Heraut #44 - Ismus

Ook zijn eigen onderzoeksgebied
is de afgelopen tien jaar
veranderd. “Het vergelijkend
onderzoek naar de verzorgingsstaat
is in de afgelopen tien jaar
steeds meer in het teken van
de puzzel van hervormingen komen te staan.
In de jaren ´90 van de vorige eeuw vroeg men
zich af waarom de verzorgingsstaat, ondanks
alle druk tot radicale aanpassingen (crisis,
vergrijzing, massawerkloosheid) niet of nauwelijks
hervormd werd. Ter verklaring hiervan
werden theorieën ontwikkeld die de institutionele
en politieke oorzaken van dit fenomeen
in kaart brachten.
De sclerose of onbeweeglijkheid
van de
verzorgingsstaat werd
echter vooral door
de institutionalisten
zwaar overdreven. In
feite was het belangrijkste
kenmerk van
de sociale politiek
in Europa en elders
dat er permanent
hervormingen plaats
vonden, meestal klein
maar soms ook groot.
In de jaren 2000 begon
men (en ook ik)
zich dan ook steeds
meer te richten op de vraag waarom, ondanks
de politieke en institionele mechanismen die
hervormingen blokkeren, er toch zoveel hervormingen
plaatsvinden? Een andere kwestie
betrof de opkomst van nieuwe sociale risico's
die samenhangen met de globalisering en de
ontwikkeling van de service economie. Hoe
zetten die de stelsels onder druk? Hoe reageren
belangengroepen en politieke partijen hiervop.
Hoe veranderen nieuwe social risico's de politieke
steun voor de verzorgingsstaat?
Sinds een tijdje ben ik nu vooral geïnteresseerd
in de vraag waarom sinds twee tot drie
decennia de maatschappelijke ongelijkheid
zo sterk toeneemt. Is dat een effect van de
hervormingen in de sociale politiek of zijn
er andere gronden? Wat zijn de politieke
gevolgen hiervan? Ik concentreer me nu op
de Scandinavische landen, waar inkomensgelijkheid
een nagenoeg politiek onomstreden
waarde en doel is, maar waar de ongelijkheid
vooral de laatste jaren niettemin snel stijgt.
Hoe kan dat? En wat zijn daarvan de politieke
consequenties? In de afgelopen tien jaar heb ik
me nog wel met de christen-democratie bezig
gehouden, maar ik moet eerlijk bekennen dat
de liefde een beetje over is.”
Van Kersbergen werd na zijn vertrek uit Nijmegen
hoogleraar aan de VU in Amsterdam.
Sinds 2010 is hij werkzaam aan de Aarhus
Ik vind het belangrijk dat studenten politicologie zich organiseren
University in Denemarken.
“De afdeling politicologie in
Aarhus is een van de grootste
afdelingen in Europa. Er werken,
zo telde ik net, meer dan
100 mensen, inclusief PhD
studenten, die net als in Nederland
een aanstelling hebben.
Mijn sectie vergelijkende
politicologie bestaat uit 25
mensen. De afdeling heeft een
zeer rijk en gevarieerd intellectueel
en academisch leven.
Aangzien de studie politicologie
(statskundskab) bijzonder
populair is in Denemarken,
melden zich jaarlijks soms wel
vijf keer meer studenten aan
dan wij kunnen plaatsen. Dat betekent dat er
geselecteerd wordt aan de poort en we over het
algemeen zeer gemotiveerde en goede studenten
hebben. Dat maakt het onderwijs heel aantrekkelijk.
Studenten volgen hier overigens een
vijf-jarige opleiding. Formeel is er wel een BA
van drie jaar en een MA van twee jaar, maar
studenten zien dat niet zo: zij zien een vijfjarige
opleiding. Een ander aantrekkelijk aspect
voor mij persoonlijk is dat ik hier geen grote
bestuurlijke taken heb en mijn tijd dus 50-50
over onderzoek en onderwijs kan verdelen.
En dat is precies wat ik zocht: tijd voor onderwijs
en onderzoek, omdat ik die in Nederland
dreigde kwijt te raken. De onderwijs- en onderzoeksfaciliteiten
zijn hier goed. Kortom, het
bevalt mij hier uitstekend.”