Bekijk alvast één hoofdstuk in preview (pdf - 1 - Inverde

Rozalie Dekeyrel, gefotografeerd voor
haar huisje op het gehucht de Rhille
in Woumen, circa 1880, op 94­jarige
leeftijd. Rozalie is de oudste kooier van
de eendenkooi van Merkem die we
konden traceren.
René Decap (?) met zijn kooihondje
bij de in wilgenhouten gemaakte
vangpijpen.
in Vlaanderen, was kraanman en in bijberoep jachtwachter
voor alle eigendommen van de familie de Coninck de Merckem
in Merkem.
In tegenstelling tot in Woumen, kooiden de Van Peperstraetes
altijd alleen. De eigenaars hielden nauwelijks controle en
hielpen zeker niet kooien zoals in de Blankaart wél regelmatig
gebeurde.
Een tiental staleenden, in Merkem roepers genoemd, kregen
meestal geplette haver. Die had het voordeel ten opzichte van
andere granen dat ze bleef drijven op het water. Het uitstrooien
van de haver gebeurde net voor het kooien. Er werd ook
wel bijgevoerd met gerst, gras, eendenkroos of hennepzaad.
De roepers waren afgericht met een fluitje dat de kooiman liet
horen bij het begin van het vangen. Ivan Desot bewaart het
fluitje van de kooi van Merkem nog altijd. Het hangt aan een
koordje, samen met de sleutel van het hek van het kooibos, de
enige toegang over land. Het verdere verloop van de vangst
volgde het klassieke, hierboven beschreven patroon. Ook hier
werd een ros hondje gebruikt. Het ras was niet belangrijk; de
kleur wél. In de geschikte periode werd er dagelijks gekooid.
Dat gebeurde één keer in de vroege voormiddag. Weekend en
zondag waren toen nog niet in de mode als rustdag, dit blijkbaar
in tegenstelling tot de Blankaart, waar op zondag niet
werd gekooid.
De laatste eigenares, Monique de Coninck de Merckem erfde
de kooi voornamelijk omdat haar man, Roger van Caloen, geinteresseerd
was in het ringen van vogels en de kooi daarvoor
wou gebruiken. Na haar huwelijk in 1946 verhuisde ze naar
Brugge, waarna ze ten hoogste nog één keer per jaar de kooi
bezocht. Wél vroegen de eigenaars aan de landbouwers die
hooiweiden hadden rond de kooi dit buiten het hooiseizoen
niet te betreden, zodat de rust in de kooi bewaard bleef.
190 191
Uit een oud fotoalbum van omstreeks
1900 diept de barones van Merkem
drie foto’s op waarop de oude eendenkooi
van Merkem nog te bewonderen
valt. Op de eerste foto staat vermoedelijk
kooier René Decap samen met een
onbekende dame en het kooihondje
voor één van de rietvlaken van de kooi.
De foto’s zijn niet exact gedateerd,
maar in het album zitten gedateerde
foto’s van 1890 tot 1907. Mogelijk is
deze foto nog veel ouder.