Klik hier voor de tijdslijn. - Manu Helwegen

Allegorie van het Oude en Nieuwe Testament,
Hans Holbein
ca. 1530
Dit Allegorie van Hans Holbein de Jongere (ca. 1497-
1543) is 50,2 x 61 cm. en laat zien hoe lutheraanse
ideeën in een ‘hervormde’ religieuze kunst tot uitdrukking
kwam. Het is een leerstellig didaktisch werk
die op subtiele wijze de betekenis van de traditionele
beeldtaal verandert. In plaats van het Oude Testament
als een voorafschaduwing van het Nieuwe weer te
geven, toont hij de twee in antithese om de verschillen
tussen de oude (rooms-katholieke) en de nieuwe (lutheriaanse)
leer te onderstrepen. Het is een schilderij
waarin de opkomst van het humanisme en protestantisme
zeer duidelijk wordt.
Maniërisme
Boerenbruiloft, Pieter Breughel
ca. 1526-1530
Dit paneel met de Boerenbruiloft van Pieter Beughel
de Oude (ca. 1525/1530-1569) is 114x163 cm. groot en
uitgevoerd in olieverf. Breughel staat bekend voor zijn
vlaamse stijl en onderwerpen. Hij suggereert met de
boerenbruiloft een verslaglegging ter plekke en schiep
hiermee een nieuw genre.
Zijn eigen stijl met moraliserende thema’s, ontstond
door de vraag naar ‘goedkopere’ ezelschilderijen die
vaak aankleding waren van vertrekken van kooplieden
die kunst verzamelden en niet zozeer geïnteresseerd
waren in het onderwerp maar wel in technische virtuositeit
en individualiteit. Breughels schilderijen werden
geroemd om hun natuurgetouwheid en het uitblinken
in zijn eigen stijl maakte hem Noordelijk maniërist.
Het verbreken v/d vijfde zegel, El Greco
ca. 1608-1614
Het italiaanse maniërisme (uitblinken en coquetteren
in een eigen originele stijl o.b.v. de klassieke idealen)
in al zijn facetten, werd zorgvuldig bestudeert door de
laatste grote Europese schilder uit de zestiende eeuw,
El Greco (Domenikos Theotokopoulos, 1541-1614).
Hij transformeerde het maniërisme tot een diep
emotionele kunst en was de laatste Europese schilder
die het geloof had dat, als de menselijke geest zich kon
overgeven aan de ‘harmonie en straling’ van waarlijk
aardse schoonheid hij omhoog gevoerd zou worden tot
het goddelijke.
Schilderijen van El Greco worden gekarakteriseerd
door een bepa ald irrationalisme, zowel in penseeltechniek
als verhoudingen en kleurgebruik.
1600