Jaarboek no. 87. 2008/2009 - Koninklijke Maatschappij voor ...

More documents

Recommendations

Info

138 Diligentia Figuur 5. J-ROADS software (Joint Research On Air Defence Simulation) vormt de kern van de wargame waarmee Defensie wordt ondersteund bij het uitvoeren van grootschalige experimenten, het analyseren van operationele vraagstukken, en het bestuderen van toekomstige systeemspecificaties op het gebied van ‘Joint Air & Missile Defence'. ontwikkelen en beproeven voor de Europese luchtverdediging tegen ballistische raketten. In de wargame worden echte en virtuele voertuigen, wapens en operationele eenheden gekoppeld in een driedimensionale omgeving, inclusief de onderliggende simulatie van commandostructuren, het gebruik van middelen, logistiek, etc. Tijdens een internationale JPOW-oefening in Nederland in 2008 zijn met land-, zee- en luchtstrijdkrachten van diverse participerende landen verschillende scenario’s tot leven gebracht om nieuwe vormen van netwerk-centrische aansturing en communicatie te testen. Hierbij spelen lastige dilemma’s in coalities van landen, bijvoorbeeld als het uitschakelen van een inkomende ballistische raket met als doel land A besloten moet worden door land B, terwijl de consequenties van de uitschakeling (bijvoorbeeld biologische of chemische materialen) neerkomen op het grondgebied van land C. Spelenderwijs zijn belangrijke nieuwe operationele inzichten naar boven gekomen en geïmplementeerd. De toekomst van Serious Gaming De ontwikkeling van Serious Gaming heeft computers in feite getransformeerd van rekenmachines tot ervaringsmachines. Inspiratie hiervoor vormde de multisensorische ervaringsmachine ‘Sensorama’ die door filmmaker Morton Heilig in 1960 werd gebouwd. Hiermee kon een vooraf geregistreerde motorrit door New York multisensorisch op realistische wijze worden ervaren, met driedimensionaal beeld en geluid, geur, wind en trillingen. Maar deze ervaring was vanwege het vooraf met camera’s opgenomen karakter niet interactief. Sutherland realiseerde in 1966 een interactieve computergestuurde ervaringsmachine met head-mounted displays die de Virtual Reality beweging in gang bracht. Vanwege beperkte rekenkracht waren de gesimuleerde omgevingen echter nog erg eenvoudig. Met de huidige gametechnologie en game design kunnen sterk interactieve en realistische Serieuze game-technologie
Diligentia 139 Serious Games al met PC’s en via het internet worden gerealiseerd. Computers bedienen onze zintuigen met de consequenties van ons handelen, ondersteunen menselijke communicatie, faciliteren groepsdynamiek en laten ons scenario’s gezamenlijk ervaren. Computers zijn meer en meer ervaringsmachines geworden. De nieuwe generatie gametechnologie in ontwikkeling zal daar nog belangrijke functionaliteit aan toevoegen. De belangrijkste ontwikkelingen liggen op het gebied van virtual humans, innovatieve interfaces, voorspellende modellen en de integratie van virtuele en echte werelden (mixed reality). Virtual humans De virtual humans, die de Serious Game omgevingen bevolken, zullen in uiterlijk meer menselijk worden, natuurlijker gaan bewegen en op cognitief en emotioneel niveau realistischer gedrag gaan vertonen. In feite krijgt daarmee de virtuele wereld daarmee een daadwerkelijk menselijk gezicht, een doelstelling die reeds in 1948 door Norbert Wiener – de grondlegger van de cybernetica - werd geformuleerd: ‘human communication should be a model for human-machine interactions’ (Wiener, 1948). Dit vergt nieuwe stappen in het modelleren van cognitief gedrag en tevens diepgaand onderzoek naar de emotionele respons (‘affective appraisal’) op verschillende verschijningsvormen van virtual humans. Cognitief en sociaal intelligente virtual humans zullen, meer dan nu in Serious Games mogelijk is, het trainen met virtuele teamgenoten mogelijk maken, evenals coaching door virtuele instructeurs. Ook wordt dan CD&E functioneler door, bijvoorbeeld, gevalideerde gedragingen van mensenmassa’s. Innovatieve interfaces Figuur 6. Virtuele instructeur (artist impression). Een ontwikkeling waarvan veel mag worden verwacht, zijn synesthetische interfaces. Hoewel momenteel nog veel interfaces vooral visueel en auditief georiënteerd zijn, wordt in toenemende mate ook de huid als informatiekanaal ontdekt. Met het zogenaamde ‘tactiele pak’ kan de huid met grote precisie worden geprikkeld, waardoor (analoog met de prikkeling van het netvlies) patronen of beelden op de huid kunnen worden ‘geprojecteerd’. Daarmee kan informatie die normaal visueel wordt waargenomen, voelbaar gemaakt worden. Er worden dus kruisverbanden tussen zintuigen gemaakt. Vandaar de benaming synesthetische media waarmee verwezen wordt naar het natuurlijk voorkomende verschijnsel waarbij mensen, bijvoorbeeld, geluid ook visueel percipiëren in vorm en kleur, of zelfs geluid proeven zoals Beeli et al. in 2005 in Nature publiceerden (Beeli, 2005). Serieuze game-technologie
Page 1:
NATUURKUNDIGE VOORDRACHTEN 2008-200
Page 4 and 5:
ISBN 978-90-72644-21-3
Page 7:
INHOUD Verslag over het seizoen 200
Page 10 and 11:
10 Diligentia plaats op 18 mei 2009
Page 12 and 13:
NAAMLIJST VAN BESTUURSLEDEN sedert
Page 14 and 15:
14 Diligentia Voorzitter Bestuursle
Page 16 and 17:
16 Diligentia Naam: Jaar: Titel voo
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
24 Diligentia Zij bestaan dus eigen
Page 26 and 27:
26 Diligentia draaien ze allemaal i
Page 28 and 29:
28 Diligentia Een van de meest bijz
Page 30 and 31:
30 Diligentia Figuur 9. Links: de D
Page 33 and 34:
DWALEN IN DE TAALTUIN HET SPREKENDE
Page 35 and 36:
Diligentia 35 Ruim voordat de feite
Page 37 and 38:
Diligentia 37 elektrische activitei
Page 39 and 40:
Diligentia 39 hebben Colin Brown en
Page 41 and 42:
Diligentia 41 Dom genoeg hadden we
Page 43 and 44:
ZEER HOGE MAGNEETVELDEN: HOE EN WAA
Page 45 and 46:
Diligentia 45 oppervlak in het spec
Page 47 and 48:
Diligentia 47 BOX 3 Vanwege de rand
Page 49 and 50:
PROTON-ESTAFETTE IN WATER door Prof
Page 51 and 52:
Diligentia 51 Frequency (cm -1 ) Fi
Page 53 and 54:
Diligentia 53 Figuur 5. Absorptieve
Page 55 and 56:
Diligentia 55 Figuur 7 toont het si
Page 57:
Diligentia 57 D=0.2 voor zowel H 2
Page 60 and 61:
60 Diligentia De dubbele helix van
Page 62 and 63:
62 Diligentia Het is deze dubbele s
Page 64 and 65:
64 Diligentia mentaire vormen van m
Page 66 and 67:
66 Diligentia staat ons niet langer
Page 68 and 69:
68 Diligentia Figuur 5. zijn grote
Page 70 and 71:
70 Diligentia zo hoog opliepen dat
Page 72 and 73:
72 Diligentia eenlopende facetten.
Page 74 and 75:
74 Diligentia Figuur 1. Ontwikkelin
Page 76 and 77:
76 Diligentia eigen DNA) zijn veel
Page 78 and 79:
78 Diligentia herkenningreceptoren
Page 80 and 81:
80 Diligentia De zebravis als model
Page 82 and 83:
82 Diligentia zouden diverse stappe
Page 84 and 85:
84 Diligentia 38. Zhang Y, Bai xT,
Page 86 and 87:
86 Diligentia Een nadeel van de vri
Page 88 and 89: 88 Diligentia Tabel 1 Wereldproduct
Page 90 and 91: 90 Diligentia zou het gevormde sili
Page 92 and 93: 92 Diligentia 1 = Magnesium 2 = Kat
Page 94 and 95: 94 Diligentia 1400 1200 1000 800 60
Page 96 and 97: 96 Diligentia Rek (%) 70 60 50 40 3
Page 99 and 100: Inleiding EIWITTEN: STRUCTUUR EEN F
Page 101 and 102: Diligentia 101 de entropie van de b
Page 103 and 104: Diligentia 103 te herkennen. Er is
Page 105 and 106: Diligentia 105 (Brejc et al., 2001)
Page 107 and 108: INFLUENZA: EEN BEDREIGING UIT DE DI
Page 109: Diligentia 109 in oktober 2009 de e
Page 112 and 113: 112 Diligentia Figuur 1. Schematisc
Page 114 and 115: 114 Diligentia daan [6]. Door te ki
Page 116 and 117: 116 Diligentia [7] Schouten S., Hop
Page 119 and 120: Introductie QUANTUMSUPERPOSITIE EN
Page 121 and 122: Diligentia 121 Figuur 2. Interferen
Page 123 and 124: Diligentia 123 Quantumbits Een norm
Page 125 and 126: Diligentia 125 Quantumgeheimschrift
Page 127 and 128: Diligentia 127 bijvoorbeeld door de
Page 129 and 130: Introduction IMMUNOLOGIE VAN DE HYG
Page 131 and 132: Diligentia 131 The regulatory respo
Page 133 and 134: Inleiding SERIEUZE GAME-TECHNOLOGIE
Page 135 and 136: Diligentia 135 computers te leren z
Page 137: Diligentia 137 heersing en humanita
Page 141 and 142: Diligentia 141 van een centrale op
Page 143 and 144: STATUTENWIJZIGING Akte van statuten
Page 145 and 146: Diligentia 145
Page 151: Diligentia 151
show all

Jaarboek no. 87. 2008/2009 - Koninklijke Maatschappij voor ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?