Bulgaar in Wassenaar - Michael Eenhoorn.pdf - Overspoor
Bulgaar in Wassenaar - Michael Eenhoorn.pdf - Overspoor
Bulgaar in Wassenaar - Michael Eenhoorn.pdf - Overspoor
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
‘Still, he was a great man,’ sputterde ik tegen.<br />
‘He wasn’t,’ zei mijn vader met grote beslistheid.<br />
In Den Haag namen we afscheid. Zonder me te verweren <strong>in</strong>casseerde ik de twee zoenen en deed<br />
zelfs een halfslachtige pog<strong>in</strong>g er ook een te geven. Mijn vader nam het trammetje naar<br />
Scheven<strong>in</strong>gen en ik stapte <strong>in</strong> de fraaie gele tram naar <strong>Wassenaar</strong>. Enigsz<strong>in</strong>s duizelig doch <strong>in</strong>nig<br />
voldaan liet ik me doezelend naar huis terugrijden.<br />
De volgende dag reisden we naar Amsterdam, vanwaar mijn vader later op de dag de tre<strong>in</strong> naar<br />
München zou nemen waar hij iets zakelijks had te regelen. Vanuit München vloog hij dan weer<br />
terug naar de States.<br />
In de tre<strong>in</strong> nam ik mij voor niet meer zo veel over mezelf te praten en die houd<strong>in</strong>g wierp al snel<br />
zijn vruchten af. Mijn vader vertelde me allerlei <strong>in</strong>teressante wetenswaardigheden over New York<br />
en over zijn kleurrijke vriendenkr<strong>in</strong>g aldaar. Een van zijn vrienden was <strong>in</strong> de oorlog <strong>Bulgaar</strong>s<br />
attaché <strong>in</strong> Berlijn geweest en had zodoende Hitler goed gekend.<br />
‘In the war Bulgaria was a fascist state, wasn’t it?’ riep ik enthousiast.<br />
‘We were trapped between Germany and Russia,’ zei mijn vader. ‘The last th<strong>in</strong>g we wanted was<br />
Stal<strong>in</strong> to take over.’<br />
Voor de oorlog was Bulgarije <strong>in</strong> economisch opzicht afhankelijk geworden van Duitsland legde hij<br />
uit, Engeland en Frankrijk hadden het land l<strong>in</strong>ks laten liggen. Daarom was de bevolk<strong>in</strong>g over het<br />
algemeen pro-Duits geworden, mede met het oog op het bolsjewistische gevaar. In de oorlog<br />
werd Bulgarije gedwongen een vriendschapsverdrag te tekenen met Duitsland, maar er werden<br />
geen troepen gestuurd. Als Hitler Kon<strong>in</strong>g Boris om troepen vroeg zei die altijd ja, maar later, want<br />
nu waren ze nodig voor de bewak<strong>in</strong>g van de Turkse grens of zoiets. Dat zei hij ook toen hem<br />
gevraagd werd de <strong>Bulgaar</strong>se joden te laten deporteren: ja, maar eerst hebben we ze nog nodig om<br />
het land te bewerken en de wegen te onderhouden. Zo redde hij de levens van dertigduizend<br />
joden, die na de oorlog naar Israël mochten emigreren.<br />
‘Afterwards Stal<strong>in</strong> regretted his decision to let them go.’<br />
‘So K<strong>in</strong>g Boris was a great man,’ zei ik.<br />
‘He died <strong>in</strong> 1943,’ zei mijn vader, ‘and of course the Germans lost and the Russians took over.<br />
That was the end of Bulgarian history. I was lucky to escape. No, I didn’t like Boris. He was a<br />
liberal.’<br />
‘And liberals don’t fight,’ vulde ik aan.<br />
‘Exactly, liberals mess th<strong>in</strong>gs up.’<br />
In Amsterdam betrapte ik me erop dat ik mijn vader zo af en toe met bewonder<strong>in</strong>g gadesloeg. Hij<br />
bewoog zich door de stad met de zelfverzekerdheid van een kosmopoliet, voor wie geen stad ter<br />
wereld meer geheimen heeft. Aan boord van de rondvaartboot stak hij <strong>in</strong> zijn stemmige pak schril<br />
af tegen de kakelbonte stoet buitenlanders en <strong>in</strong> het Rijksmuseum onderwees hij me <strong>in</strong> de<br />
schilderkunst. In alle landschappen van Ruysdael was wel iets kapot, zei hij, en al die afgebroken<br />
takken en omgevallen bomen duidden er volgens hem op dat Ruysdael niet zozeer de natuur als<br />
wel het verval had willen schilderen. Dat het joodse Bruidje joods was deed er niet toe, ze was<br />
universeel, daar g<strong>in</strong>g het om. Het was me al eerder opgevallen dat mijn vader zich nooit erg<br />
positief over joden uitliet, maar dat was natuurlijk de <strong>in</strong>vloed van Amerika, dacht ik vergoelijkend,<br />
het land van kauwgum, cola en majorettes.<br />
Omdat we ruimschoots op tijd waren voor de tre<strong>in</strong> naar München hield ik mijn vader nog een tijdje<br />
gezelschap <strong>in</strong> zijn eersteklas coupé. Hij vertelde me dat hij <strong>in</strong> Bulgarije nog drie k<strong>in</strong>deren had,