22.09.2013 Views

Bibliothèque

Bibliothèque

Bibliothèque

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Bibliothèque</strong> / Bibliotheek<br />

meer sociale initiatieven zoals het eigen<br />

onder wijsnet van het leger. Joost Vaesen<br />

nuan ceert dan ook de stelling dat het<br />

Belgisch leger ‘een oorlog achter was’ en<br />

helemaal niet of ver keerd op de strijd was<br />

voor bereid.<br />

Dit boek is een interessante bijdrage<br />

tot de economische geschiedschrijving<br />

van het interbellum, omdat het beperkt<br />

door dringen van nieuwe (‘keynesiaanse’)<br />

eco nomische opvattingen erdoor wordt<br />

be vestigd en het pragmatisme van de<br />

Bel gische politiek goed tot uiting komt.<br />

Van een economische doctrine was bij<br />

het Belgisch leger immers geen sprake<br />

even min als van een integratie van economische<br />

overwegingen in de strategische<br />

concepten. Het lijkt erop dat de generaals<br />

eerder naar economische argumenten<br />

zochten om hun plannen ‘verkocht’ te<br />

krijgen en dat politieke allianties een<br />

doorslaggevende rol speelden.<br />

Toch kan de vraag worden gesteld of<br />

struc turele factoren niet meer bepalend<br />

waren dan dit boek laat uitschijnen. Een<br />

bunker bouwen kostte bijvoorbeeld 60.000<br />

(oude) Belgische franken, de bijhorende 2<br />

ma chinegeweren 20.000 (oude) Belgische<br />

franken. Wapens waren dus relatief veel<br />

duurder dan versterkingen. Heeft dat niet<br />

bijgedragen tot de grotere uitgaven voor<br />

versterkingen, die niet alleen makkelijker<br />

politiek te verkopen waren omdat ze<br />

de opinie geruststelden, maar ook omdat<br />

ze goedkoper waren ? Bovendien vroeg<br />

de ontwikkeling van wapensystemen<br />

een lange voorbereidingsduur, zodat het<br />

werkgelegenheidsargument moeilijker<br />

kon worden gebruikt. Speelt de structuur<br />

van de Belgische industrie, die weinig<br />

gespe cialiseerd was in de bouw van<br />

293<br />

(vracht)wagens, geen rol in de geringe<br />

aandacht die tanks en motorisering genoten<br />

? Op de verhouding tussen industrie<br />

en defensie had iets dieper mogen worden<br />

ingegaan.<br />

De studie van Joost Vaesen is goed gedocumenteerd.<br />

Hij gebruikt behalve archieven<br />

ook klassieke politieke bronnen (parlemen<br />

taire handelingen en documenten,<br />

begrotingen, verslagen van de ministerraad)<br />

en weet er heel veel uit te halen. Uit<br />

de internationale literatuur werd ruim<br />

ge put. Deze ongetwijfeld door velen als<br />

‘saai’ aangevoelde thematiek wordt op<br />

een klare, duidelijke en synthetische<br />

manier uitge legd, ook voor wie niet<br />

zo vertrouwd is met economische en<br />

militaire geschie denis. Dat is een niet<br />

geringe verdienste : de auteur heeft<br />

zich immers door moeilijke bronnen<br />

van technisch financiële aard moeten<br />

worstelen. Minpunt is een bij wijlen stroef<br />

taal gebruik. Het gaat hier om een basisstudie<br />

die nieuwe onderzoeksperspectieven<br />

opent.<br />

IV. Histoire sociale /<br />

Sociale geschiedenis<br />

Dirk Luyten<br />

aCv-keMpen<br />

«De optimisten hebben de wereld. Frans Masereel<br />

en de christelijke arbeidersbeweging»<br />

Berchem, EPO, 2005, 102 p.<br />

Frans Masereel, de meester van wit en<br />

zwart, wist op een heel eigen wijze uitdrukking<br />

te geven aan de menselijke<br />

passies en de tegenstellingen van zijn tijd.<br />

Tijdens de Eerste Wereldoorlog schaarde<br />

hij zich in het kamp van de pacifisten

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!