Bedrijfsreportage Bierema Melkvee Magazine - boerentaal.nl

Een Lely A2-melkrobot melkt
sinds 1999 de koeien. Hoewel
het melksysteem eigenlijk niet
zo bij zijn lage kosten strategie
past, rekent Bierema er voorzichtig
op dat de robot beduidend
langer meegaat dan de
tien jaar waarin de machine
“officieel” dient te worden
afgeschreven.
stalbouw en meer quotum, koeien en grond
rendabel maken met vreemde arbeid. Dat
is eigenlijk al jaren zo.” De Groningse boer
ziet dan ook geen heil in uitbreiding van zijn
melkveestapel. Ook omdat hij niet naar een
omvang wil groeien, die hij zelf niet meer kan
behappen. Lambert wil graag de arbeid op zijn
melkveebedrijf zelf rond kunnen zetten en
houdt ervan om zijn eigen koers te varen. „Ik
zit echt niet te wachten op “duur” personeel en
alle zorgen die daarbij komen kijken. Ik werk
plezierig met 80 koeien en we halen er al jaren
een prima inkomen uit.” Bierema vindt de
combinatie van melken, vee verzorgen, voeren
en zelf al het landwerk doen nog steeds een
uitdaging. „Waarom zou ik groeien? Ik heb
voldoende werk.”
Alles zelf
Uit de boekhoudgegevens van Alfa Beag
(zie tabellen) blijkt dat Bierema onderaan de
streep € 10,41 per 100 kg meetmelk meer beschikbaar
heeft voor investeringen en/of extra
aflossingen in vergelijking met een referentiegroep.
Deze groep bestaat uit 40 vergelijkbare
bedrijven met minder dan 48 ha grond en minder
dan 11.000 kg melk per ha. Zijn opbrengsten
zijn vergelijkbaar met andere bedrijven,
maar de kosten zijn € 12,61 per 100 kg meetmelk
lager in vergelijking met het gemiddelde.
De grootste winst is de € 4,23 lagere kosten
aan rente en pacht per 100 kg meetmelk. „Ik
pacht niet, het bedrijf is volledig eigendom. De
lage kosten aan rente geven aan dat ik relatief
weinig schuld heb per kg melk.” Aan kunstmest
en loonwerk bespaart Bierema € 2,76 ten
opzichte van zijn collega’s en kosten van de
directe vee-uitgaven liggen € 2,24 per 100 kg
meetmelk lager. Aan leasemelk en betaalde arbeid
scheelt het nog eens € 1,71 en aan veevoer
geeft Bierema € 1,29 per 100 kg meetmelk
minder uit.
„Het inkuilen doe ik nu al een aantal jaren
zelf. Dat bespaart flink op de loonwerkkosten
en ik benut mijn eigen arbeid goed.
Ik houd er ook van om het landwerk zelf
te doen.” Afgelopen seizoen maakte
Bierema zelf vier verschillende
kuilen. „Soms maai ik ook percelen
na beweiding, maar de
mestresten hebben een
Bedrijfsgegevens
Lambert Bierema (49) en zijn
vrouw Lideke (44) in Rottum (Gr.)
melken 80 koeien en houden circa 45
stuks jongvee op 50,5 hectare grond. De
productie (305 dagen) is 6.397 kg melk met
4,32% vet en 3,43% eiwit. De melk wordt
geleverd aan Friesland Foods. Op alle grond
wordt uitsluitend gras geteeld. Bierema kiest
bewust voor een lage kostenstrategie. Op
het bedrijf worden ook 60 schapen gehouden
en runt Lideke een Bed & Breakfast.
De inkomsten uit de B&B schat Lambert op
0,5 cent per kg melk. Hetzelfde geldt voor
de schapen. Lambert en Lideke hebben
twee dochters: Marijke (11) en Marjan (13).
Het quotum bedraagt 530.000 kg melk. In
2007/2008 was de kostprijs € 30,94 per 100
kg melk. De winst bedroeg € 7,50 per 100 kg
melk en het arbeidsinkomen was € 81.043,-.
negatieve invloed op de kuilkwaliteit. Ik zou
ook een loonwerker hiervan ronde balen kunnen
laten maken, maar dan maak ik toch weer
een kostenafweging en kuil alle kwaliteiten in
één bult. Met meer krachtvoer en meer kosten
voor de ruwvoerwinning zou ik 1.000 kg per
koe extra kunnen melken. Maar de vraag is of
je deze extra kosten terugverdiend. Na 2015
weeg ik dat weer opnieuw af.”
Lage kosten
De veekosten op het bedrijf zijn laag, omdat
Bierema onder andere het insemineren zelf
doet. „Als er meer koeien tegelijk tochtig zijn,
gebruik ik één rietje voor twee koeien. Ik neem
het sperma af van K.I. Samen, omdat zij één
keer per twee maanden mijn stikstofvat gratis
bijvullen met stikstof.” De ziektekosten, de
veevervanging en de jongveeaanwas zijn laag.
„De kalversterfte is veel te hoog, onder andere
door te zware geboortes en diarreeproblemen.
Dat vraagt meer aandacht, evenals de vruchtbaarheid.”
„Melkcontrole en kuilbemonstering doen we
ook niet aan. Ik zie niet in wat dat toevoegt,
maar ik weet zeker dat het allemaal extra
kosten zijn. Ik hoef niet tegen alle kosten de
laatste druppel melk uit mijn koeien te persen.
Een hoge melkproductie per koe is ook niet nodig
als uit de cijfers blijkt dat ik onder aan de
streep ruim meer dan gemiddeld overhoud.”
Ook de strooiselkosten worden bewust laag
gehouden. „Ik gebruik weinig zaagsel. Goede
rubberen matten in de boxen volstaan. Met
een celgetal onder de 250 en weinig koeien
met uierontsteking ben ik tevreden.”
Rantsoen en droogzetten
Bierema wil gewoon simpel melken, alleen
op gras. „Maïs telen, daar begin ik niet aan.
Dan heb ik weer de loonwerker nodig en
dat kost te veel en dan benut ik mijn eigen
arbeid en werktuigen niet efficiënt.”
In de zomer
wordt zoveel mogelijk
weidegang toegepast
en krijgen de
koeien ’s nachts vers
gras bijgevoerd.
Daarnaast
wordt goedkope
A-brok
gevoerd, uitsluitend
in
de melkrobot
en maïsmeelbrok
voor een goedevet/eiwitverhouding.
De krachtvoergift
is ’s zomers
maximaal 6 kg
per koe en ’s winters
9 kg. „Als
ik meer brok wil
voeren, heb ik een
extra krachtvoerbox
nodig. Dat is
nu niet interessant.
Misschien dat ik na
afschaffing van het
quotum nog eens kijk
Kengetallen melkveebedrijf Bierema en referentiegroep van vergelijkbare bedrijven (voorschrijdend
jaargemiddelde t/m maand juli 2008)
Bedrijfsgegevens Familie Bierema Gem. referentiegroep
Melkkoeien 77,5 97,1
Jongvee per 10 melkkoeien 5,5 7,3
Kg meetmelk per ha 10.233 10.114
Melkkoeien per ha
Gegevens productie
1,53 1,38
Melkproductie per koe 6.397 7.002
Percentage vet 4,32 4,37
Percentage eiwit 3,43 3,49
Kwaliteitspunten 2 1
Melkprijs (voorschot) 39,50 40,93
Kg meetmelk per koe 6.677 7.377
Kg krachtvoer per koe 1.820 1.739
Kg krachtvoervervangers per koe 0 199
Kg krachtvoer jongvee per koe
Kengetallen dier
4 37
Omzet & aanwas per koe (€) 138 197
Verkoopprijs koe (€) 508 528
Verkoopprijs nuka (€) 135 140
Percentage geboorten 79 96
Percentage kalversterfte 25 14
Percentage droogstand 5 14
Percentage verkoop koeien 17 22
Ziektekosten per koe (€) 15 82
KI-kosten per koe (€)
Bron: Alfa Beag Accountants, Leeuwarden
4 37
Ontvangsten en uitgaven Bierema en referentiegroep, in euro’s per 100 kg meetmelk
(voorschrijdend jaargemiddelde t/m maand juli 2008)
Ontvangsten en uitgaven Familie Bierema Gem. referentiegroep
Melkgeld 39,48 39,56
Vee verkopen 2,29 2,99
Vee aankopen 0,00 0,99
Overige ontvangsten 2,40 3,05
Neventak 1,00 0,97
Inkomenstoeslagen 4,11 3,90
Totale ontvangsten (A) 49,28 49,48
Veevoer 6,31 7,60
Directe vee-uitgaven 0,53 2,77
Kunstmest en diversen 0,99 1,25
Loonwerk 0,29 3,05
Werktuigen 2,98 3,18
Grond en gebouwen 1,97 1,52
Algemene uitgaven en
nutsvoorzieningen
2,91 3,20
Leasemelk 0,00 0,95
Betaalde arbeid 0,26 1,02
Rente en pacht 3,12 7,35
Neventak 0,25 0,33
Totale Uitgaven (B) 19,61 32,22
Operationele kasstroom (A-B) 29,67 17,26
Verplichte aflossingen geldleningen 4,44 4,33
Privé opnamen 3,95 4,72
Belastingen 2,61 -0,05
Beschikbaar voor investeringen
en/of extra aflossingen
Bron: Alfa Beag Accountants, Leeuwarden
18,67 8,26
of het wel rendeert. Ik kuil met een kleine opraapwagen
en een kiepkar, waarvan ik er twee
heb.” Een investering van in totaal nog geen
5.500 euro. Met een kuilsnijder en een bobcat
wordt uitgekuild en het voer voor het voerhek
gebracht. „Ik heb geen dure voermengwagen
nodig. Trouwens, er valt ook niets te mengen”,
lacht Bierema.
Op het bedrijf worden ook bewust geen droogzetantibiotica
gebruikt. „Met een relatief lage
melkproductie is dat ook minder nodig. Sommige
koeien zetten zichzelf droog en ik melk
ook wel door zonder droogzetten. Mijn koeien
staan zo kort mogelijk droog, gemiddeld tussen
3 en 5 weken. Een te lange droogstand
geeft alleen maar opstartproblemen. Na afkalven
laat ik mijn koeien geleidelijk stijgen
in melkproductie.” Het afkalven gebeurt in een
aparte afkalfstal waarbij de koe contact heeft
met de andere melkkoeien.
Beperkt investeren
De afgelopen 20 jaar heeft Bierema beperkt
geïnvesteerd. In 1999 werd een Lely Astronaut
A2 melkrobot geplaatst. De aanleiding
om voor de robot te kiezen, waren problemen
met te hoge celgetallen en te veel koeien met
uierontsteking. Uit een natte meting door DLV
bleek dat er een drastische renovatie van het
DeLaval-melksysteem nodig was of een nieu-
21