JG 20 nr 2 - Reynaertgenootschap

127
en heer Bruun? Reynaert kent menige haag* en het loopt tegen de avond*. Hier is
Reynaert; ontsnapt hij, komt hij drie voet uit de gevarenzone, dan is zijn listigheid
zo groot en kent hij zo vele uitwegen dat hij nog in geen jaar gevangen wordt. Moet
men hem ophangen, waarom doet men het dan niet? Eer men nu een galg oprichten
kan, is het nacht.’ Ysingrijn wist raad en sprak: ‘Hier is een galg in de buurt.’ En
met deze woorden zuchtte hij.
(1918) Toen sprak de kater, heer Tybeert: ‘Heer Ysingrijn, uw hart is bedroefd; dat
neem ik u niet kwalijk*. Ook was het Reynaert die het allemaal bedacht had en zelf
meeging naar waar men uw twee broers ophing, Rumen en Wijdelancken. Dit is de
gelegenheid om het hem betaald te zetten. Stond u uw man, dan zou het voorbij
zijn, dan zou hij nu niet meer in leven zijn.’ Ysingrijn sprak tot Tybeert: ‘Wat brengt
u ons toch allemaal bij*! Ontbeerden wij geen strop, dan zou zijn keel al lang weten
wat zijn achterste weegt.’
(1933) Reynaert, die lang had gezwegen, sprak: ‘Heren, bekort mijn lijden.
Tybeert heeft om zijn keel een stevig touw, dat hij buitmaakte toen hij zeer leed, in
het huis waar hij de pastoor beet, die naakt voor hem stond. Heer Ysingrijn maak
nu voort; u bent er nu toch voor aangewezen, en u, Bruun, om uw neef Reynaert te
doden, die rode booswicht!’ Toen sprak de koning meteen: ‘Laat Tybeert meegaan.
Hij kan klimmen. Hij kan het touw naar boven brengen zonder de moeite die het u
kost. Tybeert, schiet op en breng het in orde. Het verdriet me dat u treuzelt.’
(1950) Toen sprak Ysingrijn tot Bruun: ‘Bij de kloosterkruin bovenop mijn hoofd*,
ik hoorde nooit zulke goede raad als Reynaert zelf hier geeft. Hij verlangt naar kloosterbier.
Laten we nu voortmaken en het hem brouwen.’ Bruun sprak: Neef Tybeert,
neem het touw. Jij moet mee lopen. Reynaert zal mijn mooie wangen en jouw oog
nu betaald krijgen. Laten we gaan en hem zo hoog ophangen dat het een schande
zal zijn voor al zijn vrienden.’ – ‘Laten we gaan, hij heeft het beslist verdiend,’ sprak
Tybeert en nam het touw. Nooit spande hij zich met meer genoegen in.
(1966) Nu waren de drie heren gereed, die Reynaert zeer haatten. Dat was de
wolf en Tybeert en heer Bruun, die tot zijn schade geleerd had om honing te stelen.
Ysingrijn was erop gebrand om, voor hij het hof verliet, niet na te laten zijn nichten
en neven en allen die aan het hof bleven – zowel bekenden als vreemdelingen –
aan te sporen dat zij Reynaert gevangen hielden. Vrouwe Haersint, zijn echtgenote,
beval hij bij haar leven* dat zij bij Reynaert moest staan en hem bij de baard
moest nemen, en niet van hem moest scheiden, om goed noch geld, om gunst noch
gevaar, noch uit vrees voor de dood.
(1985) Reynaert antwoordde snel, verstaanbaar voor allen die er waren: ‘Heer
Ysingrijn, halve vergiffenis, graag! Al zou mijn ondergang u lief zijn* en al brengt u
mij in narigheid, ik weet zeker: als mijn tante in alle eerlijkheid het verleden voor de
geest haalt, zou zij mij nooit kwaad berokkenen. Maar heer Ysingrijn, beste oom, u
zorgt slecht voor uw neef, net als heer Bruun en heer Tybeert, omdat u mij zo te
schande gemaakt heeft! U drieën bent er volledig voor verantwoordelijk dat men mij
doden zal. Bovendien heeft u ervoor gezorgd dat al wie in mijn buurt komt, mij uitmaakt
voor misdadiger of mij haat. Daarom moge u, God is mijn getuige, alle drie
onteerd worden, als u niet snel geheel uw voornemen weet uit te voeren. Mijn hart
is absoluut onbevreesd, ik moet toch een keer sterven. Werd mijn vader toen hij
stierf niet bevrijd van alle zonden? Ga, maak de galg gereed. Als u nu nog een
ogenblik treuzelt, loop dan naar de hel met al uw voeten en benen*.’
(2014) Toen sprak Ysingrijn: ‘Amen.’ – ‘Amen,’ sprak Bruun, ‘en naar de hel moge
hij gaan die langer treuzelt.’ Tybeert sprak: ‘Laten we ons nu haasten.’ En met deze
Tiecelijn, 20, 2007