GRONDBEGINSELEN VANDE TRANSMISSIELEER - ECMD

ingrijpweg is belangrijk: om een eenparige overbrenging te behouden, is het noodzakelijk
dat als de ingrijping van een tanden paar eindigt (in afb. 2.27: in punt B), het
volgende tandenpaar reeds met de ingrijping is begonnen (punt C). Over de afstand
AC en DB zijn dan dus twee tandparen in ingrijping. Er is dan sprake van een soort
overlapping van de ingrijping. Deze overlapping kan, onafhankelijk van de grootte ~
van de tandwielen, in een getal worden uitgedrukt: het ingrijpquotiënt c (de Griekse
kleine letter 'epsilon'), dat is de verhouding tussen de ingrijpweg en de afstand tussen
twee opeenvolgende tandflanken, gemeten langs de ingrijplijn: c = x/y. Het ingrijpquotiënt
wordt ook wel uitgedrukt in de verhouding tussen de ingrijpboog en de steek,
zodat:
x ingrijpboog
£=-=---y
steek
[-J
(2.26)
De ingrijpboog is de afstand, gemeten op de steekcirkel, gedurende welke een tandenpaar
in ingrijping is. In afbeelding 2.27 is dit boog EF. Uit deze afbeelding volgt
verder dat TB = boog TS en AB = boog A'S. Ook geldt: boog A'S/boog EF = rb/r.
Aangezien rjr = cosa is dus ook boog A'S/boog EF = cosa. Daaruit volgt dat boog
EF = AB/cosa, in woorden: ingrijpboog = ingrijpweg gedeeld door cosa. Met de
steek p = Jt.m (formule 2.21) wordt formule 2.26 dus:
ingrijpweg AB
1:=------
1t "m" cos Ct
[-J (2.26a) ,
De ingrijpweg kan ook grafisch worden bepaald door de beide topcirkels op schaal te
tekenen en de afstand op te meten.
Om een eenparige aandrijving te waarborgen, mag het quotiënt niet beneden I, I
uitkomen. Hoe hoger het quotiënt, des te beter is het stelsel bestand tegen hoge
belastingen. Het grootste ingrijpquotiënt wordt verkregen bij de samenwerking tussen
twee grote tandwielen. Theoretisch zouden er twee tandheugels kunnen 'samenwerken'
(afb. 2.28). In dat geval wordt (met de kophoogte ha = m) formule 2.26a:
AB 2m 2
£ = --- - ----- - ---- [ - J (2.26b)
1t . lil "cos Ct 1t . lil . sm Ct " cos Ct 1t "sin Ct " cos !J.
Bij een drukhoek van 20° bedraagt het maximale ingrijpquotiënt dan cmax = 1,98.
Aan de hand van afbeelding 2.27 kan ook het werkzame deel van een tandtlank worden
bepaald. Het contactpunt verplaatst zich over de tandflank, bij het aandrijvende
tandwiel van de voet naar de top en bij het aangedreven tandwiel van de top naar voet,
van A naar B. Dit traject wordt ook wel de ingrijpjlank genoemd.
Afb. 2.28. Het bepalen van het
grootst mogelijke
ingrijpquotiënt uit de grootst
mogelijke ingrijp weg
I!)eo~
ma eliSC!)
r1elij~ gro
e in OISI
r1l)ip", eg
119