De Bedrijfscode Aanleiding, inhoud, invoering en ... - VNO-NCW

edrijfscode 1 07-04-2003 12:09 Pagina 14
NMa
“De NMa moedigt ondernemingen,
die hun beleid ten aanzien van hun
gedrag vastleggen in een bedrijfscode,
aan. Maar een vastgelegde keuze
is niet voldoende. De onderneming
moet zorgdragen dat de opgestelde
regels daadwerkelijk worden nageleefd
en ervoor zorgen dat werknemers
daar de kans voor krijgen… Een
onderneming met een goed werkende
gedragscode kan op het gebied van
de mededinging onder omstandigheden
rekenen op clementie van de
NMa”.
Anne-Willem Kist,
tot 1 januari 2003
directeur-generaal van de
Nederlandse Mededingingsautoriteit
Multinationals met vestigingen in het buitenland staan voor de
vraag of en in hoeverre zij zich moeten aanpassen aan de lokale
normen en gebruiken of dat zij zich laten leiden door eigen
standaarden. Dat speelt bij vraagstukken zoals corruptie, kinderarbeid,
beloning en milieuzorg.
• De overheid treedt terug
Sinds het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw
treedt de staat op tal van terreinen terug. Tegelijk wordt een
groter beroep gedaan op de eigen verantwoordelijkheid, maatschappelijke
betrokkenheid en zelfregulering van ondernemingen.
In de rechtspraak wordt bij overtredingen steeds meer gelet op
wat bedrijven hebben gedaan aan preventie. Daarnaast zien we
dat de persoonlijke aansprakelijkheid van bestuurders de afgelopen
jaren aanzienlijk is toegenomen.
• Incidenten en afnemend vertrouwen
Ondernemingen zitten in een glazen huis. Malversaties, al
dan niet vermeend, worden breed uitgemeten. Topbestuurders
die met voorkennis aandelen verkopen, roepen verontwaardiging
op bij het publiek. Door het Amerikaanse energiebedrijf
Enron werden er bedrijven opgericht met als enige doel dat de
solvabiliteit hoger zou lijken dan deze in werkelijkheid was. Telecomgigant
Worldcom ging de fout in door een schaduwboekhouding
bij te houden. De fraudes van de bestuurders van
Enron en Worldcom hebben forse schade opgeleverd voor het
imago van hun bedrijf en dat van het bedrijfsleven in het algemeen.
In eigen land brachten de bouwenquête naar verboden
prijsafspraken en omkoping van ambtenaren en het debacle bij
Ahold veel commotie teweeg.
• Nieuwe regelgeving en standaarden
Tal van internationale organisaties ontwikkelen standaarden
voor het ondernemen. Belangrijk zijn de OESO-richtlijnen voor
multinationale ondernemingen, de standaarden voor arbeid
van de ILO en de codes van de Internationale Kamer van Koophandel.
Ook de overheid is gekomen met nieuwe regelgeving,
bijvoorbeeld voor de handel met voorkennis in aandelen.
14