GRONDBEGINSELEN VANDE TRANSMISSIELEER - ECMD

De topspeling van 0,2m is kleiner dan bij cilindrische tandwielen, waardoor de tandhoogte
2,20m bedraagt.
Ten behoeve van berekeningen wordt een kegeltandwiel gezien als een virtueel tandwiel
(afb. 2.39). De rolkegels worden als rolcilinders uitgeslagen, loodrecht op de
beschrijvende lijn door de top S. Bij de berekening gaat men uit van de doorsnede
over het midden van de tandbreedte. De tanden hebben daar de gemiddelde doorsnede.
Men spreekt daar van de gemiddelde modulus m gem •
De gemiddelde steekcilinderdiameter is dan:
d gem = z' IU gem [mm] (2.4la)
Als de normaalmodulus m n op de rugkegel ligt, is de gemiddelde modulus m gem als
volgt te bepalen. Uit afbeelding 2.39 valt op te maken dat d gem = d - b'sina. Nu is
(formule 2.4la) d gem = z.m gem en (formule 2.41) d = z.m n • Combineert men deze drie
uitdrukkingen met elkaar, dan ontstaat na enige omwerking:
b. sin cS
Illgem = mn - ---
Z
De overbrengingsverhouding is:
. Zz'Z _ 1
1 =-=-=tano! =--
ZI'I tanc5z
[mm]
(2.42)
[-] (2.43)
De tophoeken van de rol kegels kunnen dus worden bepaald met tanal = i en
tanaz = l/i.
De grootste diameter over de koppen van de tanden in de rugkegel is:
da = d + 2m'cose5 [mm] (2.44)
2.3.5 De worm en het wormwiel
In de aandrijflijn van een auto komt de worm-wormwieloverbrenging (kortweg:
wormoverbrenging) niet meer voor. In het verleden is dit type overbrenging wel als
eindreductie toegepast in personenauto's (Peugeot) en in bedrijfsvoertuigen, terwijl
tegenwoordig deze oplossing opnieuw opduikt als voorstel voor personenauto's (zie
hoofdstuk 7). Als stuurreductie komen worm en wormwiel nog steeds voor (zie deel4
van deze serie), evenals bij de mechanische aandrijving voor de kilometerteller en
snelheidsmeter. Verder is dit overbrengingstype te vinden bij de mechanische lieraandrijving
van terreinauto's (zie band B), terwijl ook de luchtdrukrembediening van
bedrijfsvoertuigen ermee kan zijn uitgerust (zie Steinbuch deel 10).
Wormoverbrengingen verzorgen de aandrijving van twee assen die elkaar kruisen
onder een ashoek a van meestal 90°. Is bij de oude eindaandrijving de worm boven het
wormwiel gemonteerd, dan spreekt men van een bovenliggende worm ('overhead
worm', bedrijfsvoertuigen), ligt de worm onder het wormwiel dan is sprake van een
onderliggende worm ('underslung worm', bij personenauto's om een lage bouw te
verkrijgen). Door het plaatsen van de worm onder of boven het wormwiel krijgt men
rechts- en linksgangige wormen.
133