downloaden - Berenschot

HRM EN ADVISERING EFFECTIEVER HRM DOOR PROBLEMATISERING | HOOFDSTUK 4 HRM ADVISERING
De heilzaamste zaak in
de wereld is naar mijn
idee de onmacht van
de menselijke geest
om alles wat die wereld
bevat met elkaar in
verband te brengen
26
— Lovecraft
nisme. Het is mede hierom dat praktijkhoogleraren
op universiteiten ook in de toekomst hun rol moeten
kunnen blijven spelen, al was het alleen maar om al
te enthousiaste idealistische sociale wetenschappers
bij de ontologische les te houden.
Er zijn buitengewoon sterke economische en struc-
turele (hiërarchie) krachten en dominante logica’s
in organisaties aanwezig die er continu voor zorgen
dat HRM de organisatiestrategie en de operationele
uitvoering niet domineert. Moeten we het daarom
maar opgeven? Ik dacht van niet; blijven proberen
HRM op de agenda te krijgen, blijven proberen het mensbeeld van managers veranderd te krijgen, is een
prijzenswaardig humaan streven. Ik denk dat dit streven geholpen is bij zeer realistische modellen van
organisaties en menselijke samenwerking. Liever met beide benen op de grond dan met het hoofd in de
wolken als men een bijdrage wil leveren aan praktische verbeteringen. De complexe sociale werkelijkheid
valt niet in visie, formule, model of metafoor te vatten. Morgan (1986) trakteert ons op acht herkenbare
organisatiemetaforen waaronder organisaties als machines, als culturen en als geestelijke gevangenis-
sen. Maar hij voegt er helder aan toe dat iedere gekozen metafoor leidt tot zijn eigen oplossingen. In zijn
woorden: ”Iedere metafoor heeft zijn eigen gebod of richtingwijzer: een manier van begrijpen leidt tot een
manier van handelen”. Dus visies, modellen en metaforen maken sommige dimensies duidelijk zichtbaar
terwijl ze andere dimensies verhullen en doen vergeten. Echter, elke zogenaamde integrale benadering en
pretentie dient evenzeer gewantrouwd te worden omdat de menselijke mentale en theoretische vermogens
niet verder reiken dan partiële beschouwingen en adviezen. De horrorschrijver Lovecraft (1926) die sterk
de nietigheid van de mens benadrukt, duidt dit menselijk tekort verrassend positief met de woorden:
“De heilzaamste zaak in de wereld is naar mijn idee de onmacht van de menselijke geest om alles wat die
wereld bevat met elkaar in verband te brengen”.
Veel van het HRM-adviesvak, maar ook management, heeft in essentie meer te maken met zingeving en
het wegnemen van twijfel en weerstand bij medewerkers door passende inspirerende taal en acceptabele
modellen voor opdrachtgevers, collega’s, medewerkers en studenten dan met waarheid en wetenschap.
Bescheidenheid is echt op zijn plaats, eigenlijk weten we niet zoveel en zijn al die mooie HRM-modellen,
adviezen, managementtheorieën en best practices niet waar, maar wel bruikbaar. Zingeving, oplossings-
gerichtheid en haalbaarheidsgevoel zijn belangrijke competenties van zowel HRM’ers, adviseurs als managers.