Bestemmingsplan Centrum deel 1.pdf - Bestuurlijke informatie ...

estemmingsplan Centrum
Hoofdstuk 2 Bestaande situatie
2.1 Algemeen
Het plangebied omvat het centrum van Borne, met de belangrijkste straten de Grotestraat, het
Dorsetplein, het Marktplein, de Bleek en de Nieuwe Kerkstraat. Het plangebied omvat het
centrumgebied van Borne en wordt omringd door diverse woonwijken. Ten oosten ligt het gebied
Oud Borne, dat is aangewezen als beschermd dorpsgezicht.
De kern Borne ligt nabij de rijkswegen A1, A35 en de provinciale weg N743 (Hengelo-Almelo).
Borne heeft een NS-station op de spoorlijn Enschede/Hengelo-Almelo/Deventer.
2.2 Ruimtelijke structuur
2.2.1 Ontstaansgeschiedenis
Borne is een van de oudste dorpen in Twente. In de middeleeuwen vormde Borne één
esdorpencomplex met meerdere brinken. Rondom deze brinken (Koppelsbrink, Meijershof, De
Horst) ontstonden kleine buurten. Door de turfhandel werd de haven belangrijk en ontwikkelde
zich een derde buurt rondom het Dorsetplein. De Marktstraat werd een belangrijke verbinding
tussen de verschillende buurten.
In de 17 e eeuw werd Borne een van de belangrijkste centra in Twente, door de ontwikkeling van
de textielnijverheid. Tot omstreeks 1830 trad er, mede dankzij de industrialisatie en
mechanisatie, een verdergaande verdichting van bebouwing richting de haven langs de
Markstraat op.
Rond 1850 had Borne nog een compacte vorm met de Nederlands Hervormde Kerk als
middelpunt. Daarnaast was er wat lintbebouwing aan de Grotestraat. Aan de westzijde van de
Grotestraat ontstond een nieuwe buurt met verschillende villa's.
De groei van Borne nam toe na de realisatie van de spoorlijn, hierdoor vestigde zich namelijk
verschillende industrieën zoals de nieuwe Stoomspinnerij en Weverij van Spanjaard, een
zeepziederij, een koffiebranderij, verschillende steenfabrieken en een elektriciteitscentrale.
Aan het eind van de 19 e eeuw verrijzen er aan de Grotestraat diverse grote gebouwen, zoals het
postkantoor, het raadhuis en de villa van Spanjaard. De groei van Borne concentreert zich
steeds meer rondom het spoor en Borne breidt zich steeds verder in westelijke richting uit.
Daarnaast worden de tussengebieden langzaam volgebouwd en wordt in de jaren zeventig en
tachtig in verschillende fasen het huidige winkelcentrum ontwikkeld.
2.2.2 Bebouwingsstructuren en -typologieën
De ruimtelijke structuur van Borne Centrum is ontstaan vanuit de verschillende oude
doorgaande wegen zoals de Grotestraat, de Stationsstraat en de Oude Almeloseweg. Het
plangebied heeft daardoor een organische structuur van smalle wegen en open ruimtes.
Deze ruimtes zijn vooral aan de randen van het plangebied te vinden, zoals het Dorsetplein, het
Marktplein, de Bleek en de Loods. Door de organische structuur is tussen de bouwblokken nog
een aantal open ruimtes, deze open ruimtes worden momenteel voornamelijk gebruikt als
parkeergelegenheid voor het winkelcentrum en de supermarkt.
De bebouwing in het plangebied is afwisselend, dat heeft te maken met de verschillende
periodes waarin het centrum is gebouwd. Langs de Grotestraat staan verschillende panden die
Toelichting 11