Bibliothèque

en sindsdien maakt een humanistisch,
so ciaal ideaal het wezenskenmerk uit
van zijn houtsneden en schilderijen.
Door heen de jaren is hij meermaals
geclaimd geweest door de so cialistische
en commu nistische beweging, maar zijn
boodschap was zo universeel dat ook de
christelijke arbeidersbeweging zich in zijn
werk her kend heeft. Zo heeft hij in 1965
de illus traties verzorgd bij de uitgave van
150 jaar Katholieke Arbeidersbeweging in
België. Pater Servatius Herman Scholl,
historicus, proost van de KWB­Turnhout
en een per soonlijke vriend van Masereel,
was de bezieler van dit project.
Naar aanleiding van de 100 e verjaardag
van de christelijke vakbeweging in de
Kempen lag het dan ook voor de hand
dat de hout sneden van Frans Masereel
gekozen wer den als uitgangspunt voor
een boek. Elk van de ACV­militanten
schreef zijn eigen commentaar bij één
van Masereels werken. Nu eens krijgen
we een herinnering over de voorbije
vak bondsactie, dan weer een mijmering
over een verdwenen industrie tak of een
radicale kritiek op de actuele globaliseringsprocessen.
Ondanks enkele beschouwingen
over Masereel en pater
Scholl is De Optimisten hebben de wereld
vooral een gelegenheidsuitgave, geen echt
geschiedenisboek.
Bibliothèque / Bibliotheek
Rik Hemmerijckx
294
VI. Eerste Wereldoorlog /
Première Guerre mondiale
MiChaël aMara e.a.
«Vluchten voor de oorlog. Belgische vluchtelingen
1914-1918»
Leuven, Davidsfonds, 2004, 144 p.
Het is niet gebruikelijk een recensie in de
Bijdragen aan te vatten met een evaluatie
van de esthetische kwaliteiten van het
besproken werk. Voor één keer is een
der gelijke aanpak toch ten zeerste op
zijn plaats. Vluchten voor de oorlog, dat
ver scheen naar aanleiding van een gelijknamige
tentoonstelling in het Ieperse In
Flanders Fields Museum, is zonder meer
een prachtig boek geworden. Ingeleid door
een gedegen feitelijk overzicht van de Belgische
Exil­ervaring van 1914­1918 van de
hand van Michael Amara, bestaat het corpus
van het boek uit een indringende reeks
foto’s en fragmenten uit ego­documenten
van en over de Belgische vluchtelingen.
Het gros van het gepresenteerde materiaal
dat geput werd uit een plejade van bibliotheken,
archiefinstellingen en musea in
binnen­ en buitenland, werd nooit eerder
gepubliceerd. Het boek vormt dan ook een
originele documentaire op papier over de
massale exodus van 1914 en zijn nasleep,
bestemd voor het grote publiek.
De foto’s en ego­documenten worden
zonder meer gepresenteerd zodat het aan
de lezer overgelaten wordt analytische
kruisverbindingen tussen de geselecteerde
“getuigenissen” en de inleiding te maken.
In deze keuze ligt al naar gelang de voorkeur
van de lezer de sterkte of de zwakte
van het boek. De lezer die ervan houdt zelf
naar verbanden op zoek te gaan, zal aan