Notitie morfologische effecten Noordwaard op de Merwedes

DHV B.V.
Extra sedimentatie
De resultaten van berekeningen zijn getoond in de onderstaande tabel. De genoemde volumes betreffen een extra
aanzanding in het zomerbed. Deze aanzanding hoeft niet noodzakelijk in de weg te zitten voor de scheepvaart,
zodat dit als een bovenschatting te beschouwen is.
Tabel 1: Aanzanding t.g.v. ontpoldering Noordwaard bij verschillende afvoergolven
Herhalingstijd (jaar)
Extra aanzanding Beneden
Merwede (m³/jaar)
Extra aanzanding Nieuwe
Merwede (m³/jaar)
1 43 623
2 394 4,190
5 3,559 21,550
10 12,296 50,959
25 35,110 105,820
50 82,190 242,515
100 130,049 349,465
500 305,256 680,387
Hierbij wordt opgemerkt dat de gebruikte methode zeer conservatief is, omdat voor elke afvoergolf de maximale
afvoer (en daarmee de maximale stroomsnelheid) gedurende de hele duur van deze golf is vastgehouden, terwijl dit
niet het geval is. Voor één afvoergolf is ook een volledige integratie uitgevoerd waaruit blijkt dat de overschatting
van sedimenttransport bijna 100% bedraagt. De volumes in tabel 1 kunnen dus ongeveer gehalveerd worden.
Uitgaande van bovenstaande correctie op de aanzandingswaarden, bedraagt de geschatte aanzanding voor een
1/10 jaar afvoergolf ca. 30.000 m³. Dit is ca. 10% van de huidige baggerwerken (DHV, 2008). Gezien het
commerciële karakter van de zandwinning op de Merwedes zijn de bijbehorende kosten praktisch verwaarloosbaar
te noemen. Pas bij veel hogere (en minder frequente) afvoergolven beginnen de effecten van de Noordwaard
significant te worden. Bij zulke afvoeren treden in het hele riviersysteem grote veranderingen op, en zijn
grootschalige baggerwerken nodig.
Erosie
Tussen het splitsingspunt Werkendam en de inlaat is er sprake van een toename van de afvoer in de Nieuwe
Merwede. Op dit traject is dus erosie te verwachten. Deze erosie zal in dezelfde orde grootte zijn als de berekende
sedimentatie. Zolang de erosie geen ondermijning van kribben en/of andere constructies betekent, geeft dit geen
extra last voor de rivierbeheerder. Bij de frequent voorkomende afvoergolven worden geen problemen m.b.t.
stabiliteit van constructies verwacht, bij meer extreme afvoeren zal aan de hand van dieptepeilingen moeten worden
bepaald of er mogelijk een stabiliteitprobleem ontstaat, en zo nodig moet worden ingegrepen. Het peilen van de
rivierbodem is een onderdeel van het standaard monitoringprogramma van Rijkswaterstaat, hiervoor is dus geen
extra inspanning nodig.
Beschouwing nauwkeurigheid aanpak
De bovengenoemde schattingen van aanzanding zijn zeer grof en daardoor omgeven door een forse onzekerheid,
al lijkt de uitkomst eerder de bovenkant dan de onderkant van de bandbreedte te benaderen. De onzekerheden
hebben te maken met:
• De vraag hoe de sedimenttransport verdeling bij het splitsingspunt zal reageren op de nieuwe situatie;
• De in de planstudie geconstateerde verschillen in de debietverdeling bij Werkendam tussen 1D en 2D
modellen;
• Gebruik van de diepte- en breedte gemiddelde stroomsnelheden uit het 1D model;
WG-SE20090130 20 februari 2009
- 3 -