Klik hier voor de tijdslijn. - Manu Helwegen

Romaans
Solide, massief en waardig
Tongewelven (naar Romeins voorbeeld)
Symbool voor Strijdende Kerk
Romaanse architectuur in Italië Romaanse architectuur in Noord Europa Romaanse architectuur vernieuwingen
Baptisterium, dom en campanile, Pisa (I)
ca. 1063-1272
In Pisa werd de dom volgens traditionele plattegronden
gebouwen maar de uitwendige decoratie werd
geleidelijk anders van karakter. Buscheto, de architect,
is verandwoordelijk voor het opmerkelijke decoratieschema
van de ondiepe slanke arcatuur, met afwisselend
vensters en ruitvormige vlakken van verschillende
marmersoorten in de bogen. Het bekleden van de
muren met marmer was een idee uit het oude Rome,
net als de zuilen die niet langer tegen de muur maar als
ondersteuning van open gallerijen of loggia’s. We noemen
dit “Romaans” wat in de negentiende eeuw werd
gekozen om deze middeleeuwse bouwkunst van etiket
te voorzien.
St. Sernin, Toulouse (F)
ca. 1080-1120
De St. Sernin is een basiliek en pelgrimskerk die
gebouwd is volgens de nieuwe normen die door de
cluniacenzers waren ingevoerd om plaats te bieden
aan een groeiend aantal gelovigen van de expanderende
kerk. De basiliek is gebouwd in de traditie van
de Romaanse stijl: solide, massief en waardig en staat
symbool voor de strijdende kerk. Het gebruik van
steen, ook voor de daken deed de oude constructie van
het Romeinse tongewelf herleven en had een plechtiger
en verhevener effect. Toch voldeden tongewelven
voldeden niet lang omdat de zware, compacte muren
die nodig waren om het gewicht en de buitenwaardtse
druk op te vangen kostbaar en bewerkelijk waren.
Kathedraal van Durham
1093-ca. 1130
De Kathedraal van Druham is de eerste waarin
kruisribgewelven zijn gebruikt voor het overspannen
van het brede schip. De invoering van van kruisribgewelven
bracht de speurtocht van de middeleeuwse
architect naar hoge, goed verlichte, vuurbestendige en
esthetisch tot een eenheid gebrachte interieurs dicht tot
een oplossing. Kruisgewelven verdeelde het gewicht en
boden ruimte voor vensters in de lichtbeuken boven de
galerijen maar vereisten grote houte constructies voor
de bouw en kruisribgewelven hadden dit nadeel niet
omdat eerst de ribben gebouwd werden waarna deze
met lichtere steen werden ingevuld.
1000 1100