GRONDBEGINSELEN VANDE TRANSMISSIELEER - ECMD

deze snijpunten moet worden 'opgeschakeld': bij constante voertuigsnelheid daalt de
motorrotatiefrequentie totdat de volgende ix-lijn wordt bereikt en dit gaat zo door
totdat in de laatste overbrengingstrap de door de maximale motorrotatiefrequentie
gedicteerde maximale voertuigsnelheid V m wordt bereikt. Vanwege zijn vorm wordt
deze grafiek het zaagtanddiagram genoemd.
Het verband tussen de beschikbare aandrijfkracht en het motorkoppel
Ook de onder de aangedreven wielen beschikbare aandrijfkracht kan uit de motorprestaties
worden afgeleid. Het koppel Tw aan de wielas veroorzaakt immers tussen
band en wegdek op een afstand r dyn een aandrijfkracht ter grootte van:
[N] (2.50)
Dit koppel kan naar het motorkoppel Tm worden teruggerekend via het overbrengingsgetal
van de aandrijflijn:
. Tw ••
1 =-=1'1
a Tm .l: e [-] (2.51)
Deze koppeloverdracht gebeurt echter niet verliesvrij , zodat het aandrijjlijnrendement
'7. bij het motorkoppel in mindering moet worden gebracht. Omdat '7. kleiner is
dan 1, moet dus Tm vermenigvuldigd worden met dit getal, zodat:
Ingevuld in formule 2.51 levert dat:
[Nrn]
[N]
(2.51a)
De aan de wielen beschikbare aandrijfkracht is dus rechtevenredig met het motorkoppel.
Bij een bepaalde ingeschakelde overbrengingstrap i, is de breuk in deze vergelijking
constant, als men tenminste aanneemt dat het aandrijflijnrendement dan
constant is (zie echter 2.4.3). In dat geval kan dus de aandrijfkracht direct uit de
koppelgrafiek van de motor worden afgelezen.
Isoleert men ix'ie = i. uit formule 2.49 en vult men het resultaat in formule 2.51a in,
dan ontstaat:
F -
d -
(1
-
').
t'd
/1.' 21tllm'
-----
Uv
Tm
en omdat het motorvermogen Pm gelijk is aan 2rrn m ' Tm ontstaat hieruit:
[N] (2.51b)
Bij een gegeven motorvermogen is dus de beschikbare aandrijfkracht omgekeerd
evenredig met de voertuigsnelheid. Wiskundig wordt zo'n relatie voorgesteld door
een hyperbool, zodat de karakteristiek die de aandrijfkracht als functie van de voertuigsnelheid
weergeeft een aandrijfkrachthyperbool wordt genoemd (afb. 2.42b).
Gaat men uit van het maximale motorvermogen P m maxo dan geeft de betreffende hy-
141