GRONDBEGINSELEN VANDE TRANSMISSIELEER - ECMD

en daarmee de afmetingen van de tandwielen. De diameter van de steekcirkel kan
worden aangepast door de tandhoek te variëren. Dit is van belang indien meer tandwiel
groepen op evenwijdig lopende assen worden geplaatst, zoals in een wisselbak.
De produktiekosten echter zijn hoger. Er ontstaan axiale krachten die door lagers
moeten worden opgenomen. De wrijving is door de axiale krachten groter. Uitwendi-
I ge axiale krachten kunnen worden vermeden door pijl- of visgraatvertanding toe te
passen of door twee tandwielen met tegengestelde tandhoek te monteren. Schuinvertande
cilindrische tandwielen kunnen in een wisselbak niet als schuifwiel worden toegepast.
Benamingen en begrippen
Het aantal tanden wordt aangegeven met z. Verder zijn er, met uitzondering van de
kop- en voethoogte, ten opzichte van de rechte vertanding enige verschillen in grootheden
die gemeten worden in het normaalvlak (loodrecht op de tanden) en in het
transversaalvlak (loodrecht op de as van het tandwiel) (afb. 2.36).
Een doorsnede over het normaalvlak levert bij de steekcirkel een ellips op waarvan de
korte as gelijk is aan de diameter d van de steekcirkel en de lange as gelijk is aan
dlcosf3. Het tandprofiel in het normaalvlak is praktisch gelijk aan het profiel bij rechte
vertanding. In het normaalvlak is sprake van de normaaldrukhoek an en in het transversaalvlak
spreekt men van de transversaaldrukhoek a,. De transversaaldrukhoek is
groter dan de normaaldrukhoek:
tan CX n
tancx, =-cos
IJ
(2.31)
Om met een tandwiel met schuine vertanding te kunnen rekenen als met een tandwiel
met rechte vertanding, rekent men gewoonlijk de schuine vertanding in het normaalvlak
om naar een zogenaamd virtueel (denkbeeldig) of vervangingswiel. Het virtueel
tandental van dit tandwiel wordt hier zonder verdere afleiding gegeven:
[-J (2.32)
z is het werkelijke aantal tanden. De normaalmodulus m n wordt in het normaalvlak
gemeten. De normaalsteek Pn is de afstand tussen twee opeenvolgende tandflanken op
de steekcirkel in het normaalvlak:
Pn = 1t. IIln [mmJ (2.33)
De transversaal- of omtreksteek is de afstand tussen twee opeenvolgende gelijkstandige
tandflanken, gemeten in het transversale vlak:
m, is de omtreksmodulus.
Uit afbeelding 2.36 volgt:
128
Pn
P,=-cos
{J
[mmJ
[mmJ
(2.34)
(2.34a)