GRONDBEGINSELEN VANDE TRANSMISSIELEER - ECMD

mogensrechte en de ideale koppelhyperbool heeft deze energiebron een koppelkromme
en een vermogenskromme , zoals in afbeelding 2.43 aan de hand van een voorbeeld
van een ottomotor is weergegeven (zie voor een uitgebreide behandeling van de motorkarakteristieken
deel 6 van de Steinbuch-serie). Deze kloof tussen ideaal en
werkelijkheid van de verbrandingsmotor is de reden, dat in de aandrijflijn tussen
motor en wielen een rotatiefrequentie-koppelomzetter oftewel een wissel bak moet
worden opgenomen (zie hoofdstuk 4).
Meestal geeft de fabrikant beide motorkrommen op, maar in principe is één voldoende,
want de ene kan met behulp van formule 2.55 uit het verloop van de andere
worden berekend.
Omdat dergelijke krommen dikwijls nogal onnauwkeurig worden getekend, loont het
dan ook de moeite met behulp van genoemde formule hun onderlinge relatie te controleren.
Een vluchtige controle is echter ook grafisch mogelijk. Uit afbeelding 2.43
blijkt immers, dat P m/nm = tancp. Is nu het koppel maximaal, dan is ook het quotiënt
maximaal, want Tm = (c.p m)/nm. Het quotiënt is maximaal als tancp maximaal is en dat
is het geval, als de lijn uit de oorsprong de vermogenskromme juist raakt. Dit raakpunt
moet dus precies boven het punt liggen, waar het motorkoppel maximaal is.
In de eerder gegeven aandrijfkracht- en aandrijfvermogensdiagrammen zijn de con-
, touren van beide krommen zichtbaar, al zijn zij vervormd door de omrekening naar
Î de voertuigsnelheid en door de invloed van het rendement van de overbrenging en de
~ aandrijfslip.
l
Afbeelding 2.44 geeft de koppelkrommen van een tweetal typen elektromotoren (zie
ook Steinbuch deelS), waaruit blijkt dat deze gemakkelijker aansluiten op een ideale
aandrijfkrachthyperbool. Ook de automatische transmissie met getrapte overbrengingen
komt door de aanwezigheid van een vloeistofkoppelomvormer dichter in de
buurt, zij het vooral bij een lage voertuigsnelheid (zie band B).
ai
~ Nm
.f
E oE
ç} dl
I ~.,..
rfr
motorrot atiefr equentie
2.4.3 De vereiste aandrijfkracht
Afb. 2.44. Vergelijking van de
koppelkrommen van een
verbrandingsmotor en twee typen
elektromotoren
1. shuntmotor
2. seriemotor
3. verbrandingsmotor
Nu bekend is, wat er aan aandrijfkracht en aandrijfvermogen door de motor via de
aandrijflijn aan de wielen kan worden geleverd, dringt zich de vraag op, wat er vanuit
de rijsituatie van het voertuig aan aandrijfkracht en aandrijfvermogen gewenst is.
144