GRONDBEGINSELEN VANDE TRANSMISSIELEER - ECMD

waarbij niet een punt op een cirkelomtrek, maar een punt op een verlengde van de
cÏrkelstraal afrolt op een cirkelboog. Het snijgereedschap beschrijft dan ten opzichte
van het tandwiel een epicycloïde. Deze vertanding lijkt op die van Gleason, maar
heeft een constante tandhoogte; zij is later ook door Klingelnberg ontwikkeld onder
de naam cyclopalloïdvertanding en wordt gefreesd met een tweedelige beitelkop.
Asverzet
Zowel bij de Gleason-, de Klingelnberg- als de Oerlikon-vertanding kan asverzet worden
toegepast: de tandwielassen snijden elkaar dan niet meer, maar kruisen elkaar
(afb. 2.37c). Bij de door Klingelnberg vervaardigde tandwielen hanteert men in dit
verband de term A V-vertanding ('Achsversatz'), soms geschreven als 'A VA ij', omdat
men in het Duits' A V' zo uitspreekt.
In het algemeen wordt vertanding bij asverzet hypoïdevertanding genoemd en de
overbrenging heet een hypoïde-overbrenging. De term is afkomstig van Gleason die al
in de jaren twintig zijn cirkelboogvertanding zo noemde, omdat de grondvorm van
alle kegeltandwielen met asverzet theoretisch gezien een omwentelingshyperboloïde )
is, hetgeen wordt samengetrokken tot 'hypoïde'. In de praktijk zijn het nagenoeg
kegels. De afwijking wordt minder naarmate het asverzet kleiner is.
Het asverzet kan in de richting van de spiraal (positief) of tegengesteld aan de spiraal- \
richting (negatief) plaatsvinden. In hoofdstuk 6 wordt dieper op dit asverzet inge- (
gaan. )
Benamingen en begrippen
Het tandprofiel heeft de vorm van een evolvente en is afgeleid van een basiskegel (afb.
2.38). Twee kegeltandwielen wikkelen zich in principe langs elkaar af op afgeknotte
kegels, de ralkegels , waarvan de toppen samenvallen in het snijpunt van de hartlijnen.
Bij de hypoïde-overbrenging, met pignonasverzet, ontstaat een afwijking.
Afb. 2.38. Twee samenwerkende
kege/tandwie/en
/
rugkegel
131