CONGENITALE EN PEDIATRISCHE CARDIOLOGIE - UZ Leuven

Hoofdstuk V - KLINISCHE PROBLEMEN
5.1 Fysiopathologie van de neonatus
De geboorte is op cardiopulmonaal vlak ongetwijfeld de meest belangrijke gebeurtenis in ons leven.
Tijdens deze periode doen zich zeer ingrijpende veranderingen voor op cardiopulmonaal gebied. De
circulatie van de foetus wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van een placenta die elke contact met
de buitenwereld verzorgt (voedingsstoffen, afvalstoffen, gasuitwisseling). De longen zijn intra-uterien
afunctioneel en gevuld met amniosvocht. Ter hoogte van het hart en de grote bloedvaten bestaan
belangrijke verbindingen tussen het rechter en het linker hart (foramen ovale, open ductus van Botalli),
waardoor men kan stellen dat beide harthelften in parallel geschakeld staan. Dit heeft het grote voordeel
dat elke tekortkoming van één helft gemakkelijk kan worden opgevangen door de andere helft.
Rond de geboorte doen zich ingrijpende veranderingen voor: de placenta en haar circulatie vallen
volledig weg, de long neemt haar rol als respiratoir orgaan volledig op met een vervijfvoudiging van het
bloeddebiet en een spectaculaire afname van de perfusiedruk, de twee hartshelften worden volledig
gescheiden en in serie geschakeld: de rechterhelft voor de longen en de linkerhelft voor het lichaam.
Tabel 5.1 geeft een schematisch overzicht van deze veranderingen. In grote lijnen kan men stellen dat
het totale hartdebiet niet veel verandert bij de geboorte: het debiet van de placenta wordt nu gestuurd
naar de longen, de rechter ventrikel moet minder debiet verwerken aan lagere druk, de linker ventrikel
moet iets meer debiet verwerken aan dezelfde hoge druk. In normale omstandigheden verlopen al deze
veranderingen zeer vlot zonder het minste probleem. Dit veronderstelt evenwel:
• een normale doorgankelijkheid naar de longen
• een normale ontwikkeling van het linker hart en de aortaboog
• mogelijkheid om beide circuits volledig van elkaar te scheiden.
Indien er een congenitale hartafwijking bestaat, kunnen de normale circulatoire adaptaties aanleiding
geven tot katastrofale gevolgen.
16