Kwalificatiedossier Creatief Vakmanschap - SVGB

2.3 Vertaling beroepscompetentieprofielen in kwalificatiedossier
a. Herordening en herformulering kerntaken
Uit vergelijkend onderzoek onder een aantal branches in de creatieve techniek (Kwalificatie Creatief Vakman, Een
onderzoek naar mogelijkheid en wenselijkheid) bleek dat de beroepen in deze branches vooral overlap vertonen op
het gebied van vormgeven en ondernemen en in mindere mate op het gebied van vervaardigen. Hierop aansluitend
is er voor gekozen in het kwalificatiedossier deze driedeling over te nemen en zo te komen tot de kerntaken:
1. Vormgeven
2. Vervaardigen
3. Ondernemen
Kwalificatiedossier Creatief Vakmanschap, geldig vanaf 1 augustus 2012
De kerntaken uit de BCP's zijn omgezet naar werkprocessen in het kwalificatiedossier. Hierbij is de inhoud anders
gerangschikt, maar zijn geen relevante onderdelen weggelaten.
b. Ondernemerschap in relatie tot vakmanschap
De kerntaken van een aantal BCP's zijn voornamelijk gericht op het vervaardigen en in mindere mate op
vormgeven. Niet in alle BCP's zijn ondernemerstaken en -competenties opgenomen. De uitwerking van de
kerntaak ondernemen in het kwalificatiedossier is mede gebaseerd op het brancheoverstijgende onderzoek naar
ondernemerscompetenties in relatie tot vakmanschap dat de SVGB in 2003 door CINOP heeft laten uitvoeren. In
overleg met de branches is er bewust voor gekozen ondernemerschap in het kwalificatiedossier zwaarder neer te
zetten. Reden hiervoor is dat in de creatieve techniek veelal zelfstandig ondernemers werken (veelal zelfstandigen
zonder personeel) en in veel mindere mate werknemers in bedrijven. Zonder ondernemerschap heeft een creatief
vakman veel minder kansen op de arbeidsmarkt. Wel blijft voorop staan dat een creatief vakman op de eerste
plaats een ambachtelijk vakman is die deskundig is in het vervaardigen van producten. Vanuit dat vakmanschap is
het belangrijk dat hij als zelfstandig ondernemer zijn producten aan de man kan brengen.
In 2009 is ondernemerschap gestroomlijnd binnen de kwalificatiedossiers waar ondernemerschap in voorkomt. Dit
is gebeurd aan de hand van het referentiedocument ondernemerschap (Colo, maart 2009).
c. Van vakvolwassen naar beginnend beroepsbeoefenaar
Bij de vertaalslag van de werkzaamheden van de vakvolwassen creatief vakman naar die van de beginnend
creatief vakman geldt dat er slechts een beperkt aantal wijzigingen valt aan te brengen. Dit komt doordat in principe
van de beginnend creatief vakman wordt verwacht dat hij dezelfde werkzaamheden verricht als een vakvolwassen
beroepsbeoefenaar. Wel is het zo dat het aannemelijk is dat een ervaren creatief vakman meer technieken
beheerst dan een beginnend beroepsbeoefenaar. Vandaar dat de begeleidingscommissie heeft overwogen welke
technieken in de opleiding aan bod kunnen komen en welke technieken de beginnend creatief vakman een goede
kans heeft op de arbeidsmarkt. Dit heeft in een aantal gevallen geleid tot een beperking van technieken.
Daarnaast is er het verschil in ervaring. Dit verschil zal vooral zijn weerslag hebben op de snelheid van werken en
de eigen stijl. Voor de formulering van de eisen in het kwalificatiedossier maakt dit verschil echter niet uit.
d. Van beroepscompetenties naar gedragscompetenties
In de vertaling van de beroepscompetentieprofielen naar het kwalificatiedossier is ook een vertaling gemaakt van
de beroepscompetenties naar de gedragscompetenties uit het Competentiemodel KBB. Daarbij is er naar gestreefd
in de formulering van de prestatie-indicatoren de herkenbaarheid van de beroepsspecifieke competenties zoveel
als mogelijk te behouden.
In 2009 is de competentiekeuze voor het kwalificatiedossier Creatief Vakmanschap heroverwogen. Voor twee
uitstromen (Ambachtelijk Schoenmaker en Ontwerpend Meubelmaker) heeft dit tot vermindering van het aantal
competenties geleid. Voor alle uitstromen van het kwalificatiedossier Creatief Vakmanschap geldt dat het aantal
competenties voor de kerntaken gericht op het vakmanschap valt binnen de afgesproken richtlijn van maximaal 16
competenties. De kerntaak 'Geeft als vakman invulling aan zijn ondernemerschap', die onderdeel uitmaakt van alle
uitstromen van dit dossier, zorgt ervoor dat het aantal competenties voor de meeste uitstromen wordt
overschreden. Voor alle uitstromen geldt dat het aantal competenties valt tussen de 16 en de 18.
Pagina 289 van 309