GRONDBEGINSELEN VANDE TRANSMISSIELEER - ECMD

ge, tegen oxidatie van de olie, tegen schuimvorming, en ter verbetering van het wrijvingsgedrag.
Slijtage komt in twee vormen voor: corrosieve en mechanische slijtage. Ter bestrijding
van de corrosieve slijtage (veroorzaakt door zure oxidatieprodukten van de olie)
voegt men zowel directe anti-corrosie-additieven toe (die de zuren neutraliseren) als
indirecte. Deze laatste zorgen voor een zogenaamde polaire laag op het metaaloppervlak.
waardoor een waterafstotend effect ontstaat.
Mechanische slijtage treedt op door droge wijving die het gevolg is van grenssmering
of van het geheel wegvallen van de oliefilm door een defect in het smeersysteem (zie
ook 2.3 en hoofdstuk 4). Daarbij dient men te bedenken dat de wrijvingscoëfficiënt op
de tandflank van een tandwiel voortdurend verandert, naarmate de tand van het ene
tandwiel afrolt op die van het andere (afb. 2.9a): IA is niet alleen afhankelijk van de
aard van het oppervlak, de oliefilmdikte en de viscositeit van de olie. maar ook van de
omtreksnelheid van het tandwiel en de kromming van de tandflank (afb. 2.9h).
Hier worden daarom wrijvingsveranderende additieven (friction modifiers') toegevoegd,
die de polariteit van de olie verhogen. waardoor zij zich beter hecht aan de
metaaloppervlakken en de ontwikkeling van warmte binnen de perken houden.
Van belang zijn verder de viscositeitsindexverheteraars (' Vl-improvers'), synthetische
{/
Afb. 2.9. Wrijving bij tandwielen
a de variabele wrijl'ingskracht op
de tand van een /IIndwiel
b wrijvingskarakteristiek: de bovenste
lijnen geeft de fA-waarde bij
het hegin van 'vreten'
c de invloed van smeerolietoevoegingen
op het wrijvingsgedrag
\'(11/ tandwielen
I. minerale olie
2. minerale olie met polariteitsverhogende
toevoeging
3. minerale olie met EP-toevoeging
4. minerale olie met polariteitsverhogende
en EP-toevoeging
:::. 0,14
ë
'0>
~ 0.12
;W 0u(fJ
Ol
c
:~
'~
0.10
0,08
r 0.06
0,04
0,02
0
0
b
10
--. omtreksnelheid op de steekcirkei
:::. O,S 1 3 4
ë
'0>
'13 0,4 I
I
I.
~ 0
u
(fJ
Ol
c
'>
'~
0,3
0,2
0,1 ~- -----
I
I I.
I I.
I l
----r
0
20
0 50 100 150 200 250 300 3s0~400
oe
c --. temperatuur 0
30
m
s
"
40
95