Klik hier voor de tijdslijn. - Manu Helwegen

De zeventiende eeuw in Europa
Barok
Architectuur Beeldhouwkunst Schilderkunst
San Carlo Alle Quattro Fontane, Francesco
Borromini
ca. 1634-1677
Het eerste bouwwerk van Fransesco Borromini (ca.
1599-1667) in Rome dat het middelpunt was van architectuur
en kunsten in de zeventiende eeuw vanwege
de contra-reformatie en het verblijf van de kerkelijk
macht in Rome. Borromini doorbrak de klassieke
Romeinse architectuur. Kubussen, cilinders en bollen
maakten plaats voor ovalen en driehoeken. De façade
kenmerkt zich doordat het centrale muurvak bol en
de flankerende muurvakken hol zijn. Dit past in de
ontwikkeling tijdens de Barok om het volume van de
gevels te vergroten.
1600
Fransesco I d’Este, Bernini
ca. 1651
Dit portret is inclusief sokkel 100 cm. De kunst nam
door Gianlorenzo Bernini (1589-1680) de overhand op
de meest artificiële Europese conventie: het borstbeeld.
Bernini maakte dit beeld voor de hertog van Modena
op basis van een portretschildering, waarschijnlijk kon
hij zich hierdoor meer op vormproblemen richten wat
ervoor zorgde dat dit borstbeeld tot een meesterstuk
werd. Hij slaagde erin in een kop en schouders zonder
armen de idee van een heel figuur op te roepen door
een evenwichtige asymetrie van tegenovergestelde
diagonalen.
Bernini was naast beeldhouwer ook een zeer verdienstelijk
architect, schilder en dichter.
De bekering van St. Paulus, Caravaccio
ca. 1601
Dit doek van 230 x 175 cm. is gemaakt door Caravaggio
(Michelangelo Merisi, ca. 1571-1610) die bekend
staat als de grondlegger van het naturelisme. In zijn
religieuze kunst heeft symbolisme dan ook plaats
gemaakt voor naturelisme. Dit schilderij is daar een
sprekend voorbeeld van. Het schilderij illustreert
daadwerkelijk, zoals in het contract voor de opdracht
ook werd gesteld, ‘het mysterie’ van Paulus’ bekering.
Het idealisme verdwijnt in zijn schilderijen en sterk
belichte figuren op een donkere, mysterieuze achtergrond
vertellen een ‘levensecht’ verhaal. De gestileerde
figuren van de maniëristen uit de vorige eeuw maakten
plaats voor de directheid van een sober verslag.