Jaargang 7 nr 4 (zomer 1997)

laatste jaren een zeer lucratieve handelswaar terwijl liquidaties, mits voldoende betaald, op
bestelling worden uitgevoerd.
Deze onderwereld moet worden bestreden met ons Strafrecht, een gesloten systeem, dat wil
zeggen dat alles wat strafbaar is keurig omschreven staat - en alles wat niet omschreven staat
derhalve niet strafbaar is - in het wetboek van Strafrecht en de regels over opsporing,
bewijsvergaring en procesrecht alle beschreven staan in het wetboek van Strafvordering. Dat
gesloten systeem is echter slechts theorie want heel veel zaken, met name in de opsporing,
zijn niet geregeld. Bijvoorbeeld het direct afluisteren met behulp van een richtmicrofoon en
het volgen van een verdachte is nergens geregeld, waardoor bewijs dat op deze manier is
verkregen al gemakkelijk door een verdediger als "onrechtmatig" bestempeld zal worden.
Ook het fenomeen "kroongetuige" komt in het strafprocesrecht niet voor en was in het proces
tegen de Hakkelaar dan ook het spilpunt van de strijd tussen het OM en het dreamteam van de
verdediging.
Wat was er precies aan de hand? Het OM had gebruik gemaakt van, volgens de verdediging,
kroongetuigen Abbas en Karremans. De heren A. en K. hadden inderdaad, in ruil voor
strafvermindering, zeer belastende verklaringen afgelegd tegen hun vroegere compaan Johan
V. Zonder deze verklaringen had het OM het bewijs tegen V. niet rondgekregen. Het
gebruikmaken van kroongetuigen - daar het nergens in het Strafrecht is geregeld - was
volgens de verdediging dus onrechtmatig.
Het OM beweerde echter dat hier geen sprake was van kroongetuigen, maar slechts van een
"deal" met criminelen. Uit onderzoek in een aantal Europese landen die het begrip
kroongetuige wel kennen bleek dat de "gemiddelde" definitie van een kroongetuige was: "een
boef die door informatie te verschaffen vrijgesteld wordt van straf." Hier was echter slechts
sprake van strafvermindering en dus niet van kroongetuigen maar van deals met criminelen.
En deze deals worden al sinds een uitspraak van de Hoge Raad van 1 juli 1983 geaccepteerd
en dus is er eigenlijk niets nieuws onder de zon. De rechtbank ging met deze redenatie van het
OM mee en sprak zelfs over "ongeschreven regels van het strafprocesrecht". De tekst tussen
aanhalingstekens staat letterlijk in de overwegingen van de rechtbank in het Hakkelaar-proces
dat binnenkort wordt gepubliceerd. Ongeschreven regels: dus niks gesloten systeem!
Met mr. Zwerwer zijn wij zeer benieuwd hoe straks het Hof in hoger beroep en daarna
ongetwijfeld de Hoge Raad in cassatie over deze uitleg zullen oordelen.