dichtbij - Kliek Publishing
dichtbij - Kliek Publishing
dichtbij - Kliek Publishing
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
PersoneelsMAGAZIne Broeders vAn lIefde<br />
<strong>dichtbij</strong><br />
4<br />
In de<br />
kappersstoel<br />
van veerle<br />
ExclusiEvE pErsonEElsactiE bij DrEambaby En DrEamlanD<br />
Verschijnt 5 keer per jaar<br />
feb - apr - jun - okt - dec<br />
1ste jaargang<br />
APrIl 2010 | nr. 2<br />
Meer jongeren met problemen<br />
Wat kunnen we eraan doen?<br />
“Muziek is het sterkste<br />
communicatiemiddel ter wereld”<br />
<strong>dichtbij</strong> sprak met<br />
Jean Bosco safari<br />
opvoedingstips<br />
Personeelskaart |<br />
Broeders van Liefde<br />
Jan Janssens<br />
O.C. Broeder Ebergiste Vurste<br />
www.<strong>dichtbij</strong>magazine.be
Inhoud<br />
3 edito<br />
4 Kort – telex<br />
6 vaste stek<br />
“Patiënten luchten hier hun hart”<br />
8 Gespot<br />
10 Toch <strong>dichtbij</strong><br />
12 Anders bekeken<br />
Didier De Vreese is pastor<br />
in de gevangenis<br />
13 dossier<br />
Meer jongeren met problemen<br />
17 Column<br />
18 In balans<br />
Triple P<br />
20 van alle markten thuis<br />
Exclusieve actie bij DreamBaby en<br />
DreamLand<br />
21 Aan het woord<br />
Artiest Jean Bosco Safari<br />
25 In memoriam<br />
26 etcetera<br />
www.<strong>dichtbij</strong>magazine.be in één oogopslag<br />
27 Wedstrijd<br />
de vraag<br />
Tip<br />
28 In beeld<br />
Georges Reyns<br />
Personeelsacties<br />
Dichtbij pakt uit met 2 nieuwe lentevoordelen. Zo krijg je met je<br />
personeelskaart bij DreamBaby en DreamLand mooie kortingen op<br />
speelgoed, trampolines en zwembaden. En op de speciale verkoopsdagen van<br />
Luxor krijg je kortingen van 20 tot 25% op alle tuinmeubelen en accessoires.<br />
surf snel naar www.<strong>dichtbij</strong>magazine.be!<br />
2 > <strong>dichtbij</strong> April 2010<br />
6<br />
18<br />
13<br />
21<br />
Personeelskaart |<br />
Broeders van Liefde<br />
Jan Janssens<br />
O.C. Broeder Ebergiste Vurste<br />
www.<strong>dichtbij</strong>magazine.be
edito Colofon<br />
> Hendrik Delaruelle werkt op het Provincialaat<br />
als coördinator van de sector welzijn<br />
en buitengewoon onderwijs. Hij is ook lid<br />
van de Raad van Bestuur. Hendrik woont in<br />
Ledeberg met zijn vrouw en zijn 3 kinderen.<br />
Hij zet zich in voor Amnesty International<br />
en luistert graag naar jazz- en operamuziek.<br />
“Even machteloos en boos,<br />
daarna samen verder…”<br />
Zonet belde een directeur me met de mededeling dat er geen oplossing gevonden<br />
is voor Peter*. Peter is een jongen van 11 jaar met een verstandelijke beperking en<br />
zeer ernstige psychische stoornissen. Hij werd in de steek gelaten door zijn ouders<br />
en heeft niemand meer. De opvoeders en therapeuten zijn in hun engagement naar<br />
Peter zeer ver gegaan. Zij verdienen alle respect.<br />
Tegelijkertijd moeten we onder ogen zien dat voor deze doelgroep de personeelsnorm<br />
te laag is. Hier zouden de school, het psychiatrisch ziekenhuis en het medisch<br />
pedagogisch instituut moeten samenwerken. Maar de regelgeving bemoeilijkt dat,<br />
waardoor we Peter niet langer kunnen helpen. Een doorverwijzing naar een kinderpsychiatrische<br />
afdeling is verantwoord, maar daar kunnen ze hem niet opnemen<br />
omdat er een ellenlange wachtlijst is. Wat nu?<br />
Ik weiger me over te geven aan mijn gevoel van machteloosheid en verontwaardiging<br />
van het moment. We zoeken hoopvol verder naar een oplossing voor Peter. Ik maak<br />
me geen zorgen. In afwachting van definitieve hulp zullen onze medewerkers zich<br />
blijven engageren. Zoals Peter zijn er velen. Daarom wil ik dit maatschappelijk aan<br />
de kaak stellen. De overheid moet dergelijke zorg garanderen. De verschillende<br />
sectoren welzijn, geestelijke gezondheidszorg en onderwijs moeten de kans krijgen<br />
om intersectoraal, in een regelluwe context, samen te werken. Want samen is veel<br />
mogelijk.<br />
*Om privacyredenen is ‘Peter’ een fictieve naam.<br />
Hendrik Delaruelle<br />
PERSONEELSMAGAZINE BROEDERS VAN LIEFDE<br />
<strong>dichtbij</strong><br />
4<br />
In de<br />
kappersstoel<br />
van Veerle<br />
EXCLUSIEVE PERSONEELSACTIE BIJ DREAMBABY EN DREAMLAND<br />
Verschijnt 5 keer per jaar<br />
feb - apr - jun - okt - dec<br />
1ste jaargang<br />
APRIL 2010 | NR. 2<br />
Meer jongeren met problemen<br />
Wat kunnen we eraan doen?<br />
“Muziek is het sterkste<br />
communicatiemiddel ter wereld”<br />
Dichtbij sprak met<br />
Jean Bosco Safari<br />
Opvoedingstips<br />
Personeelskaart |<br />
Broeders van Liefde<br />
Alle medewerkers van de Broeders van<br />
Liefde in België ontvangen ‘Dichtbij’ (Vlaanderen)<br />
of ‘Approches’ (Wallonië).<br />
De Broeders van Liefde zijn een congregatie<br />
en organisatie die de begeleiding en de<br />
verzorging opneemt voor kinderen, jongeren<br />
en volwassenen, in de sectoren onderwijs,<br />
verzorgingsinstellingen (geestelijke<br />
gezondheidszorg en ouderenzorg) en welzijn<br />
(orthopedagogische zorg, kinderdagverblijven<br />
en beschutte/sociale werkplaatsen) en<br />
buitengewoon onderwijs.<br />
redactieraad<br />
Lieven Claeys, Katrien Debreuck,<br />
Jan Decoene, Karen Godfrin, Luc de Kezel,<br />
Jan Permentier, Br. Veron Raes,<br />
Jacques Van Daele, Freddy Van Hyfte,<br />
Joke Verbeke (redactiesecretariaat),<br />
Edwin Vercruysse en Hugo Vermeren.<br />
Hoofdredacteur en<br />
verantwoordelijke uitgever<br />
Br. Veron Raes - Stropstraat 119 - 9000 Gent.<br />
Dichtbij is een uitgave van de<br />
v.z.w. Provincialaat der Broeders van Liefde.<br />
Abonnement<br />
Dichtbij verschijnt 5 keer per jaar en is gratis<br />
voor alle medewerkers van de Broeders van<br />
Liefde. Wilt u een abonnement? Neem dan<br />
contact op met het redactiesecretariaat.<br />
Oplage: 11.500 ex.<br />
redactiesecretariaat<br />
Wie wil meewerken aan Dichtbij neemt het<br />
best contact op met het redactiesecretariaat.<br />
Joke Verbeke, Stropstraat 119, B-9000 Gent<br />
T 09 241 19 98<br />
Joke.verbeke@fracarita.org<br />
vormgeving<br />
<strong>Kliek</strong> Creatieve Communicatie<br />
druk<br />
Drukkerij De Windroos<br />
www.<strong>dichtbij</strong>magazine.be<br />
<strong>dichtbij</strong> April 2010 > 3
Kort<br />
Dieren in nesten in zelzate<br />
redACTIe > Jan Herreman foToGrAfIe > Kenny v.d.<br />
Het Eén-programma ‘Dieren in Nesten’<br />
maakte een reportage in 9 delen<br />
over het CAT-project in het psychiatrisch<br />
centrum Sint-Jan-Baptist<br />
in Zelzate. CAT staat voor Canine<br />
Assisted Therapy. Het is een therapievorm<br />
die binnen het ziekenhuis werd<br />
ontwikkeld om met de forensische<br />
patiëntendoelgroep aan de slag te<br />
gaan.<br />
Zorgvuldig geselecteerde asielhonden<br />
worden in het project opgenomen en<br />
functioneren als co-therapeut.<br />
Onder begeleiding van een ervaren<br />
hondeninstructeur krijgen ze een<br />
Telex<br />
1 jaar lang fEEst in<br />
K.i. WoluWE<br />
K.I. Woluwe bestaat dit jaar 175 jaar en<br />
dat wordt gevierd. Het feestjaar werd<br />
onlangs ingezet met een academische<br />
zitting. Maar dat is niet alles: op 25 mei<br />
komt prinses Mathilde er op bezoek en<br />
ook het Lentefeest van 5 juni staat in het<br />
teken van dit jubileum. Bovendien vindt<br />
de zondagsviering die op 29 augustus<br />
wordt uitgezonden op Eén plaats in de<br />
kapel van K.I. Woluwe.<br />
iict bEstaat 10 jaar<br />
Niet alleen is het dit jaar 250 jaar geleden<br />
dat Kanunnik Petrus Jozef Triest<br />
geboren werd, het IICT, het Internati-<br />
4 > <strong>dichtbij</strong> April 2010<br />
basisgehoorzaamheidstraining.<br />
Ze leren ook alternatief en aangenaam<br />
gedrag aan, ter vervanging<br />
van lastig of onaangenaam gedrag.<br />
Wanneer de hond de basis gehoorzaamheidstraining<br />
doorlopen heeft,<br />
opnieuw sociaal aanvaardbaar gedrag<br />
vertoont en klaar is voor de maatschappij,<br />
wordt een nieuw adoptiegezin<br />
gezocht.<br />
> P.C. sint-Jan-Baptist, suikerkaai 81,<br />
9060 Zelzate<br />
de reeks op tv is jammer genoeg voorbij,<br />
maar meer info over het project vind je op<br />
www.4dogs.be.<br />
> de honden uit het CAT-project zijn co-therapeut.<br />
onal Institute Canon Triest, bestaat 10<br />
jaar. Daarom organiseerde het instituut<br />
eind maart een academische zitting.<br />
Het thema was ‘Caritas: de rode draad<br />
van de sociale leer van de Kerk’. Op<br />
dezelfde dag werd de tentoonstelling<br />
over Kanunnik Triest in het Vormingscentrum<br />
Guislain geopend. De tentoonstelling<br />
toont verschillende aspecten<br />
van het veelzijdige leven van Triest. Ze<br />
loopt nog tot het einde van het jaar in<br />
het museum Dr. Guislain in Gent.<br />
approcHEs gElancEErD<br />
Ook bij onze Waalse collega’s is het<br />
oude personeelsblad verdwenen. ‘De<br />
Tout Coeur’ werd er vorige maand<br />
STAN gaat<br />
Dichtbij<br />
achterna<br />
redACTIe > Jan Bogaerts<br />
‘Dichtbij’ is niet het enige nieuwe personeelsmagazine<br />
in de organisatie.<br />
Ook het psychiatrisch centrum Sint-<br />
Amedeus uit Mortsel pakte onlangs<br />
uit met een gloednieuw tijdschrift:<br />
STAN. STAN wil positief bijdragen aan<br />
de betrokkenheid, het wij-gevoel en<br />
de fierheid van alle medewerkers van<br />
Sint-Amedeus en vzw de Link. Net als<br />
‘Dichtbij’ moet het blad dus ‘dicht bij’<br />
de medewerkers staan. Net dit jaar<br />
bestaat het ziekenhuis 115 jaar.<br />
> P.C. sint-Amedeus, deurnestraat 252,<br />
2640 Mortsel<br />
sint-Amedeus is een psychiatrisch centrum<br />
bestaande uit een psychiatrisch ziekenhuis<br />
en een psychiatrisch verzorgingstehuis<br />
verspreid over 4 campussen.<br />
vervangen door ‘Approches’. Het nieuwe<br />
magazine verschijnt 4 keer per jaar en<br />
wordt gedrukt op 1.400 exemplaren.<br />
HuizE vincEnt gEopEnD<br />
In Tielrode werd onlangs het woon- en<br />
zorgcentrum Huize Vincent geopend.<br />
Huize Vincent is uniek in ons land: het<br />
is het eerste woon- en zorgcentrum<br />
dat onderdak kan bieden aan 30 dove<br />
senioren. Bij de bouw moest daarmee<br />
natuurlijk rekening gehouden worden.<br />
Zo flikkert er een lamp als er iemand<br />
aanklopt en in de gangen hangen<br />
er spiegels, zodat de bewoners weten<br />
of er iemand achter hen loopt of niet.
psychiatrie is<br />
boeiend<br />
redACTIe > Joke verbeke<br />
foToGrAfIe > emmy de Boos<br />
Werken in de geestelijke gezondheidszorg<br />
schrikt jongeren soms af,<br />
omdat hun beeld van de sector niet<br />
strookt met de realiteit. Om hen te<br />
laten kennismaken met dit boeiende<br />
werkveld organiseerden Vormingscentrum<br />
Guislain, het instituut voor<br />
verpleegkunde en VDAB op 12 maart<br />
voor de eerste keer een grote zorgbeurs.<br />
Via uiteenzettingen, infostanden<br />
en contacten met ex-patiënten<br />
en personeel hoopten ze het taboe op<br />
psychisch ziek zijn te verkleinen. Er<br />
kwamen meer dan 300 deelnemers<br />
op af.<br />
> op de zorgbeurs kregen jongeren info<br />
over de geestelijke gezondheidszorg.<br />
p.c. ziEKErEn Haalt tWEEDE<br />
prijs gEzonDHEiD En<br />
onDErnEming<br />
De jury van de Prijs Gezondheid en Onderneming<br />
van de Europese Club voor<br />
de Gezondheid heeft aan P.C. Ziekeren<br />
de tweede prijs van de Belgische Sectie<br />
van de Europese Club ex aequo met een<br />
andere laureaat toegekend. De prijs<br />
bedraagt 1.500 euro.<br />
Kim En tia op bEzoEK in<br />
mErKsEm<br />
4 meisjes uit het laatste jaar van het<br />
Sint-Eduardusinstituut in Merksem<br />
organiseerden midden maart een grote<br />
aflossingsloop voor het goede doel: de<br />
> de bewoners van Borgwal zijn trots dat hun project in de kijker gezet wordt.<br />
ampersandprijs voor<br />
zwerfvuilteam borgwal<br />
redACTIe > veerle neyt foToGrAfIe > veerle neyt<br />
Elke week gaan ploegjes van het<br />
ortho-agogisch centrum Broeder<br />
Ebergiste op pad om zwerfvuil op te<br />
ruimen. Telkens worden er zo’n 3<br />
PMD-zakken en 3 restafvalzakken<br />
opgehaald. Mensen met een beperking<br />
die een belangrijke rol spelen in<br />
het bestrijden van één van de meest<br />
storende elementen in ons landschap,<br />
dat is vrijwilligerswerk met een<br />
meerwaarde! Het project verschaft<br />
zinvol werk, vergroot de zichtbaarheid<br />
van de bewoners en zorgt voor<br />
integratie. Ook het milieu vaart er<br />
wel bij. Daarom kreeg de ploeg van<br />
CD&V Gavere de tweede Ampersand-<br />
renovatie van een sporthal in Bukavu<br />
(Congo). Ook de leerlingen van de derde<br />
graad van het Sint-Michielscollege en<br />
het Gemeentelijk Instituut in Brasschaat<br />
deden mee. De aflossingsloop werd een<br />
groot succes, onder meer door de aanwezigheid<br />
van Kim Gevaert en Tia Hellebaut,<br />
die het startschot gaven. Het initiatief<br />
bracht zo’n 3.000 euro op.<br />
sint-iDEsbalD organisEErt<br />
2DE HartstocHtconcErt<br />
Op zaterdag 5 juni organiseert O.C.<br />
Sint-Idesbald voor de 2de keer een<br />
concert rond het thema ‘hartstocht’. Met<br />
de opbrengst wordt de kapel verbouwd<br />
tot polyvalente ruimte. Het geld van het<br />
prijs* voor het meest verdienstelijke<br />
vrijwilligersproject van de gemeente.<br />
De zwerfvuilploeg kreeg een officiële<br />
oorkonde, een mand rijkelijk gevuld<br />
met Gaverse streekgerechten en<br />
natuurlijk veel felicitaties.<br />
> o.C. Broeder ebergiste, leenstraat 31-35,<br />
9890 vurste<br />
ortho-agogisch centrum Broeder ebergiste<br />
biedt volwassenen met een verstandelijke<br />
beperking kwaliteitsvolle ondersteuning op<br />
maat op vlak van wonen en/of dagbesteding.<br />
Belangrijke aandachtspunten zijn het<br />
streven naar de meest aangewezen en meest<br />
haalbare vorm van inclusie en het positief<br />
beïnvloeden van de beeldvorming van de<br />
doelgroep in de maatschappij.<br />
1ste concert, vorig jaar, ging naar vloerbekleding,<br />
45 stoeltjes, een beamer en<br />
een projectiescherm. Maar daar kan<br />
dus nog wat bij.<br />
tWEEDE lEvEn voor ouDE<br />
ziEKEnHuisbEDDEn<br />
Hilde De Meyer, verpleegkundige in het<br />
P.C. Zoete Nood Gods in Lede, ging met<br />
het BFAST-team naar Haïti. Ze leerde<br />
er de vzw PICARO kennen, die oude<br />
ziekenhuisbedden een nieuw leven<br />
geeft, onder meer in een ziekenhuis in<br />
Egypte. Veel mensen slapen er nu nog<br />
op de grond. Heb je afgedankte ziekenhuisbedden<br />
met matras, contacteer dan<br />
hilde.de.meyer@telenet.be.<br />
<strong>dichtbij</strong> April 2010 > 5
vaste stek<br />
6 > <strong>dichtbij</strong> April 2010<br />
Veerle De Soete<br />
« Patiënten<br />
luchten hier<br />
hun hart »<br />
Als je denkt aan een behandeling in een psychiatrisch ziekenhuis<br />
denk je aan verpleegkundigen, psychiaters en psychologen. Niet<br />
aan een kapster. Toch is ook zij erg belangrijk voor patiënten. Want<br />
iedereen weet: als je er goed uitziet, voel je je ook beter. Veerle De<br />
Soete werkt als kapster in het psychiatrisch centrum Sint-Amandus in<br />
Beernem. En is daar heel graag gezien.<br />
redACTIe > Joke verbeke foToGrAfIe > filip erkens<br />
Ik ben hier 9 jaar geleden terechtgekomen,<br />
na de geboorte<br />
van mijn derde dochter. Ik<br />
werkte in een kapsalon en wou<br />
meer thuis zijn. Daarom heb ik hier<br />
gesolliciteerd. Niet als kapster, wel als<br />
poetsvrouw in de keuken. Na een paar<br />
> na jaren in ‘gewone’ kapsalons, kwam veerle<br />
terecht in sint-Amandus Beernem.<br />
maanden zijn ze me komen vragen<br />
of ik niet in het kapsalon wou staan.<br />
Dat heb ik eerst een paar jaar samen<br />
met een collega gedaan, maar nu sta<br />
ik hier alleen.” Ik vraag me af wat de<br />
reacties zijn als ze vertelt waar ze nu<br />
werkt. “Die vallen mee hoor.<br />
Vroeger had de psychiatrie een slechtere<br />
naam. Nu is dit voor de meeste<br />
mensen een gewoon ziekenhuis. Er<br />
wordt wel eens over gegrapt. Als<br />
iemand in de familie wat raar doet<br />
zeggen ze ‘neem die maar mee naar<br />
je werk!’.”<br />
Wassen, knippen én<br />
een babbeltje doen<br />
Het is een heus kapsalon waar Veerle<br />
werkt: er is een wachthoekje met<br />
‘boekskes’, er hangen posters aan<br />
de muur met foto’s van kapsels, er<br />
staat een wastafel en er hangen grote<br />
spiegels. “Ik doe alles”, vertelt Veerle,<br />
“van wassen, knippen en een permanent<br />
leggen tot kleuren en baarden<br />
knippen. Sommige mensen komen<br />
gewoon langs voor een gesprek.<br />
»In het<br />
begin was ik<br />
wat bang.»<br />
Er is ook iemand die me elke dag een<br />
koekje brengt voor bij de koffie.” Net<br />
als in ieder ander salon rinkelt de<br />
telefoon regelmatig en wipt er af en<br />
toe iemand binnen om een afspraak te<br />
maken. “Nee, nu kan je niet komen”,<br />
zegt Veerle aan een man die graag<br />
zijn haar wil laten knippen. “Ik zal een<br />
briefje meegeven voor de verpleging,<br />
want de vorige keer was je het vergeten<br />
hé”. Tegen mij zegt ze: “Er zijn<br />
vaak mensen die hun afspraak vergeten.<br />
Ze kunnen dat niet onthouden.”<br />
Tot 25 klanten per<br />
dag<br />
Veerle heeft heel wat klanten, want<br />
bijna alle patiënten komen bij haar. Als<br />
het druk is komen er tot 25 mensen<br />
per dag langs. “Patiënten die in het<br />
weekend naar huis gaan blijven bij hun<br />
vaste kapper, maar de anderen komen<br />
bij mij. Voor sommigen ga ik zelf naar<br />
de afdeling. Maar als ze kunnen en<br />
mogen komen ze naar hier, want het<br />
is toch de bedoeling dat ze dat in de<br />
toekomst ‘buiten’ ook doen hé.”<br />
“In het begin was ik wat bang, omdat<br />
ik nog nooit contact had gehad met
psychiatrische patiënten. Maar dat<br />
was niet nodig, want over het algemeen<br />
zijn ze erg lief. Er zijn wel eens<br />
moeilijke mensen bij, die bijvoorbeeld<br />
verbaal agressief zijn. Dat is mentaal<br />
niet altijd even gemakkelijk, maar je<br />
wordt dat gewoon. Met schizofrene<br />
patiënten die denken dat ze iemand<br />
anders zijn praat ik intussen gewoon<br />
mee. Er zijn ook mensen die nooit iets<br />
zeggen. Na 9 jaar begin ik ze te kennen.<br />
En zij mij ook natuurlijk.”<br />
Geen hanenkammen<br />
Hanenkammen mag Veerle niet knippen.<br />
“Het moet deftig zijn. Er is eens<br />
een man geweest die blonde lokjes<br />
wou. Een maand later liep iedereen<br />
op de afdeling met blonde lokjes rond.<br />
Daarom moeten de patiënten eerst<br />
toestemming krijgen van de begeleiding<br />
voor een speciaal kapsel. Op<br />
sommige afdelingen kunnen hanenkammen<br />
en kale strepen bijvoorbeeld<br />
> veerle wast, knipt, brusht én biedt een luisterend oor.<br />
niet, omdat die agressief gedrag kunnen<br />
uitlokken.” Of er nog dingen zijn<br />
waarmee ze rekening moet houden?<br />
“Veel mensen kunnen moeilijk wachten.<br />
Daarom zorg ik ervoor dat ze dat<br />
niet hoeven te doen: als ze binnenkomen<br />
kunnen ze meteen gaan zitten<br />
om hun haar te laten wassen.”<br />
Begrip en geduld<br />
Intussen zijn er 2 vrouwen binnengekomen.<br />
Met de ene slaat Veerle een<br />
praatje over het weer. Daarna helpt ze<br />
de andere dame, die moeilijk te been<br />
is, uit haar rolstoel en brengt ze haar<br />
naar de kapperstoel, met veel begrip<br />
en geduld. “Ik doe het heel graag. Ik<br />
heb een goed contact met de patienten.<br />
Ze luchten hier hun hart wel<br />
eens. Als ze het niet eens zijn met de<br />
verpleging zullen ze dat hier uitspreken.<br />
Maar ze vertellen natuurlijk niet<br />
alles. En ik weet ook niet of ik alles<br />
moet geloven wat ze hier zeggen.”<br />
De meeste klanten kent Veerle bij de<br />
voornaam. En als zij op het domein<br />
rondloopt, herkent haast iedereen<br />
haar. “Ik haal er veel voldoening uit.<br />
Mijn werk is gevarieerd en het is toch<br />
wat zinvoller dan in een gewoon kapsalon.<br />
Ik hoop dat ik de patiënten kan<br />
helpen om zich een beetje beter te<br />
voelen.” Dat lukt, denk ik: één van de<br />
2 vrouwen wiens haar Veerle net gewassen<br />
en gebrusht heeft, is de hele<br />
tijd erg stil geweest, maar als ze het<br />
kapsalon verlaat, lacht ze naar Veerle.<br />
“Voor sommige patiënten ben ik soms<br />
even belangrijk als een verpleegkundige<br />
of een dokter.” n<br />
»Ik hoop dat<br />
ik hen kan<br />
helpen om zich<br />
wat beter te<br />
voelen.»<br />
WIe IS<br />
Veerle<br />
De Soete<br />
> Veerle is 41<br />
> Ze woont met haar man en haar<br />
3 dochters van 16, 11 en 9 in<br />
Brugge.<br />
> In haar vrije tijd kookt ze, leest<br />
en knutselt ze veel en gaat ze<br />
kamperen.<br />
> Na 3 sterfgevallen in korte tijd<br />
probeert ze meer van dag tot dag<br />
te leven.<br />
> P.C. sint-Amandus, reigerlostraat 10,<br />
8730 Beernem<br />
dit is het grootste psychiatrisch centrum<br />
van de organisatie Broeders van liefde.<br />
<strong>dichtbij</strong> April 2010 > 7
Gespot<br />
8 > <strong>dichtbij</strong> April 2010
dAAr Is de lenTe<br />
foToGrAfIe > layla Aerts<br />
dat de lente in het land is, dat zullen deze medewerkers<br />
van de Winning in lummen geweten<br />
hebben! Terwijl de collega’s uien planten, hebben<br />
ze op de kijk-, doe- en zorgboerderij letterlijk de<br />
handen vol met de eerste lammetjes. In de Winning<br />
kunnen mensen uit kansengroepen terecht<br />
die moeilijk werk vinden op de gewone arbeidsmarkt.<br />
Ze worden er zorgvuldig opgeleid en begeleid.<br />
Maatschappelijk verantwoord ondernemen<br />
met respect voor mens én dier dus.<br />
<strong>dichtbij</strong> April 2010 > 9
Toch <strong>dichtbij</strong><br />
op bezoek bij de<br />
collega’s in het Zuiden<br />
De Zuidreis 2010 in beeld<br />
8 medewerkers van de Broeders van Liefde zijn<br />
voorgoed veranderd. Hun bezoek aan Rwanda<br />
en Congo met de zesde Zuidreis heeft een diepe<br />
indruk nagelaten. Ze bezochten er 12 dagen de<br />
projecten van Caraes en maakten kennis met de<br />
broeders en medewerkers die er werken en leven.<br />
Christine Bentein van het BuSO Sint-Idesbald in<br />
Roeselare bundelde voor Dichtbij haar meest<br />
intense ervaringen in een fotodagboek.<br />
redACTIe > Christine Bentein foToGrAfIe > de Zuidreizigers<br />
Zondagochtend. De kerk zit vol kleurrijk geklede<br />
mensen. Meisjes met plechtige communiekleedjes,<br />
vrouwen met typisch kleurrijke jurken aan, groepen<br />
jongeren in schooluniform, een koortje vooraan en misdienaartjes.<br />
Wij krijgen meer aandacht dan de pastoor<br />
vooraan. Nu ja, blanken zien ze ook niet elke dag!<br />
> Christine én de andere reizigers maakten over hun ervaringen<br />
een uitgebreid verslag. Je vindt het op onze website<br />
www.<strong>dichtbij</strong>magazine.be.<br />
elk jaar krijgen 8 personeelsleden van de Broeders van liefde om<br />
tegen kostprijs projecten in rwanda en Congo te bezoeken.<br />
Misschien ook iets voor jou? surf naar www.zuidreis.be.<br />
10 > <strong>dichtbij</strong> April 2010<br />
Ik ben nog nooit in een psychiatrische instelling geweest<br />
in België. Ik geef grif toe: het is even slikken.<br />
Vele patiënten vragen om aandacht, smekend bijna. Ik<br />
weet niet altijd hoe ik daarop moet reageren. Voor mij<br />
is dit een heel intense ervaring. Ik ben er rotsvast van<br />
overtuigd dat hier goed werk geleverd wordt, ondanks de<br />
beperkte middelen en mogelijkheden.<br />
Op bezoek in het centrum Home de la Vièrge des<br />
Pauvres te Gatagara. We springen eens binnen in de<br />
keuken. Hoe is het mogelijk om hier in ongezonde<br />
stookomstandigheden voor zoveel mensen eten klaar te<br />
maken? En toch zie je de kookploeg stevig roeren in die<br />
immense ketels. Ze hebben toch de grootste pret! Elke<br />
dag rijst met bonen. Ik durf zelfs niet denken aan de<br />
reacties van onze Westerse leerlingen.
Een feest met de plaatselijke medewerkers.<br />
Sommige personeelsleden<br />
hebben zelf een handicap. Ik zit naast<br />
een receptionist, Ignace. Hij heeft een<br />
handicap, is getrouwd, heeft 4 kinderen<br />
en woont in het centrum zelf. Je<br />
voelt zó: iedereen telt hier!<br />
Na een schoolbezoek trekken<br />
we met Emmerance,<br />
zelf leerkracht in het Institut<br />
Technique Fundi Maendeleo,<br />
de heuvel op. Helemaal<br />
achteraan het schooldomein<br />
staan 9 ‘chaletjes’.<br />
Hier woont ze samen met<br />
haar man en 7 kinderen.<br />
Hoe meer ik hoor en voel<br />
hoe Emmerance leeft en<br />
werkt voor haar gezin, voor<br />
haar wijk, voor haar school,<br />
hoe meer bewondering ik<br />
krijg voor haar. Ik vraag me<br />
af of ik ook zoveel moed zou<br />
hebben.<br />
Mijn eerste kennismaking<br />
met Broeder Johan, de<br />
man van de Zuidactie<br />
“Bora Shabunda”. M’n<br />
waardering voor zijn werk<br />
stijgt naarmate ik z’n<br />
gedrevenheid zie en zijn<br />
verhalen hoor over zijn<br />
inzet tijdens de genocide,<br />
in de vluchtelingenkampen,<br />
bij het opstarten van Sosame, bij<br />
de werking van het psychiatrisch instituut, bij de nieuwbouw<br />
in Shabunda… Zelf zegt hij: “ik heb niet gekozen om hier in<br />
Bukavu te zijn, het lot heeft me hier gebracht.”<br />
Op het binnenplein staan een<br />
tiental blinden klaar achter<br />
djembé’s. Wij worden verwelkomd<br />
op een heerlijke<br />
muzikale manier. Het pakt me<br />
zo, ik krijg een krop in m’n<br />
keel. Kloppen ze al de emoties<br />
van de laatste dagen uit mij?<br />
Ik heb geleerd: hulp en kennis<br />
doorgeven naar het Zuiden is<br />
geen eenrichtingverkeer meer.<br />
Wij kunnen ook veel van hen<br />
leren!<br />
Altijd opnieuw fascineert me de weg en de beweging errond:<br />
knalrode aarde, de vele lemen huisjes en hutjes, het heuvellandschap,<br />
de bananenbomen en andere zuiderse begroeiing,<br />
de vastgebonden geitjes aan bomen, de honderden<br />
mannen, vrouwen, kinderen te voet langs die baan, vrachten<br />
dragend op hun hoofd of rug, de veel te zwaar beladen<br />
fietsen, …<br />
<strong>dichtbij</strong> April 2010 > 11
Anders bekeken<br />
didier de vreese en de universiteit van het leven<br />
als mijn vrouw telefoon krijgt op zondagmorgen, moet zij<br />
altijd zeggen: “mijne man zit in ‘t gevang”. Hoe ik daar<br />
terechtkwam? Wel, als leraar Nederlands-Engels wou ik<br />
na meer dan 30 jaar lesgeven wel eens iets anders doen.<br />
Via een vrouwelijke cipier kwam ik te weten dat men een<br />
leraar Nederlands zocht om les te geven aan allochtonen<br />
in de gevangenis. Ik solliciteerde en werd na meer dan een<br />
jaar geselecteerd. Ik vond mijn liefde om les te geven, die ik<br />
een beetje kwijt was, helemaal terug in de gevangenis: wat<br />
een respect, wat een concentratie, wat een motivering...<br />
Ik bloeide weer helemaal open. Maar mijn liedje was vlug<br />
uitgezongen, want na een jaar nam een andere instantie<br />
het over.<br />
ik vertelde aan de culturele dienst dat ik toch zo graag<br />
in de gevangenis zat en vroeg of ik daar niet kon blijven.<br />
“Wat wil je doen”, vroeg men mij, en ik antwoordde prompt:<br />
“steek mij maar in de aalmoezeniersdienst”. Daar zit ik nu<br />
nog steeds. Ik werk er samen met Ives Demey, redemptorist,<br />
en Johan Van Wassenhove, diaken, en ik ben de pastor,<br />
de vrijwillige pastorale medewerker in de rooms-katholieke<br />
aalmoezeniersdienst. Ik vul er mijn dagen met missen mee<br />
helpen organiseren, voorbeden maken, lector zijn, bezinningen<br />
mee begeleiden, gespreksavonden mee ondersteunen,<br />
koren binnenleiden, en vooral celbezoeken doen: dat is<br />
het boeiendste!<br />
I<br />
Didier De Vreese (57) is leerkracht in het Sint-Paulusinstituut te Gent. Naast zijn vrijwilligerswerk als pastor in de gevangenis<br />
doet hij ‘nog enkele andere dingetjes’ om de tijd te doden: poëzie schrijven en voorlezen, asielzoekers helpen, atletiek geven<br />
aan 55-plussers en Nederlands aan AFS-studenten. Op 30 maart organiseerde hij een gesponsorde marathonloop voor de<br />
Zuidactie.<br />
12 > <strong>dichtbij</strong> April 2010<br />
moordenaars, verkrachters, pedofielen, dieven, oplichters...<br />
het zijn allemaal mensen met problemen, die vooral<br />
veel hulp en steun nodig hebben, begeleiding, therapie in<br />
plaats van straf. Als leerlingenbegeleider op school had ik<br />
al wel wat gehoord en meegemaakt, maar dit is maar klein<br />
bier vergeleken met wat je op cel hoort en ziet. Dat is de<br />
universiteit van het leven...<br />
ik probeer vooral luisterend oor te zijn voor de gedetineerden<br />
en geïnterneerden, vertrouwenspersoon, vaderfiguur,<br />
klaagmuur, pispaal soms, het maakt me niet uit,<br />
als ik maar kan helpen: een brief schrijven, vertalen, wat<br />
postzegels of omslagen uitdelen, een beetje tabak geven,<br />
maar ook een paternoster of kruisje meegeven, of bijbels,<br />
of andere tekstjes bezorgen. Telefoontjes doen is ook één<br />
van onze bezigheden, praten en ondersteunen dus.<br />
vooral in de c-vleugel kom ik graag: bij de internés, de<br />
psychiatrische patiënten. Dat zijn echt de grootste<br />
sukkelaars, de meest kwetsbaren, uit vaak kansarme en<br />
zwaar erfelijk belaste milieus: hun authenticiteit is vaak<br />
ontroerend. Ik kaart er soms mee omdat ze soms niet in<br />
staat zijn tot serieuze gesprekken, maar hun vriendschap<br />
en vertrouwen is aandoenlijk... En vooral verslavend!<br />
Een dag zonder gevangenis is een verloren dag, zou je<br />
haast denken. Met bijzondere dank aan mijn vrouw voor<br />
zoveel begrip voor zoveel uithuizigheid...
dossIer<br />
Meer<br />
zorgvragen<br />
bij jongeren<br />
Wat kunnen<br />
we eraan doen?<br />
“Wat zijn ze weer lastig vandaag”. Of “vroeger was het toch<br />
gemakkelijker”. Het zijn dingen die wel eens door je hoofd<br />
flitsen. In je functie als leerkracht, begeleider, opvoeder of<br />
gewoon als ouder. Je bent zeker niet de enige. Heel wat mensen<br />
hebben het gevoel dat kinderen en jongeren steeds meer te<br />
kampen hebben met gedrags- en emotionele stoornissen.<br />
Problemen lijken ook op almaar jongere leeftijd voor te komen<br />
en almaar erger te worden.<br />
redACTIe > Joke verbeke foToGrAfIe > de sleutel<br />
Meer JonGeren MeT ProBleMen<br />
frustratie<br />
In de klas zit bijvoorbeeld een leerling<br />
met een leerstoornis, of één van<br />
de kinderen die je begeleidt heeft<br />
naast een mentale beperking ook een<br />
psychiatrische problematiek. Het zijn<br />
problemen waarbij je je vaak machteloos<br />
voelt, omdat je niet altijd de<br />
kennis óf bevoegdheid hebt om ze aan<br />
te pakken. En dat leidt tot frustratie.<br />
Want de hulp van een andere sector<br />
inroepen is niet evident. Dat bewijzen<br />
deze getuigenissen.<br />
“Vanuit het gewoon onderwijs vraagt<br />
men soms de hulp van de geestelijke<br />
gezondheidszorg bij traumatische<br />
gebeurtenissen. Maar het valt niet<br />
binnen het gewone takenpakket van<br />
de geestelijke gezondheidszorg om<br />
aan deze terechte vragen tegemoet te<br />
komen.”<br />
“Een kind wordt vanuit de Bijzondere<br />
Jeugdbijstand doorverwezen naar een<br />
orthopedagogisch centrum omwille<br />
van een verstandelijke beperking.<br />
Die blijkt er eigenlijk amper te zijn.<br />
Het kind vertoont wel zeer ernstige<br />
psychiatrische stoornissen. Het heeft<br />
niemand in zijn omgeving. Ons orthopedagogisch<br />
centrum kan de ondersteuning<br />
niet geven, de kinderpsychiatrie<br />
zit tjokvol… wat doen we?”<br />
“In één van onze orthopedagogische<br />
centra wordt een kind op maandag<br />
doorverwezen naar een K-dienst<br />
(kinderpsychiatrie), die het kind op<br />
woensdag doorstuurt naar een observatie-<br />
en oriëntatiecentrum (Bijzondere<br />
Jeugdzorg). Dat centrum werkt<br />
toevallig onder de vleugels van dat<br />
eerste orthopedagogisch centrum.<br />
Waar zijn we mee bezig?”<br />
<strong>dichtbij</strong> April 2010 > 13
dossIer<br />
Wablief?<br />
Sociologische invalshoek: de<br />
sociologie bestudeert mensen<br />
en hun gedrag en houdt daarbij<br />
rekening met hun omgeving: de<br />
maatschappij waarin ze leven, de<br />
gezinsstructuur die ze kennen<br />
en de normen en waarden die er<br />
heersen.<br />
Existentiële invalshoek: heeft te<br />
maken onze ‘existentie’, ons<br />
‘zijn’. De existentiële context<br />
gaat uit van zingevingsvragen<br />
zoals ‘wie ben ik eigenlijk?’,<br />
‘wat doe ik hier?’ en ‘wat is mijn<br />
plaats hier?’.<br />
Medisch-biologische invalshoek:<br />
gedrags- en emotionele problemen<br />
kunnen ook een lichamelijke<br />
(neuro-biologische) oorzaak<br />
hebben. Dit is één van de onderzoeksdomeinen<br />
van de medischbiologische<br />
wetenschap.<br />
Pedagogische invalshoek: deze<br />
invalshoek benadert de problematiek<br />
specifiek vanuit de<br />
opvoedings- en onderwijscontext<br />
(al dan niet binnen een gespecialiseerde<br />
setting).<br />
14 > <strong>dichtbij</strong> April 2010<br />
oorzaken en<br />
oplossingen?<br />
Gevallen als deze hebben ons als<br />
organisatie Broeders van Liefde aan<br />
het denken gezet. We stellen ons al<br />
een tijd de vraag hoe we de expertise<br />
van het onderwijs, het buitengewoon<br />
onderwijs, de orthopedagogische centra<br />
en de geestelijke gezondheidszorg<br />
kunnen verbreden. En vooral: hoe<br />
kunnen we aan kruisbestuiving doen?<br />
Om hierop een antwoord te zoeken<br />
organiseerden we eind vorig jaar een<br />
rondetafel. 4 werkgroepen dachten<br />
vanuit 4 invalshoeken (psycho-pedagogisch,<br />
existentieel, sociologisch en<br />
medisch-biologisch) na over de oorzaken<br />
van de toenemende zorgvragen<br />
én over de kansen en de beperkingen<br />
om er iets aan te doen. Nu wordt er<br />
binnen de organisatie verder nagedacht<br />
over concrete initiatieven.<br />
Binnenkort gaan we daarover in<br />
overleg met gebruikersorganisaties,<br />
het middenveld, vakorganisaties, de<br />
politiek, …<br />
Collega’s<br />
getuigen<br />
Wij vroegen aan 6 collega’s hoe zij<br />
dit alles ervaren in hun werksituatie.<br />
Ze komen uit verschillende sectoren<br />
en uit verschillende regio’s: Wouter<br />
Degryse en Steven Vanderiviere zijn<br />
opvoeders in respectievelijk de adolescentenleefgroep<br />
en de pubercluster<br />
van orthopedagogisch centrum<br />
Sint-Idesbald (Roeselare), Claudine<br />
De Norre is directrice en leerkracht<br />
in Vrije Kleuterschool (Brakel), Greet<br />
Leduc is orthopedagoge in het BuSO<br />
Sint-Ferdinand (Lummen), Dirk<br />
Decaluwé is coördinator 1ste en 2de<br />
graad in het Technisch Instituut Sint-<br />
Laurens (Zelzate) en Mark Frederickx<br />
is teamcoördinator van de K-dienst<br />
(kinder- en jeugdpsychiatrie) van het<br />
P.C. Broeders Alexianen (Tienen).<br />
Met welke<br />
problemen krijgen<br />
we te maken?<br />
“Wij ervaren dat jongeren het steeds<br />
moeilijker hebben om hun schoolloopbaan<br />
tot een goed einde te<br />
brengen. Spijbelen is een probleem<br />
dat zeer moeilijk aan banden te<br />
leggen is. Het is negatief gedrag dat<br />
je moet veroordelen en dat gesanctioneerd<br />
moet worden. Vaak zien we<br />
dat jongeren ook weglopen van de<br />
maatregelen die genomen worden<br />
na hun spijbelgedrag. Voor je het<br />
weet beland je in een vicieuze cirkel,<br />
waarin je ziet dat jongeren al hun<br />
verantwoordelijkheden naast zich<br />
neer leggen.”<br />
Wouter Degryse<br />
“Veel ouders gaan met 2 uit werken<br />
en zijn ’s avonds te moe om nog kwalitatieve<br />
tijd door te brengen met hun<br />
kinderen. Diezelfde kinderen zijn een<br />
stuk mondiger geworden en kloppen<br />
met hun zorgen en vragen elders<br />
aan. De plaats waar ze het grootste<br />
deel van de dag doorbrengen, hun<br />
school, heeft daardoor een stukje van<br />
deze opvoedende taak overgenomen.<br />
Dat leerlingen mondiger geworden<br />
zijn is een positieve evolutie. Ze praten<br />
gemakkelijker over hun problemen<br />
en dagelijkse zorgen. Onze niet<br />
te onderschatten taak is hen daar op<br />
de juiste manier mee te leren omgaan...<br />
een hele uitdaging die beslist<br />
de moeite waard is.”<br />
Dirk Decaluwé
“Vroeger zei men: ‘ik heb een kind in<br />
mijn klas dat moeilijk kan stilzitten’,<br />
maar nu krijgt alles een naam. De<br />
maatschappij verwacht ook meer van<br />
jongeren: de druk is zo groot dat ze<br />
die niet meer kunnen verwerken. En<br />
er is ook een zekere normvervaging.<br />
Jongeren hebben minder schroom<br />
om regels en grenzen te overschrijden.”<br />
Greet Leduc<br />
“We merken vooral dat de complexiteit<br />
van de problemen stijgt: één<br />
probleem staat meestal niet alleen.<br />
We hebben meer en meer te maken<br />
met jongeren die verschillende drugs<br />
gebruiken en zogenaamde ‘multiprobleemgezinnen’.<br />
Niet alleen gemarginaliseerde<br />
gezinnen trouwens,<br />
maar ook ‘gewone’.<br />
Mark Frederickx<br />
“Ik illustreer even met het verhaal<br />
van Jan. Hij heeft zijn echte vader<br />
nooit gekend. Met zijn mama heeft<br />
Jan een hechte relatie, hoewel hij<br />
nooit lang bij haar heeft gewoond.<br />
Zijn internaatsleven kunnen we<br />
omschrijven als moeilijk. Hij is voor<br />
weinig groepsactiviteiten te motiveren,<br />
steelt en maakt dingen stuk.<br />
Er zijn voortdurend discussies en<br />
crisissen. Als opvoeder van Jan is<br />
het vooral moeilijk om te blijven investeren<br />
in hem. Het lijkt wel of alle<br />
moeite bij voorbaat verloren is. Het<br />
brengt niks op, het is als een groot<br />
bodemloos vat dat je niet opgevuld<br />
krijgt.”<br />
Steven Vanderiviere<br />
Hoe pakken we<br />
het nu aan?<br />
“Jan gaat af en toe preventief naar<br />
de time outleefgroep, waar er geen<br />
of minder andere jongeren zijn. Als<br />
er tijd voor is doet hij iets met zijn<br />
begeleider, zonder andere kinderen.<br />
Momenteel gaat Jan niet naar<br />
school maar naar een zorgboer. Dat<br />
loopt heel goed.”<br />
Steven Vanderiviere<br />
“Wij overleggen vaak in team, hebben<br />
een goede band met het CLB en<br />
krijgen GON-begeleiding (het GON<br />
of geïntegreerd onderwijs is bedoeld<br />
om leerlingen met een handicap of<br />
met leer- en opvoedingsmoeilijkheden<br />
de lessen te laten volgen in een<br />
school voor gewoon onderwijs, nvdr).<br />
We zoeken zelf naar zoveel mogelijk<br />
informatie en volgen bijscholingen.”<br />
Claudine De Norre<br />
“De juiste aanpak vinden is vaak zeer<br />
complex. Hoe doorbreek je vluchtgedrag<br />
dat al een gewoonte geworden<br />
is? Hoe ga je om met jongeren die<br />
niet lijken te willen investeren in<br />
hun toekomst? Hoe motiveer je hen,<br />
terwijl je hun vluchtgedrag moet<br />
aanpakken en afkeuren?”<br />
Wouter Degryse<br />
“Onze leerkrachten volgen bijscholingen<br />
en krijgen ondersteuning. We<br />
wisselen ervaringen uit met het hele<br />
team. We houden jongeren zoveel<br />
mogelijk op school en geven ze veel<br />
Meer JonGeren MeT ProBleMen<br />
nieuwe kansen. Maar als dat niet<br />
voldoende is, bekijken we in samenspraak<br />
met externe partners zoals<br />
de geestelijke gezondheidszorg en<br />
het CLB wat we nog kunnen doen.<br />
We hebben nu met verschillende<br />
partners een denktank opgericht<br />
over schooluitval.”<br />
Greet Leduc<br />
“We hebben met onze dienst al<br />
verschillende pogingen gedaan om<br />
buiten ons eigen kader te denken. Zo<br />
hebben we in een samenwerkingsverband<br />
met O.C. Sint-Ferdinand geprobeerd<br />
ons aanbod voor jongeren<br />
met een drugsproblematiek te vertalen<br />
naar jongeren met een mentale<br />
beperking. Het werd al snel duidelijk<br />
dat elke sector zijn eigen taal en<br />
focus heeft, en dat het belangrijk is<br />
om elkaar goed te leren kennen.”<br />
Mark Frederickx<br />
“We hebben voor bepaalde klasgroepen<br />
op vrijdag het titularisuurtje.<br />
Daar bespreekt men met de klas<br />
de afgelopen week, want sommige<br />
problemen of moeilijkheden kunnen<br />
zorgen voor het disfunctioneren van<br />
een hele klasgroep. Door hiervoor<br />
tijd vrij te maken werken we preventief<br />
en voorkomen we erger. Voor<br />
extra hulp kunnen we rekenen op<br />
het CLB en enkele externen zoals<br />
plaatselijke psychologen en thuisbegeleiding.<br />
Maar soms lukt het eens<br />
niet… dan kan je niets anders zeggen<br />
dan: ‘dit overschrijdt onze draagkracht’.”<br />
Dirk Decaluwé<br />
<strong>dichtbij</strong> April 2010 > 15
dossIer<br />
Wat kunnen we<br />
anders doen?<br />
“Wanneer we over schoolvervangende<br />
programma’s spreken, raken<br />
we voor een stuk ook aan het domein<br />
van de sector welzijn. Op dat niveau<br />
is het soms nog wat zoeken hoe sector<br />
onderwijs en sector welzijn nog<br />
beter in overeenstemming kunnen<br />
komen. Het is wel een geruststelling<br />
te horen dat andere scholen en<br />
voorzieningen die problemen ook ondervinden.<br />
Het is fijn om expertise uit<br />
te wisselen en van elkaar te kunnen<br />
leren. We krijgen er binnen de organisatie<br />
ruimte voor om te experimenteren,<br />
vind ik. Ik hoor dat één van de<br />
voorstellen op het directieseminarie<br />
(zie elders in dit dossier) was om een<br />
expertisenetwerk op te richten. Dat<br />
vind ik een goed idee, want als we<br />
dit van op ons eigen eilandje moeten<br />
doen, redden we het niet.”<br />
Greet Leduc<br />
16 > <strong>dichtbij</strong> April 2010<br />
“Dankzij het zorgbeleid dat we door<br />
de jaren heen hebben opgebouwd<br />
kunnen we de toenemende zorgvraag<br />
aan. Dan gaat het vaak over<br />
complexere zorgvragen: begeleiding<br />
van leerlingen met ASS, ADHD, dyslexie,<br />
hulp bij gameverslaving, begeleiding<br />
in een rouwproces, onderwijs<br />
aan huis, zelfverwonding, … Het kan<br />
altijd beter, daarom zou een netwerk<br />
binnen de eigen organisatie met<br />
mensen uit verschillende sectoren<br />
geen slechte zaak zijn.”<br />
Dirk Decaluwé<br />
“In Brakel werken we met verschillende<br />
scholen samen, maar hier is<br />
geen psychiatrisch ziekenhuis of een<br />
school voor buitengewoon onderwijs.<br />
Overleg met die sectoren zou<br />
nochtans ook goed van pas komen.”<br />
Claudine De Norre<br />
“Wat zeker zou helpen om Jan uit zijn<br />
moeilijke situatie te halen is een kleinere<br />
leefgroep. Om de crisissen te<br />
Meer JonGeren MeT ProBleMen<br />
verminderen willen we er toe komen<br />
dat Jan zelf inziet waar zijn problemen<br />
liggen en tegen welke muren<br />
hij telkens opnieuw botst. Maar dat<br />
is heel tijdrovend; het vraagt veel<br />
geduld en individuele tijd. Het zou<br />
ook goed zijn om zijn mama meer te<br />
betrekken bij de hulpverlening, bijvoorbeeld<br />
door middel van thuisbegeleiding,<br />
gezinsgesprekken,…”<br />
Steven Vanderiviere<br />
“We moeten meer netwerken:<br />
samenwerkingsverbanden opzetten<br />
met MPI’s, met scholen, … Zo kunnen<br />
we van onderuit bewijzen dat<br />
we willen en kunnen samenwerken.<br />
Het is ook aan de overheid om het<br />
hokjesdenken te verlaten. We horen<br />
ministers vaak praten over ‘zorg op<br />
maat’, maar dat blijft beperkt tot<br />
één sector. Veel jongeren krijgen<br />
geen kansen meer, maar wij willen<br />
voor de lastigsten gaan. En dat kunnen<br />
we niet alleen.”<br />
Mark Frederickx<br />
Problematiek<br />
besproken op<br />
directie-<br />
seminaries<br />
Heb je je al afgevraagd wat jouw directie<br />
is gaan doen in Houffalize? Wel,<br />
begin februari en eind maart vonden<br />
daar de directieseminaries plaats.<br />
Thema was ‘Inspiratoren en begeleiders<br />
binnen een lerende organisatie’.<br />
Op het programma stonden lezingen<br />
van gedelegeerd bestuurder Raf De<br />
Rycke, Prof. Paul Gemmel, Jef Colruyt<br />
en van lingerieproducent Herman Van<br />
de Velde. Zij vertelden vanuit hun ervaringen<br />
over inspirerend leiderschap.<br />
Er werd ook uitgebreid aandacht<br />
geschonken aan de bevindingen van<br />
de rondetafels. Alle directieteams<br />
konden concrete voorstellen doen om<br />
intersectorieel samen te werken. Op<br />
www.<strong>dichtbij</strong>magazine.be vind je<br />
extra info.
Column<br />
> Herman Wouters werkt in een voorziening voor mensen met een mentale beperking.<br />
Hij heeft een dochter die ook als orthopedagoog afstudeerde, een zoon<br />
die momenteel vrijwilligerswerk doet in Guatemala, een dochter die Nederlands<br />
geeft aan allochtone mama’s in Brussel en een zoon die theatermaker is.<br />
de belangrijkste vraag<br />
We zagen het klooster langzaam uitsterven. De<br />
paters, onze buren, hebben een groot domein op<br />
de heuvel. Hun oprit ligt naast onze tuin. Toen<br />
bekend werd dat ze hun klooster gingen verkopen, had de<br />
buurt toch wat vragen. We mochten tot dan toe wandelen<br />
op hun terrein en jongeren gebruikten elke dag de lange<br />
oprijlaan als kortere binnenweg om naar school te fietsen.<br />
We volgden dus met een meer dan gewone belangstelling<br />
wat er met de gebouwen zou gebeuren. Eerst was er<br />
iemand die er een bejaardentehuis van wilde maken en dat<br />
leek ons uitstekend – met heel de buurt daar onze oude dag<br />
doorbrengen – maar het ging niet door. Dan speelde een<br />
immobiliënkantoor met de gedachte om er appartementen<br />
van te maken. Uiteindelijk werd het een afkickcentrum voor<br />
jonge drugsgebruikers.<br />
»Ik aarzelde om mijn<br />
vraag te stellen.»<br />
In de buurt werd er druk gespeculeerd. Iemand wist stellig<br />
dat onze eigendommen in waarde zouden verminderen.<br />
Konden we er nog wel gaan wandelen? En wat met de<br />
fietsers? Enkele weken geleden organiseerde het centrum<br />
een informatievergadering voor de omwonenden, waar we<br />
ook al onze vragen zouden kunnen stellen. Mijn vrouw en ik<br />
gingen er naartoe.<br />
De samenkomst vond plaats in de vroegere refter van het<br />
klooster. Eerst gaf de architect van de verbouwing een<br />
uiteenzetting over de historiek van de heuvel. Uit middeleeuwse<br />
geschriften bleek dat hier ooit een man die<br />
opgejaagd werd door een wolf, in een boom vluchtte. Hij<br />
vertelde ook dat je bij klaarlichte hemel de vlam van de<br />
petrochemie in de haven van Antwerpen kon zien, zo’n 50<br />
kilometer verderop, en dat hij tevreden was dat het klooster<br />
een sociale bestemming zou krijgen, om in de geest van de<br />
paters te blijven.<br />
Er zouden twee leefgroepen komen van jongeren die<br />
zich enkele maanden uit de maatschappij op deze heuvel<br />
zouden terugtrekken om ernstig na te denken over hun<br />
leven en hopelijk een andere richting uit te gaan. Fysieke<br />
arbeid, een goed geregeld dagritme en sport waren enkele<br />
pijlers van de behandeling.<br />
Dan mochten we vragen stellen. Of we daar nog steeds<br />
konden komen wandelen? Dat was geen probleem en ook<br />
de fietsers mochten blijven. Toen de verantwoordelijke van<br />
het centrum vertelde dat ze voor het uitzicht verschillende<br />
hoge bomen zouden vellen, was één van de buren bezorgd<br />
dat men vanuit het klooster inkijk zou krijgen in zijn badkamer.<br />
Zelf vroeg ik me af hoe laat het personeel ’s morgens<br />
begon te werken. We slapen met het raam open en als van<br />
’s ochtends vroeg al verschillende wagens de heuvel op<br />
rijden, zou dat kunnen storen. Eigenlijk was het een pietluttige<br />
vraag en ik aarzelde vooraleer ik ze durfde te stellen,<br />
maar ik deed het uiteindelijk toch. Zo waren er hier en daar<br />
nog kleine bezorgdheden van mensen uit de buurt, onooglijk<br />
in vergelijking met de uitdagingen voor het centrum om<br />
deze jongeren op een ander spoor te zetten.<br />
Toen stond er een man uit het publiek op en zei tegen de coordinator:<br />
“ Wij hebben nu onze vragen kunnen stellen, maar<br />
misschien hebt u ook vragen aan de buurt. Wat verwachten u<br />
van ons als steun voor jullie werk met die jongeren?”<br />
En dat was – dacht ik daarna – eigenlijk de belangrijkste<br />
vraag.<br />
<strong>dichtbij</strong> April 2010 > 17
In balans<br />
Triple P<br />
4 tips om positief<br />
op te voeden<br />
Kinderen opvoeden is boeiend, daar is iedereen het over eens. Maar<br />
het is niet altijd gemakkelijk. Op school leer je Frans, wiskunde en<br />
aardrijkskunde, maar opvoeden moet je zelf leren, met vallen en<br />
opstaan. Triple P kan je daarbij helpen. Triple P staat voor ‘Positive<br />
Parenting Program’. Het is een Australisch opvoedingsondersteunend<br />
programma waarmee je je kinderen op een positieve manier leert<br />
opvoeden. Dat doe je door een goede band op te bouwen, door aandacht<br />
te hebben voor gewenst gedrag, door het contact met je kind te<br />
gebruiken om het nieuwe vaardigheden aan te leren en door op een<br />
consequente en besliste manier te reageren op ongewenst gedrag.<br />
Hilde De Leeuw en Erna Brusselmans zijn Triple P-trainer in het<br />
orthopedagogisch centrum Clara Fey in Brecht. Zij geven je enkele<br />
basistips.<br />
redACTIe en foToGrAfIe > Joke verbeke en Triple P<br />
18 > <strong>dichtbij</strong> April 2010<br />
een goede band opbouwen<br />
met je kind<br />
Tip 1<br />
zorg voor quality time<br />
Zorg dat je beschikbaar bent voor<br />
je kind. Verschillende keren per dag<br />
tijd doorbrengen werkt beter dan<br />
één keer per week een hele dag<br />
vrij te maken. Toon je kind dat je er<br />
bent als het je nodig heeft. Dat stelt<br />
hem of haar gerust. Komt je kind je<br />
iets tonen, vragen of vertellen? Stop<br />
dan even met jouw activiteit en geef<br />
aandacht aan je kind. Het voorkomt<br />
ook dat het later op een vervelende<br />
manier aandacht vraagt.<br />
Tip 2<br />
Hou gesprekjes met<br />
je kind<br />
Veel praten met elkaar stimuleert<br />
de taalontwikkeling van je kind én is<br />
goed voor jullie band. Voer veel korte<br />
gesprekjes. Je kind leert zich beter<br />
uitdrukken en voelt dat je aandacht<br />
hebt voor zijn of haar leefwereld.<br />
Bovendien leren ze van de manier<br />
waarop jij naar hen luistert ook hoe zij<br />
naar anderen moeten luisteren.
Tip 3<br />
toon genegenheid<br />
Kinderen hebben lichamelijk contact<br />
nodig om te groeien en te bloeien.<br />
Liefde en aandacht zijn even belangrijk<br />
als eten en drinken. Laat je kind<br />
merken dat je van hem of haar houdt<br />
door dat vaak te zeggen en te tonen.<br />
Je kind knuffelen geeft een gevoel van<br />
veiligheid en geborgenheid. Hou wel<br />
rekening met wat je kind graag heeft<br />
en doe ook alleen dingen die je zelf<br />
graag doet. Is je kind bijvoorbeeld niet<br />
zo’n knuffelbeer? Aai het dan eens<br />
over het hoofd of geef een high-five of<br />
een schouderklopje.<br />
Gewenst gedag<br />
aanmoedigen<br />
Tip 4<br />
zeg aan je kind heel<br />
duidelijk wat het goed<br />
doet<br />
Iedereen betrapt er zichzelf wel eens<br />
op: in plaats van je kind te belonen<br />
als het iets goed gedaan heeft, zeg je<br />
voortdurend wat het niét mag doen.<br />
Het is beter om te vertrekken vanuit<br />
wat goed gaat. Positieve aandacht geven<br />
zal positief gedrag stimuleren. Je<br />
kind aanmoedigen en complimentjes<br />
geven motiveert het ook om nieuwe<br />
dingen te leren en zich te ontwikkelen.<br />
Zeg dus niet “goed zo!” maar wel<br />
“Fijn dat je de tafel gedekt hebt!”.<br />
er zijn een aantal strategieën om positief<br />
gedrag te stimuleren en een goede band<br />
met je kind te creëren en er zijn er om op<br />
een consequente en duidelijke manier in<br />
te gaan op ongewenst gedrag.<br />
Wil je er meer over weten? surf naar<br />
www.triplep.be. op www.triplepmagazine.<br />
be kan je het gratis Triple P-magazine<br />
aanvragen, met getuigenissen van<br />
onbekende en bekende ouders zoals Bart<br />
Peeters en Martine Prenen.<br />
pas de laatste tip ook<br />
eens toe bij vrienden<br />
en collega’s!<br />
> sinds Hilde en erna de opleiding tot Triple P-trainer volgden, probe-<br />
ren ze ook positiever om te gaan met familie, vrienden en collega’s.<br />
ochtendstress wordt<br />
meer kwali-tijd<br />
Christel Segers (coördinerend en raadgevend arts Huize Mariatroon,<br />
Dendermonde) is moeder van drie ‘energieke’ kinderen: Arthur (11),<br />
Rosalie (10) en Corneel (7). Sinds ze een aantal basisprincipes van<br />
Triple P toepast, begint de dag van haar gezin aangenamer.<br />
“Als zelfstandige heb ik de luxe om de kinderen meestal zelf naar de lokale<br />
dorpsschool te brengen. Voordat zij en ikzelf uit de veren zijn, is manlief reeds<br />
vertrokken voor zijn dagtaak. Er was lang veel onvrede over de manier waarop<br />
de klassieke ochtendrituelen verlopen. De badkamer was vaak het strijdtoneel<br />
van discussies en onhebbelijkheden tussen de kinderen. Triple P hielp mij om<br />
het op een andere manier aan te pakken.<br />
Ten eerste sta ik iets vroeger op dan de kinderen en zorg ik dat ik zelf klaar ben.<br />
Meestal ligt de kledij van de kinderen ook al klaar. Waar ik vroeger snel een<br />
aantal zaken regelde, tracht ik nu bij de kinderen te zijn. Toen ze vroeger alleen<br />
in de badkamer vertoefden, waren er geregeld plagerijen en andere negatieve<br />
manieren om aandacht te vragen. Nu maak ik ze één voor één wakker en zo<br />
heb ik voor alledrie een beetje exclusieve aandacht. In de badkamer praten we<br />
nog even over de dag die komt en dan is het tijd voor de volgende wekbeurt. Ik<br />
maak de kinderen ook steeds in dezelfde volgorde wakker: eerst Rosalie, dan<br />
Corneel en ten slotte Arthur. Arthur is ‘s morgens vaak humeurig. Dat mag tot<br />
op een bepaalde hoogte. Er zijn vaste afspraken. Het ontbijt kan maar starten<br />
als iedereen is gewassen en aangekleed en de schooltassen moeten de dag<br />
voordien al klaar zijn.<br />
De badkamermomenten zijn nu vaak een stuk aangenamer en gezelliger. Ik<br />
geef hen daarvoor ook geregeld een pluim. Natuurlijk gaat het af en toe wel<br />
eens mis. Dan moet het betrokken kind even terug naar zijn of haar kamer.<br />
Dankzij Triple P zijn onze ochtenden minder stresserend en zijn we zelfs vroeger<br />
op school. Er gaat immers minder tijdrovende energie verloren.”<br />
<strong>dichtbij</strong> April 2010 > 19
van alle markten thuis<br />
Exclusieve actie<br />
bij DreamBaby en<br />
DreamLand<br />
Als personeelslid van de Broeders van<br />
Liefde en lezer van ‘Dichtbij’ kan je profiteren<br />
van een exclusieve voorjaarsactie<br />
bij DreamLand en DreamBaby. Je krijgt er<br />
nog tot eind mei exclusieve kortingen op<br />
het assortiment tuinartikelen, zwembaden,<br />
speelgoed en andere voorjaars- en<br />
zomerbenodigdheden. Profiteer ervan om<br />
je tuin nu in te richten, zodat je helemaal<br />
klaar bent voor de lente!<br />
Wat moet je doen?<br />
Surf naar www.<strong>dichtbij</strong>magazine.be, klik door naar ‘personeelsacties’<br />
en druk de speciale voordeelkaart van Dream-<br />
Land af. Geef bij elke aankoop de voordeelkaart af, samen<br />
met je personeelskaart. De kortingen worden automatisch<br />
verrekend en zijn zeer duidelijk zichtbaar op je kasticket.<br />
De kaart is geldig tot en met 31 mei in alle DreamLand- en<br />
DreamBaby-winkels.<br />
Welke kortingen krijg je?<br />
> 5% op barbeques<br />
> 7 % op rijtuigen<br />
> 10 % op speelgoed<br />
> 10 % op tenten en slaapzakken<br />
> 10 % op teakhouten tuinmeubelen<br />
> 10 % op kunststof tuinmeubelen<br />
> 15 % op grote zwembaden<br />
> 15 % op trampolines<br />
20 > <strong>dichtbij</strong> April 2010<br />
Personeelskaart |<br />
Broeders van Liefde<br />
Jan Janssens<br />
O.C. Broeder Ebergiste Vurste<br />
www.<strong>dichtbij</strong>magazine.be<br />
Maak je tuin klaar voor de zomer<br />
Bij LUXOR, een groothandel in tuinmeubelen, organiseert speciale verkoopsdagen<br />
waar je als personeelslid van de Broeders van Liefde 20% tot 25% korting<br />
krijgt op alle tuinmeubelen en accessoires. Er is ruime keuze uit meer dan 100<br />
verschillende tuinmeubelen en accessoires: ligzetels, tuinbanken, parasols,<br />
tafels en stoelen in teak, ratan, bangkirai, aluminium of batyline.<br />
Bij je aankoop krijg je een bijkomende korting van € 0,15 per kilometer als de<br />
afstand tussen je woonplaats en de plaats van verkoop meer dan 20 kilometer<br />
bedraagt. Levering aan huis is mogelijk tegen betaling. Pas op: je kan enkel cash<br />
of met bankcheque betalen.<br />
Een overzicht van alle verkoopsdagen vind je op www.<strong>dichtbij</strong>magazine.be.
Aan het woord<br />
de man die Beatle<br />
wilde worden<br />
Dichtbij sprak met Jean Bosco Safari<br />
Jean Bosco Safari was 6 toen hij<br />
van Rwanda verhuisde naar België.<br />
Zijn moeder had hem afgestaan voor<br />
adoptie en zo was hij terechtgekomen<br />
bij een echtpaar uit Merksem.<br />
Na een heuse cultuurshock en 6<br />
jaar lagere school belandde hij op<br />
de secundaire school Sint-Eduardus<br />
van de Broeders van Liefde. Ook al<br />
was dat geen onverdeeld succes, hij<br />
ontdekte er wel zijn ware roeping:<br />
de muziek. Want ook al is hij naast<br />
songwriter en zanger ook filosoof,<br />
tekenaar, schilder en verhalenverteller,<br />
muziek blijft zijn grootste passie.<br />
redACTIe > Joke verbeke<br />
foToGrAfIe > management Jean Bosco safari en<br />
Joke verbeke<br />
<strong>dichtbij</strong> April 2010 > 21
“Ik word later een<br />
Beatle”<br />
<strong>dichtbij</strong>: Hoe is het allemaal begonnen?<br />
“In 1963 zag ik het licht door de Beatles.<br />
Ik was 9 en was zo overweldigd<br />
dat ik intuïtief zelf een Beatle wilde<br />
worden. 3 jaar later, op mijn twaalfde,<br />
zat ik met een flesje melk naast mijn<br />
kameraad Luc. Plots vroeg hij: ‘Jean,<br />
wat ga jij later worden?’. Ik was zo<br />
overdonderd dat ik de vraag retourneerde<br />
en vroeg: ‘wat wil jij worden<br />
Luc?’. Hij zei meteen: ‘ik moet daar<br />
niet over nadenken, ik word voetballer’.<br />
En ik dacht spontaan: ‘ik ga een<br />
Beatle worden’. Van mijn negende tot<br />
mijn twaalfde, toen Luc me die vraag<br />
stelde, moet ik dus met die intentie<br />
hebben rondgelopen. Maar toen ik dat<br />
op mijn twaalfde uitsprak werd dat gevoel<br />
een gedachte, een soort mentaal<br />
plan. Dat was een gouden moment<br />
voor mij. Ik speelde geen gitaar, ik<br />
kon niets, maar ik zei ‘ik ga muzikant<br />
worden’. Ik heb toen ook gezegd dat<br />
ik Paul McCartney zou ontmoeten. En<br />
dat is ook gebeurd. Ik geloof dus heel<br />
sterk in de kracht van de geest. Maar<br />
ik geloof vooral dat de geest je intentie<br />
ook moet uitspreken.”<br />
»Ik geloof heel<br />
sterk in de<br />
kracht van de<br />
geest.»<br />
<strong>dichtbij</strong>: na enkele gelukkige jaren in<br />
de lagere school ben je naar sint-eduardus<br />
gegaan, maar dat viel tegen?<br />
“Ik was een creatieve jongen en met<br />
creativiteit gingen ze nogal strak om.<br />
Ze noemden je bijvoorbeeld bij je<br />
achternaam. Ik was ineens ‘Vijdt’ in<br />
plaats van ‘Jean’ en dat gaf mij een<br />
gevoel van afstand. Ten tweede: de<br />
les tekenen was meetkunde geworden.<br />
Ik was een tekenaar en ik miste<br />
dat. En de mentaliteit van lesgeven<br />
was wat meer academisch, terwijl<br />
ik een zeer persoonlijke aanpak gewend<br />
was. Ik heb gerevolteerd toen,<br />
waardoor ik mijn eigen ruiten heb<br />
ingegooid bij mijn leraar wiskunde. Ik<br />
was te kritisch over zijn methode van<br />
lesgeven.”<br />
22 > <strong>dichtbij</strong> April 2010<br />
<strong>dichtbij</strong>: Zijn er je ook positieve dingen<br />
bijgebleven?<br />
“De lessen geschiedenis, de lessen<br />
Nederlands en Engels, al wat neigde<br />
naar culturele activiteiten, daar heb<br />
ik toch wel wat van meegepikt. Zo<br />
heb ik uit de les geschiedenis altijd<br />
onthouden hoe de Romeinen hun<br />
rijk hebben opgebouwd: door zich<br />
langzaam te haasten, ‘festina lente’.<br />
Ik voelde me zelf ook een beetje een<br />
schildpad in haast. Ik heb daar ook<br />
veel sport gedaan. En ik heb er mijn<br />
muzikale soulmate ontmoet: Jan<br />
Fraeyman, de latere gitarist van de<br />
groep Scooter. Hij was een serieus<br />
muzikaal onderlegde jongen en hij<br />
heeft mij toch wel een fond meegegeven.<br />
Zijn methode van gitaarspelen,<br />
de manier waarop hij dat kon<br />
uitleggen, dat was een goeie basis.<br />
Hij kende ook muziek die ik nooit zou<br />
beluisteren. Dat is ook Sint-Eduardus<br />
voor mij.”<br />
<strong>dichtbij</strong>: Maar het is er fout gelopen?<br />
“Daarna ben ik naar Sint-Lodewijk<br />
gegaan, want in mijn derde jaar was<br />
ik gebuisd. Dat had natuurlijk ook<br />
te maken met mijn groeiende drang<br />
naar artiest willen worden. Naarmate<br />
ik ouder werd begon ik een foute<br />
reflex op te bouwen: om artiest te zijn<br />
moest je bijvoorbeeld niet studeren,<br />
vond ik. Die reflex had ik beter niet<br />
gehad, maar ik bent zo overtuigd van<br />
wat ik kon… zonder zelfs ooit bewijs<br />
geleverd te hebben dat ik gitaar kon<br />
spelen! Dat is wel mooi: hoe intentie<br />
en overtuiging nog niet direct om<br />
resultaat vragen, maar de overtuiging<br />
wel al meer dan 100 procent aanwezig<br />
is.”<br />
liever een Gv dan<br />
een Bv<br />
<strong>dichtbij</strong>: Hoe zijn je eerste stappen in<br />
de muziek verder gelopen?<br />
“De 3 jaar die daarop volgden ben<br />
ik toch blijven contact houden met<br />
Jan en zo zijn wij gegroeid tot een<br />
groepje. Het waren niet meer de 3<br />
akkoordenliedjes van vroeger, ik werd<br />
ineens in de samenzang gesmeten,<br />
in moeilijkere gitaarpartijen en zo. En<br />
toen zaten we ineens in de jaren ’70.<br />
Ik heb mijn studies niet afgemaakt.<br />
In mijn laatste jaar ben ik gestopt; ik<br />
»Ik ben<br />
geboren als<br />
Jean Bosco<br />
Safari, dus<br />
kan ik het<br />
best ook zo<br />
sterven.»<br />
was het beu om zo onder stress te<br />
staan. Op mijn eenentwintigste ben ik<br />
alleen gaan wonen. Ik ben naar Sint-<br />
Lucas in Brussel gegaan maar heb er<br />
enkele zeer traumatische ervaringen<br />
opgelopen. Toen bleek dat de jury<br />
bestond uit onze titularis en zijn zoon<br />
van 13, ben ik opgestapt, samen met<br />
5 anderen.”<br />
<strong>dichtbij</strong>: Wat heb je dan gedaan?<br />
“Ik ben werk gaan zoeken. Ik had een<br />
gigantisch afrokapsel en daardoor<br />
wilden ze me nergens. Maar op een<br />
mooie dag ging ik naar een houthandel<br />
in de haven, waar ze een magazijnier<br />
zochten. Toen ik binnenkwam<br />
kreeg ik de job meteen. Maar toen die<br />
man mijn handen zag zei hij ‘jij bent<br />
geen werkman hé’ en hij vroeg mij of<br />
ik een droom had. Ik zei: ‘ik denk dat<br />
striptekenaar het beste is wat ik kan<br />
worden’. Hij beloofde mij om de job 3<br />
dagen voor mij te houden. Als ik werk<br />
vond als striptekenaar moest ik niet<br />
meer terugkeren, vond ik geen werk,<br />
dan kreeg ik de job. Op dat moment<br />
klonk dat zoals die parabel van de
de zoektocht naar zijn roots komt in de muziek van Jean Bosco safari duidelijk aan bod.<br />
kreupele: ‘gooi uw krukken weg, sta<br />
op en wandel’. En toen gebeurde<br />
het meest wonderbaarlijke. Ik ging<br />
de stad in en kwam een Rwandese<br />
jongen tegen die ik goed kende en die<br />
gewerkt had bij een leerling van Willy<br />
Vandersteen. Hij was door Vandersteen<br />
zelf gevraagd, dus zijn plek<br />
kwam vrij. Toen ik zijn ex-baas belde<br />
gaf hij mij meteen werk. Wonderlijk.<br />
Dat heb ik een jaar gedaan. Het leuke<br />
was dat ik dan zelf een kans kreeg<br />
om bij Willy Vandersteen te gaan werken.<br />
Dat heb ik 7 jaar gedaan.”<br />
<strong>dichtbij</strong>: Wat heeft je daar dan doen<br />
stoppen? de muziek?<br />
“De muziek, ja. Want dat was natuurlijk<br />
een gedroomde situatie: ik<br />
had een inkomentje waarmee ik kon<br />
rondkomen én waarmee ik ondertussen<br />
een project kon voorbereiden.<br />
In 1980 kwam dat uit. Het was een<br />
internationale release van een album,<br />
toen nog vinyl, met de groep Heartbreak.<br />
Maar toen we uiteindelijk<br />
onze elpee af hadden en die gingen<br />
voorstellen in Parijs, merkten we dat<br />
onze manager geen Frans kende. Dat<br />
heeft ons de das omgedaan. Tegen<br />
dat we een nieuwe manager hadden<br />
was de groep gesplit. Dus ben ik 2<br />
jaar gaan werken in een nachtcentrale,<br />
bij een telesecretariaat.<br />
»Toen ik mijn<br />
moeder ging<br />
zoeken is er<br />
iets veranderd<br />
in mij.»<br />
Toen ik daar in ’86 wegging dacht<br />
ik ‘nu ga ik van muziek mijn beroep<br />
maken’. Ik ben covers beginnen<br />
spelen. In ’87 begon dat echt goed<br />
te marcheren en in ’90 heb ik een<br />
cd kunnen met de gitarist van Tina<br />
Turner als producer. Dat was een<br />
schot in de roos. Ik werd ook meteen<br />
een BV. Niet dat ik daar zo gelukkig<br />
mee was: ik ben liever een GV,<br />
een gewone Vlaming. Maar ik was<br />
vertrokken: eerst als Kid Safari en<br />
daarna als Jean Bosco Safari.”<br />
<strong>dichtbij</strong>: Waarom heb je je naam eigenlijk<br />
veranderd?<br />
“Op een bepaald moment kreeg ik<br />
van mijn ouders de adoptiedocumenten<br />
te lezen. En daar stond in dat<br />
Jean Bosco Safari de naam Jean Vijdt<br />
zou krijgen. Toen dacht ik: ‘ik kan<br />
beter een authentieke naam nemen.<br />
Ik ben geboren als Jean Bosco Safari,<br />
dus kan ik ook best sterven als<br />
Jean Bosco Safari’. Dat leek mij een<br />
mooi eenheidsprincipe. Dan ben ik<br />
geswitcht, puur op basis van authenticiteit.<br />
Allemaal één<br />
<strong>dichtbij</strong>: Authenticiteit is erg belangrijk<br />
in je werk.<br />
“Dat voelt het beste. Als ik iets maak<br />
en ik moet dat live brengen… je kunt<br />
niet liegen tegen een publiek. Alle<br />
stappen die ik tot hiertoe heb gezet<br />
waren authentiek. Soms ben ik misschien<br />
wel te ver gaan graven of te<br />
oppervlakkig geweest, maar de teksten<br />
zijn altijd vertolkingen geweest<br />
van wat er in mij leefde. Ik wilde niet<br />
zomaar vrijblijvend wat verhaaltjes<br />
vertellen. Soms was de muzikale benadering<br />
minder authentiek, omdat<br />
we rekening hielden met trends. Dat<br />
doe ik nu minder.”<br />
<strong>dichtbij</strong>: ook de zoektocht naar jezelf<br />
en naar je roots is belangrijk?<br />
“In 1996 ben ik voor het eerst naar<br />
Rwanda geweest. Ik voelde dat ik mij<br />
al die tijd had ingekapseld. Ik wou<br />
eigenlijk niet herinnerd worden aan<br />
mijn roots. Ik was gelukkig met mijn<br />
pleegouders en als mensen mij vroegen<br />
of ik een Belg was zei ik meestal<br />
‘neen, ik ben een Antwerpenaar’.<br />
Later ben ik voor een tweede keer<br />
naar Rwanda gegaan, met het televisieprogramma<br />
Spoorloos. Toen ben<br />
ik mijn moeder gaan zoeken en is er<br />
wel iets veranderd in mij. Ik merkte<br />
dat ik een aantal mechanismen aan<br />
het creëren was die niet klopten,<br />
typische mechanismen voor een kind<br />
dat ter adoptie is afgestaan en een<br />
beetje zijn weg kwijt was. Uiteindelijk<br />
ben ik nog een derde keer naar<br />
Rwanda gegaan, om verschillende<br />
<strong>dichtbij</strong> April 2010 > 23
WIe IS<br />
Jean Bosco<br />
Safari<br />
> Jean Bosco Safari werd op 10<br />
mei 1954 geboren in Rubago,<br />
Rwanda. Toen hij 6 was werd hij<br />
geadopteerd door een Vlaams<br />
echtpaar in Merksem en kreeg<br />
hij de naam ‘Jean Vijdt’. Hij<br />
woont nog steeds in Antwerpen.<br />
Zijn levensdoel? De eenheid<br />
der dingen doorgeven via zijn<br />
muziek.<br />
plekken uit mijn eerste levensjaren<br />
te zoeken. De volgende stap is: mijn<br />
vader zoeken.”<br />
<strong>dichtbij</strong>: op je site las ik dat je een<br />
gevoel van eenheid wil scheppen.<br />
Waarom?<br />
“Omdat het zo is: wij zijn allemaal<br />
één. Wij bestaan allemaal uit frequenties.<br />
Communicatie gebeurt<br />
via frequenties. Het lijkt raar, maar<br />
als ik naar die plant kijk en ik wil<br />
echt op die golflengte komen, dan<br />
moet ik dat enkel willen. Dat vraagt<br />
natuurlijk oefening, want we zijn zo<br />
ver van de natuur afgedwaald dat dat<br />
niet zonder slag of stoot gaat. Dus je<br />
moet daarop trainen. En hoe doe je<br />
dat? Door daar zoveel mogelijk mee<br />
bezig te zijn. Dus als u mij niet kent<br />
en ik ken u niet en wij kunnen geen<br />
tijd spenderen om via een gesprek<br />
wat af te tasten, dan gaan wij elkaar<br />
ook nooit begrijpen. Zo eenvoudig is<br />
het. De Indianen bijvoorbeeld vonden<br />
het maar heel normaal dat alles één<br />
was. Voor hen was de natuur een<br />
bondgenoot, wij wáren de natuur.<br />
Die eenheid der dingen, die mij zo<br />
aantrekt, is ook gelieerd aan de<br />
muziek, omdat muziek het sterkste<br />
communicatiemiddel is ter wereld.<br />
Wat is de opdracht? Dat allemaal<br />
24 > <strong>dichtbij</strong> April 2010<br />
in balans te krijgen. En dat is voor<br />
iedereen anders.”<br />
<strong>dichtbij</strong>: Maar met je muziek lukt dat<br />
wel?<br />
“Ja. Ik ben heel blij en ik dank ook de<br />
hemel dat ik dat mag doen, dat ik die<br />
verbinding mag maken via muziek,<br />
en dat maakt ook dat ik soms minder<br />
bezig ben met hitparademuziek<br />
of met media. Mijn leven is enorm<br />
vereenvoudigd door die visie, want ik<br />
was redelijk uit evenwicht geraakt de<br />
laatste jaren.”<br />
2010 als jaar van de<br />
eenvoud<br />
<strong>dichtbij</strong>: dat is ook het thema van je<br />
laatste cd Private revolution?<br />
“Die gaat over alles proberen in<br />
balans te trekken, over ‘private<br />
revolutie’. Ik ben filosofisch ingesteld,<br />
ik ben een artistieke mens, ik ben<br />
tekenaar, schilder, verhalenverteller,<br />
muzikant, in plaats van bedrijfsleider.<br />
Ik heb 15 jaar gedacht dat ik dat kon<br />
en ik ben er uiteindelijk achtergekomen<br />
dat de eenvoud meer mijn weg<br />
is. Maar op die weg naar eenvoud<br />
heb ik wel ontzettend veel fouten<br />
gemaakt. Ik ben bereid mezelf die<br />
fouten te vergeven, maar dat kan je<br />
ook alleen maar doen door resultaat.<br />
»Ik dank de<br />
hemel dat ik<br />
dit mag doen.»<br />
Private Revolution gaat daarover, over<br />
de kleine revolutietjes die je als mens<br />
voor jezelf probeert in orde te krijgen.<br />
Ik geef nu huisconcerten. In de slipstream<br />
van de eenvoud, want 2010 is<br />
het jaar van de eenvoud voor mij, heb<br />
ik ook huiskamerconcerten ingelast,<br />
met unplugged-versies van mijn cd.<br />
Iedereen kan daarvoor inschrijven.”<br />
<strong>dichtbij</strong>: Give a little bit of your light,<br />
zing je in één van je songs. Kan iedereen<br />
iets betekenen voor een ander?<br />
“Wat mij er ondanks heel wat tegenslagen<br />
en foute beslissingen en handelingen<br />
altijd heeft door gehaald, is<br />
mezelf gelukkig te kunnen maken,<br />
zonder op iemand anders te rekenen.<br />
Ondanks je stommiteiten moet je<br />
kunnen zeggen ‘ik start weer van nul,<br />
ik ga proberen mezelf licht te geven,<br />
ruimte te geven, zodat ik een beetje<br />
reserve kan opbouwen, want stel dat<br />
ik iemand tegenkom met wie ik dat<br />
wil delen, dan moet ik ook kunnen<br />
geven, niet alleen krijgen’.<br />
‘Give a little bit of your light’: als je<br />
een beetje over hebt, als je zelf al een<br />
stukje gelukkig bent, dan kan je ook<br />
een stukje meegeven. Je moet daar<br />
niet veel voor doen, je moet gewoon<br />
wat schijnen, er zijn, gelukkig zijn.<br />
En daarom is het volgens mij heel<br />
belangrijk dat scholen die positiviteit<br />
promoten. Hoe? Door meer accent<br />
te leggen op eigenwaarde, waardoor<br />
iedereen het gevoel krijgt ‘zelfs al<br />
kom ik uit een minder bedeelde<br />
startpositie, toch krijg ik de kans om<br />
mijn eigenwaarde goed te krijgen’.<br />
Ik heb dat zelf aan den lijve ondervonden,<br />
maar ik heb dat toch kunnen<br />
ombuigen, via mijn muziek.”<br />
<strong>dichtbij</strong>: ook jij probeert, via je Bvschap,<br />
iets te betekenen? Als spreker<br />
bijvoorbeeld.<br />
“Mijn moeder was dement. Ze was<br />
een heel fiere, creatieve vrouw die<br />
opeens bijna onmerkbaar in die fase<br />
van dementie was overgegaan. Ik ben<br />
daarom gaan getuigen op een boekvoorstelling<br />
over dementie.<br />
Ik steun ook de Ruiseleedse Don<br />
Bosco-broeder Guido Icket. Bij mijn<br />
laatste reis naar Rwanda kwam ik<br />
terecht in zijn ‘ kringloopschool’, De<br />
wezen die er les krijgen starten een<br />
kleine business en worden leraar.<br />
Zo geven ze de kennis weer door. Ik<br />
vond dat fantastisch. Terug in België<br />
werd ik toevallig door die mensen<br />
gecontacteerd en zo ben ik daar in<br />
gerold. Ik ben Ruiseleedse ereburger<br />
geworden en dit jaar gaan we voor<br />
hen muziek maken. Heel leuk.” n<br />
Jean Bosco safari had heel wat interessants<br />
te vertellen, meer dan wat we konden publiceren.<br />
Het volledige interview kan je lezen<br />
op www.<strong>dichtbij</strong>magazine.be.<br />
Jean Bosco safari’s concertagenda vind je<br />
op www.jeanboscosafari.be. via de site kan<br />
je inschrijven voor zijn huiskamerconcerten<br />
met unplugged-versies van zijn laatste cd,<br />
Private revolution. Je kan er ook fragmenten<br />
beluisteren, foto’s en video’s bekijken<br />
en zijn songteksten nalezen.
In memoriam<br />
Broeder Dius Broos (1917 – 2010)<br />
Broeder Dius vertrok in 1951 naar Zuid-Afrika.<br />
Hij gaf er jarenlang les in ons college in<br />
Pietersburg en behaalde zonder zijn lessen<br />
stil te leggen een doctoraat in de letteren<br />
aan de Universiteit van Pretoria. Hij aanvaardde<br />
graag vertaalwerk, dat uitmuntte in<br />
degelijkheid. In 1985 werd hij even teruggeroepen<br />
naar Europa om in Rome overste<br />
van het generalaat en secretaris-generaal te<br />
worden. Maar in 1991 mocht hij terugkeren<br />
naar zijn geliefd Transvaal. Broeder Dius<br />
was een charmante medebroeder, voornaam<br />
in de omgang, aangenaam om mee samen<br />
te leven, steeds voorkomend om aan ieder-<br />
Anja De Groeve (1969-2010)<br />
Op 22 januari overleed Anja De Groeve. Ze<br />
was 40 jaar. Op 29 januari werd ze begraven<br />
in Assebroek. Tijdens de begrafenisdienst<br />
lazen haar collega’s deze tekst voor:<br />
Anja,<br />
Als een frisse wind raasde je door<br />
onze afdeling,<br />
Met wie al jaren zweeg, schreef je het<br />
mooiste gedicht,<br />
Met wie al tijden enkel nog sprak, maakte<br />
je het mooiste schilderij,<br />
Anja, je won ons respect,<br />
» De mensen van voorbij,<br />
zij worden niet vergeten. »<br />
Broeder Valery Bruylandt (1923 – 2010)<br />
Broeder Valery was een man die met zijn<br />
handen de congregatie heeft gediend.<br />
Na zijn religieuze opleiding werd hij kok.<br />
Verschillende huizen mochten van zijn<br />
kookkunsten genieten: Aalter, Zelzate,<br />
Essen, Temse, en Sint-Michiels-Brugge.<br />
Bijna 20 jaar mocht daar hij koken voor de<br />
juvenisten. Hij zorgde er ook voor de tuin<br />
en het Mussennest, dat een klein museum<br />
werd, en stond ook in voor het onderhoud<br />
in het huis. Br. Valery hield van humor, was<br />
dikwijls het gewilde slachtoffer van plagerijen<br />
en zorgde naast de voeding ook voor<br />
vreugde in het klooster. Na een verblijf in<br />
een te geven wat hem toekwam. Hij was dan<br />
ook een graag geziene figuur. Met zijn werk<br />
in Zuid-Afrika heeft hij een fundamentele<br />
bijdrage geleverd aan de opdracht die de<br />
congregatie daar heeft opgenomen. In 2003<br />
kwam Br. Dius definitief naar België. Hij<br />
mocht nog mooie jaren beleven in Lummen,<br />
waar hij zijn medemissionaris Br. Michael<br />
vond, die er was om voor hem te zorgen<br />
wanneer heel wat dingen wat moeilijk werden.<br />
In juni 2008 verhuisde hij naar Zelzate.<br />
Broeder Dius overleed op 5 februari in het<br />
rusthuis in Zelzate.<br />
“Alles komt altijd goed”<br />
Je hebt het ons wel honderd keer gezegd…<br />
“Alles komt altijd goed.”<br />
Jah, Anja,…<br />
Je hebt voor altijd een plaats verworven in<br />
al onze harten…<br />
En inderdaad,<br />
Alles komt altijd goed…<br />
Anja werkte op de afdeling Sint-Cornelius van<br />
het Psychiatrisch Centrum Sint-Amandus in<br />
Beernem.<br />
Turnhout en Sint-Michiels mocht hij naar<br />
Brakel, zijn geboortestreek. In 1995 ging hij<br />
naar Sint-Job-in-’t-Goor, waar hij de zorg<br />
voor de kapel kreeg toegewezen en verantwoordelijk<br />
werd voor de kinderboerderij. Br.<br />
Valery was graag in de gemeenschap, was<br />
gekend en gewaardeerd voor zijn eenvoud<br />
en zijn religieuze bezieling. Hij zorgde voor<br />
gezelligheid en wist zo een bindende kracht<br />
te zijn voor zijn gemeenschap.<br />
Broeder Valery verbleef in het rusthuis in<br />
Zelzate en overleed op 23 maart in het ziekenhuis.<br />
<strong>dichtbij</strong> April 2010 > 25
etcetera<br />
Wat heeft een website dat een magazine niet heeft?<br />
www.<strong>dichtbij</strong>magazine.be<br />
in een oogopslag<br />
‘Dichtbij’ staat dicht bij jou, ook op het internet. De webstek<br />
www.<strong>dichtbij</strong>magazine.be is dé place to be voor de medewerkers<br />
van de Broeders van Liefde.<br />
‘In dit nummer’ geeft je een<br />
overzicht van alle nummers<br />
die al verschenen zijn. Naast<br />
afbeeldingen van de covers<br />
vind je er ook een korte inhoud.<br />
Klik op ‘personeelsacties’<br />
voor een lijst van alle voordelen<br />
waarvan je als personeelslid<br />
van de Broeders van<br />
Liefde kunt genieten.<br />
In de rubriek ‘dossiers’ vind<br />
je achtergrondinformatie over<br />
de thema’s uit de dossiers.<br />
De naam van het nieuwe personeelsmagazine<br />
was niet alleen in<br />
alle scholen en voorzieningen een<br />
goed bewaard geheim, maar ook op<br />
het Provincialaat. De voorbereiding<br />
moest dus in alle stilte gebeuren.<br />
Eens het zover was werd het eerste<br />
nummer officieel voorgesteld door<br />
Broeder Veron Raes, regionale overste<br />
en hoofdredacteur van ‘Dichtbij’.<br />
> stagiair Mathias maakt de<br />
pakketjes met suikerbonen.<br />
Op de startpagina vind je extra<br />
achtergrondinformatie bij de artikels<br />
in ‘Dichtbij’. Extra dieettips,<br />
de link naar de website van Jean<br />
Bosco Safari of een oproep voor<br />
‘de vraag’: je vindt het er allemaal.<br />
Geef je<br />
graag je<br />
mening?<br />
Doe dan<br />
zeker mee<br />
met onze<br />
poll!<br />
En natuurlijk<br />
kan je<br />
via de website<br />
ook<br />
meedoen<br />
aan onze<br />
wedstrijd.<br />
> Het is zover: <strong>dichtbij</strong><br />
is geleverd!
Br. veron onthult de naam voor de<br />
medewerkers van het Provincialaat.<br />
> <strong>dichtbij</strong> ging zelfs<br />
mee op Zuidreis!<br />
> dominique van de dienst<br />
gebouwen is érg nieuwsgierig.<br />
> In Bovenbouw emmaüs Aalter is de lancering<br />
aanleiding voor een heuse ‘<strong>dichtbij</strong>party’.<br />
Wedstrijd<br />
De wedstrijd in het eerste nummer van Dichtbij was een overdonderend succes.<br />
Carine De Coninck (Sint-Medardus, Ursel), Doreen Ceuppens (Sint-Amedeus,<br />
Mortsel), Raquel Argumedo (Het Roerhuis, Leuven) en Paul Naessens (BuSO<br />
Sint-Juliaan School aan de Waterkant, Gent) gaven 3 juiste antwoorden en mogen<br />
binnenkort hun prijs verwachten.<br />
Niet in de prijzen gevallen? Waag dan je kans met deze nieuwe wedstrijd. We<br />
geven een cadeaubon t.w.v. 20 euro bij AS Adventure en één bij Colruyt weg, een<br />
boek over de kunst van Broeder Max en een kaarsenpakket van De Gouden Otter,<br />
de winkel van O.C. Broeder Ebergiste.<br />
1. Met welke dieren werkt het CAT-project in Zelzate?<br />
2. Welke landen bezochten de deelnemers aan de Zuidreis?<br />
3. Wat wou Jean Bosco Safari als kind worden?<br />
Stuur je antwoord vóór 19 mei naar Joke Verbeke (Dienst Communicatie -<br />
Stropstraat 119 - 9000 Gent, joke.verbeke@fracarita.org) of doe mee op<br />
www.<strong>dichtbij</strong>magazine.be<br />
de vraag<br />
Hoeveel bezoekers heeft de website www.fracarita.org dagelijks?<br />
Koen Cordier > netwerkverantwoordelijke O.C. Huize Terloo Bellingen en<br />
K.I. Woluwe Brussel<br />
Beste Koen,<br />
Gemiddeld werd onze website in de afgelopen maand 819 keer per dag bekeken.<br />
Uit onze cijfers blijkt dat de site vooral geraadpleegd wordt tijdens de weekdagen<br />
en dan vooral overdag, met de middag als topmoment. Heel wat mensen denken<br />
dat we onze bezoekersaantallen vooral halen uit medewerkers die de site als<br />
homepage hebben ingesteld, maar dat klopt niet. 40% komt via een zoekmachine<br />
op onze website terecht. Op een willekeurige dag, in dit geval donderdag 11 februari,<br />
werd www.fracarita.org 1.095 keer bezocht. Surfers bekeken gemiddeld 2,5<br />
pagina’s, dat maakt dus meer dan 2.500 pagina’s in totaal. In de rubriek vacatures<br />
werd die dag tijdens 100 bezoeken 650 keer geklikt. De nieuwspagina leverde dan<br />
weer 478 bezoeken op. Een leuk weetje: 90% van onze bezoekers gebruikt Internet<br />
Explorer als browser. 7% surft met Mozilla Firefox en 2% met Safari.<br />
Vriendelijke groet,<br />
Erwin Keustermans, verantwoordelijke internet en intranet<br />
Tip<br />
Heb je zelf een vraag voor iemand van de organisatie?<br />
Mail ze dan zeker naar joke.verbeke@fracarita.org!<br />
Het begin van de lente staat voor veel mensen nog steeds synoniem met ‘de<br />
grote schoonmaak’. Want eens de eerste lentezon erdoor komt zie je plots<br />
hoe vuil de ramen zijn en hoeveel stof er door de kamer zweeft. Als je aan de<br />
grote schoonmaak begint, zorg dan dat je genoeg schoonmaakproducten in<br />
huis hebt. Maak eerst een plan van aanpak: waar wil je starten en hoeveel<br />
kan je doen op één dag? Zet een leuk muziekje op en denk tijdens het poetsen<br />
alleen aan leuke dingen. Vergeet niet dat vele handen licht werk maken:<br />
verdeel de taken. En last but not least: beloon jezelf achteraf! Dat maakt zo’n<br />
grote schoonmaak plots een pak minder lastig.<br />
Meer schoonmaaktips op www.<strong>dichtbij</strong>magazine.be!<br />
<strong>dichtbij</strong> April 2010 > 27
In beeld<br />
Georges reyns<br />
de ronde van<br />
lummen<br />
foToGrAfIe > layla Aerts<br />
elke dag zie je Georges reyns met zijn<br />
kleine vrachtwagen op ronde op de campus<br />
van orthopedagogisch centrum sintferdinand<br />
in lummen. Als het eten klaar<br />
is, verdeelt hij het aan de 12 leefgroepen<br />
op het domein en in de buitenhuizen.<br />
“Ik werk hier graag”, vertelt hij. “Je<br />
moet lichamelijk wel goed in orde zijn,<br />
want je bent de hele dag druk bezig met<br />
in- en uitladen. Maar het is afwisselend<br />
werk: ik kom overal en heb veel contact<br />
met de opvoeders van de leefgroepen.<br />
schrijf ook zeker op dat ik goede collega’s<br />
heb. Zij maken het werk plezant!”<br />
www.kliek.be ¬ 060123