JG 20 nr 2 - Reynaertgenootschap

175
been te zetten. Eén zo’n ‘red herring’ (om een door Chistopher Boone geliefde term
over te nemen) is de ontdekking van Lucas dat een Leuvense professor lid is ‘van
een obscuur rechts groepje, de Sodalitas, dat ijverde voor de hereniging van het
Heilig Bloed en de Heilige Kelk’ (p. 183). Het gaat hier dan wel om een gerespecteerd
redactielid van Neuphilologische Forschungen, het blad waar Rosseel destijds
zijn veelbesproken artikel in publiceerde. Bij de lezer moet weldegelijk de vraag rijzen
of die professor (niet) aan de basis ligt van alle commotie.
Van dezelfde orde is de verdachtmaking van Lucas als vermoedelijke moordenaar
van Adhemar Verellen, bij leven directeur van een chemisch labo, bij wie Fien
een wateranalyse had besteld. De voor de hand liggende reden is natuurlijk dat ‘hij
de laatste bezoeker en de laatste persoon was die hem nog in leven had gezien’
(p. 252). Men zal zich herinneren dat precies dezelfde reden wordt ingeroepen in ’t
Harts De kroongetuige om Thomas Kuyper verantwoordelijk te achten voor de vermeende
verdwijning van Jenny Fortuyn. Wie even verder leest, komt te weten dat
Lucas inderdaad de schijn tegen zich heeft. De argumenten die Arthur Nobel opdist,
lijken dan ook verpletterend (zie p. 256), maar hoe dan ook ongegrond en in die zin
een beknopte heruitgave van de argumenten die schijnbaar tegen Henri Osewoudt
pleiten in Willem Frederik Hermans’ De donkere kamer van Damokles (1958).
Een goede detective bestaat doorgaans bij de gratie van langdurig achtergehouden
informatie, en dat is voor Het leugenverhaal niet anders. De lezer wil weten,
maar de auteur moet er alles aan doen om de lezer tot aan (na) de laatste bladzijde
aan zich te binden. Ook Kisling en Verhuyck bedienen zich van dit beproefde
recept. Zo slaagt Rosseel erin zijn hypothese, waarin hij de graal via een ‘gradus
caeli’ (een hemeltrap) met Graauw verbindt, maar mondjesmaat aan Lucas, en dus
aan de lezer, prijs te geven. De manier waarop de theorie en het belang daarin van
de tiende-eeuwse kluizenaar Dunstan zich ontwikkelen, vormt een spannend verhaal-in-het-verhaal.
Ook de vermelding van een ‘ontbrekend’ element bezorgt het
verhaal precies halfweg een nieuw elan. ‘We zijn er nog niet. Ik zou mijn hypothese
nog graag een extra zetje geven; er nog één element aan toevoegen’, oppert
Rosseel (p. 168). En dat element dient zich, zoals verwacht, in het laatste hoofdstuk
aan, in de vorm van de ‘onduidelijkste tekening’ die door de onfortuinlijke Bart is
neergekalkt.
Een literaire en historische thriller?
Kisling en Verhuyck hebben in alle opzichten een ‘lichtvoetig’ misdaadverhaal
geschreven, en voldoen daarmee voortreffelijk aan het belangrijkste kwaliteitsvoorschrift
dat Maarten ’t Hart op het einde van zijn befaamde opstel over de detectiveroman
citeert. 6 Die lichtheid wordt allerminst doorbroken door de spaarzame, maar
goed getimede ‘quotes’ die van Rosseel en Mingus op zijn minst ‘ongewone’ speurders
maken. De verwijzing naar André Gides fameuze slagzin ‘Familles, je vous
hais’ (p. 84) is geen voorbeeld van affectatie, maar een passende verwijzing naar
Lucas’ gemoedsgesteltenis, als zoon van in ongewone omstandigheden gestorven
ouders. Wanneer Lucas prakkiseert over het door Diederik van den Elzas naar
Brugge overgebrachte ‘genetisch materiaal van God’, noemt hij het in gedachten
‘De God kloonbaar, kloonbaar de God’ (p. 184) en roept daarmee De God denkbaar,
denkbaar de God van W.F. Hermans in herinnering. Even verder wordt eer betoond
aan de grondleggers van de detective, met name Edgar Allan Poe en Chesterton,
Tiecelijn, 20, 2007