DEUTERONOMIUM - Messiaans het levend water

44Parasjah D'wariem ~yrbd
Thora: Dewariem/Deuteronomium 1:1-3:22
Hafterah: Jesjajahoe/Jesaja 1:1-27
DEUTERONOMIUM – Thorastudie van Ariel Berkowitz
G'd zei tegen Israël: "In deze wereld moeten jullie gezegend worden door anderen, maar in de
Komende Wereld zal Ik Zelf jullie zegenen, zoals het gezegd wordt: G'd wees ons genadig en zegen
ons (Psalm 67: 2)." D'wariem Rabbah 1:9.
We beginnen nu niet alleen met een nieuwe parasjah maar tegelijk ook met een nieuw boek. Zoals in de
Thora de gewoonte is, is naam van de eerste parasjah ook de naam van het boek; daarom worden zowel het
boek als de parasjah "D'wariem" genoemd, hetgeen in het Nederlands vertaald wordt met "Woorden".
Deuteronomium/D'wariem is één van de meest kritische boeken van de Tenach. Vanwege zijn belangrijkheid
en populariteit zullen we een goed deel van dit wekelijks commentaar wijden aan de introductie van het boek
om ons te helpen een beter begrip van D'wariem te krijgen. De indeling van deze wekelijkse studie is daarom:
• De titel van Deuteronomium.
• Het gebruik van Deuteronomium.
• De structuur van Deuteronomium.
• De inhoud van Deuteronomium.
• De inhoud van Parasjah D'wariem.
De titel van Deuteronomium.
Joodse geleerden hebben Deuteronomium met verscheidene andere namen aangeduid. Eén wijze waarop zij
naar het boek verwezen hebben, is door het noemen van de eerste twee Hebreeuwse woorden elah
haD'wariem, ~yrbdh hla of alleen D'wariem, ~yrbd. Een andere traditionele naam van het boek is
"Mishnah HaThora, hrwth hnXm, hetgeen betekent: "de herhaling van de Thora." Deze naam is afgeleid van
17:18,19, waar in de Engelse tekst staat: "Het zal zijn, dat wanneer hij (de koning) zit op de troon van zijn
koninkrijk, hij voor zichzelf twee kopieën van deze Thora in een boek zal schrijven." Het zinsdeel "twee
kopieën" zijn de woorden hrwth hnXm. Het zou beter vertaald zijn als "een herhaling" of "een tweede kopie"
van deze Thora.(zoals door Dasberg is gedaan)! Deze laatste Joodse verwijzing en het zinsdeel, waarvan het
is afgeleid, is de basis voor de standaardnaam voor het boek: "Deuteronomium." Het woord Deteronomium
betekent: "tweede wet". Het is overgenomen uit het Grieks in de Septuaginta (LXX), die dit boek
"Deuteronomium" noemde. Wij dienen te herinneren, dat het niet een tweede Thora was, die Mosje gaf, maar
slechts een herhaling van de eerste, van de eerste door de Heilige gesproken op de Berg Sinaï,. met een paar
toegevoegde stukken om het recent te maken in het leven van Mosje.
Het gebruik van Deuteronomium.
Door de eeuwen heen was D'wariem één van de best bekende boeken in het leven van hen, die de Geschriften
bestudeerden. We kunnen dit bijvoorbeeld zien uit de Qumran literatuur, de Dode Zee Rollen. D'wariem "was
één van de meest verbreid gebruikte boeken in de sektarische literatuur van Qumran. Bovendien zijn er meer
dan tachtig citaten uit D'wariem in de B'riet Chadasjah. D'wariem was niet alleen populair in de oeroude
Joodse gemeenschap, maar hij is ook erg invloedrijk op de hedendaagse Joodse gemeenschap. De invloed van
dit boek met vaarwel-verhandelingen van Mosje, op zowel de binnenlandse als de persoonlijke religie in
Israël door de duizenden jaren heen, is door géén enkel ander Boek in de heilige Schrift ooit geëvenaard.
De structuur van Deuteronomium.
Eén van de redenen, dat Deuteronomium in een klasse apart staat ten opzichte van de andere boeken van de
Thora, is zijn unieke structuur. Sinds 1950 is er een ontzaggelijke hoeveelheid studie gewijd aan het
vergelijken van de literaire structuur van Deuteronomium met die van de wereldse verdragsdocumenten in de
duizendjarige periode vanaf tweeduizend jaar vóór de Gewone Jaar Telling (= vóór Christus). Enige van de
belangrijkste en invloedrijkste werken werden verricht door geleerden als Meredith C. Kline in zijn boeken
"Treaty of the Great King" en "The Structure of Biblical Authority"; en G.E. Mendendall's article getiteld
"Ancient Oriental and Biblical Law" gevonden in Biblical Archaeologist (Sept. 1954 exemplaar).
- 1 -

DEUTERONOMIUM – Thorastudie van Ariel Berkowitz
Wat er fundamenteel waargenomen werd, is dat de manier waarop Deuteronomium georganiseerd is, erg
overeenkomt met de oeroude Nabije Oosten Verdragen tussen een opperheer en zijn onderdanen. Een
bijzondere vergelijking werd tussen Deuteronomium en de Hittieten-verdragen van de 13de tot de 15de
eeuwen vóór Chr. gemaakt. In deze verdragen kwam de grote koning van de Hittieten een covenant regeling
met de vazal of onderworpen natie overeen. Het verdrag omlijnde de verhouding tussen de grote koning en
zijn onderdanig volk.
Geleerden hebben verscheidene mogelijke omlijningen gegeven tussen Deuteronomium en andere Oeroude
Nabije Oosten Verdragen (ONO). Misschien biedt Gordon J. Wenham de meest begrijpelijke kaart. Hij
vergelijkt de Code van Hammoerabi (geschreven ongeveer 1700 of 1800 jaar v. Chr. met Deuteronomium en
een typisch Oeroud Nabije Oosten Verdragsvorm. Hier komt hij mee naar buiten:
Mammoerabi Deuteronomium ONO Verdrag
Inleiding
Proloog Historisch Proloog Historische Proloog
Wetten Bepalingen Bepalingen
Samenvatting/Document Document Document
Clausule Clausule Clausule
Zegening Zegening Goederen lijst
Vervloeking Vervloekingen Vervloekingen
Zegeningen Zegening
Recapitulatie
Anderen, wij inclusief, kunnen in Deuteronomium 1:1-5 een inleiding zowel als een historisch proloog zien.
Als dat waar is, dan is het mogelijk om gebaseerd op de Covenant/Verdrag vorm de volgende schets van
Deuteronomium uit te zetten. Wij zullen deze schets als onze exegetische schets voor het Boek gebruiken.
1. Inleiding 1:1-5
2. Historisch Proloog 1:6-3:29
3. Bepalingen 4:1-40; 5:1-26:19
Fundamenteel en gedetailleerd
4. Document Clausule 27:1-26
5. Zegeningen 28:1-14
6. Vervloekingen 28:15-68
7. Recapitulatie 29:1-30:20
8. Covenant Voortzetting 31:1-34:12
Behalve dat het ons voorzag van een keurige schets voor het boek, gaf deze covenant structuur ons ook het
juiste perspectief, waarmee we Deuteronomium konden uitleggen. Bovendien had dit ook tegelijk geweldige
implicaties voor ons begrip over het hele document van de Thora.
"Wet" tegenover "Genade" – Ongeldig!
Veel gelovigen in Jesjoea poneren een tamelijk hoogdravende, zoniet een totaal verkeerde
vergelijking tussen de Tenach en de B'riet Chadasjah. Zij zeggen dat het Oudere Testament "Wet" is
en het Nieuwere Testament "Genade." Of om het op een andere manier te zeggen: "Het Oudere
Testament is een uiting van G'ds oordelen en het Nieuwere Testament is een uiting van G'ds liefde."
Dr. Louis Goldberg vat dit onderwerp geschikt voor ons samen, als hij waarneemt: Te vaak vatten
Christenen de wet alleen maar op als een hoeveelheid wetticismen en zij zien de Joodse mensen als
diegenen, die de letter van de wet trachten te volgen. Aan de éne kant zullen deze Christenen beweren
dat het nieuwe verbond (=covenant) beschrijft hoe G'd werkt met genade om Zijn volk te verlossen en
Zijn Liefde aan hen laat zien. Op geen enkele manier zou zo'n tweedeling tussen het Oude en Nieuwe
Testament bestaan.
Inderdaad beschrijft Deuteronomium zelf hoe G'd Israël zegent en Zijn Liefde met hen deelt vanwege
Zijn genade en barmhartigheid. Wat G'd van Israël verwachtte, was een uitgieten van hun liefde.
- 2 -

DEUTERONOMIUM – Thorastudie van Ariel Berkowitz
Terwijl enige mensen G'ds intenties verduisterden en een wettisch vervangingsmiddel ontwikkelden,
was er een overblijfsel in iedere generatie, die ze altijd ten diepste liefhadden, vereerden en de Heer
hun G' d dienden.
Indien we de Thora onderzoeken in het licht van andere Nabije Oosten verdragen/covenants, zullen
we niet een prooi worden van de valse tweedeling, waarvoor Dr Goldberg ons waarschuwde. We
zullen zien, dat de vorm waarin het gegoten is, ons smeekt om niet aan de Thora te denken als een
lijst van doe-wellen en doe-nieten om wettisch nagevolgd te worden, waaruit volgt dat het onderwerp
van "wet" in de Tenach en “genade” in de B'riet Chadasjah als een strootje weggeblazen wordt.
Bovendien staan de inhouden en structuur van Deuteronomium ons zelfs niet toe eraan te denken als
per se een wetcodering. Om er zeker van te zijn, is er veel vergelijking nodig tussen de oeroude
Nabije Oosten wetcodering (zoals de beroemde Code ring van Hammoerabi) met de Thora, speciaal
met Deuteronomium. Als we echter Deuteronomium (zowel als de hele Thora) onderzoeken in het
licht van de covenant structuur, kunnen we ten minste twee dingen constateren:
1. De Thora is geen wetcodering; het is een covenant, een verbond. Wanneer we de Thora
vergelijken met de oeroude wetcodes zoals die van Hammoerabi en de oudere, die werd gevonden
in Oer Nammoe (vroeger dan de Code van Hammoerabi) kunnen we gemakkelijk inzien, dat
hoewel enige van de bepalingen overeenkomstig zijn: "De expliciete covenant formulering van
Exodus (Sjemot 19-24) en Deuteronomium staan sterk, een direct bewijs dat dit een verdrag is of
een covenant en niet een wetcodering.
2. Het concept van het covenant toont, dat al het Thora materiaal begrepen moet worden als de
genade van G'd.
Israël's Nationale Constitutie.
Als wij correct zijn in het vinden van overeenkomsten bij vergelijking van het boek Deuteronomium
met andere Nabije Oosten covenant documenten, dan wordt het gauw duidelijk dat we het boek
Deuteronomium moeten zien als een covenant of verbond document.
We hebben al in onze studies van Exodus (=Sjemot) gezien, dat de Thora dient als een G'ddelijk
huwelijkscovenant, een G'ddelijke Ketoebah. Het waarnemen van de structuur van Deuteronomium
leidt ons om de Thora als een tweede soort van een covenant te zien, een Nationale Constitutie voor
het volk van Israël - niet de moderne Staat, maar de Bijbelse! Dienovereenkomstig wordt deze natie
geboren, bewaard, gewettigd en beschermd door hun G'd, Die het met ede bevestigt. Aldus is de
Thora zowel een G'ddelijk huwelijkscovenant en een Natiönale Constitutie voor Israël.
Maar de B'riet Chadasjah zegt …
Na het aldus beschrijven van de aard van de Thora, gebaseerd op de formele covenant structuur van
Deuteronomium, kunnen we enige van de volgende goed bedoelde bezwaren horen:
• Maar de B'riet Chadasjah zegt dat de wet is een schoolmeester is om ons naar de Messias te
leiden (Galaten 3:24).
• Maar de B'riet Chadasjah zegt, dat de wet ons kennis van onze zonde geeft (Rom.7:7).
• Maar de B'riet Chadasjah zegt dat door de wet niemand gerechtvaardigd zal worden (Rom.3:20).
Al deze stellingen zijn natuurlijk waar. Maar bij een nader onderzoek zullen we vinden, dat er meer
doelen voor de Thora zijn dan juist deze. Voor diegenen, die de Heer niet kennen door het
verzoeningsoffer van Jesjoea de Messias, kan ieder wetsysteem - inclusief de Thora - alleen
functioneren als een systeem van veroordeling.
Bovendien zette G'd nooit - op géén enkel tijdstip (behalve met Adam) - een systeem of een covenant
van werken op. Sinds de val van Adam, die de hem opvolgende mensheid in het rijk van zonde en
dood bracht, heeft G'd altijd verordend, dat een zondig mens alléén echt met Hem in betrekking kan
staan op basis van geloof via genade door middel van een verzoeningsoffer. Aldus was
gehoorzaamheid aan de Thora nooit bedoeld als een middel voor rechtvaardiging. Het was in plaats
daarvan een Covenant van verwantschap voor diegenen, die al verlost waren.
De Thora was ook ontworpen om een eerste openbaring van de persoon en het werk van de Messias
te zijn. Jesjoea leerde dit aan de Emmaüsgangers in Lucas 24:27. Aldus is de Thora een
schoolmeester, die de mensen naar de Messias brengt. Hij helpt ons om onze zonden te ontdekken.
Maar hij is ook veel meer. Hij is een G'ddelijk covenant, formeel ingesteld met Zijn verloste
Gemeente om als de standaard en gids van die verwantschap tussen G'd en Zijn Volk te handelen.
- 3 -

DEUTERONOMIUM – Thorastudie van Ariel Berkowitz
Mosje was echt de schrijver
Het begrijpen van Deuteronomium als een weerspiegeling van de standaard covenant verdragsvorm in
het late tot midden tweede millennium v. Chr. zal ook helpen om één laatste toegevoegd
geleerdenprobleem te verhelderen. Het helpt om het feit te bevestigen, dat Mosje de éne was, die hem
schreef. Dat deed Mosje vóórdat Israël Kanaän als Land van de Eeuwige kreeg.
De inhoud van Deuteronomium.
De covenant structuur:
1. Inleiding 1:1-5
Laat ons nu kort de inhoud van Deuteronomium onderzoeken. We zullen dit doen door de gesuggereerde
schets van het boek te volgen, afgeleid uit zijn covenant structuur. De openingsverzen dienen als de
inleiding voor dit covenant. De gebruikelijke inleiding, bijvoorbeeld in de Hittietische verdragen,
benadrukten de door de Hittietische grote koning gesproken woorden. In D'wariem, terwijl Mosje de
woordvoerder is, is het zo begrepen dat hij alleen spreekt als De Grote Koning hem uiting gaf. De
inleiding introduceerde ook de Grote Koning in D'wariem. Ofschoon Zijn soevereiniteit niet is neergelegd
in specifieke koninklijke termen als "Koning", koos: de Heer niettemin andere wegen om zijn
koninklijkheid uit te drukken. Hij wordt dientengevolge de "Heer" genoemd. Deze naam onthult het feit,
dat Hij niet alléén de Soeverein van het Heelal is, maar ook dat Hij de persoonlijke covenant houdende
G'd is. De openingsverzen onthullen ook wie de woordvoerder van de Grote Koning en covenant
middelaar is tot Israël - Mosje tot wie hij spreekt - en waar hij het woord tot Israël richt - op de oostzijde
van de Jordaan rivier, op de vlakte van Moab, tegenover Jericho. Aldus verzorgt de inleiding de
formaliteiten van de partijen van het Covenant.
2. Historische proloog 1: 6-3:22
De Historische Proloog verbindt de historische handelingen, die de grote wereldse koning voor zijn
onderworpen volk deed, met wie hij een covenant maakte. Wanneer op Deuteronomium toegepast, geeft
parasjah D'wariem zo'n historische inhoud. De wereldse koning legde de klemtoon op zijn
vriendelijkheid en zorgde voor een pleidooi van toekomstige bescherming voor zijn vazal volk. Parasjah
D'wariem spreekt specifiek over deze onderwerpen. Eén zo'n uitdrukking van vriendelijkheid wordt in 1:8
gevonden, waar de Heer Israël vertelt over de genade-gift van het Land: "Zie, Ik heb jullie het land ter
beschikking gesteld, trekt er binnen en neemt het land in bezit, waarvan de Eeuwige jullie voorouders,
Awraham, Jitschak en Ja'akov onder ede beloofd heeft het hun toekomstige nakomelingen te geven." Een
andere uitdrukking van G'ds genade staat in 1:10: "nu de Eeuwige, jullie G'd jullie zo talrijk heeft
gemaakt..." Bovendien, met betrekking tot de. oorlogen die Israël zou moeten bevechten voor het Land,
zei Mosje: " Wees niet gebroken en wees niet bang voor hen! De Heer, jullie G'd, Die jullie voorgaat, zal
de oorlog voor jullie voeren" (3:22). Mosje brengt in Hoofdstuk 2 in herinnering, hoe “de Heer jullie G'd
jullie gezegend heeft bij al jullie ondernemingen" (2:7). Tenslotte lezen we in hoofdstuk 3 hoe het de
Heer was, die Israël de overwinning over Og en Sichon gaf, zeker een duidelijke uiting van G'ds genade,
daar Israël de overwinning niet verdiende.
In deze parasjah gaf Mosje een kort geschiedenis verhaal over al Israël's avonturen sinds het vertrek uit
Egypte tot het tijdstip van het kampement tegenover Jericho. Het hele punt is om Israël te helpen alles te
herinneren, waarmee de Heer hun G'd hen had gezegend. Er is echter een andere reden voor deze eerste
verhandeling in D'wariem, behalve de goedheid van G'd met betrekking tot Israël. Mosje onderwees ook
deze nieuwe generatie: "Waarom was het, dat de Israëlieten gedoemd waren om veertig jaar rond te
trekken in de wildernis, voordat zij het Beloofde Land konden binnentrekken, ofschoon de directe route
slechts elf dagen was. De nieuwe generatie diende twee basisgegevens te kennen. Zij dienden te weten,
dat zij een hoogst betrouwbare Grote Koning hebben, Die hen met liefhebbende vriendelijkheid wilde
bezien. Zij dienden ook de fouten van hun vaderen te kennen, die resulteerden in het rondtrekken door de
wildernis. Zij dienden dezelfde gemaakte fouten van wantrouwen te vermijden.
3. Bepalingen 4:1-26:19
Het overgrote deel van Deuteronomium is gevormd door de bepalingen van het covenant. Dit is ook waar
met betrekking tot de andere vazal-verdragen van die tijd. De bepalingen beschrijven de volledige aard
van de covenant-verhouding. Op G'ds deel vertelt Hij Israël, dat Hij hen liefheeft en hen kiest uit Zijn
genade. Hij noemt hen Zijn speciaal kostbaar volk. Op Israël's deel zei de Heer, dat zij Hem zouden
- 4 -

DEUTERONOMIUM – Thorastudie van Ariel Berkowitz
liefhebben met geheel hun wezen. Hij onderwees hen, dat als zij Hem liefhebben, deze liefde zichzelf zal
uiten in termen van concrete gehoorzaamheid aan Zijn bevelen in ieder facet van hun leven.
4. Document Clausule 27:1-26
De documentclausule was dat gedeelte van het covenant, waar een voorziening gemaakt was voor het
vastleggen en de periodieke vernieuwing van het covenant. In overeenstemming hiermee brengt
hoofdstuk 27in herinnering hoe Mosje de Kinderen Israëls zei om een kopie van de Thora op
herinneringsstenen te schrijven wanneer zij het Land binnentrekken en om een covenant
herinneringsceremonie te hebben op de Berg Gerizim en op de Berg Ebal. Niet alleen was dit een
helpende en betekenisvolle praktijk voor de natie, maar het was ook in de lijn van de standaard covenant
vormen van die dagen.
5. Zegeningen en Vervloekingen 28:1-68
De oeroude Nabije Oosten verdragen of covenanten hebben allemaal een gedeelte met Zegeningen en
Vervloekingen. Het idee was, dat de grote koning, die zoveel voor zijn vazalvolk deed, van hen eiste om
hem te gehoorzamen. Als zij dat niet deden, zouden zij ernstige gevolgen tegemoet moeten zien om hen
tot gehoorzaamheid terug te brengen. Dit is in essentie de basisgedachte in de Zegeningen en
Vervloekingen in Deuteronomium. Er zijn een paar verschillen tussen de Zegeningen en Vervloekingen
van Deuteronomium en dezen van andere vazalverdragen van die tijd. We zullen enige van deze
bespreken, wanneer we dat gedeelte van het commentaar bereiken. Het is nu belangrijk om in gedachte te
brengen, dat het doel van de Zegeningen en Vervloekingen was om Israël terug te brengen tot G'd,
wanneer zij van Hem weg wandelden (vervloekingen) en Israël te bemoedigen om met Hem te wandelen
(zegeningen).
6. Recapitulatie 29:1 - einde
De recapitulatie was eenvoudig het opnieuw stellen van het covenant hoofdthema. Deuteronomium doet
dit eveneens. Soms is er in andere oeroude Nabije Oosten covenanten een voorziening gemaakt voor de
voortzetting van de troon en het verdrag. We hebben dit kenmerk opgenomen in dit laatste deel.
Deuteronomium zelf sluit dit kenmerk in het einde van het boek, wanneer het spreekt over het
terugkomen van Israël bij de Heer en het overnemen van Mosje door Jehosjoea.
Sleutelwoorden.
1. Covenant:
Dit woord is 27 keer gebruikt in Deuteronomium! Er zijn veel eeuwen voorbij gegaan, sinds Israël over
de hele wereld heen verstrooid werd. Inderdaad voorspelt Deuteronomium zo'n verstrooiing. Maar het
voorspelt ook een terugkeer naar G'd, naar het Land en naar het Covenant. De terugkeer heeft recent
plaats gevonden. Daar deze gebeurtenissen allemaal deel uitmaken van het Covenant, volgt daaruit dat het
Covenant, hoewel gewijzigd volgens Hebreeën 8-10 nog steeds van kracht is.
2. Liefde:
Dit woord is verrassend zeven keer in Deuteronomium gebruikt voor G'ds liefde voor ons en dit woord
'liefde' wordt daarin elf keer onderwezen aan ons om de Heer lief te hebben. Twee keer worden we
onderwezen met dit woord 'liefde' om vreemdelingen lief te hebben. Eén reden waarom velen verward
zijn door de rol van 'liefde' in de Thora is vanwege passages als Jochanan (Johannes) l:16-17: "Immers uit
zijn volheid hebben wij allen ontvangen zelfs genade op genade; want de Thora is door Mosje gegeven,
de genade en de waarheid zijn door Jesjoea de Messias gekomen." De vertaling van het Griekse "nomos"
moet Thora (= onderwijzing) zijn en niet “wet”. Een betere vertaling uit het Grieks van "zijn gekomen" is
"werden gerealiseerd." Misschien dat een parafrase van deze passage in Jochanan ons zal helpen om ons
punt hier te zien: "G'd gaf de Thora of onderwijzing over Zichzelf via Mosje. Deze onderwijzing bevatte
instructies omtrent genade en waarheid. Maar het was niet totdat de levende Thora Zelf, Jesjoea de
Messias, in de wereld kwam, dat wij in staat waren ons te realiseren en ten volle de implicaties van G'ds
genade te begrijpen. Hij was de grootste uiting van genade en waarheid. Hij was een wandelende Thora in
vlees en bloed. In Hem zijn we in staat om de Thorabetekenis van G'ds genade, liefde en barmhartigheid
te grijpen. In Hem bereikt de waarheid van G'ds openbaring in de Thora zijn volledigste uitleg.
3. Luisteren en gehoorzamen:
Erg dikwijls drukt hetzelfde Hebreeuwse woord de begrippen van .horen en gehoorzamen uit. Dit is
tenminste 18 keer in Deuteronomium waar. Mosje pleitte bij Israël om te luisteren naar wat hij hen
onderwees. Het bewijs van hun luisteren was gehoorzaamheid. Daarom betekent "luisteren"
"gehoorzamen". Deuteronomium onderwijst, dat de meest praktische uiting van onze liefde voor 'de
- 5 -

DEUTERONOMIUM – Thorastudie van Ariel Berkowitz
Heilige is om Hem te gehoorzamen. Jesjoea herinnert ons hieraan in Jochanan 14:23. Hij zei: "Indien
iemand Mij liefheeft, zal hij mijn woord (= onderwijzing) bewaren." Dit vers zou goed vertaald kunnen
worden met: "Indien iemand Mij liefheeft, zal hij Mijn Thora gehoorzamen."
4. Herinneren:
Het laatste sleutelwoord, dat we willen noemen, is "herinneren". Deze term wordt tenminste 15 keer
gebruikt. Eén reden waarom de relatie tussen G'd en Zijn verbondsvolk is vastgelegd in de vorm van een
geschreven covenant is dat mensen het zich gemakkelijker kunnen herinneren. Zij zouden zich
herinneren, wie hun G'd is, wat Hij voor hen heeft gedaan en wie zij in Hem zijn. Deuteronomium was
bedoeld om een covenantuiting van de liefderelatie tussen G'd en Zijn volk te zijn. Moge G'd ons zegenen
bij de start van onze studie van het vijfde boek van Mosje, "Het Evangelie van Liefde", zoals de titel van
het commentaar van Samuel Schultz op Deuteronomium luidt.
De inhoud van parasjah D'wariem.
We zien in de opening parasjah van Deuteronomium drie karakteristieke kenmerken van G'd.
De G'd Die spreekt:
Eén van de belangrijkste en meest verheven waarheden, die achter alles van de Thora ligt, is voor ons
gekristalliseerd in 1:6: "De Heer, onze G'd sprak tot ons op Choréw, zeggende …." Er zijn tenminste twee
markante kenmerken bij deze waarheid. Eén is dat G'd een G'd is, die spreekt; en het tweede is, dat Hij een
G'd is, die spreekt wat Hij wil ondanks de reactie van de mens tegen Hem. Wat Hij spreekt is gebaseerd op
Zijn eigen agenda om Zijn plan voor de wereld te vervullen. G'd spreekt als G'd en niet als een mens, die
egoïstische besluiten uit vanuit zijn ongebreidelde emoties. Kortom, de G'd, waarin wij geloven, is de G'd, die
Zichzelf geopenbaard heeft in Zijn Woord. Dit is de G'd van Israël.
De G'd Die recht spreekt.
De tweede theologische hoofdwaarheid, die deze parasjah onthult, is dat de G'd van Israël de G'd is, die recht
spreekt. Dit is niet een nieuw begrip voor onze studie in deze commentaren; daarom behoeven we er niet zo
lang bij stil te staan. Er is echter iets merkwaardigs over de openbaring van dit begrip in deze parasjah. De
eerste drie hoofdstukken van D'wariem bevatten een historische samenvatting van de dingen, die G'd voor
Israël deed vanaf de tijd toen zij Egypte verlieten. Het bevat veel plaatsnamen en een kort overzicht van wat
de Heer voor Israël deed op iedere locatie. In 1:15-18 beschrijft Mosje wat er gebeurde toen de Heer hem
instrueerde om oudsten te benoemen over Israël om hem te helpen om een effectievere rechter te zijn. Het zou
erg begrijpelijk voor de tekst op dat punt geweest zijn om door te gaan met de beschrijving wat er op de
volgende lokalisatie gebeurde. Maar dat doet het niet! In plaats daarvan schijnen de verzen 16-17 hun eigen
ogenblik vast te houden en spreken van enige principes door welke deze rechters hun functies moesten
uitvoeren. Toch kunnen we gemakkelijk zien, dat dit geen wetgevende sectie is, maar een historisch gedeelte.
Waarom zou Mosje enige instructies aan de rechters hebben ingelast op dit punt? Schijnt het niet erg buiten
de context? Het enige antwoord, dat we daarop kunnen produceren, is dat hier ons een andere gelegenheid
wordt aangereikt om in te zien hoe intens G'd een G'd van gerechtigheid is. Hij gebruikt iedere gelegenheid
om het volk eraan te herinneren, dat zij eerlijk moeten handelen en onpartijdige gerechtigheid onder elkaar
dienen te hebben. Het is daarom niet verwonderlijk, dat als de komst van de Messias in Jesjajahoe 11 wordt
voorspeld, dat één van Zijn duidelijkste karakteristieke kenmerken is, dat Hij alle mensen eerlijk en met
onpartijdig recht zal oordelen (11:3-5).
De G'd Die strijdt.
Lijkt deze titel boven dit gedeelte niet erg vreemd? Niet veel mensen zouden G'd bekijken als een G'd van
oorlog. Zij denken vaak over Hem als een rondwangige vriendelijke oude grootvader, die bij tijden wel eens
streng kan kijken, maar die er zelfs nooit aan denken zou iemand opzettelijk te bezeren. In veel opzichten is
dat beeld correct. G'd is de liefelijkste persoon in de hele wereld! Indien we ooit behoefte hebben aan tedere
en troostende armen om erin te rusten, de Zijne zijn de beste! Wanneer we zondigen, Hij vergeeft eindeloos!
Er is echter meer bij G'd dan dat. Dezelfde G'd, die de bron is van alle liefde en mededogen is ook de G'd, die
gramschap en toorn loslaat, die alle mensen doet huiveren. Daarom is het geen verrassing voor ons, dat Mosje
in 1:29-30 Israël vertelt, dat zij nooit zouden aarzelen het Land te veroveren als G'd hen dat zei, omdat: "De
Heer, jullie G'd gaat voor jullie uit. Hij zal oorlog voor jullie maken, zoals Hij voor jullie deed in Egypte voor
jullie ogen." De Thora voorziet ons van een sleutel om in te zien, hoe het komt, dat we een G'd hebben, die
- 6 -

DEUTERONOMIUM – Thorastudie van Ariel Berkowitz
oorlog maakt en daarmee veroorzaakt om bloed te vergieten. De sleutel wordt gevonden in Bereshiet 15,
wanneer G'd Awraham het Land als erfdeel belooft. Dan vertelt G'd Awraham dat zijn volk slaven zouden
zijn in een ander land, vóórdat het dit Beloofde Land zouden beërven. G'd vertelt Awraham dan dat zijn volk
niet naar het land zou terugkeren dan vele jaren later, zeggende: "En het vierde geslacht zal hier terugkeren,
want de ongerechtigheid van de Amorieten zal nog niet volledig zijn tot dan (Bereshiet 15:16).
Laat ons nu terugkeren tot onze passage in D'wariem. De reden, waarom G'd is afgebeeld als een G'd die
oorlog maakt, is dat Zijn oorlog met diegenen is die zich tegenover Hem en Zijn Heiligheid stellen. G'd zag
van te voren een tijd, dat de zonde van de Amorieten zo afschuwelijk zou worden, dat Hij hen zou moeten
vonnissen. Daarom vertelde G'd Awraham, dat zijn nakomelingen niet terug zouden komen naar het land
Kanaän, totdat de zonde van de Amorieten op zijn ergst was. Waarom? Hij zei, dat voor deze eenvoudige
reden: "G'd ging de Kinderen van Israël als een instrument gebruiken om Zijn vonnis tegen de zonde van de
Kanaänieten en Amorieten uit te voeren." We zullen over deze zonde uitgebreid terugkomen in onze verdere
studies van het boek Deuteronomium.
Studievragen:
1. Waarom werd deze boodschap in parasjah D'wariem door Mosje gegeven? Tegen wie sprak hij en om
welke redenen?
2. Waarom ging Mosje in op zo'n gedetailleerd historisch verhaal?
3. Wie is het onderwerp van Mosje's verhaal? Welke betekenis heeft dat?
4. Wat denk je over de nadrukkelijke bewering van deze commentator, dat Dewariem opgesteld is in een
typische covenant vorm van het oude Nabije Oosten?
5. Waarom maken we er zo'n punt van door te zeggen dat de Thora, inclusief Dewariem, geen "wet" is maar
"onderwijzing?"
6. Is de Tenach de uitdrukking van G'ds toorn en de B'riet Chadasjah de uidrukking van G'ds genade? Leg
dat uit!
7. Waarom denk je, moest G'd Israël weerhouden de Edomieten of Moabieten te bevechten om hun land?
8. Leg het verschil uit tussen G'ds vechten voor Israël en Israël's vechten.
9. Waarom moesten de stammen Gad, Reoeven en half Menashe van de Heer samen met de overigen van
Israël verder vechten, voordat zij zich oostelijk van de Jordaan vestigden?
10. Welke verzen vormen in de covenantstructuur de inleiding en welke verzen de historische proloog? Wat
is het belang van elk van deze onderdelen in de covenantstructuur?
11. Wat zijn enige van de belangrijke woorden die in het Boek Dewariem of Deuteronomium gevonden
worden?
- 7 -
J. H. ten Kate 17-7-2002 (naar Berkowitz).