Dr Mieke De Bie - Europa Ziekenhuizen

UW
MENING
In tijden waar de geneeskunde zich meer en meer baseert
op bewijzen, is het belangrijk zich te herinneren dat dit
soort geneeskunde haar oorsprong vindt in de reflexies
van canadese omnipractici en dat het merendeel van de
lesgevers van deze " Evidence Based Medicine " zich wereldwijd
bevindt in de departementen van de algemene
geneeskunde.
Het is het klinisch onderzoek dat ons de bewijzen levert. De
fasen I van dit klinisch onderzoek, uitgevoerd op gezonde
vrijwilligers, gebeuren enkel in hospitaalmilieu. De fasen IV
zijn vooral commercieel georiënteerd. Gezien deze resultaten
vaak niet gesuperviseerd worden noch gecontroleerd,
zijn hun resultaten weinig betrouwbaar; het zijn trouwens
de medische vertegenwoordigers die ze ons voorleggen.
Wat ons dus interesseert in het klinisch onderzoek, om de
rol van de huisarts hierin te kunnen bepalen, zijn de fasen
II en III, waarvan de monitorage en de audits ons het
resultaat garanderen.
Het is een feit dat sommige pathologieën, zoals griep,
angina, beginnende hoge bloeddruk of " naïeve " diabetes
type II, niet voorkomen in het ziekenhuismilieu. De medicamenteuze
nieuwigheden verschijnen vaak in golven voor
éénzelfde indicatie, wat maakt dat het aantal patiënten dat
in aanmerking komt en dat kan gerecruteerd worden door
de specialisten, snel uitgeput is. Ook is een opvolging op
lange termijn soms zeer moeilijk in het ziekenhuis, gezien
sommige studies van morbiditeit en mortaliteit verlopen
over een periode van 3 tot 5 jaar. Dankzij het feit dat de
huisarts zeer dicht bij zijn patiënt staat, is hij vaak beter
geïnformeerd over elk incident dat voorkomt en zal hij
zodoende ook het aantal niet gedetecteerde gevallen sterk
kunnen limiteren. Ook maakt het feit dat de huisarts, die
vaak een langdurige medische relatie heeft met zijn
patiënt, een betere kennis heeft van de antecedenten en,
zodoende, beter de betrouwbaarheid van de patiënt kan
evalueren. Gezien de huisarts zodoende een globaal zicht
heeft over de gezondheidstoestand van zijn patiënt, is hij
32 | nr 2 april 2003
Is het klinisch onderzoek mogelijk
zonder de huisarts ?
dan ook het beste geplaatst om de evolutie van deze in te
schatten.Tenslotte worden de geneesmiddelen enkel getest
in hun reële gebruikscondities. Dienaangaande moeten we
niet uit het oog verliezen dat het merendeel van de geneesmiddelen
in eerste lijn worden voorgeschreven.
Waarom deelnemen aan onderzoek ?
Meestal is de hoofdreden voor een onderzoeker, zijn
wetenschappelijke interesse, daar de initiatiesamenkomsten
van de klinische trials met uiteenzettingen van
wereldexperten vaak bijdragen tot een permanente
vorming van een zeldzame kwaliteit. De wetenschapper
kan vertrouwd worden met een nieuwe klasse van producten
die vaak jaren nodig hebben alvorens ze kunnen
gecommercialiseerd worden. Bovendien kan hij, tijdens
een studie, een andere relatie met zijn patiënt aanknopen
en zijn persoonlijke banden met deze verdiepen.
De onderzoeksactiviteit is ook de ideale manier om meer
nauwkeurigheid te verwerven. Het is ook een mogelijkheid
om zijn professioneel actieveld te verruimen met een
bijkomende nieuwe bron van inkomen, losstaande van het
RIZIV, en in samenspraak met deze nieuwe competentie.
Welke zijn de zwakheden van de investigerende
huisartsen ?
In België worden de huisartsen niet opgeleid voor onderzoek
en de evaluatie van de kwaliteit van hun werk door de
industrie van de " Goede Klinische Praktijk ", is inhomogeen.
De huisartsen die zich bezighouden met onderzoek hebben,
door hun isolement en hun onzichtbaarheid, zeer weinig
gewicht bij de farmaceutische firma’s. De zwaarte van de
administratieve taken noodzaken een gespecialiseerde
exterieure hulp. Het ontbreekt hen aan hulpwerktuigen, hulp
bij het opzoeken van goede projecten, collectieve onderhandelingsmogelijkheden,
de mogelijkheid tot snel reageren,
een administratieve steun, een interne controle die garant
staat voor kwaliteit en een expertise.
Uw reacties, vragen en suggesties zijn welkom
in ons volgend nummer!
Dr Stéphane Heijmans
De inhoud van deze tekst valt onder de verantwoordelijkheid van de auteur.