rotterdam (Werf Prins Alexander en Afdeling
Watermanagement) werken samen met bewoners aan het
deelgemeentelijk waterplan.
Hoogheemraadschap van Schieland en de
Krimpenerwaard
Het hoogheemraadschap is verantwoordelijk voor
het beheer van de juiste hoeveelheden water in de
watergangen en de kwaliteit van het water. Het beheert
de oppervlaktewatergemalen en onderhoudt de
hoofdwatergangen en boezems (krozen, bladvissen en
baggeren). Daarnaast zorgt het voor veilige dijken en de
zuivering van het rioolwater.
Gemeentewerken Rotterdam
Gemeentewerken Rotterdam is via de afdeling
Watermanagement verantwoordelijk voor de inzameling
en het transport van huishoudelijk afvalwater en van
regenwater dat valt op de straten. Daarnaast beheren zij
het rioolstelsel en de gemalen die daarbij horen.
6
De Werf Prins Alexander van Gemeentewerken zorgt,
in opdracht van de deelgemeente, voor het beheer en
onderhoud van de overige watergangen.
Deelgemeente Prins Alexander
De deelgemeente Prins Alexander is verantwoordelijk
voor het onderhoud van de overige watergangen in het
openbare gebied (krozen, blad- en vuilvissen, baggeren).
Ook het onderhoud van openbaar groen en het in stand
houden van de beschoeiing langs alle watergangen valt
onder de verantwoordelijkheid van de deelgemeente.
Bewoners
Alle grondeigenaren kunnen meewerken aan een goed
werkend watersysteem. Bewoners en bedrijven met
grond langs een watergang zijn verplicht de oevers zelf te
onderhouden. Op een aantal locaties ligt het onderhoud
van het water zelf ook bij de grondeigenaren.
Bewoners zijn verantwoordelijk voor de eigen
huisaansluiting op het riool (huishoudelijk afvalwater) en de
afvoer van regenwater op hun grond.

Waterkwantiteit “ruimte voor water”
In de deelgemeente is de afgelopen 50 jaar veel
gebouwd. Hierbij geldt de regel dat de aanwezige
hoeveelheid wateroppervlak niet mag verminderen.
Wat wordt gedempt, moet op een andere plek weer
worden teruggegraven. Daarnaast geldt de regel dat een
toename van bebouwing ergens anders moet worden
gecompenseerd met extra wateroppervlak.
Overal in de deelgemeente is voldoende vierkante meter
wateroppervlak aanwezig om het klimaateffect op te
vangen. Daarmee voldoet de deelgemeente aan de normen
van het “Nationaal Bestuursakkoord Water”. In dit opzicht
kent deelgemeente Prins Alexander geen wateropgave: er
hoeft geen extra ruimte voor water te worden gecreëerd.
Grondwater
De deelgemeente heeft een dunne slappe bodem die
weinig weerstand kan bieden aan de opwaartse druk van
het grondwater. Hierdoor is het grondwaterpeil relatief
hoog. Een hoog grondwaterpeil heeft op haar beurt tot
gevolg dat bij hevige regenval het water niet snel via de
bodem kan worden afgevoerd. Maatregelen om deze
problemen aan te pakken verschillen enorm per locatie.
Hieronder staan de meest voorkomende:
- ophogen en beter doorlaatbaar maken van de grond
- verbeteren afwatering (drainagebuizen aanleggen
richting watergangen)
- neerslag afwateren via verharding naar rioleringstelsel
- verbeteren bodemstabiliteit door lokale bodemverzwaring
- functie van de natte locatie wijzigen of verplaatsen
(gebieden aanwijzen die langer nat kunnen blijven dan
andere)
2 Inlaatwater:
7
Watersysteem
De boezemwateren Rotte en Ringvaart dienen zowel
als inlaatbron en als afvoerpunt van water in en uit
het watersysteem. De basis van dat watersysteem is in
orde, maar het functioneert niet op alle punten zoals
gewenst. Eén van de problemen in de deelgemeente
is de hoeveelheid, de kwaliteit en de verdeling van het
inlaatwater 2 .
Het inlaatwater komt vanuit de Rotte en de Ringvaart
via verschillende inlaatpunten binnen. Het water vanuit
de Rotte wordt vervolgens verdeeld over de wijken
Zevenkamp, Ommoord, Oosterfl ank en Het Lage Land (ten
noorden van de Prinsenlaan). Het water uit de Ringvaart
voorziet het gebied ten zuiden van de Prinsenlaan. De
watergangen in met name het noordelijke deel zijn op
een ingewikkelde manier met elkaar verbonden. Hierdoor
verspreidt het inlaatwater zich traag en niet evenwichtig
door de deelgemeente. Ook zijn duikers verzakt of verstopt
door de slappe ondergrond waardoor de doorstroming
wordt belemmerd. In tijden van droogte is er te weinig
water om de deelgemeentelijke wateren goed door te
spoelen.
Voor de verbetering van het watersysteem wordt
onderzocht of de inlaat kan worden vergroot en op welke
wijze het water beter kan worden verdeeld. Vanwege
de onderlinge samenhang wordt dit onderzoek voor alle
wijken ten noorden van de Prinsenlaan tegelijk uitgevoerd.
Daarnaast is het nodig dat ook de staat van de duikers en
stuwen wordt onderzocht. Door de slechte staat waarin
een aantal daarvan verkeren, is de transportcapaciteit
onvoldoende om de afvoer van overtollig water uit
het systeem te waarborgen en om goed te kunnen
doorspoelen.
Het water dat vanuit een inlaatbron voor het eerst in het watersysteem op het grondgebied van de deelgemeente komt.
duiker
stuw

Waterkwaliteit
Een goed werkend watersysteem is van belang voor
de aan- en afvoer van water (waterkwantiteit) én voor
de waterkwaliteit. De kwaliteit van het water in de
deelgemeente is over het algemeen slecht. Dit komt
doordat het water zeer voedselrijk is. Te voedselrijk water
levert problemen op zoals overmatig kroos, zuurstofgebrek,
vissterfte, blauwalg en explosieve groei van bepaalde
plantensoorten.
Oorzaken van te voedselrijk water:
• Kwelwater vanuit de bodem
Door opwaartse druk wordt in grote delen van
het watersysteem voedselrijk grondwater (kwel)
aangevoerd. Vanwege de lage ligging van de
deelgemeente is dit onmogelijk te veranderen. De
knelpunten die samenhangen met het voedselrijke
water kunnen hierdoor alleen worden aangepakt
door een verbeterde doorspoeling, vergroting van
het zelfreinigende vermogen van het water en het
terugdringen van overige bronnen die het water te
voedselrijk maken zoals bladafval.
8
• Riooloverstorten bij hevige neerslag
Bij hevige regenval kan het rioleringssysteem de grote
hoeveelheid water soms niet meer verwerken en vinden
riooloverstorten plaats. Het water (regenwater en
rioolwater gemengd) wordt op het oppervlaktewater
geloosd. Hierdoor wordt de waterkwaliteit tijdelijk
zo slecht dat de grens van leefbaarheid wordt
overschreden en in enkele gevallen de vissen kunnen
sterven.
• Voedingsbronnen zoals bladafval
Door beplanting langs watergangen (vooral bomen)
komen de bladeren in de watergangen. Deze verteren
op de bodem en maken het water voedselrijker.
• Voedselrijk inlaatwater
Ook het inlaatwater vanuit de Rotte en in mindere mate
de Ringvaart is rijk aan voedingsstoffen.

Waterkwaliteit
De negatieve effecten van de hierboven
genoemde bronnen worden versterkt door:
• Gebrekkige doorspoeling en verversing
De hoeveelheid inlaatwater is niet genoeg en de weg
die het water moet volgen door de deelgemeente kent
veel obstakels, zoals verzakte duikers. De mogelijkheden
om de route en de doorstroomsnelheid van het water
te sturen, zijn te beperkt.
• Gebrekkig zelfreinigend vermogen
Het ecologische systeem van de wateren in onze
deelgemeente is zeer kwetsbaar. Harde en rechte
beschoeiingen bieden niet het benodigde leefmilieu
voor planten die voedingsstoffen uit het water
opnemen en zuurstof aan het water afgeven. De
inrichting van de fl ora in de watergang is van invloed op
het soort vissen dat in het water leeft. Voorkomen moet
worden dat bodemwoelende vissen die bijdragen aan
troebel en voedselrijk water, zoals karpers, de overhand
krijgen. Blankvoorn en snoek leven bijvoorbeeld juist in
helder en zuurstofrijk water.
Om de problemen die samenhangen met de
voedselrijkdom van het water te voorkomen, is het nodig
dat het watersysteem een meer natuurlijke inrichting
krijgt, voldoende doorstroming mogelijk is en dat de
verbindingen tussen de wateren (duikers) in goede staat
zijn. Hierdoor wordt het zelfreinigend vermogen van het
watersysteem vergroot. Zo zullen de maatregelen ter
verbetering van de waterkwantiteit ook ten goede komen
aan de waterkwaliteit.
9
Benodigde algemene maatregelen
Riolering en riooloverstorten
Over het algemeen werkt het rioolsysteem goed. Van
de ongeveer veertig overstorten veroorzaken vier
overstortlocaties bij hevige regenval soms problemen.
Op die locaties moet de hoeveelheid vervuiling vanuit de
riolering worden teruggedrongen en/of het systeem van
doorspoelen extra worden verbeterd.
Beheer en onderhoud
Om de bronnen waardoor het water voedselrijk wordt
terug te dringen is een intensiever beheer en onderhoud
nodig in en langs de watergangen. Dit betekent vaker vuil-
en bladvissen, baggeren en krozen van de watergangen en
een verbeterde inrichting en onderhoud van het groen in
en langs de watergangen.
Aanleg natuurvriendelijke oevers
Veel water betekent ook veel oevers. Slechts een klein
deel daarvan is in de deelgemeente aangelegd als
natuurvriendelijke oever. Dit zijn oevers waar de kant
geleidelijk overgaat in de waterbodem. Natuurvriendelijke
oevers zijn een effectieve manier om de waterkwaliteit te
verbeteren. Het voordeel is ook dat dieren, zoals kikkers
en eenden, gemakkelijk de watergang in en uit kunnen
en dat voor de waterkwaliteit belangrijke plantensoorten
in zo’n grensgebied goed groeien. Ook bieden deze
oevers een kraamkamer en schuilplaats voor vissen en
andere waterorganismen. Deze natuurvriendelijke oevers
moeten goed worden onderhouden zodat ze niet worden
overwoekerd met andere oeverplanten zoals riet.
Op de volgende pagina’s leest u over de benodigde
maatregelen per wijk. Een overzicht van de knelpunten en
de benodigde maatregelen vindt u in de omslag van deze
brochure.
• Onderzoek naar water- en stoffenbalans in verband met voedingsstoffen
• Onderzoek naar de staat van duikers en stuwen
• Onderzoek naar aanpak riooloverstorten
• Optimalisatie blad- en kroosvissen
• Actief visstandbeheer
• Vergroten inlaatcapaciteit bij Oud Verlaat

Zevenkamp
Zevenkamp ligt aan de noordrand van de deel-
gemeente vlakbij de Zevenhuizerplas en het Nessebos.
In de wijk liggen diverse watergangen. De meest
opvallende is De Ommoordse Tocht die loopt vanaf
de Capelseweg tot in Nieuwerkerk aan den IJssel.
10
De kwaliteit van het water in Zevenkamp is matig. Er
zitten te veel voedingsstoffen in en te weinig zuurstof en
er zijn bijna geen natuurlijke oevers. Dat maakt dat het
water op verschillende locaties er soms troebel uitziet. In
het water groeien weinig planten die zuurstof produceren
en er ontstaat regelmatig teveel kroos.
Vanwege de goede mogelijkheden voor verbetering is
het streefbeeld voor het water in Zevenkamp ‘helder
stadswater’ en in het Noordelijk Wijkpark ‘helder
natuurlijk water’.

Zevenkamp
Vers en sneller water
Deze doelen kunnen ten eerste worden bereikt door de
verbetering van de aanvoer van vers water (vergroten
van de inlaat). Vervuilende stoffen die door bijvoorbeeld
riooloverstorten of bladval in het water komen, verdwijnen
daardoor sneller. Ten tweede kan de doorspoelingssnelheid
worden vergroot, waardoor overmatige voedingsstoffen
sneller worden afgevoerd. Tegelijkertijd komt er meer
zuurstof in het water zodat een gezondere en stabielere
waterkwaliteit ontstaat. Met het verbeteren van de aanvoer
wordt ook het watertekort in droge periodes opgelost.
Verbetering aanvoer
Om de aanvoer te verbeteren, moet in Zevenkamp
het inlaatwater vanuit de Nessepolder bij Oud Verlaat
beter worden verdeeld. Ook moeten de duikers rondom
de Wollefoppenweg en ten oosten van het Schout
Bontenbalpad voldoende water kunnen doorlaten. Veel
duikers hebben een te kleine diameter, zijn verzakt,
liggen in een boog of zijn vaak verstopt, waardoor er
niet voldoende water doorheen kan stromen. Om de
doorspoeling verder te verbeteren, moet de toevoer
van water langs de Roer instelbaar worden, zodat deze
watergang na het overstorten van de riolering na hevige
neerslag sneller wordt ververst.
11
Benodigde maatregelen Zevenkamp
• Instellen van de inlaat bij de Ommoordse Tocht
• Aanleggen drijvende planten in de Ommoordse Tocht
Mandjes en waterplanten
Het teveel aan voedingsstoffen wordt verminderd door
de aanleg van natuurvriendelijke oevers en waterplanten
die zuurstof afgeven aan het water en de voedingsstoffen
opnemen. In Zevenkamp zijn alle watergangen recht,
beschoeid en zonder goede waterbeplanting. Door het
aanbrengen van natuurvriendelijke oevers in o.a. het
Noordelijk Wijkpark en het aanbrengen van mandjes
met waterplanten aan de kades van winkelcentrum
Ambachtsland wordt een bijdrage geleverd aan het
zelfreinigende vermogen van het water.
Bladvissen
Tot slot kunnen de voedingsstoffen in het water worden
teruggedrongen door ervoor te zorgen dat er minder
bladeren in de watergangen vallen. Vaker bladvissen en
het uitdunnen van dichte rijen bomen en struiken boven de
watergangen zijn maatregelen waarmee dat kan worden
bereikt.
• Verdelen van het inlaatwater vanuit Nessepolder bij het Schout Bontenbalpad
• Onderzoek naar de staat van duikers en stuwen (Wollefoppenweg en Schout Bontenbalpad)
• Aanleg natuurvriendelijke oevers (Noordelijk Wijkpark)
• Het weghalen van struiken en bomen langs de Roer
• Onderzoek naar de oorzaak van de grondwateroverlast bij het Noordelijk Wijkpark.

Ommoord
Ommoord ligt tussen de Rotte en de A20 en bestaat
uit fl ats en laagbouw. De wijk heeft veel groen en
veel open ruimtes. De opvallendste wateren zijn de
Rotte, de waterpartij in de wijktuin, het water in het
Ommoordse Veld en het water in de drie assen. Dit
zijn de drie belangrijkste noord-zuid-routes van het
water in Ommoord.
12
De waterkwaliteit in Ommoord is matig. Het water is
veelal troebel en plantenarm. In het water zitten te
veel voedingstoffen en er zijn kroosvarens, blauwalgen
en grote waternavel aangetroffen. De watergangen
hebben een beperkt zelfreinigend vermogen en weinig
verversingsmogelijkheden. Diverse duikers vormen een
belemmering voor de doorstroming.
Door de grote invloed van kwel en de rechte en
beschoeide oevers, is over het algemeen het streefbeeld
‘stadswater’ haalbaar. Bij een aantal singels, dat van
noord naar zuid door de wijk loopt, wordt ingezet op
‘natuurlijk water’. Aangezien deze singels water krijgen
uit andere watergangen, moet de verversing van alle
watergangen in orde zijn. Aan de randen van Ommoord
en in het Ommoordse Veld is geen bebouwing. De
wateren in het Ommoordse Veld hebben vanwege
hun hogere ligging (stroomopwaarts) relatief weinig
last van de aanvoer van voedselrijk grondwater. Het
behalen van het streefbeeld ‘helder natuurlijk water’
kan hier eenvoudig worden bereikt door de aanleg van
natuurvriendelijke oevers.

Ommoord
Verbetering wateraanvoer
In Ommoord moet ook de doorspoelbaarheid worden
verbeterd. Dit kan door de verdeling van inlaatwater
vanuit de Nessepolder bij Oud Verlaat te verbeteren en
de wateraanvoer vanuit de Rotte bij de Klaverbuurt te
optimaliseren.
13
Benodigde maatregelen Ommoord
Verhogen drempels
Als een aantal drempels van de riooloverstorten wordt
verhoogd, stroomt er bij hevige neerslag minder rioolwater
in de watergangen. Daardoor blijft er meer zuurstof in
het water dat nodig is voor al het leven in het water en
de verwerking van voedingsstoffen. Voor een goede
doorspoeling en afvoer van water worden de duikers
vergroot of vervangen.
• Onderzoek naar de verdeling van het inlaatwater bij het Schout Bontenbalpad
• Vernieuwen van de duiker en aanpassing van de stuw onder de President Wilsonweg bij
watergang bij de Linus Paulingweg
• Vervangen van duikers aan o.a. de President Wilsonweg, Boksdoorn,
Nieuwe Ommoordse Weg, Lutulisingel en Schout Bontenbalpad
• Vergroten van de duiker bij Boterbloem/Heiligenbloem
• Onderzoek naar de waterinlaat bij de Paardenhoefklaver
• Onderzoek naar de grondwateroverlast in de Bloemen-, Distel- en Grassenbuurt, de Rozen- en
Varenbuurt en in de Kruidenbuurt
• Aanleggen van natuurvriendelijke oevers bij de watergang langs de A20, in de Mosbuurt en
aan de oevers in de wijktuin tot aan de President Wilsonweg, in het Ommoordse Veld en
langs de noordrand van de Klaverbuurt
• Ophogen van drempels bij knelpuntoverstorten
• Onderzoek naar het functioneren van diverse stuwen en duikers

Oosterfl ank
Oosterfl ank grenst in het oosten aan het Schollebos
in Capelle aan den IJssel en in het noorden aan
winkelcentrum Alexandrium. In de hele wijk zijn
sloten en singels te vinden, in het Semiramispark
liggen grotere waterpartijen.
14
De waterkwaliteit in Oosterfl ank is over het algemeen
voldoende. De toevoer van het water is niet optimaal. Het
watersysteem in de wijk staat in verbinding met Capelle
aan den IJssel via de watergang aan de zuidkant van de
A20 en een duiker onder de Capelseweg. Ten oosten van
deze weg ligt ook een duiker onder de A20. Daar komt
water door vanuit Zevenkamp. Via deze route kan er
nauwelijks worden doorgespoeld en als het een tijd niet
regent, is er een tekort aan inlaatwater.
De waterkwaliteit van de watergang aan de zuidkant van
Oosterfl ank, de Nieuwerkerkse Tocht, is slecht. Al het
water van Prinsenland en Het Lage Land wordt via gemaal
De Lage Bemaling afgevoerd naar deze watergang. Er
is echter geen open verbinding vanuit Oosterfl ank naar
deze watergang waardoor deze geen invloed heeft op de
waterkwaliteit in Oosterfl ank.
In deze wijk is het streefbeeld ‘stadswater’. In het
Semiramispark wordt gestreefd naar ‘natuurlijk water’.

Oosterfl ank
Doorspoelgemaal
Het aanleggen van een doorspoelgemaal bij de
G.H. Betzweg zorgt voor een betere inlaat van het
watersysteem in Oosterfl ank. Het water afkomstig van
Oud Verlaat kan dan via de watergang langs de A20, ten
westen van de Capelseweg, worden geleid. Hierdoor wordt
de kwaliteit van het water beter en kan in droge tijden
meer water naar Oosterfl ank worden gepompt. Het heeft
pas zin om dit gemaal aan te leggen als de verdeling van
inlaatwater vanuit Oud Verlaat is verbeterd.
15
Benodigde maatregelen Oosterfl ank
• Aanleggen van een doorspoelgemaal bij de G.H. Betzweg
• Aanpakken drassigheid van de gazonnen in het Semiramispark
• Aanleggen van ecologische oevers in en om het Semiramispark
Het Semiramispark wordt momenteel opnieuw ingericht.
In het park worden natuurvriendelijke oevers aangelegd
en de grondwaterproblemen (drassige maaivelden en
ondergelopen paden) worden aangepakt.
• Onderzoek naar een oplossing voor de grondwateroverlast in de Kompasstraat
• Aanleggen van een drainagebuis bij de rietzone in de Prins Constantijnweg

Het Lage Land
De eerste naoorlogse nieuwbouwwijk in de
deelgemeente is gebouwd in de laagste polder van
Nederland, de Alexanderpolder. In Het Lage Land
zijn verschillende watergangen, bijvoorbeeld langs
de Koningslaan en het Lagelandsepad.
16
De kwaliteit van het water in Het Lage Land laat te
wensen over. In het water zitten teveel voedingsstoffen
waardoor er niet de juiste planten groeien en het water
er vaak troebel uitziet. De meeste oevers zijn beschoeid,
de variatie in planten en dierenleven is daardoor
beperkt. Alleen het water langs de Parkas heeft een
natuurvriendelijke oever.
Vanwege de grote aanvoer van grondwater, die zorgt
voor extra veel voedingsstoffen vanuit de bodem in het
water, is voor deze wijk het streefbeeld ‘stadswater’
haalbaar.

Het Lage Land
Verbeteren route
Het voornaamste knelpunt in de wijk is de slechte
doorspoelbaarheid. Dit wordt beter als de huidige route
wordt verbeterd. Het gaat om de route vanaf de sloot
aan de zuidkant van de A20 via de volkstuinen en twee
duikers onder het spoor naar het water ten noorden van
de Hoofdweg en vervolgens richting de Koningslaan en de
zuidkant van de Hoofdweg. De watergangen in Het Lage
Land worden dan beter ververst waardoor de concentraties
voedingsstoffen fl ink zullen dalen en er verschillende
soorten planten gaan groeien. Hierdoor zullen ook meer
dieren hier een prettige leefomgeving vinden.
Ophogen overstortdrempel
De gevolgen van de riooloverstort bij de Koningslaan
worden sterk verminderd als de overstortdrempel
tien centimeter wordt opgehoogd. Hiervoor wordt
eerst onderzocht of deze maatregel geen ongunstige
bijwerkingen heeft zoals water op straat.
3 Verslempte grond:
Slecht waterdoorlatende grond
17
Benodigde maatregelen Het Lage Land
Licht en wind
Het water langs de Prinsenlaan, tussen de A16 en de
Nancy Zeelenbergsingel, ligt in een dicht bosplantsoen
waardoor er altijd schaduw is en alle bladeren in de sloot
vallen. Deze situatie bestaat ook bij de Lieven de Keystraat.
Door het uitdunnen van dit bosplantsoen komt er meer
licht en wind over het water waardoor er meer zuurstof
in het water komt en minder bladeren. Het water langs
de Prinsenlaan kan daarbij opnieuw worden ingericht met
delen natuurvriendelijke oever.
Verbeteren infi ltratie
Op diverse locaties is sprake van grondwateroverlast,
vooral bij grasveldjes en perkjes. De aanpak hiervan
verschilt sterk per locatie. De maatregelen variëren van het
ophogen of verbeteren van de infi ltratie van de verslempte
grond 3 of de aanleg van drainagebuizen. Voor deze
maatregelen wordt aangesloten bij geplande herstratings-
en herinrichtingprojecten zoals ook bij het Kromhoutgroen
is gebeurd.
• Aanpassen van de instelling van de stuw bij de A20 - Prins Alexanderlaan
• Onderzoek naar het functioneren van diverse duikers en stuwen
• Verhogen van de overstortdrempel bij de Koningslaan
• Uitdunnen van het bosplantsoen langs de Prinsenlaan
• Aanleg van natuurvriendelijke oevers Prinsenpark, rondom begraafplaats en diabolovijver
• Aanleg van natuurvriendelijke oevers langs de Prinsenlaan ten oosten van de
Nancy Zeelenbergsingel en tussen de A16 en de Nancy Zeelenbergsingel
• Onderzoek naar grondwateroverlast en grondverbetering op diverse locaties
• Uitdunnen van de begroeiing langs het Koperpad, de A16 noord en zuid

Prinsenland
De wijk bestaat uit vijf buurten, elk met een eigen
karakter, zoals hoogbouw, eengezinswoningen en
vrijstaande woningen. In het midden van de wijk
ligt het Prinsenpark met een grote vijver. Meer naar
het zuiden in de wijk, langs de Ringvaartweg, ligt
de Ringvaartplas. Deze twee grote waterpartijen
worden omgeven door zowel nieuw gegraven sloten
en singels als oude polderslootjes.
18
De waterkwaliteit in Prinsenland is matig. In het water
zitten voedingsstoffen waar kroosvarens goed op gedijen.
De watergangen, de Ringvaart uitgezonderd, hebben
geen interessante vegetatie langs de kanten en over het
algemeen steile oevers. Langs de Nancy Zeelenbergsingel,
de Prinsenlaan en de begraafplaats Oud-Kralingen
is het water minder troebel. De kavelsloten langs de
Kralingseweg scoren hoger in de ecologische beoordeling.
Het streefbeeld van de watergangen in de wijk is
‘stadswater’, voor de Ringvaartplas ‘natuurlijk water’ en
voor het Prinsenpark ‘helder natuurlijk water’.

Prinsenland
Onderzoek waterstroom
Vanuit de Ringvaartplas zijn er drie verbindingen naar
Prinsenland. Niet al het water stroomt daar echter naartoe.
Een deel van het aangevoerde water wordt namelijk via
de watergang langs de zuidkant van de Kralingseweg naar
Capelle afgevoerd. Dit is een goede afvoerroute bij hevige
neerslag. Nadeel hiervan is dat de drie verbindingen naar
Prinsenland na een riooloverstort minder goed kunnen
worden ververst. De precieze stroming van het water en
de benodigde maatregelen om het water beter te kunnen
sturen, worden daarom eerst nog verder onderzocht.
Natuurlijke inrichting Ringvaartplas
Als het warm is, zit er soms blauwalg in de Ringvaartplas
en stinkt het er wel eens. Op een aantal plekken is het
erg ondiep en de plas heeft last van kwelwater. Om het
streefbeeld ‘natuurlijk water’ te bereiken is een natuurlijker
inrichting van de plas nodig.
19
Benodigde maatregelen Prinsenland
Inspectie duikers
Het watersysteem in het ’s-Gravenweggebied bestaat uit
een groot aantal kavelsloten dat is verbonden via duikers.
Het water komt vanuit de Ringvaart de sloten in en het
teveel wordt afgevoerd via het gemaal Fascinatio. Het
systeem werkt door verzakte duikers niet goed. De meeste
watergangen zijn inmiddels gebaggerd. Het is nodig om
alle duikers in Prinsenland te inspecteren. Waarschijnlijk is
de uitkomst dat er duikers verhoogd en verbreed moeten
worden en dat inwoners op hun onderhoudsplicht moeten
worden gewezen.
• Integraal onderzoek naar verbetering van de waterkwaliteit en inrichting van de Ringvaartplas
(mogelijke maatregelen: plaatselijk uitdiepen van de Ringvaartplas, aanleg natuurvriendelijke
oevers en fl oatlands 4 )
• Onderzoek naar verbetering wateraan- en afvoer en verversing watersysteem Prinsenland
• Onderzoek naar de verbetering van duikers en stuwen Nancy Zeelenbergsingel, Prinsenpark
en Prins Alexanderlaan
• Onderzoek naar aanpak grondwateroverlast Ogier van Kralingenpark en Prinsenpark bij
speeltuin Pietje Bell
• Onderzoek naar het functioneren van het riool aan de Dreessingel, Jacqes Dutilhweg en
Arie Zeeuwstraat
4 Floatlands:
Kunstmatig aangelegde eilandjes met planten die bijdragen aan een goede waterkwaliteit. Deze eilandjes drijven op het water en zijn verankerd
aan de bodem.

Kralingseveer
Kralingseveer is de oudste en kleinste wijk van de
deelgemeente Prins Alexander. De wijk ligt tussen de
N210, Bedrijventerrein Rivium, de Nieuwe Maas en
Capelle aan den IJssel in. In het midden van de wijk
ligt een grote vijver.
20
De kwaliteit van het water is matig, het is troebel
en er groeien niet veel soorten planten in. Op een
aantal plekken komen kroosvarens voor. De vijver
aan de Ottergracht en Robbensingel kan niet worden
doorgespoeld omdat hij doodlopend is. Alleen aan de
kant van Capelle aan den IJssel staat deze watergang in
verbinding met het water van de Capelse
Van Beethovenlaan. Dit geldt ook voor het water achter
de Damhertstraat.
De oevers zijn vrijwel allemaal beschoeid en recht en
er is weinig ruimte om de oevers te veranderen in
natuurvriendelijke oevers. Het water is heel voedselrijk,
waardoor er een beperkt aantal soorten planten kan
groeien en de variatie in diersoorten en vissen dus ook
beperkt is. Het streefbeeld is ‘stadswater’.

Kralingseveer
Gemaaltje in Ottergracht
Aanpak van de riooloverstort op de Ottergracht staat
bovenaan de wensenlijst in Kralingseveer. Die kan
verbeteren door een gemaaltje te maken bij de overstort
in de Ottergracht. Het water wordt dan via een persleiding
afgevoerd naar de watergang achter de Damhertstraat.
21
Benodigde maatregelen Kralingseveer
• Onderzoek naar de staat van twee duikers
• Aanleggen van pomp met persleiding in de Ottergracht
• Onderzoek afkoppelen woonstraten Robbensingel en Ottergracht
• Onderzoek naar de aanleg van een bergbezinkbassin
Bergbezinkbassin
Op de lange termijn is de aanleg van een bergbezinkbassin
(een ondergrondse bak die gekoppeld is aan de
riolering) één van de manieren om de problemen na
overstort van het riool te beperken. Aangezien dit een
zeer kostbare maatregel is, worden er eerst meerdere
haalbaarheidsonderzoeken uitgevoerd.

Uitvoering naar een “duurzaam, beheersbaar en veilig watersysteem”
Het Deelgemeentelijk Waterplan Prins Alexander bestaat
uit twee delen.
Deel 1 Visie
In deel 1 is de visie op een goed en verantwoord
waterbeheer voor de komende vier jaar beschreven en zijn
de grootste knelpunten in kaart gebracht.
Deel 2 Maatregelen
In deel 2 staan de maatregelen om de knelpunten op te
lossen.
De deelraad van de deelgemeente Prins Alexander heeft
dit waterplan in november 2008 vastgesteld.
De in het plan genoemde bedragen zijn globaal geraamd.
Met het totaalpakket aan maatregelen tussen 2009
en 2013 is een bedrag van ongeveer drie miljoen euro
gemoeid. Elk jaar wordt door de betrokken partijen een
uitvoeringsprogramma opgesteld, waarbij de fi nanciële
dekking per jaar wordt geregeld.
Iedere partij is verantwoordelijk voor haar eigen taken.
Voor 2009 is door de betrokken partijen fi nanciële dekking
gegarandeerd.
22
Over de uitvoering van deze maatregelen wordt uitvoerig
met de direct betrokken bewoners gecommuniceerd.
Op basis van het waterplan kan de deelgemeente Prins
Alexander voor de komende vier jaar maatregelen nemen
die bijdragen aan een duurzaam, beheersbaar en veilig
watersysteem.
Ook na die vier jaar zal de waterhuishouding constant
aandacht en zorg vragen, zeker in deze laaggelegen polder
met veel water. Daarnaast zal het watersysteem constant
moeten worden bijgesteld op basis van de ontwikkelingen
van de verwachte klimaatverandering.
Informatie
U vindt de volledige tekst van het Deelgemeentelijk
Waterplan Prins Alexander op de website van de
deelgemeente Prins Alexander.
• www.prinsalexander.nl
Voor meer informatie over waterbeheer kunt u ook de
websites van het hoogheemraadschap, Gemeentewerken
en de gemeente Rotterdam raadplegen.
• www.hhsk.nl
• www.rotterdam.nl/waterloket
• www.waterplan.rotterdam.nl

M4.5a
M1.12
23
M5.1
M4.6a
M6.1
M4.9
M4.5a
M5.3
M6.10a
M6.2
M5.4
M6.8e
Legenda
maatregel
mandjes
natuurvriendelijke oever, 0
natuurvriendelijke oever, 1
plasbermen en schoeiing
maatregel grondwater
controle duikers en stuwen
controle opgaande begroeiing
bij toekomstige herontwikkeling meenemen
te onderzoeken stuw
te onderzoeken duiker
te vervangen duiker
M6.3
M6.10b
M6.4
M6.9b
M6.5
M6.8c
M6.9a
M6.6
M6.8d
M5.5
M6.8b
M6.8b
M6.10c
M7.4a
M7.5a
M6.8b
M8.2
M7.6b
M7.6a
M8.5
M8.3
M8.4
M8.1
M7.6c
M7.5b
M7.1
M7.2
M7.5c
M7.3
Maatregelen
M7.4b
DGWP Prins Alexander (zuid)
Dossiernr. : 2007-0243 Datum: 1-8-2008
Papierformaat : A3
Schaal: 1:15000
Getekend door: J.T. Jansen
0 250 500 1.000 Meters
Gecontroleerd door: J. Lankester
Ref.: \\gwnet.nl\Gwdataroot\IGWR-MRO\RO\Dossiers\2007\20070243 DGWP Prins Alexander\10 GIS\GIS_fase2\kaarten\totaal_maatregelen_1aug2008_zuid.mxd

24
SAMENVATTING DEELGEMEENTELIJK WATERPLAN Prins Alexander