LEVITICUS – Thorastudie van Ariel Berkowitz - Messiaans het ...
LEVITICUS – Thorastudie van Ariel Berkowitz - Messiaans het ...
LEVITICUS – Thorastudie van Ariel Berkowitz - Messiaans het ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
25 Parasjah Tsav wc<br />
Thora: Wajikra 6:1- 8:36;<br />
Haftarah: Jirmejahoe 7:21-8:31; 9:22-23.<br />
<strong>LEVITICUS</strong> <strong>–</strong> <strong>Thorastudie</strong> <strong>van</strong> <strong>Ariel</strong> <strong>Berkowitz</strong><br />
Hoe was <strong>het</strong> om priester <strong>van</strong> Israël te zijn? Stel je eens voor dat je iedere morgen ontwaakt en tegen de dag<br />
opkijkt, de dag waarop je bij altaren bloed moet gieten, galblazen moet wassen en dan iedere avond<br />
thuiskomen terwijl je naar rook ruikt. We doen hier een poging om <strong>het</strong> werk <strong>van</strong> de priester <strong>van</strong> dichtbij te<br />
bekijken! Hij was door G'd geroepen om dat te doen!<br />
Indeling:<br />
• Het dagelijkse karwei.<br />
• Een voortdurende stroom bloed.<br />
• Tijden <strong>van</strong> verfrissingen.<br />
• Oproeping voor versterkingen.<br />
• De installatiedienst.<br />
Het dagelijkse karwei<br />
Van as tot as<br />
Parasjah Tsav wijst erop dat de as <strong>van</strong> <strong>het</strong> altaar, mizbeach, iedere morgen moest worden verwijderd (6:1-3).<br />
De traditie vertelt ons dat zij iedere morgen ten oosten <strong>van</strong> de opklimhelling <strong>van</strong> <strong>het</strong> altaar werden<br />
gedeponeerd. "Als de hoop as te hoog werd, werd deze buiten <strong>het</strong> kamp gebracht (6:4)." De priester deed<br />
daarvoor andere, eenvoudige werkkleren aan. Professor Nechama Leibowitz geeft ons een interessant<br />
perspectief over <strong>het</strong> onderwerp <strong>van</strong> de kleding. Zij wijst erop dat de voorgeschreven kleding bij <strong>het</strong> leeghalen<br />
<strong>van</strong> de mizbeach gedragen werd. De les die we hieruit moeten leren is dat elk ritueel of religieuze opdracht op<br />
een waardige en gepaste wijze zou uitgevoerd worden en dat we onszelf voor de heerlijkheid <strong>van</strong> G'd,<br />
gezegend is Hij, zouden vernederen om taken precies uit te voeren. Zij zegt dat de priester andere kleren<br />
moest aandoen om zichzelf te vernederen en de hooghartigheid <strong>van</strong> zijn hart te verwijderen. Het is in <strong>het</strong><br />
binnenste Heiligdom dat de Hogepriester zijn Meester in de weelderigste kledij aankijkt. Wanneer hij zich<br />
echter aan de menigte vertoont, kleedt hij zich eenvoudig en verricht een slaafse taak om zo alle trots uit zijn<br />
hart weg te wissen.<br />
Houdt <strong>het</strong> vuur eeuwig aan<br />
Het eeuwige vuur is in deze passage vier maal genoemd (6:2,5,6,9). De reden ervoor wordt niet aangegeven.<br />
Maar de veiligste uitleg is wel dat <strong>het</strong> eeuwige vuur de Israëlieten steeds herinnerde aan de voortdurende<br />
behoefte voor verzoening.<br />
Een voortdurende stroom bloed<br />
Er wordt in deze parasjah minstens 11 keer over bloed gesproken. Men krijgt de indruk dat de doorsnee<br />
priester eigenlijk een voortdurende bloedstroom <strong>van</strong> diep rood bloed ziet.<br />
Bloed mocht niet worden gedronken (7:27).<br />
Deed iemand dat toch, dan werd hij uitgeroeid. De reden ervoor is dat in <strong>het</strong> bloed de zetel <strong>van</strong> <strong>het</strong> leven is<br />
(zie Dewariem 12:23).<br />
Bloed was voor reiniging en verzoening.<br />
Deze parasjah hielp de kinderen <strong>van</strong> Israël om te begrijpen dat bloed voor verzoening gebruikt werd en dat<br />
daardoor reiniging tot stand kwam. Bloed drinken, zoals afgodendienaars dat deden, was niet geoorloofd. Per<br />
ongeluk gebruik <strong>van</strong> bloed of misbruik <strong>van</strong> bloed maakte iemand tamei (= ritueel onrein) in plaats dat de<br />
verzoening met bloed hem tahor (ritueel rein) maakte. Zonde was afschuwlijk. Om zonde te verzoenen<br />
kostte <strong>het</strong> een onschuldig slachtoffer zijn leven, vertegenwoordigd door <strong>het</strong> bloed. Daarom was de dagelijkse<br />
voortdurende stroom <strong>van</strong> bloed een constant herinneringsteken voor de priester dat zonde vermeden moest<br />
worden, want <strong>het</strong> kostte levens en verwijderde mensen <strong>van</strong> G'd. Maar <strong>het</strong> zou hem ook hebben geleerd dat de<br />
genadige voorziening <strong>van</strong> verzoening en reiniging <strong>van</strong> zonde <strong>het</strong> levensbloed kostte <strong>van</strong> een onschuldig<br />
- 4 -
<strong>LEVITICUS</strong> <strong>–</strong> <strong>Thorastudie</strong> <strong>van</strong> <strong>Ariel</strong> <strong>Berkowitz</strong><br />
slachtoffer. Is <strong>het</strong> dan nog een wonder dat Jesjoea aan zijn volgelingen in Lucas 24 vertelde, dat Mosje <strong>van</strong><br />
Hem sprak?<br />
Tijden <strong>van</strong> verfrissingen<br />
Tot zover waren de taken <strong>van</strong> de priester in dit commentaar niet zo aangenaam. Parasjah Tsav leert dat er drie<br />
soorten Sjlamiemofferanden zijn: De eerste is de todah Sjlamiemofferande (7:12, dank vredeoffer), dat<br />
dezelfde dag gegeten moest worden. De tweede en de derde werden respectievelijk gelofte vredeoffer en<br />
vrijwillige gave vredeoffer genoemd (7:16).<br />
Een gelofte offerande wordt door een aanbidder gebracht <strong>van</strong>wege een innerlijke wens om dichter bij G'd te<br />
komen. Hij verklaart daarbij "Ik verplicht mijzelf om een vredeoffer te brengen" en kiest daarna <strong>het</strong> dier.<br />
Een vrijwillige gave vredeoffer houdt een verklaring in dat een specifiek dier voor een vredeoffer gewijd is.<br />
De tekst vertelt ons, dat deze vredeoffers binnen twee dagen gegeten moesten worden (7:16-17).<br />
Oproep voor versterkingen<br />
Er waren 24 afdelingen <strong>van</strong> Priesterfamilies beschikbaar.<br />
De installatiedienst<br />
Het is gemakkelijk in te zien dat <strong>het</strong> priesterschap in <strong>het</strong> oude Israël een erg speciale instelling was. Mosje, in<br />
opdracht <strong>van</strong> de Eeuwige, wijdde zowel de priesters voor de eredienst als ook de Misjkan als plaats voor de<br />
eredienst. Er waren zeven hoofdstappen in de volledige heiliging <strong>van</strong> de Misjkan en zijn priesters, te weten:<br />
1. Onderdompeling (8:6),<br />
2. Koninklijke aankleding (8:7-9),<br />
3. Zalving met olie (8:10-12),<br />
4. Het zondeoffer met de stier (8:14-17),<br />
5. Priesterzalving met <strong>het</strong> bloed <strong>van</strong> de ram-voor-de-ambstaanvaarding en bloedbesprenkeling (8:22-24),<br />
6. Beweegoffers (8 :27,29),<br />
7. Zevendaags verblijf <strong>van</strong> de priesters bij de ingang der tent <strong>van</strong> samenkomsten (8:33, 35).<br />
Onderdompeling (8:6)<br />
'Mosje waste hen in water'. De meeste Joodse commentatoren nemen aan dat hier volledige onderdompeling<br />
gebeurde, zoals ook de gewoonte was in de Tweede Tempelperiode. Men zou zich onderdompelen in G'ds<br />
heiligheid om de tegenstrijdige invloeden <strong>van</strong> buitenaf te niet te doen. Deze handeling beeldt de wens uit zich<br />
innerlijk (geestelijk) te reinigen voor de dienst aan de Eeuwige.<br />
Koninklijke aankleding (8:7-9)<br />
Mosje in een witte tuniek, kleedde Aharon en zijn zonen respectievelijk in de Hogepriesterkleding en in de<br />
priesterkleding. De wolk <strong>van</strong> de G'ddelijke Majesteit verscheen pas boven de Misjkan nadat Aharon de<br />
heiligingsofferanden gebracht had.<br />
Zalving met olie (8:10-12)<br />
Het volgende deel <strong>van</strong> Mosje's taak was <strong>het</strong> zalven <strong>van</strong> diverse delen <strong>van</strong> de Misjkan met olie, m.a.w. hij deed<br />
een beetje olie op de objecten. Het Hebreeuwse stamwerkwoord voor "zalven" is masjach = xXm. Het betekent<br />
eenvoudigweg "een vloeistof over iets uitspreiden" of "te smeren". Ook werd <strong>het</strong> midden <strong>van</strong> de rechter<br />
oorschelp, de rechterduim en de rechter grote teen met bloed "gezalfd" (zie ook Wajikra 14:17). Gd droeg<br />
Mosje ook op om Aharon en zijn zonen te "zalven" met zalfolie, sjèmèn misjcha = hxXm !mX. Ieder priester<br />
werd een gezalfde of wel een masjiach = xyXm genoemd. Van dit woord komt ons woord Messias <strong>van</strong>daan.<br />
Priesters, profeten en koningen werden in Israël met zalfolie gezalfd en werden zo messiassen. Tegelijk met<br />
de oliezalving kregen zij G'ds Geest over zich. Jesja'jahoe noemt in hoofdstuk 45:1 zelfs de Perzische<br />
heidense koning Cyrus een "messias". Blijkbaar had de Roeach HaKodesj deze koning bewogen om Israël's<br />
ballingschap op te heffen. Ook Jesjoea werd door Jochanan ondergedompeld en ontving de zalving met de<br />
Roeach HaKodesj als een duif die op hem neerdaalde (Mattitjahoe 3:16). Hij werd daardoor Masjiach voor<br />
Israël. In <strong>het</strong> Grieks werd Masjiach = Christus = Gezalfde. Alle 120 mensen met de Elf talmiediem <strong>van</strong><br />
- 5 -
<strong>LEVITICUS</strong> <strong>–</strong> <strong>Thorastudie</strong> <strong>van</strong> <strong>Ariel</strong> <strong>Berkowitz</strong><br />
Jesjoea werden in de bovenzaal op Sjavoe'ot gezalfd met de Roeach HaKodesj. Zij dompelden ongeveer 3000<br />
gelovigen onder in de Mikveh's onderaan de Tempeltrap (Hand.2:1-41)<br />
Het zondeoffer met de stier (8:14-17)<br />
Een kritiek deel <strong>van</strong> de installatieplechtigheid <strong>van</strong> de priesters was de chatat offerande <strong>van</strong> een stier. Dit was<br />
<strong>van</strong> betekenis <strong>van</strong>wege twee redenen. Het liet ten eerste <strong>het</strong> feit zien dat priesters mensen waren zoals<br />
iedereen. Om G'd te kunnen naderen, speciaal voor <strong>het</strong> werk waartoe de Eeuwige hun had geroepen, moest<br />
hun zonde verzoend worden. Anders konden zij niet helpen bij <strong>het</strong> verkrijgen <strong>van</strong> de verzoening voor<br />
anderen! Ten tweede toonde de offerande <strong>van</strong> een stier, de duurste <strong>van</strong> de offerdieren, de waardigheid en <strong>het</strong><br />
belang <strong>van</strong> <strong>het</strong> werk <strong>van</strong> <strong>het</strong> priesterschap aan.<br />
Priesterzalving met <strong>het</strong> bloed <strong>van</strong> de ram-voor-de-ambstaanvaarding en bloedbesprenkeling (8:22-24)<br />
Het midden <strong>van</strong> de rechter oorschelp, de rechterduim en de rechter grote teen <strong>van</strong> Aharon werd met bloed<br />
'gezalfd' (zie ook Wajikra 14:17). De volgende stap in de ceremonie was <strong>het</strong> besprenkelen met bloed <strong>van</strong> <strong>het</strong><br />
meubilair in de Misjkan en <strong>van</strong> Aharon met zijn zonen. Dit betekende heiliging <strong>van</strong> de klederen. Mosje<br />
besprenkelde tweemaal om de taak <strong>van</strong> de priester aan te geven: om <strong>het</strong> licht <strong>van</strong> de godsvrucht te verspreiden<br />
en de waarheid te verkondigen dat G'd verzoening schenkt voor menselijke verkeerde daden.<br />
Beweegoffers (8:27,29)<br />
De Eeuwige Zelf instrueerde Mosje om verscheidene offeranden in de handen <strong>van</strong> de zonen <strong>van</strong> Aharon te<br />
leggen en ze te laten wuiven als een wuif-offer met horizontale en verticale bewegingen - G'd keek dit niet af<br />
<strong>van</strong> de huidige gelijktijdige golven <strong>van</strong> sportfans op de tribunes! Deze bewegingen drukken de gedachte uit<br />
dat iedere offerande voor de Heer bedoeld is om in omgekeerde richting gevolgd te worden door een zegening<br />
<strong>van</strong> Hem, precies zoals iedere opstijging naar Hem resulteert in een dichterbij komen bij ons.<br />
Zevendaags verblijf <strong>van</strong> de priesters bij de ingang der tent <strong>van</strong> samenkomsten (8:33, 35)<br />
Want jullie zullen geïnstalleerd worden in een zevendaagse periode. Vers 34 geeft aan dat dezelfde<br />
wijdingsdienst gedurende zeven dagen iedere dag herhaald werd. De nieuwe priesters bleven op hun post.<br />
Studievragen:<br />
1. Waarom denk je dat <strong>het</strong> onderwijs over de offeranden hier in Parasjah Tsav herhaald wordt?<br />
2. Welke lessen kunnen we leren uit <strong>het</strong> feit dat de priester de as moest verwijderen en elke dag <strong>het</strong> altaar<br />
opnieuw moest reinigen?<br />
3. Waarom legt de Heer zoveel nadruk op bloed?<br />
4. Waarom denk je dat er een verbod was tegen <strong>het</strong> eten <strong>van</strong> vet <strong>van</strong> bepaalde dieren?<br />
5. Wat was <strong>het</strong> doel <strong>van</strong> de beweegofferanden?<br />
6. Wat hield de todahofferande in voor zover als <strong>het</strong> de priesters betrof?<br />
7. Waarom heiligde Mosje de Misjkan voordat hij de kohaniem heiligde?<br />
8. Wat betekenden in de dienst voor heiliging <strong>van</strong> de priesters de zalving met olie en <strong>het</strong> bestrijken met<br />
bloed?<br />
9. Waarom werden Aharon en zijn zonen bevolen om zeven dagen in de Tent der Samenkomst te blijven?<br />
Waarom zeven? Waarom de Tent der Samenkomst?<br />
10. Waarom werd Mosje niet als priester geheiligd?<br />
J. H. ten Kate, 19-3-2002 (naar <strong>Ariel</strong> <strong>Berkowitz</strong>)<br />
- 6 -