Stadsvisie - Gemeente Heerlen

grenzenloos
Van Coriovallum naar Corioforum
OV-dekking is van levensbelang indien de binnenstad
van Heerlen haar rol als grootstedelijk
centrum wil waarmaken.
Sinds eind jaren tachtig van de vorige eeuw
is er een nieuwe vorm van bereikbaarheid
ontstaan, naast mensen en goederen worden nu
ook kilobytes en megabytes vervoerd maar dan
via communicatielijnen. Deze nieuwe elektronische
snelweg kent dezelfde problemen als de
klassieke snelweg (files en omwegen), het goed
ontsluiten van datalijnen is daarom een integraal
onderdeel van de bereikbaarheidsdiscussie
geworden. Vooral de economische kansen
die de stad en de regio hebben op het gebied
van ICT en inkomensgerelateerde databanken
vereisen een hoogwaardig datanetwerk om hun
nationale potentie waar te kunnen maken.
De bereikbaarheid moet continu de hoogste
prioriteit krijgen aangezien bereikbaarheidsmaatregelen
vaak jaren van voorbereiding kosten.
Op het moment dat zaken vast beginnen te
lopen is het in feite al te laat om in te grijpen.
Bereikbaarheid is in grote mate bepalend voor
het succes van de ‘centrumstad’ en de ‘ondernemende
stad’.
Grensoverschrijdend denken en samenwerken
De enorme groei van Heerlen in de afgelopen
honderd jaar bepaalt in vele opzichten de
identiteit van de stad. Ook onze internationale
oriëntatie komt hier uit voort. In die periode
van explosieve groei zijn mensen vanuit heel
Europa naar Heerlen gekomen om er in de
mijnindustrie te werken. Heerlen bestaat hierdoor
bijna uitsluitend uit mensen uit andere
regio’s. Families die ook vóór 1900 in Heerlen
woonden zijn nu zwaar in de minderheid. Onze
internationale oriëntatie en cultuur is ook in
de toekomst een enorme troef. Doordat wij, ook
historisch gezien, open te staan voor mensen
uit andere landen en de culturele invloeden
die zij meebrengen zijn wij als stad prima in
staat de multiculturele samenleving niet alleen
in sociale zin maar ook in economische zin te
verzilveren. Dit historisch feit gecombineerd
met onze internationale ligging maakt dat de
internationale dimensie aan de kern ligt van
onze identiteit en onze toekomstvisie.
Veel mensen, waaronder ook onze ondernemers,
zien hun regio als zijnde (Zuid) Limburg.
De grensoverschrijdende dimensie, voor Heerlen
en Parkstad Limburg vooral richting Aken
maar in principe het gehele MAHHL gebied
wordt op dit moment nog onvoldoende door
bewoners beleefd of door ondernemers benut.
Burgers, ondernemers, kennisinstellingen en
overheden zouden veel meer over de nationale
grenzen heen moeten kijken als zij op zoek zijn
naar personeel, producten, partners of nieuwe
markten. In de provincie Nederlands Limburg
wonen 1,1 miljoen inwoners in de Euregio wonen
er bijna 4 miljoen. De directe thuismarkt /
afzetmarkt is veel groter dan men denkt!
Naast de geografische grenzen zijn er ook
grenzen tussen de verschillende economische
clusters. Limburg kent momenteel vier economische
clusters van kracht elk met een eigen
40 Stadsvisie Heerlen 2026
41
kristallisatiepunt: nieuwe energie in Parkstad
Limburg, chemie in Sittard-Geleen, health care
& cure in Maastricht en agro/food in Venlo.
Door deze clusters geografisch toe te kennen
aan een regio ontstaan er in de gedachten van
mensen grenzen aan de mogelijkheden. Juist
nu dat onze regio zich moet gaan richten op
innovatie is het van belang dat vooral clusteroverstijgend
wordt samengewerkt, het is de
combinatie van de vier clusters die onze regio
binnen de Technologische Topregio zo uniek
maakt en daardoor ook het voortbestaan van de
individuele clusters waarborgt.
Schakelen tussen schalen en de gezamenlijke
verantwoordelijkheid
Heerlen is een netwerkstad en schakelt steeds
tussen schalen; van het strategische niveau van
Eurocities tot het stoeptegel niveau van buurten.
Dit is ook de kracht van een netwerkstad,
op elk niveau actief meedoen zodat ook op elk
niveau een optimaal resultaat wordt behaald.
Voor de stad is het van belang dat de stad dit
ook blijft doen omdat op die manier middelen
optimaal worden benut.
De meerwaarde van deze aanpak geldt niet
alleen voor de stad en de gemeente, ook voor
ondernemers en andere instellingen heeft het
schakelen tussen schalen veel meerwaarde.
Binnen Parkstad Limburg begint dit ook steeds
verder vorm te krijgen doordat partijen zowel
horizontaal (met concurrenten) als verticaal
(met toeleveranciers en afnemers) gaan samenwerken
om tot betere producten te komen.
Naast de individuele en commerciële belangen
bij het samenwerken mogen wij niet vergeten
dat de samenwerking soms gewoonweg nodig
is om gezamenlijke sociale problemen op te
lossen. Dit levert vaak geen winst op, het kost
meestal zelfs geld en moeite. Vaak haken er
dan ook partijen af en ontstaat het free-riders
gedrag (laat de anderen maar betalen). In een
regio zoals Parkstad Limburg is er geen plaats
voor partijen die weglopen voor de gezamenlijke
verantwoordelijkheid. Onze regio heeft
enorme problemen die niet door één partij
opgelost kunnen worden en enorme kansen die
niet door een partij tot bloei kunnen komen. In
een echte netwerkstad wordt de samenwerking
gezocht en wordt het maximale rendement
behaald. Samenwerkingsrendement niet enkel
in de vorm van geld of werkgelegenheid maar
ook in de vorm van meer sociale cohesie en een
toename van de trots op de eigen buurt, stad
en regio.
Wat betreft samenwerking is het streven dat
burgers en bedrijven in Heerlen en Parkstad
het principe ‘samenwerking’ of het nu economisch
of sociaal van aard is, als vanzelfsprekend
beschouwen. Alleen dan kan deze regio
enerzijds haar economisch-innovatieve potenties
waarmaken en anderzijds de maatschappelijke
individualiseringsgolf bestrijden.
simultaan