Jaarboek no. 87. 2008/2009 - Koninklijke Maatschappij voor ...

30 Diligentia
Figuur 9. Links: de Draaikolk-nevel met zijn kern. Het kleine stelsel aan het eind van een
spiraalarm heeft een bijna-botsing ondergaan. Rechts: een numerieke simulatie van de
bijna-botsing van de Draaikolk met het kleine stelsel 300 miljoen jaar geleden.
van de volle maan. In totaal is de opname 11,3 dagen belicht door vier filters. We zien duizenden
zwakke nevelvlekjes. Dat zijn allemaal melkwegstelsels, maar dan op extreem grote
afstanden, tot 12 miljard lichtjaar toe! Het licht daarvan heeft dus 12 miljard jaar gereisd
voor het ons bereikte. Dat betekent dat we die melkwegstelsels nu zien zoals ze er 12 miljard
jaar geleden uitzagen. En dat was ongeveer 1,6 miljard jaar na de oerknal; die was 13,6
miljard jaar geleden. De foto laat dus zien hoe melkwegstelsels er in hun babytijd uitzagen!
Figuur 10. Links: Hubble Ultra Deep Field. Rechts: samensmelten van kleine stelsels tot een
groter stelsel.
Men heeft de melkwegstelsels op de HUDF-opname grondig bestudeerd. Wat blijkt nu?
(1) Er waren 12 miljard jaar geleden bijna alleen maar kleine melkwegstelsels, 100 tot
1000 maal zo klein als ons eigen melkwegstelsel.
(2) De meeste stelsels hadden toen een onregelmatige structuur, dus niet afgeplat of mooi
rond.
Het nieuwe heelal: ontdekkingen van de Hubble Ruimte Telescoop