Brok in de keel - Diaconessenhuis Leiden
Brok in de keel - Diaconessenhuis Leiden
Brok in de keel - Diaconessenhuis Leiden
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Maatschap Keel-, Neus-, en Oorheelkun<strong>de</strong><br />
<strong>Brok</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>keel</strong>
Algemeen<br />
Deze fol<strong>de</strong>r geeft u <strong>in</strong>formatie over een brok <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>keel</strong>.<br />
<strong>Diaconessenhuis</strong> Lei<strong>de</strong>n<br />
<strong>Brok</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>keel</strong><br />
Klachten<br />
Een brokgevoel <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>keel</strong> komt vaak voor. Veel mensen zijn hierover ongerust,<br />
maar over het algemeen is het een onschuldig probleem.<br />
Mogelijke klachten kunnen zijn:<br />
• een slijmprop <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>keel</strong> die niet weggeslikt kan wor<strong>de</strong>n;<br />
• een gevoel dat er een graat of een korreltje <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>keel</strong> zit;<br />
• een bran<strong>de</strong>rige, pijnlijke of geïrriteer<strong>de</strong> <strong>keel</strong>.<br />
Het brokgevoel zit meestal ter hoogte van het strottenhoofd. De neig<strong>in</strong>g<br />
ontstaat steeds te schrapen, te kuchen of te vaak slikken. Hierbij kan altijd wel<br />
wat slijm geproduceerd wor<strong>de</strong>n.<br />
Van een brokgevoel wordt gesproken als er geen lichamelijke aandoen<strong>in</strong>g<br />
gevon<strong>de</strong>n wordt die <strong>de</strong> klacht kan verklaren. Meestal treedt dit brokgevoel op<br />
tussen <strong>de</strong> maaltij<strong>de</strong>n. Is er wel een lichamelijke aandoen<strong>in</strong>g, dan zal <strong>de</strong> last van<br />
een brok <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>keel</strong> zich vaak voordoen tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> maaltijd en kan <strong>de</strong> stem<br />
schor of hees zijn. Wat voor aandoen<strong>in</strong>gen dit kunnen zijn wordt ver<strong>de</strong>rop<br />
besproken.<br />
Oorzaak<br />
Tij<strong>de</strong>ns het slikken, maar ook bij schrapen en kuchen, wor<strong>de</strong>n bepaal<strong>de</strong> <strong>keel</strong>-<br />
en halsspieren aangespannen.<br />
U kunt dat bijvoorbeeld zien aan <strong>de</strong> adamsappel (het vooruitstekend bovenste<br />
ge<strong>de</strong>elte van het strottenhoofd), die bij <strong>de</strong> slikbeweg<strong>in</strong>g op en neer gaat. Als<br />
<strong>de</strong> spieren gespannen blijven kan een brok <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>keel</strong> gevoeld wor<strong>de</strong>n. Bent u<br />
m<strong>in</strong><strong>de</strong>r gespannen, dan heeft u vaak m<strong>in</strong><strong>de</strong>r last.<br />
Het brokgevoel kan ook ervaren wor<strong>de</strong>n als een slijmgevoel <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>keel</strong>.<br />
Normaal neusslijmvlies produceert elke dag veel slijm, dat regelmatig wordt<br />
doorgeslikt.<br />
Hierbij komt ook nog het speeksel. Samen is dat een paar liter vocht per dag,<br />
dat we doorslikken zon<strong>de</strong>r het te weten. Maar als u zich <strong>de</strong>ze productie van<br />
slijm en vocht bewust wordt, kunt u dit als een brokgevoel ervaren.<br />
Wat gedaan kan wor<strong>de</strong>n<br />
Het is vaak al een oplucht<strong>in</strong>g wanneer <strong>de</strong> <strong>keel</strong>-, neus- en oorarts geen<br />
lichamelijke aandoen<strong>in</strong>gen v<strong>in</strong>dt. Dan verdwijnt <strong>de</strong> klacht vaak vanzelf. Dit<br />
v<strong>in</strong>dt meestal gelei<strong>de</strong>lijk plaats, met af en toe nog opspelen van het<br />
brokgevoel. Na verloop van weken tot maan<strong>de</strong>n is het <strong>de</strong>f<strong>in</strong>itief verdwenen.<br />
Spann<strong>in</strong>gen en problemen kunnen zich <strong>in</strong> verschillen<strong>de</strong> lichamelijke klachten<br />
uiten. Bij <strong>de</strong> ene persoon <strong>in</strong> rugklachten of hoofdpijn, bij <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re <strong>in</strong> een<br />
brokgevoel.<br />
Uw huisarts kan helpen uw probleem on<strong>de</strong>r woor<strong>de</strong>n te brengen en zonodig<br />
een an<strong>de</strong>re hulpverlener <strong>in</strong>schakelen.<br />
2
<strong>Diaconessenhuis</strong> Lei<strong>de</strong>n<br />
<strong>Brok</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>keel</strong><br />
De logopedist kan ook behulpzaam zijn bij het bestrij<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> klachten,<br />
door oefen<strong>in</strong>gen waarbij u leert <strong>de</strong> <strong>keel</strong>- en halsspieren beter te ontspannen.<br />
Verdwijnt het brokgevoel niet of komen er klachten bij, vraag dan een nieuw<br />
on<strong>de</strong>rzoek aan. Soms heeft een op brokgevoel lijken<strong>de</strong> klacht namelijk wel een<br />
lichamelijke oorzaak.<br />
Lichamelijke oorzaken<br />
Het brokgevoel kan een bijkomen<strong>de</strong> klacht zijn van een lichamelijke<br />
aandoen<strong>in</strong>g. De meest voorkomen<strong>de</strong> oorzaken zullen hierna wor<strong>de</strong>n<br />
besproken. Meestal gaat zo’n aandoen<strong>in</strong>g echter ook gepaard met an<strong>de</strong>re<br />
klachten, zoals moeite vaste voed<strong>in</strong>g te gebruiken, <strong>keel</strong>pijn, oorpijn of<br />
heesheid.<br />
Uw <strong>keel</strong>-, neus- en oorarts zal dan ook eventuele an<strong>de</strong>re oorzaken proberen op<br />
te sporen. Belangrijk is dat dan met een beperkt on<strong>de</strong>rzoek <strong>de</strong> oorzaak wordt<br />
gevon<strong>de</strong>n, zodat u zo snel mogelijk uit <strong>de</strong> onzekerheid bent en <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g<br />
kan beg<strong>in</strong>nen.<br />
Oorzaken die met een brokgevoel gepaard kunnen gaan zijn:<br />
• Allergie<br />
Allergie voor met name <strong>de</strong> huisstofmijt, een bestand<strong>de</strong>el van huisstof, leidt<br />
meestal tot klachten van neusverstopp<strong>in</strong>g maar kan zich ook uiten <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>keel</strong>,<br />
waar het een schraal, jeukend of brokgevoel kan veroorzaken.<br />
• Ang<strong>in</strong>a Pectoris<br />
Door onvoldoen<strong>de</strong> doorstrom<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> kransslaga<strong>de</strong>ren van het hart ontstaat<br />
bij lichamelijke <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>g pijn op <strong>de</strong> borst en/of pijn, uitstralend naar <strong>de</strong><br />
l<strong>in</strong>kerarm. In zeldzame gevallen echter geeft <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>g alleen een brokgevoel.<br />
• Slijtage van <strong>de</strong> halswervels<br />
De ran<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> halswervels raken op ou<strong>de</strong>re leeftijd aan <strong>de</strong> voorzij<strong>de</strong><br />
verdikt. Omdat <strong>de</strong> slokdarm tegen <strong>de</strong> voorzij<strong>de</strong> van <strong>de</strong> halswervels aanligt,<br />
kunnen <strong>de</strong>ze verdikk<strong>in</strong>gen een brokgevoel geven.<br />
• Een kwaadaardige aandoen<strong>in</strong>g (<strong>keel</strong>kanker)<br />
Hierover maakt men zich vaak <strong>de</strong> meeste zorgen. Een kwaadaardige aandoen<strong>in</strong>g<br />
van het slijmvlies van <strong>de</strong> <strong>keel</strong>, het strottenhoofd of <strong>de</strong> slokdarm is<br />
gelukkig zeldzaam. De kans hierop is wel groter bij langdurig roken en gebruik<br />
van overmatig alcohol. Gaat het brokgevoel samen met stem-veran<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g,<br />
<strong>keel</strong>pijn, moeite met eten, gewichtsverlies en oorpijn, dan is on<strong>de</strong>rzoek door<br />
een <strong>keel</strong>-, neus- en oorarts b<strong>in</strong>nen zes weken na het beg<strong>in</strong> van <strong>de</strong> klachten<br />
noodzakelijk.<br />
Een kwaadaardige aandoen<strong>in</strong>g kan bij het eerste on<strong>de</strong>rzoek meestal wor<strong>de</strong>n<br />
opgemerkt.<br />
• Chronische <strong>keel</strong>ontstek<strong>in</strong>g<br />
Hiervan is sprake als het slijmvlies <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>keel</strong> langdurig wordt geprikkeld door<br />
neus- en neusbijholtenproblemen, maagzuur, prikkelen<strong>de</strong> stoffen of droge<br />
lucht.<br />
Bij bepaal<strong>de</strong> ziekten, zoals suikerziekte en bloedarmoe<strong>de</strong>, kan het slijmvlies<br />
3
<strong>Diaconessenhuis</strong> Lei<strong>de</strong>n<br />
<strong>Brok</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>keel</strong><br />
chronisch ontstoken zijn. Hierbij tre<strong>de</strong>n klachten op van een gevoelige plek <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> luchtpijp, kriebel <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>keel</strong>, hardnekkig hoesten, bran<strong>de</strong>n, neig<strong>in</strong>g tot<br />
schrapen en lastig slikken.<br />
Roken, alcohol, koffie en sterk prikkelen<strong>de</strong> stoffen (bijvoorbeeld pepermunt,<br />
drop en chocola<strong>de</strong>) hou<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ze klachten <strong>in</strong> stand, al lijken ze een tij<strong>de</strong>lijke<br />
verlicht<strong>in</strong>g te geven. Dat is echter maar schijn.<br />
• Neusbijholtenontstek<strong>in</strong>g<br />
Een ontstek<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> neusbijholten kan door extra ontstoken slijmafscheid<strong>in</strong>g<br />
<strong>de</strong> <strong>keel</strong> irriteren, zodat een brokgevoel ontstaat. Bijkomen<strong>de</strong> klachten zijn<br />
soms hoofdpijn, snot, neusverstopp<strong>in</strong>g en reukverlies.<br />
• Vergrote schildklier<br />
De schildklier ligt pal voor en on<strong>de</strong>r het strottenhoofd. Een vergrote schildklier<br />
kan soms zo tegen het strottenhoofd drukken dat dit merkbaar wordt als een<br />
brokgevoel. Vaak zijn er ook bijkomen<strong>de</strong> klachten van een te traag of te snel<br />
werken<strong>de</strong> schildklier.<br />
• Spierspann<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> slokdarm<strong>in</strong>gang<br />
De slokdarm<strong>in</strong>gang is een kr<strong>in</strong>gspier die bij een aantal patiënten een te hoge<br />
spann<strong>in</strong>g heeft.<br />
Dit kan als een brokgevoel wor<strong>de</strong>n ervaren. Schrapen van <strong>de</strong> <strong>keel</strong> en kuchen<br />
verhoogt juist <strong>de</strong>ze spann<strong>in</strong>g en zorgt dat <strong>de</strong> klacht blijft bestaan.<br />
Bij mensen met een mid<strong>de</strong>nrifbreuk werkt het klepmechanisme tussen<br />
slokdarm en maag onvoldoen<strong>de</strong>. Hierdoor kan maagzuur <strong>in</strong> <strong>de</strong> slokdarm<br />
omhoog komen.<br />
Om <strong>de</strong> overloop van het maagzuur <strong>in</strong> het strottenhoofd en <strong>de</strong> luchtpijp te<br />
voorkomen ontstaat een hogere spann<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> kr<strong>in</strong>gspier van <strong>de</strong><br />
slokdarm<strong>in</strong>gang met het brokgevoel als gevolg.<br />
• Aanlegstoornis van het strottenhoofd<br />
Bij sommige mensen kunnen <strong>de</strong> stemban<strong>de</strong>n zich soms niet goed sluiten.<br />
Hierdoor is <strong>de</strong> stem niet krachtig genoeg, zodat <strong>de</strong> stem gemakkelijk wordt<br />
geforceerd. Naast een brokgevoel klaagt men dan soms ook over een hese<br />
stem of een onvoldoen<strong>de</strong> krachtig stemgeluid.<br />
• Spierspann<strong>in</strong>g van het strottenhoofd<br />
In en rondom het strottenhoofd lopen spiertjes, on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re die van <strong>de</strong><br />
stemban<strong>de</strong>n.<br />
Bij verkeerd stemgebruik wordt een <strong>de</strong>el te <strong>in</strong>tensief gebruikt. Dit kan een<br />
brokgevoel geven.<br />
• Vergrote tongaman<strong>de</strong>l<br />
Helemaal achter op <strong>de</strong> tong bev<strong>in</strong>dt zich <strong>de</strong> tongaman<strong>de</strong>l. Door <strong>de</strong>ze ligg<strong>in</strong>g is<br />
<strong>de</strong> tongaman<strong>de</strong>l meestal niet direct <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>keel</strong> zichtbaar. Als <strong>in</strong> het verle<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
<strong>keel</strong>aman<strong>de</strong>len zijn verwij<strong>de</strong>rd, komt het een enkele keer voor dat <strong>de</strong><br />
tongaman<strong>de</strong>l zich vergroot.<br />
Deze vergrote tongaman<strong>de</strong>l kan dan een brokgevoel geven. Dit brokgevoel kan<br />
ook ontstaan als <strong>de</strong> tongaman<strong>de</strong>l chronisch ontstoken is. Bij een ontstek<strong>in</strong>g<br />
kunnen ook an<strong>de</strong>re klachten optre<strong>de</strong>n zoals <strong>keel</strong>pijn, een vieze smaak en<br />
koorts.<br />
4
<strong>Diaconessenhuis</strong> Lei<strong>de</strong>n<br />
<strong>Brok</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>keel</strong><br />
• Zenkers Divertikel<br />
Door een zwakke plek tussen <strong>de</strong> spieren van <strong>de</strong> slokdarm<strong>in</strong>gang ontstaat een<br />
‘bl<strong>in</strong>dzak’ waardoor klachten kunnen ontstaan van moeilijk slikken, opgeven<br />
van doorgeslikt voedsel, borrelen<strong>de</strong> gelui<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> hals, slijm <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>keel</strong>,<br />
vermager<strong>in</strong>g, slechte a<strong>de</strong>m, verslikken en hoesten bij liggen.<br />
Heeft u nog vragen na het lezen van <strong>de</strong>ze <strong>in</strong>formatie, dan kunt u contact<br />
opnemen met <strong>de</strong> polikl<strong>in</strong>iek kno.<br />
Maatschap Keel-, Neus- en Oorheelkun<strong>de</strong><br />
Telefoonnummer: 071 - 517 84 74<br />
0612/5012539/DIA716<br />
5