JG 20 nr 2 - Reynaertgenootschap

129
veelheid dat een wagen het nauwelijks in zeven keer zou kunnen vervoeren!’
(2139) Toen de koning dit hoorde, gaf hij Reynaert heftig antwoord: ‘Reynaert,
hoe kwam u aan die schat?’ Reynaert antwoordde: ‘Ik zeg het u. Wilt u weten wat
ik weet, dan zal het om niets ter wereld verborgen blijven. Koning, die schat was
gestolen. Maar was hij niet gestolen, dan zou de moord op u zelf ermee gepleegd
zijn, op mijn erewoord, die al uw vrienden zou verdrieten.’
(2151) De koningin raakte van streek en sprak: ‘O wee, beste Reynaert! O wee,
Reynaert, o wee, o wee! O wee, Reynaert, wat zegt u? Ik bezweer u dat u ons nu
zegt, Reynaert, bij niets minder dan de reis die uw ziel zal ondernemen, dat u ons
nu publiekelijk de hele waarheid zegt, en vertelt of u weet van enige moordaanslag
of een moordplan dat gericht is tegen mijn heer. Laat dat hier openlijk horen.’
(2164) Nu hoort hoe Reynaert de koning en koningin zal misleiden en hij op vernuftige
wijze ’s konings vriendschap en gunst zal verwerven en hoe hij, buiten hun
schuld, Bruun en Ysingrijn beiden in grote moeilijkheden bracht en in vete en ongenade
met de koning zal brengen. De heren die nu zo trots waren, omdat zij dachten
Reynaert bier tot zijn schande te hebben gebrouwen, zo geloof ik oprecht, zal
hij op zijn beurt honingdrank bereiden, die ze zullen drinken tot hun schande.
(2179) Met een bedroefd voorkomen sprak Reynaert: ‘Edele koningin, al had u mij
niet aangespoord, ik ben iemand die verwacht te sterven. Ik wil mijn ziel er niet mee
belasten. En was het zo dat ik het deed, dan zou ik erdoor in de hel belanden, waar
kwelling en pijniging heersen! Indien de edelmoedige koning het stil wilde laten worden,
dan zou ik met zijn toestemming vertellen hoe zijn onderdanen hem afschuwelijk
verraden hebben met een moordcomplot. Nochtans zijn de ergste samenzweerders
sommigen van mijn dierbaarste familieleden, die ik zeker niet zou
beschuldigen als ik de hel niet vreesde, waarin – naar men zegt – zij lijden die hier
sterven en van een moordcomplot op de hoogte zijn zonder dat te openbaren.’
(2199) De koning raakte bedrukt en sprak: ‘Reynaert, zeg je me de waarheid?’
– ‘De waarheid?’ sprak Reynaert, ‘vraagt u me dat? Weet u dan niet hoe ik ervoor
sta? Bedenk wel, edele koning: al ben ik een ongelukkig schepsel, hoe zou ik zo’n
schanddaad* kunnen verdragen? Denkt u dat ik een leugen zou willen meenemen
op mijn lange reis*? Waarlijk, absoluut niet!’ sprak Reynaert.
(2209) Op advies van de koningin, die zeer bevreesd was dat de koning iets zou
overkomen, beval de koning luid dat niemand het moest wagen om ook maar één
woordje te spreken voordat Reynaert alles gezegd had wat hij wilde. Toen waren ze
allen doodstil. De koning beval Reynaert om te spreken. Reynaert zat vol gemene
streken. Hij dacht dat zijn geluk groot was. Hij sprak: ‘Nu zwijgt allen, omdat de
koning het wil. Ik zal de verraders uit het hoofd publiekelijk beschrijven, zodat ik niemand
ontzie die ik moet beschuldigen. Wie de schande aangaat, moge zich ervoor
schamen!’
(2227) Nu hoort allemaal hoe Reynaert zijn bloedeigen vader van verraad zal
beschuldigen en een van zijn dierbaarste verwanten – dat was Grimbeert de das,
die zeer op Reynaert gesteld was. Dat deed Reynaert omdat hij wilde dat men des
te meer geloof zou hechten aan zijn beweringen over zijn vijanden, wanneer hij hen
van verraad zou beschuldigen. Nu hoort hoe hij hiermee begon.
(2239) Reynaert sprak: ‘Eens op een keer had mijn heer en vader de schat van
koning Ermelinc gevonden op een verborgen plaats. Toen mijn vader de schat had
gevonden, werd hij in korte tijd zo vermetel en zo trots dat hij alle dieren minachtte
die eerder zijn gelijken waren. Hij liet Tybeert de kater naar de Ardennen reizen, die
woeste streek, waar hij Bruun de beer trof. Hij* wenste Bruun de zegen van de
Tiecelijn, 20, 2007