GRONDBEGINSELEN VANDE TRANSMISSIELEER - ECMD

snij gereedschap een deel van de evolventetandflank aan de tandvoet van het tandwiel
wegsnijden. De tandvoet wordt hierdoor soms ontoelaatbaar verzwakt en de kans op
afbreken tijdens het in bedrijf zijn is groot. Bovendien wordt de ingrijpweg korter en
het ingrijpquotiënt kleiner.
Ondersnijding ontstaat eigenlijk als de beschikbare ingrijpweg klein is. In afbeelding
2.29b is de grenssituatie getekend waarbij de beschikbare en de benodigde ingrijpweg
rechts van de pool (AP) even groot zijn. Wordt het tandental bij dezelfde modulus
kleiner, dan verschuift punt A langs de ingrijplijn in de richting van P en komt punt A
binnen de toplijn te liggen. Benodigd is het stuk tot aan de toplijn; er is dus een tekort
en de koppen van het snijgereedschap snijden een deel van het evolventeprQfiel van
de tandvoet weg. Voor het grensgeval in afbeelding 2.29b geldt: AP = MP'sina met
MP = !d = !.z.m. Dus: AP = !.z.m'sina.
In het uiterste geval ligt punt A op de toplijn van het snijgereedschap en is de kophoogte
ha = AP.sina, zodat:
[mm] (2.27)
Maakt men nu een kleiner tandwiel met minder tanden, dan ontstaat er ondersnijding.
Het minimumtandental zonder dat ondersnijding optreedt volgt uit formule
2.27a:
2ha
Zmin = m'sin2(J. [-] (2.27a)
In auto's wordt voor de kophoogte de modulus genomen (ha = m) en is de drukhoek a 1
genormaliseerd op 20°, zodat het minimumtandental zonder dat er ondersnijding optreedt
theoretisch gezien bedraagt: sin 2 20° = 17,2. Dit wordt het theoretische grenstandental
genoemd: Zgt = 18. In de praktijk blijkt echter dat de verzwakking van de
tandvoet en de vermindering van het ingrijpquotiënt niet direct hinderlijk zijn. Een
praktisch grenstandental Zgp = 14 wordt nog wel aanvaardbaar geacht.
Werken een klein tandwiel (z < 17) en een groot tandwiel samen (afb. 2.30a), dan
Afb. 2.30: Valse ingrijping
a twee samenwerkende tandwielen met valse ingrijping
b twee samenwerkende tandwielen zonder valse ingrijping door het vergroten van de
drukhoek
b
121