Thema 9 'Beestenboel' - Plantyn

THEMA 9: Beestenboel
81
81

82
82
Dierenverhalen
1. Lees je deel van het verhaal eerst stil.
Dat komt er nou van…
A Toen Beer op een morgen een wandeling maakte, zag hij bij het meer drie
eieren liggen. Hij keek om zich heen.
Er was niemand te zien. “Hallo!” riep hij luid. “Van wie zijn die eieren?” Hij
wachtte en wachtte. Er kwam geen antwoord. “Ik laat jullie hier niet
alleen”, zei Beer. Voorzichtig raapte hij de eieren op.
Onderweg naar huis kwam hij Egel tegen. “Ha, die Beer! Wat heb je daar bij
je?” Trots liet Beer hem de eieren zien. “Die heb ik gevonden! Ik ga op ze
passen.” Egel schudde zijn kop. “Dat wordt niks”, zei hij. “Daar heb je toch
een nest voor nodig.” “Goed, dan bouw ik dat even”, zei Beer. Hij legde de
eieren in zijn hol, plukte wat gras en maakte een nest.
B “Een nest alleen is niet genoeg. Je moet er ook op gaan zitten”, zei Egel.
“Zal ik je voordoen hoe het moet?” “Nee!” riep Beer. “Jij prikt te veel.
Ik ben zacht en warm. Precies zoals het hoort.” Egel zuchtte. “Ik ga naar
huis.” Voorzichtig ging Beer op het nest liggen. Al snel viel hij in slaap. Hij
werd pas wakker toen er iets in zijn buik prikte. Verschrikt sprong hij op.
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel

Drie kleine kuikentjes keken hem aan. Ze piepten zachtjes. “Egel!” brulde
Beer. Egel kwam meteen aangerend. “Tja”, zei hij kalmpjes. “Dat komt er
nou van.” “Wat moet ik doen?” vroeg Beer wanhopig. “Gewoon, ze
beschermen en voor ze zorgen…” “Voor ze zorgen? Ik? Maar hoe dan?!”
“…eten geven, leren zwemmen”, ging Egel verder. “Zwemmen? Ja, maar…
Egel, kan jij dat niet doen?” “Nee hoor”, riep Egel. “Ik moet naar huis. Ik
heb het veel te druk.”
C Beer keek naar de kuikens. Ze staarden hem hoopvol aan. Hij dacht diep na
en vroeg: “Willen jullie wat honing? Of een paar bramen misschien?” De
kuikentjes zeiden niets. Wat nou? dacht Beer. Ze willen niet eten. Wat zei
Egel nog meer? O ja, leren zwemmen. Op een drafje liep hij naar het meer
en met één grote sprong was hij in het water. De kuikentjes bleven luid
piepend op de kant staan.
“Egel!” brulde Beer. “Ze willen niet zwemmen!” Egel kwam meteen
aangerend. “Je doet veel te wild. Daar schrikken ze van. Neem ze maar
liever op je rug.” “Goed, goed”, bromde Beer. Voorzichtig zwom hij het
meer op. Eén voor één plonsden de kuikens in het water. Ze bleven dicht
naast hem peddelen. “Ha!” lachte Beer trots. “Dat hebben ze van mij
geleerd.”
“Mooi hoor”, zei Egel. “Nu moet je ze wat te eten geven.” Beer klom op
een steen en keek strak in het water. Zijn poot schoot uit en… hij had een
vis te pakken.
D Vlug zwommen de kuikentjes weg. “Ze hebben geen honger”, zei Beer
teleurgesteld. Egel moest lachen. “Die vis is ook veel te groot. Steek je kop
maar eens in het water. Dan zul je wel zien wat er gebeurt!”
Beer haalde diep adem en dook. De kuikentjes deden hem na. Hun
snaveltjes gingen snel open en dicht… en ja hoor, ze aten! Beer was diep
onder de indruk.
Dag in, dag uit zorgde Beer voor zijn kuikens. ‘s Ochtends maakten ze hem
wakker en ‘s avonds bracht hij ze naar bed. Hij speelde met ze en
beschermde ze.
Maar op een dag kwamen ze voor hem staan. Ze klapperden met hun
vleugels. “Egel!” riep Beer. Daar kwam Egel al aan. “Weet jij waarom ze dat
doen?” vroeg Beer. “Ze willen dat jij ze leert vliegen. Dat doen jonge
ganzen nou eenmaal.” Beer schudde zijn kop. “Dat kan ik écht niet.” Egel
wreef langs zijn neus. “Ach, dat lukt best. We gaan het gewoon proberen.”
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel
83
83

84
84
E Hij nam Beer mee naar een hoge heuvel. “Nu moet je hier naar beneden
rennen en flink met je voorpoten wapperen!” Beer rende, wild zwaaiend
met zijn poten. De gansjes hobbelden achter hem aan. “Vlieg nou toch
eens!” hijgde Beer. Maar hoe hard hij ook rende, het lukte niet. Wat nu?
Ze dachten allebei heel diep na, en opeens bromde Beer: “Ik weet iets.”
Beer nam de drie gansjes in zijn armen en klom in een hoge boom. Hij
kneep zijn ogen stijf dicht, telde tot drie… en sprong. Egel hield zijn adem
in.
Met een geweldige plons kwam Beer in het water terecht. De gansjes
schrokken. Ze fladderden wild… en ze vlogen! Luid snaterend maakten ze
een grote boog in de lucht.
Egel sloeg Beer op zijn schouder: “Ik ben trots op je! Dat hebben ze
allemaal van jou geleerd.” Beer liet zich in het gras vallen. “Dát nooit
meer”, mompelde hij. “Nóóit meer!” Naast hem ritselde iets. Een stemmetje
piepte: “Zo, nu zijn wij aan de beurt!”
2. Oefen je deel van het verhaal.
Lees de tekst hardop.
3. Lees de tekst samen hardop.
Uit: Dat komt er nou van…
van Ingrid & Dieter Schubert
Lemniscaat, Rotterdam
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel

1. Lees je deel van het verhaal eerst stil.
De Bremer stadsmuzikanten
A Er was eens een molenaar met een ezel. Jarenlang had het dier de zware
zakken naar de molen gedragen. Hij werd een dagje ouder en kon het
zware werk niet meer zo goed aan. Op een dag zei de boer tegen zijn zoon:
“Morgen brengen we de ezel naar de slager. Hij is te oud.” De ezel hoorde
dit. Het wordt tijd om te maken dat ik wegkom, dacht hij. Weet je wat ik zal
doen? Ik ga naar Bremen. Daar kan ik stadsmuzikant worden. En de ezel
ging op weg.
Nadat hij al een eind gelopen had, zag hij een hond op de weg liggen.
“Wat is er met jou aan de hand?” vroeg de ezel. “Ach,” zei de hond, “ik
ben oud en op de jacht niet veel meer waard. Daarom heeft mijn baas me
willen doodslaan. Toen ben ik weggelopen. Maar hoe moet het nu verder?”
“Weet je wat?” zei de ezel. “Ik ga naar Bremen om daar stadsmuzikant te
worden. Ga mee. Ik speel de luit en jij slaat op de trom.” Dat vond de hond
een goed idee. En samen gingen ze verder.
B Het duurde niet lang of ze zagen een kat die erg triest zat te kijken.
“Waarom kijk je zo treurig?” vroeg de ezel. “Daar heb ik alle reden toe”,
zuchtte de kat. “Ik word te
oud om muizen te vangen.
Ik zit liever bij de kachel te
spinnen. Daarom heeft de
vrouw mij willen verdrinken.
Nu ben ik weggelopen. Maar
waar moet ik heen?” “Ga
met ons mee naar Bremen.
Je bent een goede
nachtmuzikant. Daar kun je
stadsmuzikant worden.” Dat
vond de kat goed en ze liep
mee.
Een tijdje later kwam het
drietal langs een hoeve. Op
de poort zat een haan die
schreeuwde uit alle macht.
“Wat scheelt eraan?” vroeg
de ezel. “Morgen viert de
boer feest. Dan willen ze me
slachten en opeten.” “Trek
dan met ons mee. Wij gaan
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel
85
85

86
86
naar de stad Bremen om muziek te maken. Jij hebt een mooie stem en kan
zingen. Dat zal prachtig klinken”, zei de ezel. De haan vond het een goed
idee. En met zijn vieren trokken ze verder.
C Maar Bremen was ver weg en toen de avond begon te vallen, waren ze er
nog lang niet. Ze liepen door een groot bos. Het werd snel donker en ze
besloten in het bos te overnachten. De ezel en de hond gingen liggen aan
de voet van een grote boom, de kat kroop tussen de takken van de boom.
De haan vloog in de top, want dat vond hij het veiligst. Hij keek in het rond
en in de verte zag hij een lichtje branden. Hij vloog weer naar beneden en
vertelde wat hij gezien had. Samen gingen ze erop af.
Toen ze bij een huis aangekomen waren, keek de ezel door het raam naar
binnen. “Wat zie je?” vroeg de haan. “Wat ik zie?” zei de ezel. “Een
gedekte tafel zie ik met heerlijk eten en drinken. Er zitten rovers aan en ze
smullen.” “Dat zou wat voor ons zijn,” zei de haan, “maar ik denk niet dat
ze ons erg gastvrij zullen ontvangen.” “Misschien kunnen we ze wel
wegjagen”, zei de ezel. De dieren bedachten een plan.
D De ezel ging met zijn voorpoten op de vensterbank staan. De hond klom op
de rug van de ezel, de kat klom op de rug van de hond en de haan op de
rug van de kat. Zo stonden ze voor het raam. Toen begonnen ze allemaal
luid te schreeuwen: de ezel balkte, de hond blafte, de kat miauwde en de
haan kraaide. De rovers wisten niet wat er gebeurde, toen ze dat vreemde
monster buiten voor het raam zagen staan. Ze vluchtten in grote angst het
bos in.
Toen stapten de dieren naar binnen. Ze gingen aan tafel en aten hun buikje
rond. Toen ze lekker gesmuld hadden, zocht iedereen een gemakkelijk
plaatsje op. Ze wilden uitrusten van de vermoeiende dag. De kat kroop
dicht bij het vuur. De hond ging vlak bij de deur liggen. De ezel zocht de
stal op en de haan ging op een balk zitten. Ze sliepen al snel in.
Toen de rovers over hun schrik heen waren, hadden ze spijt dat ze waren
weggelopen en alles hadden achtergelaten. Ze besloten terug te gaan. Ze
keerden voorzichtig terug. Toen ze zagen dat alles in het huis donker en stil
was, dachten ze dat het gevaar geweken was.
E Een van de rovers ging naar binnen. Het licht was uit. Daarom liep hij met
een lucifer naar de haard. Hij wilde de lucifer aansteken aan de twee vurige
kolen die hij zag gloeien. Maar het waren de ogen van de kat die hij zag.
De kat voelde een vreselijke pijn. Ze werd woedend en vloog de man in het
gezicht. Ze beet en krabde hem waar ze maar kon. De rover wist niet wat
hem overkwam. Hij rende de kamer uit, maar bij de deur trapte hij op de
staart van de hond. Die beet hem in het been. Intussen was een andere
rover de stal ingegaan om te kijken of daar alles in orde was. Maar daar
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel

struikelde hij over de ezel. De ezel schrok wakker en schopte en trapte de
rover. Op dat ogenblik begon de haan, die door al het rumoer wakker was
geworden, luid te kraaien. De rovers liepen zo snel ze konden weg, zonder
nog eenmaal achterom te kijken. Ze zijn nooit meer teruggekomen. En de
dieren? Die hadden het zo naar hun zin in het huis, dat ze er bleven.
2. Oefen je deel van het verhaal.
Lees de tekst hardop.
3. Lees de tekst samen hardop.
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel
Naar: De Bremer stadsmuzikanten
van Grimm
87
87

88
88
1. Lees je deel van het verhaal eerst stil.
Meneer Jans en de tijgers
A Meneer Jans was een rustige oude heer. Hij hield niet van lawaai. Maar in
de stad waar hij woonde was altijd lawaai. Er waren altijd auto’s. Er waren
altijd mensen om hem heen. Die schreeuwden en telefoneerden. Daarom
hield hij het niet langer uit. Op een mooie dag ging hij weg. Hij ging
meteen maar heel ver weg, naar Azië. Hij ging er midden in het oerwoud
zitten. Daar was het rustig. Hij bouwde een hutje van dikke takken, met een
dak van bladeren. Hij kookte boven een vuurtje en was heel tevreden.
Er woonden in dat oerwoud ook een heleboel beesten. Er waren olifanten.
Er waren apen. Er waren tijgers. Met de olifanten en de apen ging het best.
Daar was meneer Jans meteen goede maatjes mee.
B Maar de tijgers, die waren niet zo vriendelijk. Ze kwamen allemaal om het
hutje heen staan. Ze begonnen vreselijk te grommen. Ze zeiden tegen
elkaar: “Dat wezen op twee benen ruikt lekker. We gaan hem opeten.”
Toen meneer Jans dit hoorde, kwam hij naar buiten. Hij zei: “Lieve tijgers.
Ik begrijp dat het jullie aard en gewoonte is om iedereen op te eten die
lekker ruikt. Maar luister nu eens even. Ik ben niet zo lekker als ik ruik.
Bovendien, als je me opeet, kunnen we geen goede vrienden meer zijn.
En dat is toch heel erg jammer. Laat me leven. Dan zal ik jullie altijd helpen
als je in moeilijkheden komt.” “Afgesproken”, zeiden de tijgers. Want ze
waren helemaal ontroerd door deze toespraak. En sindsdien waren meneer
Jans en de tijgers heel goede vrienden.
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel

C Zij kwamen hem iedere dag een bezoek brengen. Dan legden ze hun
koppen tegen hem aan en begonnen te spinnen als poezen. Maar op zekere
dag kwam de oudste van de tijgers hard aanlopen. Hij zei: “Meneer Jans. Er
is een boze man in het oerwoud. Hij schiet tijgers dood. Hij heeft mijn neef
al doodgeschoten. En mijn oude tante heeft een schot in haar poot.” “Och,
och”, zei meneer Jans bedroefd. “Waar is die man? Ik zal hem snel gaan
opzoeken.” “Hij zit in een ding dat rijdt”, zei de tijger. “Hij staat soms stil
met dat ding op de Grote Open Vlakte.” Meneer Jans ging snel naar de
Grote Open Vlakte. Daar vond hij een jager in een auto. De jager was
helemaal naar Azië gekomen om op tijgers te schieten. Meneer Jans zei:
“Mag ik me even voorstellen? Ik ben meneer Jans.”
D “Aangenaam, mijn naam is Put”, zei de jager. Hij was bezig zijn geweer
schoon te maken. Hij loerde alweer in het rond of er geen tijger aankwam.
Meneer Jans zei: “Ik ben even bij u gekomen om iets te bespreken. Ik heb
gehoord dat u tijgers doodschiet. Mag ik ook vragen waarom u dat doet?”
“Ik maak matten van ze”, zei de jager. “Bovendien vind ik het dapper van
mezelf om tijgers dood te schieten.” “Luister eens”, zei meneer Jans.
“Hoeveel van die matten heeft u al in uw huis?” “Tien”, zei meneer Put
trots. “En mijn vrouw heeft ook al zeven jassen van tijgerbont.”“Is dat dan
niet voldoende?” zei meneer Jans. “Wat zou u ervan denken om voortaan
eens neushoorns te gaan schieten?” “Dat is een prima idee”, zei meneer
Put. “Waar kan ik die vinden?”
E “In Frankrijk”, zei meneer Jans. “Daar zijn de meeste neushoorns van heel
de wereld. Neem nu meteen uw auto en rij naar Frankrijk. Daar kunt u net
zoveel neushoorns schieten als u wilt.” Meneer Put was heel blij met de tip.
Hij reed in zijn auto weg naar Frankrijk. Hij wuifde heel vrolijk nog eens
achterom. En meneer Jans ging terug naar zijn tijgers. Hij riep: “Hij is weg,
jongens!” “O, wat ben je toch een goeie man”, zeiden de tijgers. “Hoe
kunnen we je bedanken? Kom gauw eens hier. Dan krijg je een lik!” En ze
gingen samen gezellig een beetje spelen in het oerwoud. Ondertussen ging
meneer Put op zoek naar zijn neushoorns. Hij reed door heel Frankrijk, maar
hij heeft er nooit een kunnen vinden.
2. Oefen je deel van het verhaal.
Lees de tekst hardop.
3. Lees de tekst samen hardop.
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel
Naar: Misschien wel echt gebeurd. De drieënveertig sprookjes en verhalen.
van Annie M.G. Schmidt
Querido, Amsterdam
89
89

90
90
1. Lees je deel van het verhaal eerst stil.
De leeuw en de muis
A Leeuw ligt te slapen, te snurken, te ronken
en af en toe wat met zijn poot te bonken.
Met piepkleine pasjes klimt Muis naar omlaag,
maar Muis maakt Leeuw wakker en dat heeft hij niet graag.
“Ik ga je verslinden!” zegt Leeuw met een grauw.
“O nee, alsjeblieft niet!” roept Muis dan gauw.
“Ik ben geen maaltijd, of een hapje vooraf.
Met een levende knager ben je veel beter af.”
“Poeh, wat een lef voor zo’n ukkepuk!”
Leeuw is verbaasd en wat van zijn stuk.
“Ik mag dan wel klein zijn”, zegt het knagertje fier.
“Maar ik ben scherp van tand en heel sterk van spier.”
B “O, grote genade, hou je nooit op?”
moppert Leeuw gapend. “Dat gezeur aan mijn kop!”
Muis schrikt zich naar van die woeste kaken,
probeert zich snel uit de pootjes te maken.
Leeuw huivert. Leeuw rilt. Hij bibbert zo wild,
dat zijn hele harige lijf ervan trilt.
Want niet ver weg hoort hij kabaal
van mensenstemmen en kletterend staal.
Leeuw fluistert zacht in het oor van Muis:
“Maak dat je wegkomt! Het is hier niet pluis.”
Muis geeft Leeuw een zoen in de lucht.
“Ik ben je heel dankbaar”, zegt hij en vlucht.
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel

C Dan stapt een man met stoppelbaard
het hol van de leeuw in en pakt zijn zwaard.
Leeuw zucht heel diep, weet al te goed:
hij gaat vandaag zijn dood tegemoet.
Er komen er nog meer met messen en touwen.
“Zo, poesjelief, we gaan je versjouwen.”
Dan duwen ze Leeuw ruw op zijn kant
en binden hem vast met harde hand.
Leeuw denkt: o jee, ze gaan me straks braden.
Met zo’n net om me heen ben ik een rollade!
Leeuw snift en snikt, de tranen stromen.
“Hoe heeft het toch zover met mij kunnen komen?”
D De mannen zijn moe. Het werk is gedaan.
De lol is eraf. Het is tijd om te gaan.
Leeuw rukt en sjort aan knopen en touw.
Leeuw trekt en sleurt… Hij zit in het nauw.
Leeuw worstelt zoals hij nog nooit heeft gedaan,
maar trekt alles alleen nòg strakker aan.
Knoesten van knopen, zo erg in de klit,
zelfs veel te stevig voor een leeuwengebit.
Leeuw hapt en bijt, zijn bek doet hem zeer.
Hij geeft een brul: “Ik kàn niet meer!”
Dan klinkt er uit een piepkleine mond:
“Hee, raad eens wie je helpen komt.”
E Muis knaagt en knabbelt, knauwt en bijt
en heeft arme Leeuw in een wip bevrijd.
Leeuw snift en snikt en gromt verblijd,
geeft Muis een zoen uit dankbaarheid.
“‘k Wist niet,” zegt Leeuw, “dat iemand zooo klein
zooo waardevol zou kunnen zijn.”
Muis zegt gedag en geeft Leeuw een poot.
“Soms, beste vriend, blijkt klein toch groot.”
Vrienden zijn vrienden, of ze groot zijn of klein.
Dat zou de moraal van dit verhaal kunnen zijn.
2. Oefen je deel van het verhaal.
Lees de tekst hardop.
3. Lees de tekst samen hardop.
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel
Uit: Spijkersoep en andere voorleesverhalen
van Debby Gliori
Bakermat, Mechelen
91
91

92
92
1. Lees je deel van het verhaal eerst stil.
Reus
Sven is verhuisd. Hij woont nu in het dorp Hemelrijk, in een klein wit huis
met zijn vader en moeder. Om het huis ligt een grote tuin. Maar Sven komt
niet in de tuin. Hij blijft steeds op zijn kamer. Zijn vader en moeder zijn
boos. Ze zeggen dat hij buiten moet spelen met de andere kinderen. Lekker
in de frisse lucht. Vaak hoort Sven kinderen lachen buiten. Dan rent hij naar
het raam. Maar dan ziet hij óók de hond in de tuin van de buren. En die
grote, zwarte hond ziet hem. Hij gromt en blaft. Hij laat zijn tanden zien.
Hij trekt aan zijn ketting en doet alsof hij over het hek wil springen.
“Eng beest!” roept Sven. Hij trekt het gordijn dicht. Dan houdt het blaffen
op. Sven wil graag naar het dorp. Hij heeft altijd in de drukke stad
gewoond. Hij wil de mensen en de kinderen van het dorp zien. Hij wil
nieuwe vrienden zoeken in Hemelrijk. Hij wil door de wei rennen en
zwemmen in het bosmeer. Maar Sven blijft binnen: de grote zwarte hond is
veel te eng.
Op een dag voelt hij zich dapper genoeg. Het is zomer, maar hij trekt
winterkleren aan: laarzen, jas, das en handschoenen. Hij zet de
brommerhelm van zijn vader op. De zwarte hond zit aan een ketting vast.
Maar hij trekt zich los, denkt Sven. En dan springt hij over het hek, zul je
zien… Sven sluipt naar buiten. De hond begint boos te blaffen, hij rukt
woest aan zijn ketting. Sven staat te beven als een rietje.
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel

Hij wil niet terug naar binnen, maar hij wil ook niet dat de hond hem opeet.
Dus gaat hij op de stoep zitten bij de voordeur. Hij begint tegen de hond te
praten. Hij krijgt het warm en zet zijn brommerhelm af. “Ik-ik ben het maar,
S-Sven”, stottert hij. “Ik ken jou wel, grote zwarte hond. Wat heb je tegen
me?” De hond blaft minder hard. Hij houdt zijn kop schuin. Het lijkt of hij
naar Sven luistert.
“Ik geef het toe. Ik ben bang voor je”, zegt Sven. “Je bent veel groter dan
ik. En sterker. Ik vind je doodeng!” Op zijn billen glijdt Sven naar het hek
toe. De hond laat zijn tanden niet meer zien. Hij gromt alleen nog maar.
“Papa zegt dat je een waakhond bent. Maar je hoeft toch niet altijd zo boos
te zijn?”
Sven zit nu dicht bij het hek. De hond is stil. Hij kijkt Sven rustig aan. Sven
staat op en trekt zijn handschoenen uit. Hij vist een koekje uit zijn zak en
breekt het doormidden. De ene helft steekt hij in zijn mond. De andere
helft houdt hij voor de snuit van de hond. Sven houdt zijn adem is. De hond
hapt niet naar zijn hand. Hij snuffelt aan het koekje. Dan haalt hij het
voorzichtig uit Svens vingers.
“Brave hond”, zegt Sven. Hij loopt terug naar huis. Daar trekt hij zijn
laarzen en zijn jas uit. Hij durft het dorp in! Pas tegen de avond komt hij
terug. Hij voelt zich al bijna thuis in Hemelrijk. Hij heeft gevoetbald met de
kinderen en op het klimrek gespeeld. De grote zwarte hond staat te
kwispelen als Sven thuiskomt! Dat is nog het leukste van alles.
Nu praat Sven heel vaak tegen de hond. De hond heet Reus. Dat heeft Sven
van de buren gehoord. Elke dag staat Reus de jongen op te wachten. Zodra
hij Sven ziet, begint hij te kwispelen. Een paar dagen later neemt Sven Reus
mee aan de riem. Samen wandelen ze door Hemelrijk. Samen zwemmen ze
in het bosmeer. En samen stoeien ze in de wei. “Weet je, Reus,” zegt Sven,
“ik mag je wel!” “Woefff!” blaft Reus. Hij bedoelt: “Ik jou ook, jongetje!”
2. Oefen je deel van het verhaal.
Lees de tekst hardop.
3. Lees de tekst samen hardop.
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel
Naar: Reus
uit Hondenverhalen
van G. Preuss
van Holkema & Warendorf, Houten
93
93

94
94
1. Lees je deel van het verhaal eerst stil.
De spin die geen vlieg kwaad deed
Rimmel zit in zijn web, een mooi rond web. Hij heeft het net gemaakt
tussen de vensterbank en het raam. Nu wacht hij tot er een mug in vliegt of
zo’n vette bromvlieg, want hij heeft honger. Opeens trilt het web. Hij voelt
het in zijn poten. “Hebbes!” denkt Rimmel blij. Jawel, hij heeft beet! Er
bungelt een vlieg in zijn web. Het vliegje spartelt en trekt, maar het
spinnenweb kleeft. Steeds vaster komt ze te zitten. Rimmel opent zijn kaken
al…
Juist als Rimmel wil happen, hoort hij vlakbij gezoem. Zou het een hommel
zijn of een bromvlieg? Nee, die zoemen niet zo hard. Rimmel vertrouwt het
niet. Als het geen vlieg en geen hommel is, dan is het misschien een mens.
En voor mensen moet je uitkijken, want die slaan je plat.
Het gezoem wordt luider en luider. Plotseling hoort hij een stem, de stem
van een mens! “Jakkes bah, een spin in mijn huis!” roept de vrouw
verschrikt. Ze komt naar het web toe met een pijp in haar hand. Het
gezoem is nu heel dichtbij. Het komt uit de pijp, merkt Rimmel. De pijp
zoemt en… zuigt! Alles verdwijnt naar binnen. Flop, daar gaat zijn mooie
web. Flop, daar gaat de vlieg. Zonde!
Angstig holt Rimmel weg. Maar de pijp achtervolgt hem koppig. Flop, daar
gaat Rimmel zelf, ook de pijp in. Binnen is het stoffig en donker. Het waait
er ontzettend. Onverwachts houdt het gezoem op. Dan is ook de storm
weg. Bezorgd telt Rimmel zijn poten na. Hij heeft ze nog alle acht, ondanks
de wind.
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel

“Hé, pssst!” roept het vliegje. “Ben jij ook opgezogen?” Als Rimmel het
vliegje hoort, krijgt hij opeens weer honger. Maar hij houdt zich in. “Waar
zijn we ergens?” vraagt hij. “In de stofzuiger”, antwoordt het vliegje. “Als
je me met rust laat, vertel ik je hoe je eruit kunt komen. Ik heb dit al meer
meegemaakt. Je boft dat het vrijdag is, want vandaag wordt de stofzuiger
geleegd boven de vuilnisbak buiten. Als je vlug bent, kun je ontsnappen!”
En inderdaad, daar komt de vrouw weer terug en doet de stofzuiger open.
“Gauw!” roept het vliegje. “Gauw!” Rimmel rent over de stofzuiger langs
de vuilnisbak, over de stoep. “Jakkes!” gilt de vrouw. “Hij leeft nog!” En ze
probeert hem te slaan. Rimmel rent voor zijn leven. Daar is het veilige gras
al. Daar vindt ze hem vast niet terug. Doodmoe blijft hij zitten. Vlak naast
hem ritselt het vliegje, haar vleugels zijn geknakt. Toch ziet ze er nog lekker
uit, al is ze dan wat stoffig. Rimmel steekt een poot uit, maar hij bedenkt
zich opeens.
“Dat is gemeen”, denkt hij. “Ze heeft met daarnet geholpen.” Met veel
moeite draait hij zich om en dribbelt haastig weg. Hij gaat een heel eind
van de vlieg vandaan, zodat hij haar niet meer kan zien. Als hij haar nog
wel ziet, dan heb je toch kans dat… Een spin blijft nu eenmaal een spin.
2. Oefen je deel van het verhaal.
Lees de tekst hardop.
3. Lees de tekst samen hardop.
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel
Naar: De spin die geen vlieg kwaad deed
van Els de Groen
uit Dik dierenvertelboek
Cantecleer bv. de Bilt, Schoten
95
95

96
Dierentuin
DEEL A
Olifanten zijn grote
dieren. Ze hebben een
groot hok nodig.
Iedereen vindt koalabeertjes
schattig. De twee nieuwe
koala’s kunnen mensen lokken.
De brulapen maken
veel lawaai.
Veel kinderen zijn bang
van krokodillen.
Krokodillen hebben
water nodig.
Giraffen houden van verse
blaadjes en takken. Ze hebben
een kooi nodig met struiken
en bomen.
Struisvogels zijn vogels die graag
rondlopen. Ze hebben een grote
kooi nodig.
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel

DEEL B
Een ijsbeer heeft
water nodig.
De leeuw mag niet naast zijn
prooidieren zitten
(antilopen en zebra’s).
Die zijn dan veel te bang.
De kamelen verspreiden
een slechte geur.
Sommige bezoekers klagen
erover.
Een panter voelt zich zowel op
de grond als in de bomen thuis.
Hij heeft graag een paar bomen
in zijn kooi waarin hij kan
klimmen.
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Everzwijnen en herten zijn allebei bosdieren.
In de zoo vind je ze vaak in de buurt van
elkaar.
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel
97
97

98
98
Naam:
Natuurhulpcentrum (luistertoets)
Luister naar het interview.
Beantwoord de vragen bij elk deel.
DEEL 1
Duid het juiste antwoord aan.
Welke taak heeft Bart?
Hij verzorgt de zieke of gewonde dieren als ze worden binnengebracht.
Hij zorgt voor de voeding van de vogels.
Hij verzorgt de dieren die bijna genezen zijn.
Hij zorgt ervoor dat de kooien regelmatig gepoetst worden.
Waar of niet waar? Zet een kruisje in de juiste kolom.
Het Natuurhulpcentrum in Opglabbeek is het grootste
dierenziekenhuis in België.
In het Natuurhulpcentrum in Opglabbeek worden
binnenlandse en buitenlandse wilde dieren verzorgd.
De dieren in het dierenziekenhuis worden vaak geknuffeld
omdat ze dan sneller genezen.
DEEL 2
Waar of niet waar? Zet een kruisje in de juiste kolom.
Sommige dieren hebben om het uur voedsel nodig.
Bezoekers zijn altijd welkom.
waar
waar
niet
waar
niet
waar
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel

Een dier wordt in het dierenziekenhuis binnengebracht.
Wat gebeurt er dan?
Zet de verschillende stappen in de juiste volgorde.
Schrijf bij elke stap een nummer.
Gebruik cijfers van 1 tot 3. Zet 1 bij de eerste stap.
De wonden van het dier worden verzorgd.
Het dier zit in een grote kooi.
Het dier zit in een kleine kooi.
DEEL 3
Waar of niet waar? Zet een kruisje in de juiste kolom.
De tijgerpython (grote slang) in het Natuurhulpcentrum is
ziek.
Als vrijwilliger in het Natuurhulpcentrum kan je elke dag
mee om dieren te vangen.
De belangrijkste taken van een vrijwilliger zijn dieren eten
geven en kooien poetsen.
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel
waar
niet
waar
99
99

100
100
TOTAAL (OP 12 )
Kan de leerling impliciet
vermelde informatie uit het
luisterfragment halen?
5 waar
3 waar
12 waar
11 niet waar
9 grote kooi: laatste
stap
8 kleine kooi:
middelste stap
structureren
Kan de leerling stukjes
letterlijk vermelde informatie
uit het luisterfragment met
elkaar in verband brengen?
7 wonden
verzorgen: eerste
stap
10 niet waar
6 niet waar
4 niet waar
1 dieren verzorgen
bij aankomst
ASPECTEN VAN
LUISTERVAARDIGHEID
ITEMS
LEERLINGEN DATUM AFNAME:
Scoretabel: Natuurhulpcentrum (luistertoets bij Thema 9)
© Wolters Plantyn
Plantyn
– TotemTaal
- TotemTaal -
–
Thema
Thema
9:
9:
BeesTenBoel
BEESTENBOEL
2 waar
beschrijven Kan de leerling letterlijk
vermelde informatie uit het
luisterfragment halen?

Naam:
Folder van het Natuurhulpcentrum (schrijftoets)
Dit wordt de folder van het Natuurhulpcentrum.
Kijk en lees wat er al staat. Vul verder aan.
Schrijf een stukje tekst bij elke titel waar nog niets bij staat. Antwoord op
de vragen. Schrijf in zinnen.
Kijk naar de tekeningen en denk aan wat je al weet.
! Het Natuurhulpcentrum *
Wat is het Natuurhulpcentrum? Wie zijn we en wat doen we?
Je leest het in deze folder!
Wat we doen
(Wat is de belangrijkste taak van het Natuurhulpcentrum?
Welke dieren worden er opgevangen? Schrijf erover.)
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel
101
101

102
102
Hoe de dieren bij ons terechtkomen
(Kijk naar de tekeningen. Schrijf over de verschillende manieren waarop de
dieren in het centrum terechtkomen.)
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel

Hoe jij kan helpen
Ook jij kan op je eigen manier voor wilde dieren helpen zorgen.
• Als je een wild dier in nood ziet, bel dan naar het centrum.
• Vertel mensen dat ze een wild dier niet als huisdier mogen houden.
• Word later vrijwilliger bij het Natuurhulpcentrum.
Vrijwilligers
(Wat kunnen vrijwilligers doen? Wat niet? Kijk naar de tekeningen en
schrijf erover.)
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel
103
103

104
104
Scoretabel: Folder van het Natuurhulpcentrum (schrijftoets bij Thema 9)
LEERLINGEN DATUM AFNAME:
ITEMS
ASPECTEN VAN
SCHRIJFVAARDIGHEID
1 ziekenhuis/
opvangcentrum
2 gewonde en zieke
wilde dieren
Is de beschrijving relevant
met oog op het schrijfdoel: de
lezers informeren?
Of: Gebruikt de leerling de
ideeën die via de tekeningen
worden aangereikt?
ideeën
genereren/
relevantie en
volledigheid
3 mensen brengen
dieren
4 dieren vangen op
dak
5 dieren vangen in
bos
6 ziekenwagen
haalt dieren op
7 kooien poetsen
8 geen dieren
knuffelen
9 dieren eten geven
10 dieren vrijlaten
11 één extra aspect
Gebruikt de leerling ideeën
die via het interview worden
aangereikt?
12 eerste tekstje ‘Wat
we doen’
Formuleert de leerling de
teksten begrijpelijk via een
basisformuleervaardigheid?
duidelijkheid en
organisatie
13 tweede tekstje
‘Hoe de dieren bij
ons terechtkomen’
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL

14 derde tekstje
‘Vrijwilligers’
15 logische opbouw
Zijn de teksten logisch
opgebouwd?
correct 16 Past de leerling
de gekende
spellingafspraken
toe?
taalgebruik
17 zie ‘Toelichting bij
de items’
gevarieerd en uitgebreid
TOTAAL (OP 17)
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
105 105

106
106
Een stapel dieren
‘Help!’ klinkt het in de verte. Haas spitst zijn oren. …
Vanmorgen kreeg Olifant een vreemde brief. …
De paarden stonden vredig bij een beek te grazen. Plotseling …
Er was eens een kikker die ooit een prins geweest was. …
In het grote bos leefde een machtige leeuw. …
Kat en hond waren vroeger de beste vrienden. Maar op een dag
veranderde dat...
De dieren van de boerderij werden plots opgeschrikt. …
Wil je weten hoe een worm een regenworm werd? Lees dan verder. …
Muis huilde dikke tranen van verdriet. …
Op een ochtend werd de schildpad wakker en merkte tot zijn schrik dat
hij haast had. …
Slak wilde o zo graag leren vliegen. …
Op een keer wilde de pinguïn op reis. …
Wil jij weten waarom reigers altijd op één been staan? Lees het verhaal.
…
Op een dag hielden Sprinkhaan en Kikker een wedstrijd. …
Egel was jarig. Hij nodigde …
Er was eens een heel bijzondere beer. …
Op een dag in de lente schreef de eekhoorn een brief aan de mier. …
Wolf had al dagen niets meer gegeten. Hij had een verschrikkelijke
honger. Op een dag ging Vos op bezoek bij eend. …
Wil je weten hoe een zebra aan zijn strepen komt? Lees dan verder. …
Wil jij weten hoe het komt dat giraffen zo’n lange nek hebben? Lees
dan verder. …
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel

Naam:
Een vriend? (taalbeschouwingstoets)
Lees elk stukje tekst .
Voer de opdracht erbij uit.
Leer je paard kennen
Paarden eten gras, boombladeren en takjes. Soms knabbelen ze op wat
aarde of likken ze aan stenen.
Een paard loopt graag bij andere paarden.
Paarden houden van zachte klopjes op hun nek.
Paarden die elkaar nog niet kennen, begroeten elkaar door aan elkaar te
ruiken.
Een paard heeft vier benen, een hoofd en een staart. En een veulen is een
jong paard.
Zoek de verkleinwoorden in de tekst. Omcirkel ze.
Zoek vier werkwoorden in de tekst. Onderstreep ze.
Hoe ga je om met een paard?
Een paard moet je goed verzorgen. Elke dag krijgt het paard een
poetsbeurt. De vacht en de manen worden geborsteld. Laat een paard ook
een paar uurtjes per dag vrij rondlopen met andere paarden. Paarden zijn
niet graag alleen.
Een paard kan je begroeten door even in zijn neus te blazen. Sommige
paarden vinden een aai over hun neus leuker.
Lees de onderstaande zinnen uit de tekst.
Onderstreep in elke zin het onderwerp met blauw.
Onderstreep in elke zin het gezegde met een andere kleur.
- Een paard moet je goed verzorgen.
- Elke dag krijgt het paard een poetsbeurt.
- Paarden zijn niet graag alleen.
- Sommige paarden vinden een aai over hun neus leuker.
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel
107
107

108
108
Het leukste paard
Dit paard heeft een
zachte vacht en witte
manen. Het heeft
goede benen en harde
hoeven. Het is een
snelle loper.
Wat vind jij het leukste, mooiste of liefste paard?
Duid een van deze foto’s aan.
Onderstreep alle bijvoeglijke naamwoorden in de zinnen bij het paard dat je
gekozen hebt.
Een beroemd paard
Black Beauty (lees: blak bjuutie) is een beroemd paard. Dit paard speelde
mee in heel wat films. Hij ziet er prachtig uit met zijn zwarte vacht. Hij kan
snel lopen en kent veel trucjes. Hij is niet bang bij gevaar en vindt acteren
leuk.
Dit grappige paard
heeft lange manen.
Op zijn fijne hoofd
staan korte oren. Het is
een vriendelijk dier.
Wat vind je van dit
grote paard? Het is een
sterk trekpaard. Boeren
gebruiken het om
zware karren te
trekken. Het is een
krachtig, maar rustig
dier.
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel

Kies twee onderstreepte woorden. Geef voor elk woord een synoniem.
Schrijf het synoniem onder het woord.
Black Beauty werd gekozen omdat hij mooi, slim, dapper en snel was. Hij is
altijd vrolijk en doet braaf wat van hem gevraagd wordt.
Kies twee onderstreepte woorden. Geef voor elk woord een tegenstelling.
Schrijf de tegenstelling onder het woord.
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel
Naar: Je droompony
van Edith Louw
Tirion, Baarn
109
109

110 110
Scoretabel: Een vriend? (taalbeschouwingstoets bij Thema 9)
LEERLINGEN DATUM AFNAME:
ITEMS
ASPECTEN VAN
TAALBESCHOUWING
1 takjes
verkleinwoord
woorden
2 klopjes
3 een werkwoord
werkwoord
4 een werkwoord
5 een werkwoord
6 een werkwoord
15 een bijvoeglijk naamwoord
bijvoeglijk
naamwoord
16 een bijvoeglijk naamwoord
17 een bijvoeglijk naamwoord
18 een bijvoeglijk naamwoord
19 een bijvoeglijk naamwoord
20 een synoniem
synoniem
21 een synoniem
22 een tegenstelling
tegenstelling
23 een tegenstelling
7 je
onderwerp
zinnen
8 het paard
9 paarden
© Wolters Plantyn – Plantyn TotemTaal - TotemTaal – Thema - Thema 9: 9: BEESTENBOEL
BeesTenBoel
10 sommige paarden
gezegde 11 een paard moet + goed
verzorgen

12 elke dag krijgt + een poetsbeurt
13 zijn niet graag alleen
14 vinden een aai over hun neus
leuker
TOTAAL (OP 23)
©
Plantyn
Wolters
- TotemTaal
Plantyn
- Thema
– TotemTaal
9: BeesTenBoel
– Thema 9: BEESTENBOEL
111 111

112
112
Dierenfamilies
Verbetersleutel
a Kameel of dromedaris?
Kameel Kameel
Dromedaris Dromedaris
b Konijn of haas?
Konijn Konijn
Haas Haas
c Afrikaanse olifant of Indische olifant?
Afrikaans olifant Afrikaans olifant
Indische olifant Indische olifant
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel

d Zeehond of zeeleeuw?
Zeehond Zeehond
Zeeleeuw Zeeleeuw
e Ree of edelhert?
Ree Ree
Edelhert Edelhert
f Jachtluipaard of panter?
Jachtluipaard Jachtluipaard
Panter Panter
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel
113
113

114
114
g Krokodil of alligator?
Krokodil Krokodil
Alligator Alligator
h Chimpansee of bonobo?
Chimpansee Chimpansee
Bonobo Bonobo
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel

Dierenverhaaltje
Verkleinwoordenlijst
aap - aapje
baas - baasje
bak - bakje
bal - balletje
beek - beekje
beer - beertje
beest - beestje
bezoek - bezoekje
big - biggetje
blad - blaadje
blik - blikje
boek - boekje
boerderij - boerderijtje
boot - bootje
bord - bordje
bos - bosje
brief - briefje
broer - broertje
brood - broodje
buik - buikje
dag - dagje
dans - dansje
deur - deurtje
dier - diertje
dochter - dochtertje
doek - doekje
doos - doosje
dorp - dorpje
draak - draakje
drank - drankje
dut - dutje
eekhoorn - eekhoorntje
eend - eendje
ei - eitje
eind - eindje
ezel - ezeltje
feest - feestje
fles - flesje
friet - frietje
gat - gaatje
geit - geitje
geluid - geluidje
glas - glaasje
groep - groepje
groet - groetje
Plantyn - TotemTaal - Thema 9: BeesTenBoel
hap - hapje
hart - hartje
hek - hekje
heks - heksje
hert - hertje
heuvel - heuveltje
hoed - hoedje
hoek - hoekje
hoeve - hoevetje
hok - hokje
hond - hondje
hoop - hoopje
huis - huisje
hut - hutje
jongen - jongetje
kaars - kaarsje
kaart - kaartje
kabouter - kaboutertje
kalf - kalfje
kamer - kamertje
kat - katje
keer - keertje
kind - kindje
kip - kippetje
kist - kistje
knop - knopje
koe - koetje
koek - koekje
koffer - koffertje
konijn - konijntje
kop - kopje
kraam - kraampje
kraan - kraantje
kuiken - kuikentje
kus - kusje
lam - lammetje
lamp - lampje
lied - liedje
lip - lipje
man - mannetje
mand - mandje
map - mapje
muis - muisje
muts - mutsje
muur - muurtje
© Wolters Plantyn – TotemTaal – Thema 9: BEESTENBOEL
neef - neefje
nicht - nichtje
oog - oogje
paal - paaltje
paard - paardje
pad - paadje
pak - pakje
papier - papiertje
plaats - plaatsje
plan - plannetje
plek - plekje
poes - poesje
poot - pootje
pop - popje
pot - potje
raam - raampje
rand - randje
schat - schatje
school - schooltje
snoep - snoepje
spel - spelletje
spook - spookje
stad - stadje
stal - stalletje
stem - stemmetje
stoel - stoeltje
stok - stokje
stuk - stukje
tijd - tijdje
uur - uurtje
varken - varkentje
vat - vaatje
vent - ventje
verhaal - verhaaltje
vis - visje
vogel - vogeltje
vriend - vriendje
vrouw -vrouwtje
vuur - vuurtje
week - weekje
wei - weitje
wolf - wolfje
zak - zakje
zus - zusje
115
115