Heraut #44 - Ismus

Zolang er geacteerd wordt is politiek een vruchtbaar onderwerp voor films en toneel: van Shakespeare
tot Michael Moore, er zijn talloze mogelijkheden om ons kritisch denken wat te prikkelen.
In de Heraut mag een filmrubriek daarom – en omdat we gewoon dol zijn op films natuurlijk – niet
ontbreken. Dit keer hebben we uiteraard revolutionaire films uitgezocht.
The Lost City (2005)
Door Sophie Lauwers en Chelsey Buurman
Vanaf de eerste seconde komt de adembenemende
muziek van het Havana van eind jaren vijftig je tegemoet.
Het zijn jaren waarin rijke Cubanen en Amerikanen
floreren, maar ook de jaren waar de Cubaanse
revolutie broeit en de positie van president Batista
dreigt te gaan wankelen.
Andy Garcia, die als acteur de hoofdrol op zich neemt,
vertelt in zijn eerste zelf geregisseerde film de herinneringen
aan zijn eigen familiegeschiedenis. Hij schetst
geen rooskleurige revolutie, maar brengt haast een ode
aan het prerevolutionaire Cuba.
De film draait om de rijke familie Fellove, met drie zoons die zich elk op hun eigen manier opstellen
tegenover de dreigende veranderingen. De jongste, Ricardo, sluit zich aan bij de rebellen en verdwijnt
met Castro en Guevara in de Sierra Maestra. De tweede zoon Luis is zoals zijn vader een pacifist, maar
legt zich niet neer bij het ondemocratische bewind van Batista en komt in actie, waarbij hij bruut wordt
geconfronteerd met de realiteit. De derde zoon Fico tenslotte, eigenaar van de luxe nachtclub El Tropico,
staat centraal in The Lost City. We zien hoe het nieuwe revolutionaire regime Fico, ondanks zijn neutrale
positie, het leven steeds meer onmogelijk maakt en hoe hij zijn werk, zijn geliefde en uiteindelijk ook zijn
vaderland verliest aan de Revolutie.
Door een focus op de upperclass van de Cubaanse hoofdstad is er weinig aandacht voor de schaduwkant
van het Batista-regime. De armoede en onderdrukking komen slechts kort – in een gooi naar historische
correctheid – in zwart-wit fragmenten voorbij. Als geschiedkundig overzicht moeten we de film dan ook
niet zien, eerder als een gepassioneerd sfeerbeeld van een fragment in de Havanese samenleving. In dat
licht ligt het voor de hand dat de ‘helden van de Revolutie’ hier, in tegenstelling tot zoveel andere films,
niet worden geromantiseerd.
Het blijft echter een Hollywood film met mooie mensen, mooie auto’s, mooie pakken en op de achtergrond
een nog mooiere stad. Alleen daarom is de film al een lust voor het oog. Maar tegelijkertijd, vooral
door de intieme manier van filmen, heeft de film ook een soort traagheid en serene schoonheid in zich.
Het is deze, meer oprechte, schoonheid die het verhaal kracht bijzet en die je doet vergeten dat sommige
personages wel wat meer diepte hadden mogen krijgen.
Het feit dat de film de pretentie heeft een groots, panoramisch epos neer te zetten (parallellen met The
Godfather zijn niet te missen), betekent dat ze haar accenten kwijtraakt. Daardoor is het niet de verhaallijn,
die je na afloopt bijblijft, maar des te meer de sfeer en emotie van gekwelde individuen en hun tweeslachtige
verhouding met een verloren stad.
Verlies speelt een sterke hoofdrol. Het verlies van een stad, maar ook van een familie, van liefde, van dromen
en van zekerheid. De slotscène biedt echter weer hoop, wellicht ook hoop voor Havana. Maar deze
hoop lijkt alleen werkelijkheid te kunnen worden als de verloren stad haar zo geliefde en zo gehate Revolutie
achter zit laat.
Wellicht waren de ambities als imposant epos wat te groot, maar dan nog weet de film de aandacht
perfect vast te houden en sleept The Lost City je mee in van een wereld die in ons huidige beeld van de
Revolutie vaak vergeten dreigt te worden.